Możliwości przyszłego wykorzystania

Prezentacja na temat: "Możliwości przyszłego wykorzystania"— Zapis prezentacji:

1 Możliwości przyszłego wykorzystania
pasma radiodyfuzyjnego dla potrzeb naziemnych emisji cyfrowych Dariusz Więcek Konferencja Przyszłość Rynku Medialnego w Polsce, Poznań Media Expo,

2 AGENDA Gospodarka widmem radiowym pasm radiodyfuzyjnych
Aktualny stan planów i sieci multipleksów Możliwości uruchomienia kolejnych multipleksów na bazie Planu GE06 Nowe techniki zwiększania efektywności wykorzystania widma radiowego Ocena skutków dyskutowanych propozycji w sprawie przyszłych przeznaczeń pasma 700 MHz dla systemów mobilnych (tzw. dywidenda cyfrowa 2) Propozycje rozwiązań dla przyszłych multipleksów Podsumowanie

3 Gospodarka widmem radiowym
Częstotliwości radiowe stanowią unikalny, odnawialny, skończony i cenny zasób państwowy zarządzany na szczeblu krajowym (UKE, KRRiT) i międzynarodowym (ITU, CEPT) Zarządzanie widmem radiowym wykorzystuje ramowy podział zasobów radiowych na typy służb radiowych, rezerwacje i przydziały częstotliwości, który definiują Krajowe Tablice Przeznaczeń Częstotliwości (KTPCz) i RR ITU Zasoby widma radiowego stanowią cenne źródło stanowiące o wpływach budżetowych (ze sprzedaży, licencjonowania, pozwoleń radiowych) mający często też znaczny wpływ np. na wycenę wartości poszczególnych firm Tradycyjne sposoby licencjonowania: sprzedaż, dzierżawa, aukcja. Ustalanie szczegółowych warunków technicznych wynikających z kompatybilności elektromagnetycznej

4 Widmo radiowe pasm radiodyfuzyjnych
Pasma radiodyfuzyjne przeznaczone dla radiodyfuzji naziemnej: Pasmo III (VHF): zakres częstotliwości MHz Pasmo IV i V (UHF): zakres częstotliwości MHz Pasma VHF i UHF są dziś współużytkowane z innymi systemami: PMSE (Programme Making and Special Events) Radioastronomia ( MHz) ARNS (systemy krajów b. Układu Warszawskiego: RSBN/PRMG, SOD, RSP) Systemy radarowe Systemy radia kognitywnego (Cognitive Radio) wykorzystujące tzw. białe przestrzenie widma (TV White Spaces) Pasmo UHF (ok MHz) stanowi najcenniejszy zasób widma radiowego ze względu na unikalne cechy fizyczne (duże zasięgi, niskie koszty budowy sieci, penetracja w budynkach, małe anteny o dobrym zysku) Przeznaczenie części pasma UHF na potrzeby telewizji pozwala na współużytkowanie widma, przeznaczenie dla operatorów komórkowych oznacza de facto wyłączność w użytkowaniu i „oddanie pasma” operatorom komórkowym

5 Podstawy regulacyjne pasm telewizyjnych
Porozumienie RRC ITU w Genewie w 2006 (kraje Europy, Afryki, Bliski Wschód i kraje byłego ZSRR), tzw. „GE06” Zasady planowania i kryteria techniczne kompatybilności sieci (radiodyfuzyjne i inne) Plany częstotliwości cyfrowy i analogowy Warunki modyfikacji Planu Terminy zaprzestania ochrony TV analogowej ( r) ITU WRC 07 Przeznaczenie MHz dla systemów mobilnych na zasadzie pierwszej ważności (tzw. dywidenda cyfrowa, pasmo 800 MHz), Decyzja Komisji Europejskiej z 2010r. 2010/267 /EC w sprawie przeznaczenia zakresu MHz (tzw. Dywidenda cyfrowa) wymóg KE w sprawie zwolnienia pasma przez systemy telewizyjne, implementacja do 2013r. ITU WRC 12 Uchwała w sprawie podjęcia prac dotyczących użytkowania zakresu 694(8)-790 MHz (pasmo 700 MHz, tzw. Druga dywidenda cyfrowa) przez systemy mobilne (do dyskusji i decyzji podczas WRC 15), prace w JTG Mandat KE do CEPT w sprawie prac nad zagadnieniami kompatybilności pasma 700 MHz (CEPT CPG PTD) Porozumienia bilateralne administracji (np. z Rosją, Ukrainą)

6 OBSZARY REZERWACJI WEDŁUG PLANU GE06: PASMO VHF: 174-230 MHz
DAB+ MUX1 DAB+ MUX2 MUX8 DVB-T DAB+ MUX3

7 Wykorzystanie pasma VHF
Wolne zasoby częstotliwości, które są i będą dostępne dla telewizji w długim okresie czasu Możliwy jest jeden multipleks ogólnopolski DVB-T (MUX8) i trzy multipleksy DAB+ Nieco niższa dostępna przepływność DVB-T (ok. 22 Mb/s) Nieco większe problemy planowania sieci DVB-T (duże obszary rezerwacji), brak przeznaczeń dla konkretnych stacji w GE06 (implementacja za pomocą sieci SFN) Niektórzy odbiorcy TV będą musieli zamontować dodatkową antenę odbiorczą na pasmo VHF

8 OBSZARY REZERWACJI WEDŁUG PLANU GE06: PASMO UHF: 470-862 MHz

9 MULTIPLEKSY DVB-T AKTUALNIE DOSTĘPNE PASMO UHF: 470-790 MHz

10 Post switch-off (31.07.2013) situation
Obecny stan sieci DVB-T Post switch-off ( ) situation MUX3 MUX2 Stacjonarny + przenośny 98% MUX1 Odbiór stacjonarny ~95% Odbiór stacjonarny ~95% MUX 4 – odbiór mobilny, miasta Dodatkowe emisje lokalne (spoza GE06) MUX 5, 6 ?

11 Obecne multipleksy DVB-T - kanały w paśmie 700 MHz (tzw
Obecne multipleksy DVB-T - kanały w paśmie 700 MHz (tzw. dywidenda cyfrowa 2)

12 Dywidenda cyfrowa 2 - utrata pasma 700 MHz
Utrata 2 multipleksów wg GE06 (MUX5, MUX6) MUX5 DVB-T (poza GE06) - wymaga planowania i koordynacji międzynarodowej

13 Nowe techniki zwiększania efektywności wykorzystania widma radiowego
Radio kognitywne (Cognitive Radio, TV White Spaces) jako technika (np. w służbie drugiej ważności) wykorzystująca w sposób niezakłócający (tzw. oportunistyczny) pasma telewizyjne wykorzystywane obecnie przez inne służby Wykorzystanie zasady BSO (Beneficial Sharing Opportunities) promowanej przez KE Nie ma konieczności zmiany planów DVB-T Aplikacje: np. dostęp do Internetu, Internet Rzeczy (Machine-to-Machine), Inteligentne liczniki

14 Pasmo 700 MHz a systemy TV WS
Kanały 21-60 Kanały 21-48 Żródło: IŁ-PIB, ECC Raport 185

15 Pasmo 700 MHz dla systemów mobilnych: konsekwencje
Utrata 2 pełnych pokryć DVB-T GE06 (MUX5, MUX6) Utrzymanie MUX1-MUX4 możliwe bez większych zmian Planu i większych problemów koordynacji międzynarodowej (Konieczna współpraca międzynarodowa i wielostronne modyfikowanie Planu GE06 (zmiana niektórych kanałów) Brak możliwości wykorzystania współużytkowania pasma 700 MHz przez innych Idea KE - BSO (Beneficial Sharing Opportunity) ? Brak możliwości wykorzystywania systemów Cognitive Radio TV WS w paśmie 700 MHz Mniej dostępnych kanałów TV spoza GE06 na emisje lokalne Problemy przygraniczne z systemami ARNS (wschód) Znaczne problemy zakłóceń LTE700 do DVB-T (klasyczny uplink i downlink FDD) Przygotowania do wdrożenia i uzgodnienia międzynarodowe mogą zająć wiele lat Różne potrzeby i oczekiwania różnych krajów UE (konieczność wyłączania DVB-T w niektórych krajach) Utrzymanie 5-6 pokryć DVB-T wymaga istotnej zmiany Planu GE06 i koordynacji międzynarodowej

16 Ocena możliwości utrzymania 6 multipleksów w sytuacji utraty pasma 700 MHz

17 Warunki i efekty modyfikacji Planu GE06
Zgoda na wielostronną modyfikację Planu przez kraje sąsiednie (najlepiej konferencja ITU, CEPT) Możliwe zastosowanie większych obszarów rezerwacji niż w GE06 Korzystne zastosowanie transmisji DVB-T2 lub kolejnej wersji standardu Utrzymanie 6 multipleksów DVB-T2 w paśmie UHF nawet po przekazaniu pasma 700 MHz dla operatorów mobilnych (w DVB-T do 5 multipleksów) Zapewnienie atrakcyjnej oferty naziemnej telewizji na dłuższy czas (możliwość rozwoju HD, UHD, 4k, 8k, 3D, dodatkowe usługi, telewizja holograficzna itp.)

18 PODSUMOWANIE Obecnie są wolne i dostępne zasoby pasm telewizyjnych VHF i UHF, które pozwalają na uruchomienie kolejnych multipleksów DVB-T i DAB+: MUX5 i MUX6 DVB-T w paśmie UHF MUX8 DVB-T VHF 3 multipleksy DAB+ w paśmie VHF (1 przydzielony dla Polskiego Radia, 2 wolne) Oceniamy, że zasoby UHF ( MHz) pozostaną w Polsce praktycznie dostępne na potrzeby telewizji przynajmniej do 2020r. W sytuacji przyszłej zmiany przeznaczenia pasma 700 MHz dla systemów mobilnych możliwe będzie takie zmodyfikowanie planu GE06, aby utrzymać 6 multipleksów w paśmie UHF ( MHz) w DVB-T2 (lub 5 multipleksów w DVB-T) Zapewnienie przyszłej atrakcyjnej oferty telewizji naziemnej (np. programy HD, UHD, nowe programy) i radiowej (nowe programy, nowe usługi, duże zasięgi) jest możliwe dzięki uruchomieniu kolejnych multipleksów, dla których istnieją wolne zasoby częstotliwości zarówno w paśmie UHF jak i VHF

19 Dziękuję za uwagę