Rachunkowość zakładów ubezpieczeń i funduszy emerytalnych

Prezentacja na temat: "Rachunkowość zakładów ubezpieczeń i funduszy emerytalnych"— Zapis prezentacji:

1 Rachunkowość zakładów ubezpieczeń i funduszy emerytalnych
Wykład 5.

2 Rezerwy techniczno ubezpieczeniowe.

3 Rezerwy. Rezerwy stanowią narzędzie zabezpieczenia się jednostki przed ryzykiem czyli oczekiwanymi obciążeniami w przyszłości. Rezerwy oznaczają równowartość aktywów wygospodarowanych w danym okresie na pokrycie przewidywanych strat, kosztów, zobowiązań, itp..

4 Rezerwy. Rezerwy wg UoR tworzy się na:
Pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których wartość można w wiarygodny sposób oszacować, Przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją Rezerwy zalicza się odpowiednio do PKO, KF lub SN zależnie od okoliczności z którymi przyszłe zobowiązania się łączą.

5 Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe
Od w ZU i ZR funkcjonują 2 pojęcia: Rtu dla celów wypłacalności (określa uoduir) Rtu dla celów rachunkowości (określa uoduir bardzo ogólnie tylko je wymieniając, a szczegóły są w Rozp. Min. Fin….)

6 Rtu dla celów wypłacalności
ZU tworzy rtu dla celów wypłacalności przeznaczone na pokrycie bieżących i przyszłych zobowiązań jakie mogą wyniknąć z zawartych umów ubezpieczenia, umów gwarancji ubezpieczeniowych, lub umów reasekuracji. ZR tworzy rtu dla celów wypłacalności przeznaczone na pokrycie bieżących i przyszłych zobowiązań jakie mogą wyniknąć z zawartych umów reasekuracji.

7 Rtu dla celów wypłacalności
Wartość rtu dla celów wypłacalności jest równa bieżącej kwocie, którą ZU lub ZR zapłaciłby przy natychmiastowym przeniesieniu zobowiązań z tytułu zawartych umów ubezpieczenia lub umów reasekuracji na inny ZU lub ZR. Wartość rtu dla celów wypłacalności ustala się w sposób ostrożny, wiarygodny i obiektywny. Obliczenia dokonywane są zgodnie z danymi dostępnymi na rynkach finansowych oraz ogólnodostępnymi danymi na temat ryzyk aktuarialnych.

8 Rtu dla celów wypłacalności
Wartość rtu dla celów wypłacalności stanowi sumę najlepszego oszacowania oraz marginesu ryzyka. Najlepsze oszacowanie jest równe oczekiwanej wartości obecnej przyszłych przepływów pieniężnych ważonych prawdopodobieństwem ich realizacji obliczonej przy zastosowaniu odpowiedniej struktury terminowej stopy procentowej wolnej od ryzyka. Obliczane jest w wysokości brutto bez pomniejszania o kwoty należne z umów reasekuracji.

9 Rtu dla celów wypłacalności
Margines ryzyka ma wysokość zapewniającą aby wartość rtu dla celów wypłacalności odpowiadała kwocie której ZU lub ZR zażądałby za przejęcie zobowiązań z tytułu zawartych umów ubezpieczenia lub umów reasekuracji i wywiązanie się z zobowiązań. Jeśli przyszłe przepływy pieniężne można odwzorować przy użyciu instrumentów finansowych których wartość rynkową można ustalić wiarygodnie wartość rtu dla celów wypłacalności ustala się łącznie w oparciu o wartość rynkową tych instrumentów. W przeciwnym razie najlepsze oszacowanie i margines ryzyka oblicza się oddzielnie.

10 Rtu dla celów wypłacalności
Przy ustalaniu wartości uwzględnia się: 1) koszty jakie zostały poniesione w związku z obsługa zobowiązań z tytułu zawartych umów ubezpieczenia i umów reasekuracji 2) oczekiwany wzrost kosztów i roszczeń ubezpieczeniowych 3) płatności na rzecz ubezpieczających, ubezpieczonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia oraz cedentów w tym przyszłe premie uznaniowe 4) wartości gwarancji finansowych i opcji umownych zawartych w umowach ubezpieczenia i umowach reasekuracji

11 Rtu dla celów wypłacalności
ZU i ZR wprowadzają wewnętrzne procesy i procedury zapewniające odpowiedniość, kompletność i dokładność danych wykorzystywanych przy ustalaniu wartości rtu dla celów wypłacalności. Jeśli nie posiadają odpowiednich danych można stosować odpowiednie przybliżenia w tym podejście indywidualne. W sprawozdaniu o wypłacalności i kondycji finansowej ZU i ZR zamieszcza się opis podstaw i metod stosowanych do wyceny rtu dla celów wypłacalności wraz z wyjaśnieniem istotnych różnic w porównaniu z podstawami i metodami stosowanymi do ich wyceny w sprawozdaniach finansowych.

12 Rtu dla celów rachunkowości
Rtu - część kapitałów ubezpieczyciela wyodrębniona w celu zagwarantowania środków na wypłaty odszkodowań. Rtu dla celów rachunkowości są przeznaczone na pokrycie bieżących i przyszłych zobowiązań jakie mogą wyniknąć z zawartych umów ubezpieczenia, gwarancji ubezpieczeniowych czy reasekuracji.

13 Rtu dla celów rachunkowości
Cele tworzenia rtu: Zmniejszenie ryzyka prowadzonej działalności Wykazanie rzeczywistych zobowiązań ubezpieczyciela Ustalenie przychodów i kosztów działalności ubezpieczeniowej oraz wyniku finansowego za bieżący okres

14 Rtu dla celów rachunkowości
Każdy Z.U. tworząc własny system rtu kieruje się: Przepisami prawa ubezpieczeniowego Zasadami rachunkowości Przepisami prawa podatkowego Poziomem ryzyka i szkodowości prowadzonych grup ubezpieczeń Wielkością reasekuracji Prowadzona polityką finansową i potrzebami decyzyjnymi zarządzających

15 Rtu dla celów rachunkowości
Rtu dla celów rachunkowości obejmują: (uoduir) Rezerwę składek Rezerwę na ryzyko niewygasłe Rezerwę na niewypłacone odszkodowania i świadczenia Rezerwę na skapitalizowaną wartość rent Rezerwę w dziale ubezpieczeń na życie Rezerwę w dziale ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający Rezerwę na wyrównanie szkodowości (ryzyka) Rezerwę na premie i rabaty (bonifikaty) dla ubezpieczonych Rezerwa na zwrot składek dla członków Pozostałe r. t. u. określone w statucie

16 Rtu dla celów rachunkowości
Rezerwa składek. Tworzona jest w wysokości składek przypisanych przypadających na następne okresy sprawozdawcze proporcjonalne do okresu na jaki składka została przypisana. W przypadku jeśli ryzyko jest rozłożone nierównomiernie w trakcie trwania ubezpieczenia rezerwę tworzy się proporcjonalnie do przebiegu ryzyka.

17 Rtu dla celów rachunkowości
Rezerwa na ryzyko niewygasłe. Stanowi uzupełnienie rezerwy składek w ubezpieczeniach działu II. Odpowiada wysokości przyszłych szkód, świadczeń i kosztów wynikających z umowy ubezpieczenia a nieuwzględnionych w rezerwie składek. Tworzona jest gdy wskaźnik szkodowości przekracza 100%.

18 Rtu dla celów rachunkowości
Rezerwa na niewypłacone odszkodowania i świadczenia. Jest tworzona w wysokości ustalonej lub przewidywanej wartości przyszłych wypłat odszkodowań i świadczeń powiększonej o koszty likwidacji szkód. W jej skład wchodzą: - rezerwa na szkody zgłoszone i oszacowane - rezerwa na szkody zgłoszone i nieoszacowane - rezerwa na szkody niezgłoszone - rezerwa na koszty likwidacji szkód (może być odrębna) - rezerwa na szkody wznowione

19 Rtu dla celów rachunkowości
Rezerwa na skapitalizowaną wartość rent. Jest przeznaczona na pokrycie zobowiązań Z.U. z tytułu przyznanych świadczeń okresowych w postaci rent. Rezerwa na zwrot składek dla członków Jest tworzona przez TUW lub TRW. Tworzy się ją w wysokości osiągniętego dodatniego wyniku technicznego o ile obowiązek zwrotu składek wynika z umowy ubezpieczenia

20 Rtu dla celów rachunkowości
Rezerwy ubezpieczeń na życie. Odpowiada bieżącej wysokości świadczeń należnych ubezpieczonym uwzględniających koszty obsługi umów i wypłaty odszkodowań. Rezerwy ubezpieczeń na życie, jeżeli ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający. Tworzona w wysokości wartości lokaty dokonanej zgodnie z umową ubezpieczenia na życie.

21 Rtu dla celów rachunkowości
Rezerwa na premie i rabaty. Tworzona jest w wysokości kwot, o które powiększane są przyszłe świadczenia lub pomniejszane przyszłe składki zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia.

22 Rtu dla celów rachunkowości
Rezerwa na wyrównanie szkodowości. Tworzona jest wyłącznie w ubezpieczeniach działu II w celu zapobieżenia przyszłym wahaniom współczynnika szkodowości na udziale własnym. (okres 5 letni) Rezerwa jest tworzona odrębnie dla każdej grupy ubezpieczeń, najczęściej w przypadku ubezpieczeń od ognia i innych żywiołów.

23 Rtu dla celów rachunkowości
Pozostałe rezerwy: Rezerwa na szkody sporne. Rezerwa na szkody katastroficzne (katastrofalne) Inne rezerwy związane z prowadzoną działalnością ubezpieczeniową.

24 Metody tworzenia rtu dla celów rachunkowości
Metoda indywidualna Metoda ryczałtowa Metoda aktuarialna

25 Metody tworzenia rtu dla celów rachunkowości
Rodzaj rezerwy Metoda tworzenia Moment tworzenia r. składek Ind., rycz. Koniec miesiąca r. na ryzyko niewygasłe Akt., rycz. r. na niewypłacone odszkodowania i świadczenia Ind., rycz., akt. r. na skapitalizowaną wartość rent Akt. r. w dziale ubezpieczeń na życie r. na premie i rabaty Ind. r. na wyrównanie szkodowości Rycz. Ostatni dzień roku obrotowego Pozostałe rezerwy

26 Rtu dla celów rachunkowości – ujęcie bilansowe.
Pasywa (fragment) C. Rezerwy techniczno ubezpieczeniowe I. Rezerwa składek i rezerwa na pokrycie ryzyka niewygasłego II. Rezerwa ubezpieczeń na życie III. Rezerwy na niewypłacone odszkodowania i świadczenia IV. Rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonych V. Rezerwy na wyrównanie szkodowości (ryzyka) VI. Rezerwy na zwrot składek dla członków VII. Pozostałe rtu określone w statucie VIII. Rezerwa ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający

27 Rtu dla celów rachunkowości – ujęcie bilansowe
D. Udział reasekuratorów w rtu (-) I. Udział reasekuratorów w rezerwie składek i w rezerwie na pokrycie ryzyka niewygasłego II. Udział reasekuratorów w rezerwie ubezpieczeń na życie III. Udział reasekuratorów w rezerwie na niewypłacone odszkodowania i świadczenia IV. Udział reasekuratorów w rezerwie na premie i rabaty dla ubezpieczonych V. Udział reasekuratorów w pozostałych rtu określonych w statucie VI. Udział reasekuratorów w rezerwie ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający

28 Rtu dla celów rachunkowości – ujęcie wynikowe.
Techniczny rachunek ubezpieczeń majątkowych i osobowych I. Składki ( ) 1. Składki przypisane brutto 2. Udział reasekuratorów w składce przypisanej 3. Zmiana stanu rezerw składek i rezerwy na ryzyko niewygasłe brutto 4. Udział reasekuratorów w zmianie stanu rezerw składek

29 Rtu dla celów rachunkowości – ujęcie wynikowe.
IV. Odszkodowania i świadczenia (1+2) 1. Odszkodowania i świadczenia wypłacone na udziale własnym 1.1. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto 1.2. Udział reasekuratorów w odszkodowaniach i świadczeniach wypłaconych 2. Zmiana stanu rezerwy na niewypłacone odszkodowania i świadczenia na udziale własnym 2.1. Zmiana stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia brutto 2.2. Udział reasekuratorów w zmianie stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia

30 Rtu dla celów rachunkowości – ujęcie wynikowe.
V. Zmiany stanu pozostałych rtu na udziale własnym 1. Zmiany stanu pozostałych rtu brutto 2. Udział reasekuratorów w zmianie stanu pozostałych rtu VI. Premie i rabaty na udziale własnym łącznie ze zmianą stanu rezerw IX. Zmiany stanu rezerw na wyrównanie szkodowości (ryzyka)

31 I to by było na tyle.