Deskryptory BN Przepisy katalogowania BN przepisy.bn.org.pl

Prezentacja na temat: "Deskryptory BN Przepisy katalogowania BN przepisy.bn.org.pl"— Zapis prezentacji:

1 Deskryptory BN Przepisy katalogowania BN przepisy.bn.org.pl
(Deskryptory; Materiały metodyczne; Aneksy – dostępne) (Opis bibliograficzny; Zmiany; Formaty – w przygotowaniu)

2 Deskryptory BN Przepisy katalogowania BN - cd.
przepisy.bn.org.pl/materialy-metodyczne/deskryptory-ujeciowe przepisy.bn.org.pl/materialy-metodyczne/utwory-literackie przepisy.bn.org.pl/deskryptory/zasady-tworzenia-deskryptorow-bn marc.bn.org.pl/deskryptory/atrybuty-deskryptorow marc.bn.org.pl/materialy-metodyczne/chronologia

3 Deskryptory BN Definicja
Deskryptor – jest wyrazem lub grupą wyrazów, które stanowią nazwę preferowaną dowolnego elementu rzeczywistości (przedmiotu, osoby, zjawiska itp.) bądź pojęcia abstrakcyjnego. Jednocześnie ten element rzeczywistości identyfikują, stanowiąc tym samym ujednolicone i kontrolowane punkty dostępu.

4 Deskryptory BN Deskryptor służyć może zatem indeksowaniu cech formalnych i przedmiotowych zbiorów bibliotecznych. Pozostałe nazwy pełnią funkcję odsyłaczy całkowitych w bazie danych. Deskryptory równobrzmiące rozróżnia się za pomocą dopowiedzeń. Sporządza się jeden deskryptor, który jest wykorzystywany zarówno w opisie formalnym, jak i przedmiotowym.

5 Deskryptory BN Źródła przejmowania danych
Przy doborze deskryptora wykorzystuje się następujące źródła informacji : Encyklopedie Słowniki, tezaurusy dziedzinowe i korpusy językowe Bazy bibliotek narodowych Inne bazy danych Katalogowany dokument Publikacje specjalistyczne z danej dziedziny Wyszukiwarki i strony internetowe, informatory, publikacje promocyjne, statuty, korespondencje itp.

6 Deskryptory BN W przypadku istnienia różnych nazw jako deskryptor wybiera się najbardziej rozpowszechnioną nazwę w języku polskim.

7 Deskryptory BN Forma deskryptora
Deskryptory wyraża się w szyku naturalnym. Przykłady: 110 2_ |aInstytut Fizyki (Polska Akademia Nauk) 150 __ |aII wojna światowa ( ) 150 __ |aBłędy ortograficzne 151 __ |aKraje bałkańskie 151 __ |aMorze Bałtyckie

8 Deskryptory BN Forma deskryptora cd.
Wyjątek stanowi większość nazw osobowych, które poddaje się inwersji (nazwisko, imię ). Przykład: 100 1_ |aRadziwiłł, Mikołaj Krzysztof|d( )

9 Deskryptory BN Forma deskryptora cd.
Deskryptory w zdecydowanej większości przypadków zapisuje się w mianowniku liczby pojedynczej i w szyku naturalnym. Przykłady : 150 __ |aPodgrzybek brunatny 155 __ |aBalet 155 __ |aPowieść

10 Deskryptory BN Forma deskryptora cd.
W liczbie mnogiej wyraża się nazwy, które w zwyczaju językowym oznaczają klasę przedmiotów lub kategorię osób o takich samych cechach charakterystycznych. Przykłady : 150 __ |aSkorupiaki 150 __ |aRośliny ozdobne 150 __ |aZwierzęta 155 __ |aPublikacje fachowe 155 __ |aRękopisy 155 __ |aSonety

11 Deskryptory BN Język i pisownia nazwy
Deskryptor wyraża się w języku polskim. Dopuszcza się też przejęcie nazwy obcej, jeżeli jest ona bardziej rozpowszechniona wśród użytkowników języka polskiego lub jeżeli nazwa w języku polskim nie występuje. Jeżeli nazwa polska i nazwa obca są równie rozpowszechnione, jako deskryptor przejmuje się nazwę polską.

12 Deskryptory BN Język i pisownia nazwy cd.
Jeżeli najbardziej rozpowszechniona wśród użytkowników języka polskiego nazwa występuje w różnych językach (poziom rozpowszechnienia tych nazw jest równorzędny), jako deskryptor przejmuje się nazwę w języku obcym z zachowaniem następującej kolejności: angielski, francuski, niemiecki, hiszpański, rosyjski.

13 Deskryptory BN Język i pisownia nazwy cd.
Nazwy w innych systemach pisma niż alfabet łaciński przejmowane jako deskryptor zapisuje się, w zależności od języka, w transkrypcji lub transliteracji.

14 Deskryptory BN Język i pisownia nazwy cd. Przykłady :
100 0_ |aWolter|d( ) [nazwa polska i nazwa obca są równie rozpowszechnione; przejmuje się nazwę polską] 400 0_ |aVoltaire|d( ) 400 1_ |aArouet, François-Marie|d( )

15 Deskryptory BN Język i pisownia cd. Przykłady :
110 2_ |aBiblioteka Kongresu [nazwa polska jest bardziej rozpowszechniona niż nazwa obca] 410 2_ |aLibrary of Congress

16 Deskryptory BN Język i pisownia cd.
Nazwy w innych wersjach językowych umieszcza się w rekordzie wzorcowym jako odsyłacze całkowite. Przykłady: 100 1_ |aPuszkin, Aleksander|d( ) [nazwa najbardziej rozpowszechniona wśród użytkowników języka polskiego] 400 1_ |aPuškin, Aleksandr Sergeevič|d( ) 400 1_ |aPuszkin, Aleksandr Siergiejewicz|d( ) 400 1_ |aПушкин Александр Сергеевич|d( )

17 Deskryptory BN Znaki umowne
W celu rozdzielenia poszczególnych części deskryptora należy stosować znaki umowne: - dopowiedzenie należy ujmować w nawiasy okrągłe; - w przypadku form muzycznych dopowiedzenia w postaci obsady wykonawczej oddziela się przecinkiem lub spójnikiem „i”, podając ilość obsadzanych instrumentów oznaczoną liczbą arabską ujętą w nawiasy okrągłe; - deskryptor nie kończy się kropką.

18 Deskryptory BN Znaki umowne cd. Przykłady :
155 __ |aFantazja (utwór muzyczny) 155 __ |aPolonez (chór mieszany i fortepian) 155 __ |aPolonez (fortepian (4 ręce))

19 Porównanie JHP BN i DBN JHP BN 650 Prawo karne – Polska
655 Podręczniki akademickie

20 Porównanie JHP BN i DBN DBN 380 Publikacje naukowe (forma dzieła)
380 Publikacje dydaktyczne 385 Poziom nauczania – Szkoła wyższa (grupa odbiorców) (czas powstania dzieła) 650 Prawo karne (tematyka dzieła ) 651 Polska (d. geograficzny) 655 Podręczniki (d. formy/rodzaju/gatunku)) 655 Monografia 658 Prawo i systemy prawne (d. ujęciowy)