Wpływ pracy naukowej Wojciecha z Brudzewa na Przewrót Kopernikański

Prezentacja na temat: "Wpływ pracy naukowej Wojciecha z Brudzewa na Przewrót Kopernikański"— Zapis prezentacji:

1 Wpływ pracy naukowej Wojciecha z Brudzewa na Przewrót Kopernikański
Chronologiczny przegląd modeli Wszechświata od cywilizacji babilońskiej do średniowiecznej astronomii islamu, wtedy uznanym układem był Układ geocentryczny 2. Stan wiedzy astronomicznej na pierwszą połowę XV w. - podsumowanie - pierwsze próby krytyki tradycyjnego systemu geocentrycznego 3.Wojciech z Brudzewa - twórcze podejście uczonego do najważniejszych dzieł z zakresu astronomii wydanych do pierwszej połowy XV w. - wpływ uczonego na Przewrót Kopernikański

2 1. Chronologiczny przegląd modeli Wszechświata od cywilizacji babilońskiej do średniowiecznej astronomii islamu

3 Cywilizacja Babilońska przełom VII i VI w. p.n.e
Zdaniem astronomów babilońskich, Ziemia była nieruchomą, umiejscowioną w środku Wszechświata półkulą przykrytą kloszem sklepienia niebieskiego. Wg. Babilończyków środek świata pokrywał się z Babilonem. W jej wnętrzu znajdował się podziemie (pałac zmarłych) Wody oceanu otaczały cały Wszechświat. Słońce wędrowało w ciągu dnia po sklepieniu niebieskim, noc spędzało w pałacu zmarłych.

4 CYWILIZACJA BABILOŃSKA
The Flat-Earth Bible © 1987, 1995 by Robert J. Schadewald Reprinted from The Bulletin of the Tychonian Society #44 (July 1987)

5 CYWILIZACJA GRECKA Tales z Miletu
(ok. 620 p.n.e. - ok. 540 p.n.e.) Zgodnie z jego wyobrażeniem, Ziemia miała być ogromną, okrągłą płytą pływającą po jeszcze większym oceanie. Wszystkie ciała niebieskie jak gwiazdy, Słońce i Księżyc codziennie obiegały Ziemię, przechodząc przez otaczający ocean.

6 The Origin of Modern Astronomy. Published by Kedy Allisenn
CYWILIZACJA GRECKA The Origin of Modern Astronomy. Published by Kedy Allisenn

7 http://www. sciencephoto
Wszechświat wg Talesa z Miletu

8

9 CYWILIZACJA GRECKA Anaksymander z Miletu (610 p.n.e. - 547 p.n.e.)
Był uczniem Talesa z Miletu. Przedstawił Model Wszechświata, bazując na obserwacji gwiazd - gwiazdy krążą wokół Gwiazdy Polarnej. Dalej wnioskował, że Ziemia nie może być płaska. Uważał że Ziemia jest powierzchnią walca z osią pochyloną w kierunku północno-południowym.

10 CYWILIZACJA GRECKA

11 Model wszechświata wg. Anaksymandera
CYWILIZACJA GRECKA Model wszechświata wg. Anaksymandera Pierścień ognia Solidna sfera z prześwitami Ziemia jako walec w centrum Wszechświata Powietrze, chmury i ciała niebieskie otaczają Ziemię Podziemny dom dla ciał niebieskich

12 CYWILIZACJA GRECKA Demokryt z Abdery
(ok. 460 p.n.e.- ok. 370 p.n.e.) Twórca atomistycznej koncepcji budowy świata podzielał pogląd Anaksymandera z Miletu. Przeczuwał on, że Ziemia nie jest jedyną planetą we Wszechświecie i przypuszczał, że w Kosmosie nieustannie giną stare i rodzą się nowe światy.

13 CYWILIZACJA GRECKA Demokryt z Abdery
Metaforyczna ilustracja (nieznanego autora), przedstawiająca Ziemię na tle Wszechświata opublikowana przez Camilla Flammariona francuski astronoma, wybitnego popularyzatora astronomii (XIXw.)

14 CYWILIZACJA GRECKA Demokryt z Abdery
Mężczyzna przekracza krawędź nieba, patrzy na tajemniczy Firmament poza nią i…. Camille Flammarion's L'atmosphère: météorologie populaire (1888).

15 (ok. 572 p.n.e. na Samos lub w Sydonie - ok. 497 p.n.e. w Megapondzie)
CYWILIZACJA GRECKA Pitagoras (ok. 572 p.n.e. na Samos lub w Sydonie - ok. 497 p.n.e. w Megapondzie) Stworzony model Kosmosu przez Pitagorasa zakładał, że: Kulista Ziemia znajduje się w centrum Wszechświata. Do otaczających ją siedmiu sfer przymocowane są planety, Słońce i Księżyc. Na zewnętrznej, ósmej sferze znajdują się gwiazdy. Wszystkie sfery okrążają Ziemię w ciągu doby.

16 CYWILIZACJA GRECKA Model Kosmosu wg. Pitagorasa

17 CYWILIZACJA GRECKA Uczeń Pitagorasa - Filolaos z Tarentu ( ok. 470 p.n.e. - ok. 399 p.n.e.)
Innego zdania był Filolaos z Tarentu. W środku Wszechświata umieścił on najczystszą z substancji – ogień. Wokół ognia krążyła Ziemia, Przeciwziemia, Słońce, Księżyc, planety i gwiazdy stałe. Powietrze otaczało tylko Ziemię, Kosmos wg. Filolaosa wypełniony był eterem. Przeciwziemia pojawiła się w teorii Filolaosa tylko po to, by uzupełnić doskonały Wszechświat o brakujące, dziesiąte ciało niebieskie, (najdoskonalszą liczbą wg. Pitagorejczyków, była liczba 10)

18 CYWILIZACJA GRECKA Model Filolaosa z Tarentu
Centralny ogień i tajemnicza Przeciwziemia były niewidoczne dla człowieka, ponieważ zamieszkana część naszej planety była od nich stale odwrócona. O istnieniu ognia centralnego świadczyło światło odbijane przez Słońce i inne ciała niebieskie. a

19 CYWILIZACJA GRECKA Model Filolaosa z Tarentu

20 CYWILIZACJA GRECKA Platon (427 p.n.e. - 347 p.n.e.)
Platon znacząco przyczynił się do regresu starożytnej astronomii. Założył on że: 1. Kulista Ziemia jako najcięższa z żywiołów jest nieruchoma w centrum Wszechświata. 2. Inne ciała niebieskie krążą wokół Ziemi ruchem jednostajnym po orbitach kołowych. 3. Na tych założeniach budowano po Platonie całą teorię Wszechświata.

21 CYWILIZACJA GRECKA Eudoksos z Knidos (ok. 400 p.n.e - ok. 347 p.n.e.)
1. Podjął się jako pierwszy, budowy modelu Wszechświata według założeń Platona 2. Stworzył on tak zwany „system sfer homocentrycznych”. 3. Wszechświat był układem pustych, kryształowych współśrodkowych kul, umieszczonych jedna w drugiej. 4. Wg. Eudoksosa każda planeta leżała na zewnętrznej powierzchni sfery. 5. Do każdej planety przynależało tyle sfer, na ile jednostajnych ruchów po okręgu trzeba było rozłożyć obserwowany na niebie niejednostajny ruch planety. 6. Ruch sfery zewnętrznej przenosił się na sferę wewnętrzną. 7. Planety wykonywały ruch będący złożeniem obrotu sfer.

22 1. Eudoksos sprowadził nieregularności ruchu ciał niebieskich do ściśle jednostajnych obrotów sfer Była to próba udowodnienia, że możliwa jest matematyczna teoria niebios. CYWILIZACJA GRECKA Eudoksos z Knidos

23 Sfery są ze sobą tak połączone, że ruch sfer zewnętrznych przenosi się na sferę wewnętrzną, konstrukcja przypominała cebulę. Odpowiedni dobór prędkości obrotu sfer i nachylenia osi pozwalał na krótką metę dość dobrze przedstawić ruchy ciał niebieskich. Eudoxus 4. Model Eudoksosa nie opisał prawidłowo ruchu planet. CYWILIZACJA GRECKA Model Eudoksosa Hanna Smolińska

24 CYWILIZACJA GRECKA Arystoteles (384 p.n.e.- 322 p.n.e.)
1. Arystoteles podtrzymywał pogląd Platona co do nieruchomości i kulistości Ziemi. 2. Wg Arystotelesa dookoła Ziemi krążą kryształowe sfery, unoszące ciała niebieskie w następującej kolejności: Księżyc, Merkury, Wenus, Słońce, Mars, Jowisz, Saturn i gwiazdy stałe. 3. Przedstawienie obserwowanego ruchu ciał niebieskich za pomocą kombinacji kilku jednostajnych ruchów kołowych przyjęte zostało przez Arystotelesa jako podstawową zasadę astronomii.

25 CYWILIZACJA GRECKA

26 CYWILIZACJA GRECKA Hipparch z Nicei (ok. 190 p.n.e. - 120 p.n.e.)
Hipparch z Nicei obalił teorię sfer homocentrycznych, stworzył teorię epicykli i deferentów. Jasność obserwowanych ciał niebieskich ulegała czasowym zmianom, co sugerowało ich okresowe zbliżanie i oddalanie się od naszego globu Model opierał się na układzie teoretycznych ruchomych kół, z których środek każdego obracającego się koła unoszącego ciało niebieskie poruszał się po obwodzie koła drugiego. Koło większe było w tym układzie deferentem, a mniejsze – epicyklem.

27 Ptolemeusz ( ok. 100 n.e. - ok. 168 n.e. )
CYWILIZACJA GRECKA Ptolemeusz ( ok. 100 n.e. - ok. 168 n.e. ) Ptolemeusz dopracował model Hipparcha i podobnie jak jego poprzednicy, uznawał geocentryzm. 1.Najbliżej Ziemi krążył Księżyc, dalej zaś znajdowały się deferenty i epicykle planet. 2.Model ten był bardzo skomplikowany i mało rzetelny. 3.Ptolemeusz tworzył coraz bardziej sztuczne konstrukcje geometryczne, byle tylko dopasować model do zasad Platona.

28 CYWILIZACJA GRECKA Dzieło Ptolemeusza „Almagest” 140 r
CYWILIZACJA GRECKA Dzieło Ptolemeusza „Almagest” 140 r. Za sprawą Ptolemeusza utrwalił się na długo przedstawiony przez niego porządek ruchu planet (planety górne i dolne) Słońce i Księżyc biegną dookoła Ziemi ruchem jednostajnym, bezpośrednio po swoich kolistych orbitach, a środki tych orbit leżą nieco poza Ziemią, są to okręgi ekscentryczne.

29 Ptolemy's Universe …..w modelu Ptolemeusza sfera gwiazd stałych, obracała się dookoła Ziemi ze wschodu na zachód w czasie jednej doby ziemskiej, a ruch sfery gwiazd stałych był przekazywany sferom planetarnym.

30 Średniowieczna astronomia islamu Uczeni islamscy nie proponowali ruchu Ziemi
1. Między VIII a XIV wiekiem obserwujemy żywy rozwój astronomii islamu 2. W IX w."Almagest" Ptolemeusza i inne dzieła greckich uczonych przełożono na arabski. 3.Poszukiwano doskonalszej wersji systemu Ptolemeusza 4. "Elementy" bagdadzkiego astronoma Ahmeda al- Farghaniego IX w. 5. Wyznaczano dokładniejsze parametry orbit w systemie Ptolemeusza w celu konstruowania lepszych geocentrycznych modeli Wszechświata. 6. al – Zargali z Toledo wydaje „Tablice Toledańskie” XI w.

31 Stan wiedzy astronomicznej na pierwszą połowę XV w. – podsumowanie
2. Stan wiedzy astronomicznej na pierwszą połowę XV w. – podsumowanie i pierwsze próby krytyki tradycyjnego systemu geocentrycznego

32 Stan wiedzy astronomicznej na pierwszą połowę XV w. podsumowanie

33 Stan wiedzy astronomicznej na pierwszą połowę XV w. podsumowanie
„Elementy” Ahmed al Farghanii IX w.

34 Stan wiedzy astronomicznej na pierwszą połowę XV w. podsumowanie
„Elementy” Ahmad al Farghanii IX w. Gerard z Cremony tłum. „Elementy” i „Almagest” XII w.

35 Stan wiedzy astronomicznej na pierwszą połowę XV w. podsumowanie
„Elementy” Ahmed al Farghanii IX w. Gerard z Cremony tłum. „Elementy” i „Almagest” XII w. Jan Sacrobosko „Traktat o sferze” XIII w.

36 Stan wiedzy astronomicznej na pierwszą połowę XV w. podsumowanie
„Elementy” Ahmed al Farghanii IX w. Gerard z Cremony tłum. „Elementy” i „Almagest” XII w. Jan Sacrobosko „Traktat o sferze” XIII w. „Tabl. Alfonsyńskie„ Alfons X Mądry druga poł. XIII w.

37 Stan wiedzy astronomicznej na pierwszą połowę XV w. podsumowanie
„Elementy” Ahmed al Farghanii IX w. Gerard z Cremony tłum. „Elementy” i „Almagest” XII w. Jan Sacrobosko „Traktat o sferze” XIII w. „Tabl. Alfonsyńskie„ Alfons X Mądry druga poł. XIII w. Odrodzenie astronomii ptolemejskiej XV w.

38 Stan wiedzy astronomicznej na pierwszą połowę XV w. podsumowanie
„Elementy” Ahmed al Farghanii IX w. Gerard z Cremony tłum. „Elementy” i „Almagest” XII w. Jan Sacrobosko „Traktat o sferze” XIII w. „Nowe teoretyki planet” Georg Peurbach 1454 r. „Tabl. Alfonsyńskie„ Alfons X Mądry druga poł. XIII w. Odrodzenie astronomii ptolemejskiej XV w.

39 Geocentryzm Ptolemeusza jest niezgodny z zasadami Platona

40 Ziemia jest nieruchoma jako najcięższa z żywiołów
Platon Ziemia jest nieruchoma jako najcięższa z żywiołów Ptolemeusz Niezgodność istniejącej teorii Ptolemeusza z zasadami Platona Pierwsze próby krytyki tradycyjnego systemu geocentrycznegodążyły do pogodzenia teorii Ptolemeusza z zasadą Platona. Geocentryczny model Ptolemeusza (ruch planet na deferentach i epicyklach) Każde ciało niebieskie musi poruszać się ruchem jednostajnym po okręgu

41 3. Wojciech z Brudzewa twórcze podejście uczonego do najważniejszych dzieł z zakresu astronomii wydanych w pierwszej połowie XV w. wpływ uczonego na prace Mikołaja Kopernika, który zaowocował ostatecznie modelem heliocentrycznym

42 Twórcze podejście Wojciecha z Brudzewa do najważniejszych dzieł z zakresu astronomii
F.Kallimach (wł. humanista, poeta i prozaik, sekretarz Kazimierza IV Jagiellończyka,) napisał : Wojciechowi z Brudzewa nie jest obce cokolwiek Euklides bądź Ptolemeusz swoim umysłem rozważyli , natomiast rzeczy uchodzące naszej uwadze umie on słuchaczom w taki sposób wyłożyć, że jaśniej od światła stają się zrozumiałe”. W opr. prof. R. Palacza czytamy: ostatnią fazę rozwoju astronomii przed Mikołajem Kopernikiem wyznaczają Jan z Głogowa i jego uczeń Wojciech z Brudzewa. Dziełem tych erudytów była atmosfera sprzyjająca badaniom naukowym, w której wyrósł Mikołaj Kopernik. Wykłady przyciągały studentów i uczonych z zagranicy. 2-ga poł. lat.70-tych XV w. Tablice: ”Tabulae duodecim domorum coeli” 1482/83 r. Dzieło: „Komentarz do teoretyk ruchów planet Georga Puerbacha” Wykłady, działalność naukowa, podręczniki (rękopisy i wydruki) 1483 r. Towarz. Nadwiślańske (przydomek Vigellus) 1489r r. Wykłady poza murami uczelni

43 Wpływ pracy naukowej Wojciecha z Brudzewa na dokonania Mikołaja Kopernika
wg. Wojciecha z Brudzewa Ziemia jako planeta stanowi znikoma cząstkę Wszechświata Mikołaj Kopernik podobnie uważa: „Ziemia jest olbrzymią kulą, ale nie wytrzymuje z ogromem nieba nieskończenie wielkiego. Ziemia wg oceny naszych zmysłów ma się tak do wielkości nieba jak punkt do bryły, jak skończoność do nieskończoności”. M. Kopernik znał twórczość naukową Wojciecha z Brudzewa bowiem podaje ją w swoim dziele „O obrotach sfer niebieskich” M 1491 r. Mikołaj Kopernik był słuchaczem Wojciecha z Brudzewa, podczas wykładów nieobowiązkowych. Wojciech z Brudzewa zaobserwował, że Księżyc krąży wokół Ziemi zawsze zwrócony do niej tą samą stroną i tłumaczył ten fakt dodatkowym epicyklem. Ten sam pogląd pojawia się w dziele Kopernika. W tradycji astronoma krakowskiego Brożka ( ) Czytamy: „Wojciech z Brudzewa w swoich pracach, poświęconych astronomii, dopuszczał możliwość obrotu Ziemi dookoła Słońca”. Mikołaj Kopernik korzystał z tablic odniesionych na południk krakowski a Mikołaj Kopernik formułuje przeciwko twierdzeniom Ptolemeusza identyczne argumenty jak Wojciech z Brudzewa, często powołuje się na jego „Komentarzyk”

44 Ta nowa teoria była dziełem jego ucznia Mikołaja z Torunia
„System epicykli Ptolemeusza pomimo swej wewnętrznej sprzeczności dopóty służy wyjaśnieniu zjawisk astronomicznych jako hipoteza astronomiczna i matematyczna, dopóki nowa teoria nie wyjaśni mechaniki ruchów ciał niebieskich lepiej”. Ta nowa teoria była dziełem jego ucznia Mikołaja z Torunia Wojciech z Brudzewa popularyzował swoje przekonanie:

45 Solar_system_video_2016

46 Dziekuje za uwagę Dziękuję za uwagę "Człowiek powinien sięgać dalej niż na wyciągnięcie ręki, bo po cóż by było niebo."                                                                                    autor nieznany                                Hanna Smolińska

47 1. Notatki: Planety były podzielone na górne (zajmujące orbity w kolejności przed Słońcem) i dolne (zajmujące orbity w kolejności po Słońcu). Dla wyjaśnienia skomplikowanego ruchu planet na sferze niebieskiej, a szczególnie zakreślania przez nie pętli, Ptolemeusz przyjął założenie, że po kołowej orbicie ekscentrycznej – deferencie – porusza się ruchem jednostajnym nie sama planeta, ale środek innego, mniejszego koła zwanego epicyklem, a dopiero po obwodzie epicyklu porusza się ruchem jednostajnym planeta. W wyniku kombinacji ruchów środka epicyklu po deferencie i planety po epicyklu, dodając odpowiednie nachylenie płaszczyzn tych kół do ekliptyki, Ptolemeusz wyjaśnił ruchy planet – szczególnie ruch prosty i wsteczny planety widoczny na tle sfery gwiazd stałych. Ruchy epicyklów na deferentach i planet na epicyklach spełniały ściśle określone warunki, różne dla planet dolnych i górnych. Planety dolne według Ptolemeusza poruszały się w ten sposób, że środki ich epicyklów leżały na prostej łączącej Ziemię ze Słońcem, a okresy obiegu środków epicyklów Merkurego i Wenus były równe rokowi gwiazdowemu. Okresy obiegu obu planet po epicyklach były różne i wynosiły dla Merkurego – 88 dni ziemskich, a dla Wenus – 225 dni ziemskich. Okresy te otrzymały nazwę okresów gwiazdowych. Ruchy planet górnych miały inne zależności w stosunku do rocznego ruchu Słońca po niebie. Ptolemeusz przyjął założenie, że promienie dróg planet górnych po epicyklach są zawsze równoległe do promienia drogi Słońca dookoła Ziemi, każda z planet biegnie po epicyklu dokładnie przez okres jednego roku ziemskiego. Ptolemeusz przyjął jednocześnie, że każda z planet ma różny okres obiegu środków epicyklów po deferentach, a więc różny okres gwiazdowy. Wynosi on: dla Marsa – 1,9 roku, dla Jowisza – 11,9 roku i dla Saturna – 29,5 roku. Poza deferentem Saturna w geocentrycznej teorii budowy Wszechświata znajdowała się sfera gwiazd stałych, obracająca się dookoła Ziemi ze wschodu na zachód w czasie jednej doby ziemskiej. Ruch sfery gwiazd stałych był przekazywany sferom planetarnym. Obrazem ruchu sfery gwiazd stałych był widoczny ruch dzienny sfery niebieskiej.

48 2. Notatki : 1. Między VIII i XIV w. astronomia islamu żywo rozwijała się na Bliskim Wschodzie, w Afryce Północnej i mauretańskiej Hiszpanii. 2. Zadecydowały o tym dwa czynniki: geograficzna bliskość tych obszarów w stosunku do światowych ośrodków nauki starożytnej oraz praktyki religii islamu, które stawiały przed astronomią wiele zadań, dotyczących: - rachuby czasu wg. kalendarza księżycowego i wymogu pięciokrotnego odmawiania modlitwy w ciągu dnia - wyznaczania kierunku ku Mekce z dowolnego miejsca na Ziemi.

49 3. Notatki: Rozwój astronomii między VIII a XIV wiekiem cd. : 1…
3. Notatki: Rozwój astronomii między VIII a XIV wiekiem cd.: 1….przez rozwój astronomii sferycznej, co odzwierciedla terminologia przejęta z języka arabskiego: zenit, nadir, azymut. 2….oraz krytyczną rewizję katalogu 1022 gwiazd z Almagestu, [została opracowana w X w. przez Abd ar-Rahmana as-Sufiego (903–986)]

50 Ryszard Palacz Wojciech Blar z Brudzewa Materiały I Studia Zakładu Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Ryszard Palacz Filozofia polska wieków średnich wyd.Wiedza Powszechna z Brudzewa ( ) opr.dr Mariusz Kaszyński ms&tbm=isch&sa=X&sqi=2&ved=0ahUKEwjmk- zGnOnPAhVBBMAKHfqsDC4Q_AUIBygC#imgrc=xotLBM8VS7EIKM%3A Źródła Hanna Smolińska

51 Źródła ciąg dalszy. https://people.sc.fsu.edu/~dduke/nptolemy.html
zGnOnPAhVBBMAKHfqsDC4Q_AUIBygC#imgrc=xotLBM8VS7EIKM%3A Michał Kokowski Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Instytut Historii Nauki PAN Źródła ciąg dalszy. Hanna Smolińska

52                      Notatki 4: Odkrycia Mikołaja Kopernika i Johannes'a Keplera 1 . Nie istnieje jeden środek wszystkich kół niebieskich lub sfer Środek Ziemi nie jest środkiem Wszechświata , lecz tylko środkiem ciężkości i środkiem sfery księżyca Wszystkie sfery obiegają Słońce jako swój środek i dlatego Słońce jest środkiem całego Wszechświata Stosunek odległości Ziemi od Słońca do wysokości firmamentu jest znacznie mniejszy od stosunku promienia Ziemi do odległości jej od Słońca , a zatem odległość Ziemi od Słońca jest znikomo mała w porównaniu z wysokością firmamentu Jakikolwiek ruch jest dostrzegany na firmamencie , to nie pochodzi z jakiegoś ruchu firmamentu , lecz z ruchu Ziemi . Ziemia wraz z okalającymi ją żywiołami wykonuje pełny obrót dzienny dokoła swych niezmiennych biegunów, podczas gdy firmament i najwyższe niebo pozostają nieruchome To , co nam się przedstawia jako ruch Słońca , pochodzi nie z jego ruchu lecz z ruchu Ziemi i naszej sfery , wraz z którą krążymy dokoła Słońca, podobnie jak jakakolwiek inna planeta . Ziemia ma przeto więcej niż jeden ruch. 7 . Poziomy ruch prosty i wsteczny planet pochodzi nie z ich ruchu , lecz z ruchu Ziemi.

53 Założenia teorii heliocentrycznej Mikołaja Kopernika:
5. Notatki: Mikołaj Kopernik ur. 19 lutego 1473 w Toruniu, zm. 21 maja 1543 we Fromborku Dokonuje prawdziwego przewrotu w połowie XVI wieku. Założenia teorii heliocentrycznej Mikołaja Kopernika: W środku Układu Słonecznego znajduje się Słońce Dookoła niego krążą planety (poruszając się ruchem jednostajnym w jednym i tym samym kierunku) Do grupy planet należy także Ziemia, która w ciągu doby obraca się wokół własnej osi, a w ciągu roku obiega Słońce Oś obrotu Ziemi zatacza w przestrzeni niewielki krąg, czego wynikiem są zmiany położenia biegunów niebieskich Hanna Smolińska

54 NAJWAŻNIEJSZE Dzieła Z ZAKRESU ASTRONOMII NA pierwszĄ połowĘ XV w.
IX w. "Elementy" bagdadzkiego astronoma Ahmeda al- Farghaniego,-„Almagest” przeł.na arabski XII w. Toledo Gerard z Cremony: XII w. Toledo przekład na łacinę "Elementów„ i „Almagestu” XIII w. „Teoretyki ruchów planet” przypisywane Gerardowi z Cremony ok.140 r . „Almagest” dzieło Ptolemeusza kompendium ówczesnej wiedzy astronomicznej NAJWAŻNIEJSZE Dzieła Z ZAKRESU ASTRONOMII NA pierwszĄ połowĘ XV w. XI w. Tablice toledańskie poł. XV w. "Nowe teoretyki planet„ Georg Peuerbach przedstawia skrót astronomii Ptolemeusza i jego arabskich krytyków XIII w. powstają „Tablice alfonsyńskie”

55 „Sfera Księżyca obraca się wokół środka Ziemi i z nią razem unosi się Księżyc niby epicykl”

56 Model Heliocentryczny ???
6. Notatki: Model Heliocentryczny ??? zwolennicy heliocentryzmu Prekursorem tej teorii był Heraklides z Pontu (IV w. p.n.e.). Umieścił on Ziemię w centrum Wszechświata, ale pozostałym planetom kazał krążyć wokół Słońca i dopiero wraz ze Słońcem obiegać Ziemię. Prawdziwego przełomu dokonał jednak w III w. p.n.e. Arystarch z Samos. Uważał on, że Ziemia obraca się wokół własnej osi oraz krąży wokół Słońca. Teoria Arystarcha została jednak odrzucona i zniknęła wśród niezmiennie geocentrycznych modeli Wszechświata, autorstwa wybitnych starożytnych myślicieli.