Pojęcie, podział oraz cechy umów handlowych (materiały pomocnicze) Opracowano na podstawie: A. Kidyba, Prawo handlowe, C.H. Beck 2016 oraz ustawy –

Prezentacja na temat: "Pojęcie, podział oraz cechy umów handlowych (materiały pomocnicze) Opracowano na podstawie: A. Kidyba, Prawo handlowe, C.H. Beck 2016 oraz ustawy –"— Zapis prezentacji:

1 Pojęcie, podział oraz cechy umów handlowych (materiały pomocnicze) Opracowano na podstawie: A. Kidyba, Prawo handlowe, C.H. Beck 2016 oraz ustawy – Kodeks cywilny

2 Przepisy dotyczące sprzedaży
Pojęcie umowy handlowej Termin „umowa handlowa” nie jest pojęciem normatywnym Kodeks handlowy zawierał pojęcie czynności handlowych i określał je jako czynności prawne kupca związane z prowadzeniem jego przedsiębiorstwa

3 Przepisy dotyczące sprzedaży
Pojęcie umowy handlowej Podstawę dla kategorii umów handlowych stanowi obecnie regulacja Kodeksu cywilnego Ważne pojęcia : przedsiębiorca, przedsiębiorstwo, prowadzenie działalności gospodarczej

4 Przepisy dotyczące sprzedaży
Pojęcie umowy handlowej Przez umowę handlową rozumie się czynność dokonywaną przez przedsiębiorcę w zakresie jego działalności gospodarczej

5 Przepisy dotyczące sprzedaży
Podział umów handlowych dwustronnie handlowe (tzw. obrót profesjonalny) po dwóch stronach umowy występują przedsiębiorcy jednostronnie handlowe (tzw. obrót konsumencki) po jednej stronie umowy występuje przedsiębiorca

6 Przepisy dotyczące sprzedaż y
Pojęcie umowy niehandlowej to umowa w zakresie której żadna ze stron nie występuje w stosunku do siebie w charakterze przedsiębiorcy

7 Przepisy dotyczące sprzedaży
Podział umów W przeważającym stopniu umowy handlowe są: - dwustronnie zobowiązujące - konsensualne - odpłatne - wzajemne (art. 487 par. 2 k.c.)

8 Przepisy dotyczące sprzedaży
Podział umów Umowy nazwane normatywnie stypizowane w Kodeksie cywilnym lub w przepisach szczególnych Umowy nienazwane nie są stypizowane normatywnie brak ustawowego określenia essentialia negotii Przykłady: franchising, factoring, forfaiting

9 Przepisy dotyczące sprzedaży
Wybrane przykłady umów handlowych uregulowanych w Kodeksie cywilnym Umowa agencyjna Umowa komisu Umowa leasingu

10 Przepisy dotyczące sprzedaży
Umowa agencyjna (art. 758 i n.) Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu.

11 Przepisy dotyczące sprzedaży
Umowa komisu (art. 765 i n.) Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.

12 Przepisy dotyczące sprzedaży
Umowa leasingu (art i n.) Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

13 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych - Normatywne - Nienormatywne

14 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze nienormatywne cechy umów handlowych: przewaga umów długoterminowych standaryzacja i szablonowość umów złożoność stosunków umownych

15 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego: Odwołalność oferty (art. 662) § 1. W stosunkach między przedsiębiorcami oferta może być odwołana przed zawarciem umowy, jeżeli oświadczenie o odwołaniu zostało złożone drugiej stronie przed wysłaniem przez nią oświadczenia o przyjęciu oferty. § 2. Jednakże oferty nie można odwołać, jeżeli wynika to z jej treści lub określono w niej termin przyjęcia. Przepisy dotyczące sprzedaży

16 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego : 2) Dopuszczalność modyfikującego przyjęcia oferty (art. 681) § 1. W stosunkach między przedsiębiorcami odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniających istotnie treści oferty poczytuje się za jej przyjęcie. W takim wypadku strony wiąże umowa o treści określonej w ofercie, z uwzględnieniem zastrzeżeń zawartych w odpowiedzi na nią. Przepisy dotyczące sprzedaży

17 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego : 2) Dopuszczalność modyfikującego przyjęcia oferty (art. 681) – c.d. § 2. Przepisu paragrafu poprzedzającego nie stosuje się, jeżeli w treści oferty wskazano, że może ona być przyjęta jedynie bez zastrzeżeń, albo gdy oferent niezwłocznie sprzeciwił się włączeniu zastrzeżeń do umowy, albo gdy druga strona w odpowiedzi na ofertę uzależniła jej przyjęcie od zgody oferenta na włączenie zastrzeżeń do umowy, a zgody tej niezwłocznie nie otrzymała. Przepisy dotyczące sprzedaży

18 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego : 3) zawarcie umowy poprzez milczenie (art. 682) Jeżeli przedsiębiorca otrzymał od osoby, z którą pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych, ofertę zawarcia umowy w ramach swej działalności, brak niezwłocznej odpowiedzi poczytuje się za przyjęcie oferty. Przepisy dotyczące sprzedaży

19 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego : 4) Możliwość ustalenia ostatecznej treści umowy zawartej ustnie za pomocą pisma potwierdzającego (art. 771) § 1. W wypadku gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy pisemnej jedna strona niezwłocznie potwierdzi w piśmie skierowanym do drugiej strony, a pismo to zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy, niezmieniające istotnie jej treści, strony wiąże umowa o treści określonej w piśmie potwierdzającym, chyba że druga strona niezwłocznie się temu sprzeciwiła na piśmie. Przepisy dotyczące sprzedaży

20 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego : 4) Możliwość ustalenia ostatecznej treści umowy zawartej ustnie za pomocą pisma potwierdzającego (art. 771) – c.d. § 2. W przypadku gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy dokumentowej jedna strona niezwłocznie potwierdzi w dokumencie skierowanym do drugiej strony, a dokument ten zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy, niezmieniające istotnie jej treści, strony wiąże umowa o treści określonej w dokumencie potwierdzającym, chyba że druga strona niezwłocznie się temu sprzeciwiła w dokumencie. Przepisy dotyczące sprzedaży

21 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego : 5) Wyłączenie stosowania formy ad probationem (art. 74 par. 4) § 4. Przepisów o skutkach niezachowania formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami.

22 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego : 6) Szczególne zasady przy złożeniu oferty w formie elektronicznej (art. 661 par. 1 i 4) § 1. Oferta złożona w postaci elektronicznej wiąże składającego, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie.

23 Przepisy dotyczące sprzedaży
5) Szczególne zasady przy złożeniu oferty w formie elektronicznej (art. 661 par. 1 i 4) § 2. Przedsiębiorca składający ofertę w postaci elektronicznej jest obowiązany przed zawarciem umowy poinformować drugą stronę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o: 1) czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy; 2) skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty; 3) zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy; 4) metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie; 5) językach, w których umowa może być zawarta; 6) kodeksach etycznych, które stosuje, oraz o ich dostępności w postaci elektronicznej. § 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio, jeżeli przedsiębiorca zaprasza drugą stronę do rozpoczęcia negocjacji, składania ofert albo do zawarcia umowy w inny sposób. § 4. Przepisy § 1-3 nie mają zastosowania do zawierania umów za pomocą poczty elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość. Nie stosuje się ich także w stosunkach między przedsiębiorcami, jeżeli strony tak postanowiły.

24 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego : 7) Podwyższony miernik należytej staranności (art. 355 par. 2) § 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

25 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego : 8) wyłączenie zasady sądowej waloryzacji w stosunku do przedsiębiorców (art par. 4) § 4. Z żądaniem zmiany wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia pieniężnego nie może wystąpić strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa. Przepisy dotyczące sprzedaży

26 Przepisy dotyczące sprzedaży
Art par. 1-4 § 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. § 2. Strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości. § 3. W razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie. § 4. Z żądaniem zmiany wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia pieniężnego nie może wystąpić strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa. Przepisy dotyczące sprzedaży

27 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego : 8) wyłączenie zasady sądowej waloryzacji w stosunku do przedsiębiorców (art par. 4) - c.d. To wyłączenie tzw. małej klauzuli rebus sic stantibus (w odróżnieniu od tej, uregulowanej w art par. 1 i określanej jako nadzwyczajna zmiana stosunków) Umowna klauzula waloryzacyjna jest dopuszczalna dla przedsiębiorców (art par. 2) Przepisy dotyczące sprzedaży

28 Przepisy dotyczące sprzedaży
Cechy umów handlowych Najważniejsze normatywne cechy umów handlowych wynikające z Kodeksu cywilnego : 9) Możliwość zawarcia umowy z wykorzystaniem różnych wzorców (art. 3854) - konflikt wzorców § 1. Umowa między przedsiębiorcami stosującymi różne wzorce umów nie obejmuje tych postanowień wzorców, które są ze sobą sprzeczne. § 2. Umowa nie jest zawarta, gdy po otrzymaniu oferty strona niezwłocznie zawiadomi, że nie zamierza zawierać umowy na warunkach przewidzianych w § 1. Przepisy dotyczące sprzedaży

29 Przepisy dotyczące sprzedaży
Podstawowe zasady: Zasada swobody umów Zasada pact sunt servanda

30 Przepisy dotyczące sprzedaży
Podstawowe zasady: Zasada swobody umów art k.c. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się: - właściwości (naturze) stosunku, - ustawie ani - zasadom współżycia społecznego.

31 Przepisy dotyczące sprzedaży
Podstawowe zasady: 2) Zasada pact sunt servanda - zasada związana jest z fazą wykonania umowy - umowa powinna być wykonana zgodnie z jej treścią i celem - zmiana może być dokonana tylko za zgodą obu stron WYJĄTEK - możliwość skorzystania z klauzuli rebus sic stantibus (nadzwyczajna zmiana okoliczności)

32 Przepisy dotyczące sprzedaży
Art k.c. Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym.

33 Przepisy dotyczące sprzedaży
Dziękuję za uwagę