Kategorie słowotwórcze rzeczowników odprzymiotnikowych

Prezentacja na temat: "Kategorie słowotwórcze rzeczowników odprzymiotnikowych"— Zapis prezentacji:

1 Kategorie słowotwórcze rzeczowników odprzymiotnikowych
Lekcja dla II klasy gimnazjum 1

2 Drogi Uczniu Na dzisiejszej lekcji przyswoisz sobie nowe wiadomości
oraz nabędziesz nowe umiejętności, które zwiększą Twoją sprawność językową. W czasie lekcji przed komputerem zachowaj poniższe zasady. Ćwiczenia rozwiązuj w pamięci lub w brudnopisie. Po każdej serii ćwiczeń przechodź do rozwiązywania zadań w karcie pracy. Wszystkie zadania zostaną ocenione przez nauczyciela. Każde polecenie czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

3 Rzeczowniki pochodne mogą być utworzone od: Karta pracy
3 Rzeczowniki pochodne Karta pracy mogą być utworzone od: innych rzeczowników chleb – chlebak czytać – czytanie stary – starzec sześć – szóstka swój – swojak sod głową – podgłówek nos, róg - nosorożec czasowników przymiotników liczebników zaimków przymiotnikowych dwóch wyrazów

4 RZECZOWNIKI ODPRZYMIOTNIKOWE
4 Karta pracy MAJĄ DWIE PODSTAWOWE KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE NAZWY OSÓB, ZWIERZĄT I PRZEDMIOTÓW NAZWY CECH

5 -OŚĆ, -OTA, -STWO, ZERO (MORFOLOGICZNE )
5 NAZWY CECH Karta pracy TWORZĄ FORMANTY: -OŚĆ, -OTA, -STWO, ZERO (MORFOLOGICZNE )

6 Formant – stwo jest dziś nieproduktywny.
NAZWY CECH 6 Karta pracy Formant – stwo jest dziś nieproduktywny. ĆWICZENIE 1. Utwórz wyrazy pochodne, oddziel formant od podstawy słowotwórczej. ŁAKOMY ZUCHWAŁY ZAROZUMIAŁY ŁAKOMSTWO ZUCHWALSTWO ZAROZUMIALSTWO sprawdź

7 NAZWY CECH Formant –ota jest dziś nieproduktywny. głupota głupi
7 Karta pracy Formant –ota jest dziś nieproduktywny. ĆWICZENIE 2. Utwórz wyrazy pochodne, oddziel formant od podstawy słowotwórczej. głupota martwota ciemnota głupi martwy ciemny sprawdź

8 Formant -ość tworzy rzeczowniki od większości przymiotników.
NAZWY CECH Karta pracy 8 Formant -ość tworzy rzeczowniki od większości przymiotników. Ćwiczenie 3. Utwórz wyrazy pochodne, oddziel formant od podstawy słowotwórczej. SPRAWDŹ SPRAWDŹ uczynność twardość otwartość miękkość blady jasny prawy uczciwy bladość jasność prawość uczciwość uczynny twardy otwarty miękki

9 NAZWY CECH Formant zero morfologiczne sprawdź sprawdź sprawdź
9 Karta pracy Formant zero morfologiczne ĆWICZENIE 4. Utwórz wyrazy pochodne, Usuń końcówkę wyrazu podstawowego, wypisz oboczności. biały czarny zielony czerwony biał y czarn y zielon y czerwon y biel czerń zieleń czerwień a:e, ł:l a:e, n:ń o:e, n:ń, w:wi,o:e.n:ń sprawdź sprawdź sprawdź

10 NAZWY OSÓB, ZWIERZĄT I PRZEDMIOTÓW
10 Karta pracy TWORZĄ FORMANTY: EC, -EK -AK, -IK, -KA, -AS

11 A. NAZWY NOSICIELI CECH FORMANT -EC sprawdź sprawdź Karta pracy ł:l,
11 Karta pracy FORMANT -EC ĆWICZENIE 5. Utwórz wyrazy pochodne, oddziel formant od podstawy słowotwórczej, odnajdź oboczności. ł:l, r:rz ą:ę; r:rz - malec starzec mędrzec głupiec mały stary mądry głupi sprawdź sprawdź

12 B. NAZWY OBIEKTÓW, POJAZDÓW
12 Karta pracy ZA POMOCĄ FORMANTU –EC TWORZY SIĘ TAKŻE RZECZOWNIKI OD WYRAŻEŃ PRZYIMKOWYCH ZŁOŻONYCH Z RZECZOWNIKA I OKREŚLAJĄCEGO GO PRZYMIOTNIKA. budynek biurowy - biurowiec ĆWICZENIE 6. Utwórz wyrazy pochodne od wyrażeń przyimkowych. samolot odrzutowy samolot dwupłatowy statek żaglowy statek parowy odrzutowiec dwupłatowiec żaglowiec parowiec to sprawdź

13 NAZWY OSÓB, ZWIERZĄT I PRZEDMIOTÓW
13 Karta pracy FORMANTY: -ek, -ka, -ak, -as Ćwiczenie 7. Utwórz wyrazy pochodne, oddziel formant od podstawy słowotwórczej. szary głupi młody ciemny gruby szarak głupek młodzik ciemniak grubas sprawdź

14 odrzucenie końcówki przymiotnika
ZAPAMIĘTAJ RZECZOWNIK ODPRZYMIOTNIKOWY MOŻE POWSTAĆ PRZEZ dodanie przyrostka przy- rostek + = wyraz pochodny wyraz podstawowy odrzucenie końcówki przymiotnika - = koń-cówka wyraz pochodny wyraz podstawowy

15 Karta pracy Jeżeli ćwiczenia nie sprawiły Ci trudności,
14 Karta pracy Jeżeli ćwiczenia nie sprawiły Ci trudności, przejdź do wykonania zadań w karcie pracy. Jeżeli jednak, stwierdzasz, że czegoś nie zrozumiałeś, wróć do slajdów poprzez hiperłącza. Wiadomości – slajdy nr 3, 4, 5, 10 Ćwiczenia - slajdy nr 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13

16 podpisz ją i oddaj nauczycielowi Do zobaczenia na innej lekcji!
To już koniec ! Przejrzyj kartę pracy, podpisz ją i oddaj nauczycielowi języka polskiego. Do zobaczenia na innej lekcji!