Sztuka fotografowania

Prezentacja na temat: "Sztuka fotografowania"— Zapis prezentacji:

1 Sztuka fotografowania

2 Historia fotografii Ostrość i przesłona Sprzęt fotograficzny Migawka
Kompozycja kadru Wybór obiektywu Światło Koniec

3 Historia fotografii menu
Na wiele lat przed skonstruowaniem aparatu fotograficznego prostą kamerą obscura (z łac. ciemna skrzynka) posługują się Arabowie obserwując m.in. strukturę księżyca czy też plamy na Słońcu.

4 Historia fotografii menu
W 1816 roku Francuz Niecephore Niepce, eksperymentując z procesami utrwalenia obrazu wykonuje pierwsze prawdziwe zdjęcie fotograficzne, przedstawiające widok z okna jego pokoju w miejscowości Gras w południowej Francji.

5 Historia fotografii menu
W tym samym roku Niepce nawiązuje współpracę z Louis’em Jacques’em Daguerre’em i wspólnie rozpoczynają badania nad kondensowaniem jodu na srebrnych płytach. Po śmierci Niepce’a w 1833 roku Daguerre, wspólnie z synem Niepce’a, kontynuuje udoskonalanie metody utrwalania obrazu. Dzieło zostaje zakończone w 1837 roku.

6 Historia fotografii menu
W tym samym czasie Anglik William Talbot wprowadza negatywy z których można wykonywać dowolną ilość odbitek, co było niemożliwe w dagerotypii. Jego metoda wykorzystuje azotan srebra, stosowany w fotografii po dziś dzień. W roku 1850 William Cranch Bond i Warren de la Rue sporządzają pierwsze zdjęcia Księżyca metodą dagerotypii.

7 Historia fotografii menu
W 1850 roku Francuz Gustave Le Gray opracowuje metodę wykonywania fotografii z zastosowaniem kolodium. Nowość ta wypiera metody Daguerre’a i Talbota. Łączy ona ostrość obrazu w dagerotypach z zaletą talbotopii tzn. możliwości wytwarzania odbitek.

8 Historia fotografii menu
W roku 1850 angielski optyk John Benjamin Dancer wykonuje pierwszy mikrofilm. Pierwszy teleobiektyw zostaje zbudowany w 1851 roku przez włoskiego inżyniera, Ignazio Porro.

9 Historia fotografii menu
W 1856 niemieckiemu chemikowi Wilhelmowi Zenkerowi udaje się po raz pierwszy otrzymać barwne fotografie. W tym samym roku Anglik Hamilton Smith opracowuje metodę tzw. fotografii na poczekaniu (ferrotypii). W 1861 Francuz Marc Antoine Augustin Gaudin po raz pierwszy zamiast azotanu stosuje halogenki srebra i zwiększa tym samym światłoczułość. Czas naświetlania zostaje skrócony do kilku sekund.

10 Wyposażenie dodatkowe
menu Sprzęt fotograficzny Aparaty Obiektywy Lampy błyskowe Wyposażenie dodatkowe

11 Sprzęt fotograficzny: aparaty
powrót Sprzęt fotograficzny: aparaty Każdy aparat, podobnie jak kamera obscura, jest światłoszczelną skrzynką z umieszczonym w przedniej ściance obiektywem i materiałem światłoczułym umieszczonym w tylnej ściance korpusu. W aparatach cyfrowych ściankę tę zastąpiła światłoczuły czytnik elektroniczny, zamieniający naświetlony obraz na sygnał cyfrowy.

12 Sprzęt fotograficzny: aparaty
powrót Sprzęt fotograficzny: aparaty Pod wieloma względami aparat niczym się jednak nie różni od ludzkiego oka. Zamiast prawdziwej soczewki gałki ocznej mamy obiektyw aparatu, zamiast światłoczułych komórek – światłoczuły film. grupy soczewek celownik optyczny migawka przesłona film soczewka

13 Sprzęt fotograficzny: aparaty
powrót Sprzęt fotograficzny: aparaty Aparaty różnią się miedzy sobą systemem kontroli fotografowanego obrazu. Wyróżniamy przez to cztery typy aparatów: aparaty kompaktowe lustrzanki jednoobiektywowe lustrzanki dwuobiektywowe aparaty na filmy cięte

14 Sprzęt fotograficzny: aparaty
powrót Sprzęt fotograficzny: aparaty Aparaty kompaktowe W tego typu aparatach obiektyw i wizjer są niezależne – podobnie jak z wizjerem w drzwiach. System ten posiada jedną istotną wadę: oglądany przez nas obraz nie pokrywa się z obrazem rejestrowanym przez aparat.

15 Sprzęt fotograficzny: aparaty
powrót Sprzęt fotograficzny: aparaty Lustrzanki jednoobiektywowe Aparaty typu SLR (single lens reflex) – tutaj obraz optyczny kierowany jest za pomocą lustra z obiektywu na matówkę. Światło wchodzące przez obiektyw odbija się w lustrze i po przejściu przez pryzmat dociera do wizjera. W trakcie wykonywania zdjęcia lustro podnosi się aby światło mogło przejść przez migawkę do filmu. W tych aparatach obraz widziany w wizjerze pokrywa się z obrazem rejestrowanym przez film.

16 Sprzęt fotograficzny: aparaty
powrót Sprzęt fotograficzny: aparaty Lustrzanki dwuobiektywowe Aparaty typu TLR (twin lens reflex) – w tych lustrzankach są zamocowane dwa obiektywy. Przez pierwszy z nich, górny, wpada obraz rejestrowany potem w wizjerze; przez drugi obiektyw, dolny, wpada obraz rejestrowany na filmie.

17 Sprzęt fotograficzny: aparaty
powrót Sprzęt fotograficzny: aparaty Aparaty na filmy cięte W nich światło biegnie prosto z obiektywu na matówkę, obraz w wizjerze jest identyczny z obrazem rejestrowanym na filmie. Niestety system ten ma jedną wadę – każdorazowo przy wykonywaniu zdjęcia należy matówkę zastępować kasetą z filmem.

18 Sprzęt fotograficzny: obiektywy
powrót Sprzęt fotograficzny: obiektywy Obiektyw to serce każdego aparatu. W prostych aparatach fotograficznych obiektyw jest plastikową soczewką, natomiast w lepszych aparatach małoobrazkowych oraz na filmy cięte obiektyw jest zbudowany z kilku grup różnych soczewek. pierścień ustawiania ostrości pierścień ustawiania przesłony skala głębi ostrości mikrostyki automatyki aparatu

19 Sprzęt fotograficzny: obiektywy
powrót Sprzęt fotograficzny: obiektywy Ostry obraz na filmie powstaje wtedy, gdy obiektyw aparatu znajdzie się w odpowiedniej odległości od płaszczyzny filmu. Taką odległość nazywamy ogniskową obiektywu. To od niej zależy kąt widzenia obiektywu.

20 Sprzęt fotograficzny: obiektywy
powrót Sprzęt fotograficzny: obiektywy Ze względu na długość ogniskowej wyróżniamy obiektywy: rybie oczy teleobiektywy szerokokątne super teleobiektywy standardowe

21 Sprzęt fotograficzny: obiektywy
powrót Sprzęt fotograficzny: obiektywy Rybie oczy Obiektywy te, o ogniskowej od 6mm do 8mm mają znacznie szerszy kąt widzenia niż ludzkie oko.

22 Sprzęt fotograficzny: obiektywy
powrót Sprzęt fotograficzny: obiektywy Szerokokątne Posiadają one ogniskową od 18mm do 35mm. Idealne do fotografowania plenerów i ciasnych wnętrz.

23 Sprzęt fotograficzny: obiektywy
powrót Sprzęt fotograficzny: obiektywy Standardowe Posiadają one ogniskową równą 50mm. Ich sposób widzenia odpowiada naturalnemu widzeniu człowieka.

24 Sprzęt fotograficzny: obiektywy
powrót Sprzęt fotograficzny: obiektywy Teleobiektywy Posiadają one ogniskową od 80mm do 300mm. Mają wąski kat widzenia, przybliżają odległe obiekty.

25 Sprzęt fotograficzny: obiektywy
powrót Sprzęt fotograficzny: obiektywy Super teleobiektywy Są to obiektywy o ogniskowej od 400mm do 1200mm. Posiadają dużą skalę powiększenia.

26 Sprzęt fotograficzny: obiektywy
powrót Sprzęt fotograficzny: obiektywy Obiektywy makro Ich specjalna budowa pozwala na uzyskiwanie dużego powiększenia małych obiektów.

27 Sprzęt fotograficzny: obiektywy
powrót Sprzęt fotograficzny: obiektywy Obiektywy ze zmienną ogniskową Tzw. obiektywy ZOOM, posiadające transfokator pozwalający zmienić w miarę potrzeb ogniskową obiektywu, np. w zakresie od 28mm do 80mm, czy też od 100mm do 300mm.

28 Sprzęt fotograficzny: lampy błyskowe
powrót Sprzęt fotograficzny: lampy błyskowe Kiedy nie możemy korzystać ze światła naturalnego, np. podczas wykonywania zdjęć w pomieszczeniach zamkniętych, czy też przy fotografowaniu o zmierzchu, to w takim przypadku musimy posłużyć się lampami studyjnymi lub lampami błyskowymi.

29 Sprzęt fotograficzny: lampy błyskowe
powrót Sprzęt fotograficzny: lampy błyskowe Ze względu na sposób pracy elektroniczne lampy błyskowe dzielimy na: lampy bez automatyki automatyczne dedykowane

30 Sprzęt fotograficzny: lampy błyskowe
powrót Sprzęt fotograficzny: lampy błyskowe Lampy błyskowe bez automatyki Pracując z takimi lampami musimy samodzielnie wykonać korekcję ekspozycji czyli parametrów naświetlania zdjęcia, najczęściej na podstawie tabeli lub specjalnego kalkulatora dołączonego do lampy.

31 Sprzęt fotograficzny: lampy błyskowe
powrót Sprzęt fotograficzny: lampy błyskowe Lampy błyskowe z automatyką Lampy te dokonują korekcji ekspozycji za pomocą specjalnego czujnika umieszczonego z przodu lampy.

32 Sprzęt fotograficzny: lampy błyskowe
powrót Sprzęt fotograficzny: lampy błyskowe Lampy błyskowe dedykowane Wymieniają one informacje z urządzeniami pomiarowymi aparatu fotograficznego, posiadają własny mikrokomputer. Potrafią one w miarę potrzeb zmieniać przesłonę aparatu czy też czas otwarcia migawki.

33 Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe
powrót Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe Do najważniejszego osprzętu aparatu fotograficznego należą: światłomierze mieszki makro statywy filtry fotograficzne silnik przesuwu filmu sprzęt zabezpieczający

34 Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe
powrót Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe Światłomierze Służą do pomiaru ekspozycji. Pozwalające na osobny pomiar światła poszczególnych partii fotografowanego obiektu zarówno przy świetle odbitym jak i bezpośrednim.

35 Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe
powrót Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe Statywy fotograficzne Pozwalają na utrzymanie stabilności aparatu, są niezbędne przy wykonywaniu zdjęć z dłuższym czasem naświetlania lub przy pomocy teleobiektywów. Posiadają one najczęściej ruchomą głowicę, która umożliwia ruch aparatu w pionie i poziomie.

36 Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe
powrót Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe Silnik przesuwu filmu Dodatkowe silniki automatycznego przesuwu filmu do lustrzanek, pozwalające na fotografowanie akcji, czyli wykonanie około 6 zdjęć w ciągu jednej sekundy.

37 Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe
powrót Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe Mieszki makro Specjalne nasadki optyczne, nakładane na obiektyw, oraz pierścienie i mieszki makro, umieszczane między obiektywem a korpusem aparatu. Pozwalają na wykonywanie zdjęć bardzo małych obiektów i ich wielokrotne powiększenie.

38 Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe
powrót Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe Filtry fotograficzne Są to okrągłe szkiełka zamocowane w nagwintowanej oprawce, nakręcane na obiektyw. Najpopularniejsze to filtry ultrafioletu, redukujące promieniowanie UV. Inne to: filtry polaryzacyjne, pozwalające wyostrzać niektóre barwy, ich kontrast, odbicia lustrzane, filtry rozszczepiające światło, sprawiające, że każde źródło światła jawi się w postaci wieloramiennej gwiazdy.

39 Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe
powrót Sprzęt fotograficzny: wyposażenie dodatkowe Wyposażenie zabezpieczające Są to wszelkiego rodzaju futerały, torby, plecaki i walizki fotograficzne chroniące nasz drogocenny sprzęt przed kurzem, wilgocią i mechanicznymi uderzeniami. W skład tego wyposażenia wchodzi także zestaw do czyszczenia obiektywów.

40 Kompozycja kadru Złoty podział kadru menu
Podczas komponowania zdjęcia wygodnie jest podzielić go na dziewięć równych części za pomocą dwóch linii poziomych i pionowych. W miejscu ich przecięć powstają tzw. mocne punkty obrazu. Umieszczając główny motyw zdjęcia na którejkolwiek z tych linii lub w mocnych punktach otrzymuje się lepszą kompozycję kadru.

41 Kompozycja kadru Linie poziome w kadrze menu
Niemalże każde zdjęcie składa się z linii – poziomych, pionowych, czy też ukośnych. Wpływają one na kompozycję zdjęcia. Proste, poziome linie dają na zdjęciu wrażenie spokoju i przestrzeni. Dobrze jest wtedy ustawić kadr również poziomo, alby nie burzyć tego spokoju kompozycyjnego.

42 Kompozycja kadru Linie pionowe w kadrze menu
Kiedy w kadrze widzimy przewagę linii pionowych, np. przy fotografowaniu elewacji budynków czy wnętrz kościołów, ustawmy nasz kadr zgodnie z tymi liniami – pionowo. Pozwala to uzyskać na zdjęciu efekt wysokości i majestatu.

43 Kompozycja kadru Perspektywa w kadrze menu
Z liniami w kadrze wiąże się także wysokość umieszczenia linii horyzontu na zdjęciu. Wyróżniamy: perspektywę żabią, gdy horyzont umieszczony jest wysoko, perspektywę normalną, gdy linia horyzontu jest umieszczona centralnie, perspektywę bocianią (ptasią), gdy linia horyzontu umieszczona jest nisko.

44 Kompozycja kadru Obramowanie menu
Przy komponowaniu zdjęć możemy wykorzystać naturalne obramowania fotografowanego obiektu. Mogą to być drzwi, brama, korony drzew, łuk mostu i jego odbicie w wodzie.

45 Kompozycja kadru Kontrast światła menu
Kontrast oświetlenia i powstałe dzięki temu jasne i ciemne partie obrazu również mają duży wpływ na kompozycję zdjęcia. Jeżeli fotografowana przez nas scena posiada przewagę jasnych tonów, to mamy do czynienia z tonacją „high key”. Gdy mamy przewagę ciemnych tonów i cieni, to taką tonację nazywamy „low key”.

46 Kompozycja kadru Kolor na fotografii menu
Często wspaniałą kompozycję można uzyskać samym kolorem. Jeden lub kilka kolorów o różnym nasyceniu w połączeniu z odpowiednim tłem może dać zaskakujące rezultaty. Różne kolory zestawione razem dają kontrast, zwłaszcza wtedy kiedy leża naprzeciwko sobie w kole barw.

47 Światło Rozhalowanie obrazu menu
Bez światła nie byłoby fotografii. To ono wpływa na fotografowany obiekt i nastrój zdjęcia. Ze światłem wiąże się wiele ciekawych efektów. Jednym z nich jest rozhalowanie obrazu, czyli kolorowe wielokąty foremne pojawiające się na zdjęciu. Efekt taki możemy uzyskać umieszczając źródło światła w okolicach granicy kadru.

48 Światło Światło kontrowe menu
Innym efektem świetlnym jest tzw. oświetlenie kontrowe. Mamy z nim do czynienia wtedy, gdy źródło światłą znajduje się bezpośrednio za obiektem, albo też nieco wyżej lub z boku. Takie oświetlenie bardzo ciekawie obrysowuje kształty fotografowanego obiektu.

49 Światło Światło dzienne menu
Warto wiedzieć jak zmienia się kolor światła w zależności od padania promieni słonecznych w poszczególnych porach dnia. Rankiem kolory są cieplejsze. Cienie są długie i łagodne. W południe kolory są ostre i wypalone. Cienie są krótkie i ostro zarysowane. Późnym południem kolory znów nabierają ciepła. Jest przewaga czerwieni i żółci.

50 Światło Światło ostre i miękkie menu
Charakter światła zmienia się również w zależności od kierunku padania promieni słonecznych. Czasem nie widać kontrastu między zacienionymi a oświetlonymi partiami obrazu. Mówimy wtedy o „ostrości” i „miękkości” światła. Światło słoneczne zmiękczone (rozproszone) przez liście drzewa. Ostre bezpośrednie oświetlenie studyjne w połączeniu z miękkim światłem kontrowym.

51 Światło Oświetlenie lampą błyskową menu
Jednym ze sposobów zastąpienia światła naturalnego jest użycie lampy błyskowej. Jednak ma to swoje wady. Jedną z nich jest ograniczenie kreowania oświetlenia. Efekty takiego oświetlenia to jasny pierwszy plan, zawsze tak samo oświetlona bryła fotografowanych obiektów oraz ostre i głębokie cienie. Czasem lepiej jest zrezygnować z lampy błyskowej na rzecz statywu.

52 Światło Oświetlenie lampą błyskową menu
Aby uniknąć bezpośredniego oświetlenia lampą i zmiękczyć jej światło wygodnie jest nałożyć na głowicę lampy warstwę cienkiego, białego materiału lub dyfuzor. Możemy też, kierując lampę na sufit lub ścianę, wykorzystać światło odbite. światło odbite lampa z dyfuzorem światło bezpośrednie i wypełniające

53 Światło Oświetlenie studyjne menu
Przy organizowaniu oświetlenia studyjnego stosuje się światło wypełniające (rozproszone), kierując jedną z lamp na sufit, oraz światła bezpośrednie. Bardzo często używa się także ekranu odbijającego światło w postaci białej kartki lub matowej folii aluminiowej. światło wypełniające oświetlenie bezpośrednie tło ekran odbijający

54 Światło Kreowanie oświetlenia studyjnego menu
Przy każdej zmianie punktu padania światła możemy stworzyć niesamowite kompozycje dla tylko jednego fotografowanego obiektu.

55 Światło Fotografia nocna menu
Podczas wykonywania zdjęć nocą niezbędny jest statyw. Dzięki temu możemy używać długich czasów otwarcia migawki nie ryzykując tym samym rozmazania obrazu, chyba, że jest to celowe.

56 Ostrość i przesłona Ręczne ustawianie ostrości menu
Ogromną zaletą lustrzanek jest możliwość ręcznej regulacji ostrości na obiektywie. Dzięki ostrości możemy zaakcentować pewne elementy kadru. Wtedy to, co chcemy podkreślić wyróżnia się ostrością od nieostrych partii reszty kadru, np. pierwszego planu lub tła.

57 Ostrość i przesłona Głębia ostrości menu
Z ostrością wiąże się także pojęcie głębi ostrości, regulowana za pomocą przesłony obiektywu. Im mniejszy otwór przesłony, np. 11 lub 22, tym większy obszar który jest ostry na zdjęciu, im większy otwór przesłony, np. 2 lub 3,5, tym mniejszy obszar ostrości. Mała głębia ostrości - maki na pierwszym planie są nieostre. Duża głębia ostrości – zarówno maki jak i wieża są ostre.

58 Ostrość i przesłona Wybór głębi ostrości menu
Fotografując krajobrazy i plenery najlepiej jest użyć dużej głębi ostrości. Fotografując detale, portrety osób wygodnie jest użyć małej głębi ostrości, aby wyeliminować niepotrzebne szczegóły tła.

59 Migawka Prędkość migawki menu
Migawka aparatu fotograficznego reguluje dopływ światła do materiału światłoczułego w zależności od oświetlenia i przesłony. Z migawką jest związane pojęcie prędkości migawki, czyli czas między jej otwarciem a zamknięciem. Szybka migawka spowodowała zamrożenie płynącej wody. Wolna migawka rozmyła wodę płynącą w potoku.

60 Migawka Fotografowanie ruchu menu
Prędkość migawki daje nam także możliwość sposobu zarejestrowania ruchu. Szybki czas otwarcia migawki spowodował zatrzymanie ruchu, efekt „stop-klatki”. Podkreśliło to dramaturgię sceny. Długi czas otwarcia migawki oraz prowadzenie aparatu zgodnie z kierunkiem ruchu obiektu podkreśliło wrażenie ruchu.

61 Wybór obiektywu Ogniskowa a tematyka zdjęcia menu
Każda z grup obiektywów posiada określone własności wykorzystywane przy wykonywaniu zdjęć o ściśle zadanej tematyce. Innego obiektywu używamy przy fotografowaniu krajobrazu, innego przy wykonywaniu portretów, czy też przyrody.

62 Wybór obiektywu Rybie oczy (6 – 8mm) menu
Obiektywy te zniekształcają linie poziome i pionowe. Tworzą one obraz w kształcie koła, obraz jest zniekształcony, obiekty na zdjęciu wypychają kadr. Obiektywy te wykorzystuje się bardzo rzadko, najczęściej do „przerysowania” i zaakcentowania charakteru pewnych obiektów i miejsc, np. koła sterowego okrętu, czy ogromu przestrzeni łąki.

63 Wybór obiektywu Szerokokątne (18 – 35mm) menu
Mają dużą głębię ostrości, wykorzystuje się je do fotografowania w niewielkich pomieszczeniach lub wtedy gdy potrzebny jest bliski kontakt z obiektem. Powiększają one detale na pierwszym planie. Są idealne do fotografowania architektury, pejzaży i wnętrz.

64 Wybór obiektywu Standardowe (50mm) menu
Sposób jego widzenia odpowiada naturalnemu widzeniu człowieka. Są to obiektywu o dużej jasności. Wykorzystuje się je najczęściej, zwłaszcza przy portretowaniu oraz przy zdjęciach w trudnych warunkach oświetleniowych.

65 Wybór obiektywu Teleobiektywy (80 - 300mm) menu
Im dłuższa jest ich ogniskowa, tym mniejsza głębia ostrości. Spłaszczają perspektywę. Są szczególnie przydatne przy wykonywaniu portretów, fotografii przyrodniczej czy zdjęć z ukrycia. Przy pracy z tymi obiektywami dobrze jest zaopatrzyć się w filmy o większej czułości tj. od 200ASA wzwyż.

66 Wybór obiektywu Super teleobiektywy (400 - 1200mm) menu
Użyteczne, kiedy nie można wykorzystać krótkich teleobiektywów. Ze względu na swoją dużą wagę wyposażone są najczęściej we własny statyw. Posiadają bardzo małą jasność, a ze względu na kąt widzenia i ciężar istnieje przy nich duże ryzyko poruszenia zdjęcia.

67 Wybór obiektywu Makro menu
Obiektywy przystosowane do zdjęć z bardzo bliska, tzw. makrofotografii. Powiększenie fotografowanego obiektu może sięgać nawet dziesięciu razy. Przy dużych zbliżeniach maleje zakres głębi ostrości, co ogranicza tolerancję przy ustawianiu ostrości.

68 Wybór obiektywu Obiektywy ze zmienną ogniskową (ZOOM) menu
Wygodne w stosowaniu, gdyż zastępują kilka obiektywów o stałej ogniskowe.Ułatwiają kadrowanie zdjęć. Ich specjalna budowa umożliwia zmianę ogniskowej w również trakcie wykonywania zdjęcia, co może zaowocować ciekawymi efektami.

69 Na zakończenie Dobra rada menu
Myśl – każda fotografia powinna być efektem naszych przemyśleń. Analizuj – każde zdjęcie po wykonaniu powinno być poddane głębokiej analizie. Pozwoli to nam uniknąć w przyszłości powtarzania tych samych błędów. Notuj – parametry każdego zdjęcia powinny zostać opisane. Zapewni to powtarzalność wyników i przyda się przy analizie zdjęcia.

70 Dziękuję za cierpliwość i uwagę.
menu To już jest koniec Dziękuję za cierpliwość i uwagę. Prezentację wykonał: Krzysztof Kołodziej Pyskowice 2004