TEORIA ZARZĄDZANIA Uczelnia Zawodowa Zagłębia Miedziowego w Lubinie Lubin 2007 dr inż. Zdzisław Pólkowski.

Prezentacja na temat: "TEORIA ZARZĄDZANIA Uczelnia Zawodowa Zagłębia Miedziowego w Lubinie Lubin 2007 dr inż. Zdzisław Pólkowski."— Zapis prezentacji:

1 TEORIA ZARZĄDZANIA Uczelnia Zawodowa Zagłębia Miedziowego w Lubinie Lubin 2007 dr inż. Zdzisław Pólkowski

2 PODSTAWY TEORETYCZNE ZARZĄDZANIA 1. Pojęcia podstawowe 2. Przewidywanie, planowanie, programowanie i podejmowanie decyzji: Wpływ rewolucji przemysłowej na rozwój zarządzania Klasyczna teoria zarządzania Spojrzenie systemowe Spojrzenie sytuacyjne Spojrzenie klasyczne Behawioralna teoria zarządzania Ilościowa teoria zarządzania Systemowe teorie zarządzania Relacyjność teorii zarządzania Zarządzanie zasobami Wpływ otoczenia na zarządzanie 3. Rodzaje zarządzania 1/26

3 dr inż. Zdzisław Pólkowski Pojęcia podstawowe Zarządzanie wg R.W. Gryffina Zarządzanie jest zespołem działań obejmującym planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie i kontrolowanie, skierowanym na zasoby organizacji i wykonywanym z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny. Zarządzanie wg P. Druckera Drucker wyróżnia następujące cechy zarządzania: 1.Zarządzanie zasobami ludzkimi. 2.Zarządzanie głęboko osadzone w kulturze. 3.Zarządzanie stosujące proste i zrozumiałe wartości, cele działania zadania jednoczące wszystkich pracowników. 4.Zarządzanie traktowane jako organizacja inteligentna, zdolna do samouczenia się. 5.Zarządzanie zdolne do komunikowania się z wewnętrznym i zewnętrznym otoczeniem. 6.Zarządzanie korzystające z systemów wskaźników pozwalających stale i wszechstronnie monitorować, oceniać i poprawiać efektywność działania. 7.Zarządzanie zorientowane na najważniejszy ostateczny rezultat, jakim jest spełnienie oczekiwań klienta. 3/26

4 dr inż. Zdzisław Pólkowski Pojęcia podstawowe Zarządzanie wg J. Nash’a, J. Harsamgri’a, RSelten’a Zarządzanie powinno być skuteczne. Skuteczność nie jest jednak procesem jednostkowym. Uważa się, że skuteczne zarządzanie to takie, które przynosi zysk właścicielom i dobrą pracę zatrudnionym. Tę postać sprawności nazywamy ekonomicznością. Zarządzanie wg J. Stoner’a i Ch. Wankel’a Osiem zasad charakteryzujące współczesne zarządzanie: 1.Skłonność do działania. 2.Trzymanie się blisko klienta. 3.Autonomia i przedsiębiorczość, dekompozycja koncernów oraz działania konkurencyjnego i zachęcanie ich do działania na swój rachunek. 4.Wydajność dzięki ludziom. 5.Bezpośredni kontakt i odpowiedni system motywacyjny firmy. 6.Kontynuowanie swojej specjalności, utrzymywanie się w dziedzinie, w której firma może funkcjonować najkorzystniej. 7.Prosta struktura, nieliczny sztab, niewiele szczebli zarządzania 8.Dyscyplina i swoboda tworzenia klimatu, w którym oddaniu podstawowym wartościom firmy towarzyszy tolerancja wobec wszystkich pracowników. 4/26

5 dr inż. Zdzisław Pólkowski Przewidywanie, planowanie, programowanie i podejmowanie decyzji Przewidywanie, prognozowanie, planowanie, programowanie – wytyczenie organizacji jej celów i określenie sposobu ich najlepszej realizacji. 5/26 Podejmowanie decyzji – część procesu planowania obejmująca wybór trybu działania spośród zestawu dostępnych możliwości. Organizowanie – logiczne grupowanie działań oraz zasobów ludzkich i materialnych w poszczególnych jednostkach organizacyjnych stanowiących składowe określonej struktury. Przewodzenie i motywowanie – zespół procesów wykorzystywanych w celu doprowadzenia do tego, aby członkowie organizacji współpracowali ze sobą w interesie realizacji misji celów strategii, polityki, taktyki i działalności operacyjnej organizacji. Kontrolowanie – obserwowanie postępów organizacji w realizowaniu jej misji, celów i zadań szczegółowych oraz procesów.

6 dr inż. Zdzisław Pólkowski Fazy procesu zarządzania Przewodzenie (kierowanie) i motywowanie 6/26 Przewidywanie, planowanie, programowanie i podejmowanie decyzji Organizowanie zasobów ludzkich i rzeczowych Kontrolowanie celów, procesów

7 dr inż. Zdzisław Pólkowski Rodzaje decyzji Decyzje strategiczne 7/26 Decyzje taktyczne Decyzje operacyjno - bieżące

8 dr inż. Zdzisław Pólkowski Fazy procesu zarządzania 8/26 Przewidywanie, planowanie, programowanie i podejmowanie decyzji Kontrolowanie misji, celów, zadań i procesów Przewodzenie (kierowanie) i motywowanie Organizowanie zasobów ludzkich i rzeczowych Nakłady z otoczenia: -zasoby ludzkie -zasoby finansowe -zasoby rzeczowe -zasoby informacyjne Cele osiągnięte: -sprawnie -skutecznie -efektywnie

9 dr inż. Zdzisław Pólkowski Główni przedstawiciele teorii zarządzania Max Weber (1864 – 1920) Henry L. Gantt (1861 – 1919) Frederick W. Taylor (1856 – 1915) Henri Fayol (1841 – 1925) Chester Bernard (1886 – 1961) 9/26 Lillian Gilbreth (1878 – 1972), Frank Gilbreth (1868 – 1972) Elton Mayo (1880 – 1949) Abraham Maslow (1908 – 1970)

10 dr inż. Zdzisław Pólkowski Klasyczna teoria zarządzania Perspektywa administracji, wywodząca się z europejskich i amerykańskich uniwersytetów, która dotyczyła istoty zarządzania organizacją jako całością. 10/26 Perspektywa naukowego zarządzania, która skupiła się na problemach zarządzania pracownikami, organizacją pracy produkcji, zasilenia w materiały i sprzedaż produktów.

11 dr inż. Zdzisław Pólkowski Spojrzenie systemowe System to zestaw wzajemnie powiązanych elementów funkcjonujących jako całość. 11/26 Rozróżniamy między innymi systemy: otwarty zamknięty spójny niespójny

12 dr inż. Zdzisław Pólkowski Spojrzenie sytuacyjne Spojrzenie uniwersalne – próba określenia najlepszego sposobu podejmowania decyzji dla zarządzania organizacjami. 12/26 Spojrzenie sytuacyjne – podejście do zarządzania sugerujące, że właściwe zachowanie kierownicze w danej sytuacji zależy od szerokich możliwości podejmowania decyzji przez poszczególnych uczestników systemu.

13 dr inż. Zdzisław Pólkowski Spojrzenie klasyczne 13/26 Naukowe zarządzenie – zajmujące się poprawą wyników osiąganych przez poszczególne osoby. Ewolucja klasycznych teorii zarządzania: -niesprawdzone przypuszczenia -pominięcie istnienia organizacji nieformalnej -niezamierzone konsekwencje -człowiek jako element maszyny Zarządzanie administracyjne – koncentrujące się na zarządzaniu całą organizacją. Osiągnięcia i ograniczenia spojrzenia klasycznego: - ogólne podsumowanie - okres największego zainteresowania - osiągnięcia - ograniczenia

14 dr inż. Zdzisław Pólkowski Podział pracy Autorytet Dyscyplina Jedność rozkazodawstwa Jedność kierownictwa Podporządkowanie interesu jednostki ogółu Wynagrodzenie Centralizacja Hierarchia Ład Sprawiedliwość Stabilizacja personelu Inicjatywa Esprit de corps (harmonia) Zasady sprawnego zarządzania według Fayola obejmowały 14/26

15 dr inż. Zdzisław Pólkowski Behawioralna teoria zarządzania Założenia teorii X 1.Ludzie nie lubią pracować i starają się unikać pracy. 2.Ponieważ ludzie nie lubią pracować, menedżerowie, by skłonić ich do pracy na rzecz realizacji celów organizacji, muszą ich kontrolować, zmuszać, kierować nimi i grozić karami 3.Ludzie wolą by nimi kierowano, pragną unikać odpowiedzalnośći, pragną też bezpieczeństwa. Założenia teorii Y 1.Ludzie nie wykazują przyrodzonej awersji do pracy – praca jest naturalną częścią ich życia. 2.Ludzie są wewnętrznie motywowani do osiągania celów, do których są przywiązani. 3.Ludzie są przywiązani do celów w stopniu odpowiadającym osobistym wynagrodzeniom, jakie otrzymują za osiągnięcie tych celów lub zadań. 4.We właściwych warunkach ludzie dążą do podejścia odpowiedzialności oraz ją podejmują. 5.Ludzie zdolni są do nowatorskiego podejścia do rozwiązania problemów organizacji. 6.Ludzie nie są głupi, ale w trudnych warunkach organizacyjnych ich możliwości intelektualne są wykorzystywane tylko częściowo. 15/26

16 dr inż. Zdzisław Pólkowski Główni przedstawiciele spojrzenia behawioralnego Douglas McGregor Abraham Masłow Elton Mayo 16/26

17 dr inż. Zdzisław Pólkowski Ilościowa teoria zarządzania Spojrzenie ilościowe wykorzystuje możliwości budowy: 1.Modeli analitycznych, opartych na wykorzystywaniu dla przedstawienia zależności między zmiennymi równania linii prostej i krzywych. Można wykorzystać równania różniczkowe metody badania funkcji, programowanie liniowe, dynamiczne, planowanie sieciowe, teorie obsługi masowej. 2.Modeli ekonometrycznych procesów produkcyjnych i usługowych, dystrybucji i innych, przy wykorzystaniu równań regresji liniowej i krzywoliniowej z zastosowaniem analizy wymiarowej. 3.Modelowania symulacyjnego wspomagającego podejmowanie decyzji w zarządzaniu. 4.Metod numerycznych umożliwiających modelowanie złożonych procesów i obiektów gospodarczych. 17/26

18 dr inż. Zdzisław Pólkowski Podejście do zarządzania według trzech opisanych kryteriów 18/26 Spojrzenie ilościowe: -bieżąca troska o modele ilościowej teorii zarządzania i zarządzania operacyjnego Spojrzenie behawioralne: -bieżąca troska o zachowanie organizacyjne i znaczenie zasobów ludzkich Spojrzenie klasyczne: -bieżąca troska o efektywność i wydajność Podejście systemowe:Spojrzenie sytuacyjne: -uznanie wewnętrznych zależności- uznanie sytuacyjnego charakteru zarządzania -uznanie wpływów otoczenia- reakcja na szczególne cechy sytuacji Sprawne i skuteczne zarządzanie

19 dr inż. Zdzisław Pólkowski Spojrzenie systemowe – sprzężenie zwrotne 19/26 Wyniki do otoczenia: -produkty i usługi -zyski / straty -zachowania pracownicze -wyniki informacyjne -procesy transformacji -systemy operacyjne -systemy administracyjne -systemy kontrolne Nakłady z otoczenia: -rzeczowe -ludzkie -finansowe -informacyjne Sprzężenie zwrotne z otoczeniem

20 dr inż. Zdzisław Pólkowski Zamknięty system zarządzania 20/26 Produkty i usługi-Transformacja Zasoby: -informacyjne -finansowe -materialne i energetyczne -pracownicze OTOCZENIE SYSTEM ZAMKNIĘTY SPRZĘŻENIE ZWROTNE

21 dr inż. Zdzisław Pólkowski Otwarty system zarządzania 21/26 Produkty i usługi-Transformacja Zasoby: -informacyjne -finansowe -materialne i energetyczne -pracownicze OTOCZENIE SYSTEM OTWARTY SPRZĘŻENIE ZWROTNE OTOCZENIE

22 dr inż. Zdzisław Pólkowski Struktura relacyjnej teorii zarządzania Efektywne zarządzanie 22/26 Klasyczna teoria zarządzania Teoria systemów Nowe teorie zarządzania Ilościowa teoria zarządzania Behawioralna teoria zarządzania

23 dr inż. Zdzisław Pólkowski Rodzaje zarządzania Zarządzanie operacyjne Zarządzanie taktyczne Zarządzanie strategiczne 23/26

24 dr inż. Zdzisław Pólkowski Schemat zarządzania strategicznego 24/26 Rozwój firmy: -jej wizja, misja, ich cele oraz strategia Kooperacja krajowa i zagraniczna Restrukturyzacja firmy, produkcja i zatrudnienie Filozofia działania - etyka Działanie na rzecz środowiska naturalnego Działanie na rzecz akcjonariuszy Decyzje strategiczne, w tym: Zarząd Zastępca ds. pracowniczych Zastępca ds. marketingu Zastępca ds. finansów Zastępca ds. produkcji Zgromadzenie akcjonariuszy Rada nadzorcza Dyrektor

25 dr inż. Zdzisław Pólkowski Schemat zarządzania taktycznego 25/26 Wykorzystanie maszyn i urządzeń Programowanie rozwiązań organizacyjnych Zakup i oprzyrządowanie Zatrudnienie pracowników Reprezentowanie autorytetu i władzy Planowanie zmian średnio i krótkookresowych Decyzje strategiczne, w tym: Menedżer oddziału Menedżer oddziału Menedżer sekcji Menedżer oddziału Menedżer sekcji Menedżer oddziału

26 dr inż. Zdzisław Pólkowski Schemat zarządzania operacyjnego 26/26 Bezpośrednia współpraca z grupą pracowniczą Doraźne interwencje w wykonanie zadań: narzędzia, surowce Bieżące korygowanie działań pracowniczych Utrzymanie łączności i komunikacji Działania motywacyjne Propozycje zmian bieżących i krótko- terminowych w organizacji, finansów, produkcji i zatrudnienia Decyzje strategiczne, w tym: Mistrz, szef, nadzorca Szeregowy pracownik, wykonawca