Opracowała Bożena Smolik Konsultant Arleta Poręba-Konopczyńska

Prezentacja na temat: "Opracowała Bożena Smolik Konsultant Arleta Poręba-Konopczyńska"— Zapis prezentacji:

1 Opracowała Bożena Smolik Konsultant Arleta Poręba-Konopczyńska
Bakterie i wirusy Opracowała Bożena Smolik Konsultant Arleta Poręba-Konopczyńska

2 Ludwik Pasteur ojcem mikrobiologii
Bakterie to najmniejsze organizmy żyjące na Ziemi. Ich istnienie podejrzewano już w XVI wieku, tłumacząc, że niewidzialne czynniki chorobotwórcze przedostają się z chorych na zdrowych przez dotyk, przedmioty lub powietrze. Dopiero jednak udoskonalenie w mikroskopu w XVII wieku pozwoliło na udowodnienie istnienia bakterii. W następnym stuleciu próbowano wykazać rolę bakterii w życiu człowieka. Najważniejsze osiągnięcia w tej dziedzinie miał Ludwik Pasteur. Pod koniec XIX wieku obserwacje i eksperymenty Pasteura stały się podstawą rozwoju nauki o budowie i znaczeniu bakterii, czyli bakteriologii. udwik_pasteur_i_robert_koch_twórcy_mikrobiologii.html

3 Królestwo : Bakterie Ponieważ bakterie wyróżniają się spośród innych organizmów pewnymi specyficznymi cechami, systematycy utworzyli dla nich osobne królestwo. O budowie komórki bakteryjnej mówiliśmy w temacie 1.4. Zajrzyj tam i przypomnij sobie jej charakterystykę, oraz porównaj jej budowę z innymi komórkami. Bakterie są jednokomórkowcami, ale mogą przybierać charakterystyczne kształty. Niektóre gatunki skupiają się w zespoły, tworząc kolonie. Bakterie są najliczniejszą i najstarszą grupą organizmów na Ziemi. Występują w każdym środowisku. Najliczniej zasiedlają glebę. Przeciętnie w 1g suchej gleby znajduje się od kilku milionów do kilku miliardów komórek bakteryjnych.

4

5 Czynności życiowe bakterii
Odżywianie się - bakterie samożywne Stosunkowo niewiele bakterii (należą do nich sinice) produkuje niezbędne składniki odżywcze w procesie fotosyntezy. Polega to na wykorzystaniu światła oraz prostych związków nieorganicznych do produkcji związków organicznych. Inna grupa bakterii związki organiczne może wytwarzać na drodze chemosyntezy. Czyli produkuje związki organiczne, wykorzystując energię chemiczną, pochodzącą z utleniania substancji mineralnych.

6 Przykłady bakterii chemosyntetyzujących
Chemosynteza Przykłady bakterii chemosyntetyzujących Bakterie nitryfikacyjne, utleniają amoniak i sole amonowe  sole kwasu azotowego (III) sole kwasu azotowego (III)  sole kwasu azotowego (V) Bakterie siarkowe utleniają siarkowodór  wolna siarka wolna siarka  sole kwasu siarkowego (VI)

7 Czynności życiowe bakterii
Odżywianie się - bakterie cudzożywne Saprobionty odżywiają się martwą materią organiczną, odgrywając bardzo ważną rolę w przyrodzie jako destruenci. Pasożyty są przyczyną wielu groźnych chorób ludzi, zwierząt i roślin. Symbionty współpracują z innymi organizmami, w wyniku czego obie strony odnoszą korzyści (bakterie jelitowe, azotowe) salmonella Bakterie brodawkowe (azotowe)

8 Znaczenie saprobiontów i symbiontów
Rozkładają szczątki innych organizmów na proste substancje mineralne, umożliwiają wiązanie przez rośliny azotu atmosferycznego, odgrywając w ten sposób bardzo istotną rolę w krążeniu pierwiastków (materii) w ekosystemach.

9 Czynności życiowe bakterii
Oddychanie Już wiemy, bez energii nie ma życia, a energia potrzebna do życia uwalnia się w procesie oddychania komórkowego. Bakterie tlenowe potrzebują tlenu do procesu oddychania. Bakterie beztlenowe nie potrzebują tlenu do procesu oddychania. Proces beztlenowego oddychania nazywamy fermentacją. Zdolność bakterii do fermentacji wykorzystał człowiek na wiele różnych sposobów.

10 Czynności życiowe bakterii
Rozmnażanie Bakterie rozmnażają się przez podział komórki. W sprzyjających warunkach podział komórki zachodzi co 20min. Zapewnia to szybkie tempo rozmnażania się, a komórki potomne mają identyczny materiał genetyczny jak komórka macierzysta. po 20 minutach po 40 minutach

11 Znaczenie bakterii zZapewniają prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego u zwierząt roślinożernych, biorąc udział w trawieniu celulozy. U U człowieka bakterie syntetyzują w przewodzie pokarmowym witaminę K i witaminy z grupy B

12 Znaczenie bakterii Rozkładają szczątki roślin i zwierząt, zapewniając krążenie pierwiastków w przyrodzie (patrz krążenie azotu, slajd 8) Są przyczyną wielu groźnych chorób (slajd 9)

13 Jak człowiek wykorzystał bakterie?
Do konserwowania żywności (fermentacja mlekowa, octowa) kiszenie kapusty, ogórków, kwaszenie mleka Do produkcji serów, jogurtów Do oczyszczania ścieków- zobacz materiał na stronie

14 Bakterie pasożytnicze i saprofityczne wywołują choroby
Choroba Bakteria powodująca chorobę gruźlica prątek Kocha angina paciorkowiec zapalenie opon mózgowych dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych salmonelloza salmonella borelioza krętek boreliozy błonica maczugowiec błonicy krztusiec pałeczka krztuśca rzeżączka dwoinka rzezączki kiła krętek blady Dyzenteria (czerwonka) pałeczka dyzenterii tężec laseczka tężca

15 Jak dochodzi do zakażenia?
Drogi zakażenia pokarmowa oddechowa płciowa przez krew

16 Cechy biologiczne bakterii chorobotwórczych
Zapoznaj się z tekstem i relacją filmową o cechach bakterii chorobotwórczych

17 Jak człowiek walczy z bakteriami chorobotwórczymi?
Przypadkowe odkrycie…(obejrzyj nagranie) O działaniu antybiotyków i ich znaczeniu w medycynie

18 O konsekwencjach działań antybiotyków
Koniecznie zapoznaj się z informacjami zawartymi w tym filmie i dobrze je zapamiętaj!

19 Wirusy Wirusy nie mają budowy komórkowej. Nie odżywiają się i nie oddychają. Są zbudowane z białkowej osłonki i materiału genetycznego. Namnażają się po wniknięciu do komórek organizmów i zmuszają komórkę do powielania kolejnych wersji wirusa. Komórka nie może pełnić wówczas swoich funkcji i ginie. Wirusy wywołują liczne choroby: AIDS, WZW, ospa, różyczka, grypa, SARS, ptasia grypa.

20 Choroby wirusowe XXI wieku
AIDS – zespół nabytego upośledzenia odporności WZW – wirusowe zapalenie wątroby SARS – zespół ostrej niewydolności oddechowej Ptasia grypa – choroba zakaźna zwierząt, wywoływana przez wirusy. Na ogół zarażają się nimi ptaki. Niektóre odmiany wirusa ptasiej grypy atakują narządy wewnętrzne, a nawet mogą doprowadzić do szybkiej śmierci ptactwa. Jedną z odmian tego wirusa jest wirus H5N1, który stanowi bardzo poważne zagrożenie dla ludzkiego zdrowia. Świńska grypa – choroba, która w chwili obecnej stanowi rozprzestrzenia się w skali światowej. Wywołuje ją wirus AH1N1. Ze względu na rozprzestrzenianie się wirusa grypy w szczególności powinniśmy zachowywać wszystkie zasady profilaktyki i higieny zdrowia.

21 Szczepionki Szczepionka nie jest lekiem. Służy działaniu profilaktycznemu. Przyjmujemy ją tylko wtedy, kiedy jesteśmy super zdrowi. O pierwszej szczepionce…. obek_XVIII_wiek Dzisiaj już jest inaczej…. we_i_rekombinowane.html Czy wiesz przeciwko jakim chorobom został uodporniony Twój organizm? Znajdź w słowniku znaczenie słów : epidemia i pandemia.

22 Zadania Podaj nazwy dwóch form komórek bakteryjnych i dwóch rodzajów kolonii. Wymień trzy podstawowe różnice w budowie pomiędzy komórką bakteryjną a wszystkimi pozostałymi komórkami. Na podstawie danych zamieszczonych w prezentacji oblicz, ile komórek bakteryjnych powstanie po 2 godzinach z jednej komórki? Podaj znaczenie w przyrodzie bakterii azotowych. 5. Wyjaśnij, dlaczego wirusy nie zakwalifikowano do żadnego z królestw organizmów zamieszkujących Ziemię.

23 Źródła J. Loritz-Dobrowolska i wsp.,Biologia 1,Operon,2009r.
E. Kłos i wsp., Ciekawa biologia1,WSiP, 2002r. B.Klimuszko, Żak, 2009r. B.Klimuszko, Żak,2001r. H.Lach,J.Ślósarczyk, Nowa Era, 1994r. Z.Sendecka i wsp., Vademecum, Operon, 2008r. E.Pyłka-Gutowska,E.Jastrzębska, Bliżej biologii 1, WSiP, 2009r. D.Cichy,I.Żeber-Dzikowska, Biologia 1, DEBIT, 1999r. B.Potocka,W.Górski, Biologia 1, MAC Edukacja S.A.,2002r.

24 Wyczaruj i prześlij do mnie humorystyczną propozycję zakończenia prezentacji