Oligopol oferentów Założenia modelu: 1.Na rynku danego dobra jest kilku dużych oferentów i bardzo wielu drobnych nabywców. 2.Na rynku a) nie ma preferencji.

Prezentacja na temat: "Oligopol oferentów Założenia modelu: 1.Na rynku danego dobra jest kilku dużych oferentów i bardzo wielu drobnych nabywców. 2.Na rynku a) nie ma preferencji."— Zapis prezentacji:

1

2 Oligopol oferentów Założenia modelu: 1.Na rynku danego dobra jest kilku dużych oferentów i bardzo wielu drobnych nabywców. 2.Na rynku a) nie ma preferencji – homogeniczny oligopol b) są preferencje – heterogeniczny oligopol 3.Rynek jest przejrzysty w tym sensie, że każdy oferent zna nie tylko swoją funkcję cena-zbyt ale również konkurentów, nabywcy znają produkty oferentów i proponowane przez nich ceny. Wniosek z założeń. Decyzje jednego oligopolisty w sposób istotny wpływają na sytuację ekonomiczną pozostałych – odwrotnie niż w doskonałej konkurencji i konkurencji monopolistycznej.

3 Decyzje jednego oligopolisty w sposób istotny wpływają na sytuację ekonomiczną pozostałych – odwrotnie niż w konkurencji doskonałej i monopolistycznej. Możemy wyodrębnić dwa rodzaje zachowań oligopolisty: 1.Oligopolista wie, że konkurenci zareagują na jego działania ale nie potrafi ich dokładnie przewidzieć i dlatego wielkość produkcji konkurentów traktuje w swoim rachunku ekonomicznym jako daną – zachowanie autonomiczne. 2.Oligopolista potrafi wyliczyć, jak zareagują konkurenci na jego działania, wtedy wielkość produkcji konkurentów staje się zmienną w rachunku ekonomicznym tego oligopolisty – zachowanie heteronomiczne.

4 Heterogeniczny oligopol oferentów Skoro są preferencje nabywców względem oferentów, to teraz każdy oligopolista może na swój wyrób ustalić inną cenę niż konkurenci. W odróżnieniu od omawianych wcześniej form konkurencji w oligopolu zmiany ceny i tym samym wielkości produkcji jednego oferenta wpływają w istotny sposób na sytuację ekonomiczną pozostałych oligopolistów. Załamana funkcje cena zbyt

5 pipi yiyi Hipotetyczny przebieg funkcji cena-zbyt A pApA yAyA Realny przebieg funkcji cena-zbyt E’ Zakres nieciągłości E’ K1’K1’K2’K2’K3’K3’

6 Dopóki zmiany kosztów zmiennych będą powodowały, że krzywa K’ będzie przechodziła przez zakres nieciągłości E’, to zmiany kosztów nie będą prowadziły do zmiany optymalnej wielkości produkcji i tym samym do zmiany ceny. Zaobserwowane w oligopolu zjawisko, że spadek kosztów nie prowadzi do spadku ceny nazwano skostnieniem cenowym w oligopolu.

7 Podstawy teorii gier strategicznych Ze względu na ilość rozwiązań gry można podzielić na: 1.Gry o sumie wygranych równych 0. 2.Gry o sumie wygranych różnej od 0. Gra o sumie wygranych równych 0 Przykład. Mamy 2 firmy na rynku danego dobra, których celem jest maksymalizacja udziału w rynku. Taki cel oznacza, że wygrana firmy A polegająca na wzroście udziału w rynku jest tożsama z przegraną firmy B, czyli suma wygranych jest zawsze równa 0. Każda z nich opracowała różne warianty strategii realizacji tego celu. Macierz wygranych firmy A prezentuje tabela.

8 Macierz wygranych firmy A Strategie firmy A Strategie firmy B B1B2B3B4 A15%24%10%30% A235%25%40%50% A315%20%60%35% Wielkości podane w tabeli pokazują jaki % rynku opanuje firma A Macierz wygranych firmy B 65%40%80%85%A3 50% 60% 75%65% A2 70%90%76% 95% A1 B4B3 B2 B1 Strategie firmy B Strategie firmy A

9 Do takiego rozwiązania, ża firma A stosuje A2 a firma B B2, dojdzie również wtedy, gdy firmy nie będą z góry znały wyników zawartych w macierzach wygranych. Rozpatrzmy przypadek: Macierz wygranych firmy A wygląda najpierw następująco: Strategie firmy A Strategie firmy B B1 A15% A235% A3 15% Wtedy firma A zmieni strategię z A1 na A2 B2 25%40%50% B4B3 Wtedy firma B zmieni swoją strategię z B1 na B2. 20% 24% Jeżeli firma B zacznie stosować B2, to firma A nie ma lepszej odpowiedzi na B2 niż A2, czyli doszliśmy do poprzedniego rozwiązania.

10 Wnioski: 1.W grach o sumie wygranej równej 0 zawsze jest jedno rozwiązanie, które jest najlepsze dla obu oferentów. 2.Jest to stabilne rozwiązanie w tym sensie, że dopóki nie zmienią się dane obie firmy nie będą zainteresowane zmianą tego rozwiązania. 3.Do tego rozwiązania może dojść również metodą prób i błędów.

11 Gra o sumie wygranych różnych od 0. Przykład. Mamy 2 firmy na rynku danego dobra, których celem jest maksymalizacja zysku. Taki cel oznacza, że wygrana firmy A polegająca na wzroście zysku nie musi być tożsama z obniżką zysku firmy B, czyli suma wygranych nie musi być równa 0. Każda z nich opracowała różne warianty strategii realizacji tego celu. Macierz wygranych firmy A i B prezentuje tabela.

12 Strategie firmy A Strategie firmy B B1B2 A1Z A = 10 mln zł Z B = 11 mln zł Z A = 7,5 mln zł Z B = 13,5 mln zł A2Z A = 25 mln zł Z B = 7 mln zł Z A = 9 mln zł Z B = 10,5 mln zł Jeżeli firma A będzie na początku stosowała strategię A1, to firma B odpowie strategią B2. Jeżeli firma B będzie stosowała B2, to firma A wybierzeA2. 1. Możemy więc powiedzieć, że w wyniku konkurencji ukształtuje się stan A2 ; B2. 2. Nie jest to stan optymalny dla obu firm, gdyż wersja A1; B1 obu oferentom daje wyższe zyski. Do tego rozwiązania dojdzie, gdy obaj oferenci zrezygnują z konkurencji ze sobą. 3. Jest też 3 rozwiązanie: A2; B1 – gdy obaj będą dążyć do maksymalizacji wspólnego zysku.

13 Wnioski. W grach o sumie wygranych różnych od 0 zazwyczaj rozwiązanie do jakiego dojdzie w wyniku konkurencji nie jest optymalnym dla obu. Dlatego oprócz powyższego rozwiązania można mówić o wariancie, gdy dojdzie do luźnej współpracy między oferentami polegającej na ograniczeniu konkurencji. Jest też możliwe 3 rozwiązanie, że firmy zdecydują się na ścisłą współpracę między sobą i będą dążyć do maksymalizacji wspólnego zysku, czyli stworzą formalny lub nie kartel. Nie zawsze te 3 rozwiązania są dostępne.

14 Zadanie 1. Na danym rynku występują 2 firmy. Obie dążą do maksymalizacji swojego udziału w rynku. Dla realizacji tego celu opracowały odpowiednie strategie. Macierz wygranych firmy A prezentuje tabela. Strategie firmy A Strategie firmy B B1B2B3B4 A130%40%50%60% A225%35%55%65% A370%50%30%15% A460%40%35%25% Jakie strategie docelowo będą stosowały obie firmy?

15 Zadanie 2. Na danym rynku są 2 firmy. Dążą do maksymalizacji zysku. W tym celu opracowały odpowiednie strategie. Macierz wygranych firmy A i B prezentuje tabela. Strategie firmy A Strategie firmy B B1B2B3 A1Z A = 12 mln zł Z B = 18 mln zł Z A = 13 mln zł Z B = 13 mln zł Z A = 14 mln zł Z B = 12 mln zł A2Z A = 12 mln zł Z B = 19 mln zł Z A = 12,5 mln zł Z B = 16 mln zł Z A = 13 mln zł Z B = 15 mln zł A3Z A = 8 mln zł Z B = 20 mln zł Z A = 9 mln zł Z B = 19 mln zł Z A = 11 mln zł Z B = 17 mln zł Jakie strategie wybiorą firmy, gdy: a)Będą konkurować ze sobą, b)Dojdzie do współpracy poprzez zaniechanie konkurencji, c)Będą dążyć do maksymalizacji wspólnego zysku?