EURO W ROLI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ 1.WARUNKI KONIECZNE DLA KREACJI PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO 2. FUNKCJE PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO 3. KORZYŚCI I RYZYKA.

Prezentacja na temat: "EURO W ROLI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ 1.WARUNKI KONIECZNE DLA KREACJI PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO 2. FUNKCJE PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO 3. KORZYŚCI I RYZYKA."— Zapis prezentacji:

1 EURO W ROLI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ 1.WARUNKI KONIECZNE DLA KREACJI PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO 2. FUNKCJE PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO 3. KORZYŚCI I RYZYKA WYNIKAJĄCE Z POSIADANIA WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ 4. ARCHITEKTURA MIĘDZYNARODOWEGO SYSTEMU FINANSOWEGO A PRZYSZŁOŚĆ UNII WALUTOWYCH

2 EURO W ROLI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ WARUNKI KONIECZNE DLA KREACJI PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO

3 BIBLIOGRAFIA 1. RAPORT NA TEMAT PEŁNEGO UCZESTNICTWA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W TRZECIM ETAPIE UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ, NBP, WARSZAWA 2008 2. B.MUCHA-LESZKO, STREFA EURO. WPROWADZENIE, FUNKCJONOWANIE, MIĘDZYNARODOWA ROLA EURO, WYDAWNICTWO UMC-S, LUBLIN 2007 3. P.TEMPERTON, EURO WSPÓLNA WALUTA, Felberg SJA, WARSZAWA 2001 4. S.I.BUKOWSKI, STREFA EURO. PERSPEKTYWY ROZSZERZENIA O POLSKĘ I INNE KRAJE EUROPY ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ, PWE, WARSZAWA 2007 5. P.BAGUS, TRAGEDIA EURO, INSTYTUT L.v MISESA, WARSZAWA 2011 6. A.KORONOWSKI, KWADRATURA EURO, Wydawnictwo Adam Marszałek, TORUŃ 2013 7. REFORMY STREFY EURO UNII EUROPEJSKIEJ. NA DRODZE DO SANACJI I KONSOLIDACJI. WYBÓR DOKUMENTÓW, WYBÓR, WSTĘP I OPRACOWANIE J.BARCZ, WYDAWNICTWO ELIPSA, WARSZAWA 2013

4 ZAGADNIENIA 1. POJĘCIE, FORMY I RODZAJE PIENIĄDZA 2. EURO JAKO PIENIĄDZ UNII EUROPEJSKIEJ 3. WARUNKI KREACJI EURO JAKO PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO

5 1. POJĘCIE, FORMY I RODZAJE PIENIĄDZA PIENIĄDZ – TO POWSZECHNY I OGÓLNIE UZNAWANY EKWIWALENT, KTÓRY TRWALE WYRAŻA WARTOŚĆ WSZYSTKICH TOWARÓW I JEST NA NIE BEZPOŚREDNIO WYMIENIALNY. NAJPOTĘŻNIEJSZE I NAJBARDZIEJ UŻYTECZNE NARZĘDZIE (ŚRODEK) EKONOMICZNE UMOŻLIWIAJĄCE WYMIANĘ DÓBR I USŁUG. WAŻNY SKŁADNIK SYSTEMU GOSPODARKI RYNKOWEJ, PEŁNIĄCY W NIEJ SZEREG ISTOTNYCH RÓL (MIERNIK WARTOŚCI, ŚRODEK WYMIANY, ŚRODEK PŁATNICZY, ŚRODEK GROMADZENIA BOGACTWA, PIENIĄDZ MIĘDZYNARODOWY). ZJAWISKO HISTORYCZNE UKSZTAŁTOWANE W TOKU WIELOWIEKOWEJ EWOLUCJI)

6 PIENIĄDZ MIĘDZYNARODOWY (ŚWIATOWY ) TO PIENIĄDZ (WALUTA), NAZYWANY TEŻ PIENIĄDZEM (WALUTĄ) REZERWOWĄ, KLUCZOWĄ LUB ŚWIATOWĄ, KTÓRA JEST WYMIENIALNA NA WALUTĘ NARODOWĄ LUB REGIONALNĄ, KTÓRA POWSZECHNIE W DŁUGIM OKRESIE PEŁNI W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH FUNKCJE MIERNIKA WARTOŚCI, ŚRODKA PŁATNICZEGO ŚRODKA CYRKULACJI I ŚRODKA TEZAURYZACJI. TO PIENIĄDZ OBSŁUGUJĄCY MIĘDZYNARODOWY OBRÓT GOSPODARCZY I PEŁNIĄCY NA NIM ROLĘ MIERNIKA WARTOŚCI, ŚRODKA PŁATNICZEGO, ŚRODKA CYRKULACJI, SRODKA TEZAURYZACJI.

7

8 FORMY PIENIĄDZA TOWAROWA PAPIEROWA BANKOWA

9 PIENIĄDZ TOWAROWY UŻYTECZNOŚĆ POŚREDNIAUŻYTECZNOŚĆ BEZPOŚREDNIA WARTOŚĆ WYMIENNA WRTOŚĆ UŻYTKOWA BYDŁO, SUROWCE MINERALNE, PRODUKTY, METALE (ZŁOTO, ŚREBRO, MIEDŹ, ŻELAZO) MONETY

10 ZŁOTO (Au) Miejsca występowania NA ŚWIECIE: - Republika Południowej Afryki - okolice Johannesburga (zasoby oceniane na około 70 tys. ton), - Rosja - Ałdan, Kołyma, Ural, - Australia - Kalgoorie, - Chiny, - Stany Zjednoczone, - Kanada. NA ŚWIECIE: - Republika Południowej Afryki - okolice Johannesburga (zasoby oceniane na około 70 tys. ton), - Rosja - Ałdan, Kołyma, Ural, - Australia - Kalgoorie, - Chiny, - Stany Zjednoczone, - Kanada. W POLSCE: - Dolny Śląsk (dorzecza rzek: Izery, Kwisy, Bobru) - przyjmuje się, że na tym terenie wydobyto w latach 1175-1240 około 50 ton złota, - okolice Złotego Stoku - szacuje się, iż na tym terenie wydobyto ok 16 ton złota, - okolice Złotoryi, - okolice Bolesławca. W POLSCE: - Dolny Śląsk (dorzecza rzek: Izery, Kwisy, Bobru) - przyjmuje się, że na tym terenie wydobyto w latach 1175-1240 około 50 ton złota, - okolice Złotego Stoku - szacuje się, iż na tym terenie wydobyto ok 16 ton złota, - okolice Złotoryi, - okolice Bolesławca. Typy złóż złoża pierwotne - związane z wysokotemperaturowymi żyłami hydrotermalnymi, przecinającymi skały wylewne, z żyłami kwarcowymi i skałami metamorficznymi. Bywa spotykane z kwarcem, pirytem, chalkopirytem, galeną, sfalerytem, barytem, fluorytem, srebrem rodzimym. złoża pierwotne - związane z wysokotemperaturowymi żyłami hydrotermalnymi, przecinającymi skały wylewne, z żyłami kwarcowymi i skałami metamorficznymi. Bywa spotykane z kwarcem, pirytem, chalkopirytem, galeną, sfalerytem, barytem, fluorytem, srebrem rodzimym. złoża wtórne - związane ze skałami okruchowymi, powstałymi wskutek niszczenia wcześniejszych złóż pierwotnych. Znajdowane jest w aluwialnych piaskach i żwirach a także w piaskowcach i zlepieńcach. złoża wtórne - związane ze skałami okruchowymi, powstałymi wskutek niszczenia wcześniejszych złóż pierwotnych. Znajdowane jest w aluwialnych piaskach i żwirach a także w piaskowcach i zlepieńcach.

11 ZŁOTO Eksploatacja: Sumerowie, Egipcjanie; około 6000 lat p.n.e.; w okresie Starego państwa tj. około 2000 lat p.n.e. na Pustyni Arabskiej wydobyto około 800 ton Ag; Eksploatacja: Sumerowie, Egipcjanie; około 6000 lat p.n.e.; w okresie Starego państwa tj. około 2000 lat p.n.e. na Pustyni Arabskiej wydobyto około 800 ton Ag; Największe złoża: RPA; USA (Kalifornia, Kolorado, Alaska), Kanada, Rosja, Ghana, Zimbabwe, Australia; Największe złoża: RPA; USA (Kalifornia, Kolorado, Alaska), Kanada, Rosja, Ghana, Zimbabwe, Australia; Największe złoża w Europie: Francja, Szwecja, Finlandia, Polska (Sudety – w 120 miejscach około 100 ton). Największe złoża w Europie: Francja, Szwecja, Finlandia, Polska (Sudety – w 120 miejscach około 100 ton).

12 WYDOBYCIE ZŁOTA OD POCZĄTKU DZIEJÓW SPOŁECZEŃSTWA OKOŁO 175 TYS. TON 1 tona Au = sześcian (39,83 cm x 39,83 cm x 39,83 cm); 1 tona Au = sześcian (39,83 cm x 39,83 cm x 39,83 cm); 1 m sześcienny = 15,83 tony Ag; 1 m sześcienny = 15,83 tony Ag; Największy samorodek: Największy samorodek: 235 kg (Australia); 235 kg (Australia); Największy samorodek Największy samorodek w Polsce: 4,46 g ; w Polsce: 4,46 g ; Największa sztaba: Największa sztaba: 200 kg; 19,5 cm x 200 kg; 19,5 cm x 40,5 cm x 16 cm 40,5 cm x 16 cm 22,5 METRA

13 ZŁOTO ponadnarodowy i ponadczasowy szlachetny kruszec; ponadnarodowy i ponadczasowy szlachetny kruszec; fascynuje i wzbudza pożądanie od wieków; fascynuje i wzbudza pożądanie od wieków; symbol bogactwa i władzy (od ponad 6000 lat); symbol bogactwa i władzy (od ponad 6000 lat); daje posiadaczowi poczucie luksusu, prestiżu i ekskluzywności; daje posiadaczowi poczucie luksusu, prestiżu i ekskluzywności; przyjemność obcowania z nim, ze względu na swój urok i wartość, połączona jest z dużym potencjałem zyskowności; przyjemność obcowania z nim, ze względu na swój urok i wartość, połączona jest z dużym potencjałem zyskowności; występuje w formie: kruszcu, pieniądza, lokaty inwestycyjnej, dzieł sztuki, biżuterii; występuje w formie: kruszcu, pieniądza, lokaty inwestycyjnej, dzieł sztuki, biżuterii; wydobycie w 2012r. – 2660 t. rudy wydobycie w 2012r. – 2660 t. rudy

14 ZŁOTO – JAKO KRUSZEC Zalety: charakteryzuje się: niezmiennością właściwości fizycznych, jednorodnością, łatwością przenoszenia i przechowywania, podzielnością bez utraty wartości, dużą wartością małych ilości wagowych oraz stosunkowo dużą stabilnością wartości. może pełnić funkcję ekwiwalentu; nadaje się lepiej od innych towarów do pełnienia roli pieniądza. minerał z grupy miedziowców, szlachetny, miękki i kowalny; odporny na działanie tlenu, powietrza, wody i kwasów Wady: nie jest idealnym materiałem pieniężnym – ulega, łatwo się bowiem ściera; nie da się dzielić na części o bardzo małej wartości potrzebne w praktyce do wymiany; rozmiary jego produkcji są zależne przede wszystkim od warunków naturalnych; jego zasoby są nierównomierne rozmieszczone; szacuje się, że dotychczas wydobyto około 175 tys. ton złota.

15 ZŁOTO ZŁOTO - JAKO PIENIĄDZ Starożytność (Grecja, Rzym, Bliski Wschód, Persja, Egipt, Macedonia…); - talent = 21- 68 kg (najczęściej około 30kg) = 60 min - mina = 60 szekli - Grecja – 1 mina = 100 drachm; 1 drachma = 100 oboli Lidia – VII w. pne. – pierwsze bite monety Nowożytność: Anglia – od 1816 do 1918r.; Niemcy – od 1871r.; Francja i Włochy od 1874r.; Japonia – od 1918r.; Rosja – od 1898r.; USA – od 1900r. (z przerwą w latach 1914-1932)

16 8.03. 2013r - 1578,3 USD 20.03.2015r -1200,0 USD 15.03.2016r. 1230,4 USD

17

18 4524,5 PLN/U 64,3 PLN/U

19

20 ZŁOTO – JAKO LOKATA INWESTYCYJNA - nobilituje, uosabia bogactwo, stabilność i bezpieczeństwo, - nobilituje, uosabia bogactwo, stabilność i bezpieczeństwo, - reprezentuje ogromny potencjał wzrostu wartość; - reprezentuje ogromny potencjał wzrostu wartość; - charakteryzuje cenowe tendencje wzrostowe, nawet pomimo chwilowych wahań, - charakteryzuje cenowe tendencje wzrostowe, nawet pomimo chwilowych wahań, - jest doskonałą inwestycją oraz bezpieczną lokatą kapitału z gwarancją zysku, - jest doskonałą inwestycją oraz bezpieczną lokatą kapitału z gwarancją zysku, - w bezpieczny sposób dywersyfikuje portfel inwestycyjny; - w bezpieczny sposób dywersyfikuje portfel inwestycyjny; - przynosi zysk bez ryzyka – dają bezpieczną przystań w razie kryzysów finansowych; - przynosi zysk bez ryzyka – dają bezpieczną przystań w razie kryzysów finansowych; - jest twardą walutą odporną na różne zawirowania rynkowe; - jest twardą walutą odporną na różne zawirowania rynkowe; - jest ucieczką od problemów rynków finansowych, gdzie wirtualne papiery wartościowe tracą na wartości z dnia na dzień. - jest ucieczką od problemów rynków finansowych, gdzie wirtualne papiery wartościowe tracą na wartości z dnia na dzień.

21

22

23 L.P.KRAJ WIELKOŚĆ ZASOBÓW W TONACH w 2012r. % REZERW WALUTOWYCH ZASOBY PER CAPITA W G 1. USA8133,575,626,5 2. NIEMCY3391,072,441,5 4. WŁOCHY2451,871,842,0 5. FRANCJA2435,470,438,0 6. CHINY1054,1 1,6 0,8 7. SZWAJCARIA1041,110,2137,0 8. ROSJA 981,2 9,5 6,0 9. JAPONIA 765,2 3,1 6,0 10. HOLANDIA 612,5 59,2 37,0 11. INDIE 557,79,2 13. TAJWAN 424,0 14. PORTUGALIA 383,0 15. WENEZUELA 366,0 16. ARABIA SAUDYJSKA 323,0 17. WIELKA BRYTANIA 310,0 34. POLSKA 102,95,0 2,67 USA / 1952r / 1968r 20663 / 10000 World Gold Council

24 ZŁOTO W BANKACH CENTRALNYCH BANKI CENTRALNE ŁĄCZNIE: 30 562 tony, TO JEST 18,5% ZASOBÓW ZŁOTA BANKI CENTRALNE ŁĄCZNIE: 30 562 tony, TO JEST 18,5% ZASOBÓW ZŁOTA 3. MFW: 2814,0 ton 3. MFW: 2814,0 ton 12. EBC: 502,1 ton 12. EBC: 502,1 ton

25 ZŁOTO W POLSCE Zasoby NBP: 102,9 ton Zasoby NBP: 102,9 ton 5,0% rezerw walutowych 5,0% rezerw walutowych 2,67 g per capita 2,67 g per capita Sprzedaż złota w 1981r. po wysokiej cenie. Sprzedaż złota w 1981r. po wysokiej cenie. Odbudowa zasobów poczynając od 1998r. Odbudowa zasobów poczynając od 1998r. Na zakupie złota NBP zarobił 600% jego wartości. Na zakupie złota NBP zarobił 600% jego wartości.

26

27

28 INWESTOWANIE W ZŁOTO 1) złoto - w przeciwieństwie do waluty papierowej - nie jest zależne od: inflacji, wahania kursów walut, kryzysów rządów, jak też renomy prywatnych firm; złoto - jako lokata bezpiecznie przechowująca wartość pieniądza - doskonale nadaje się bowiem na element dywersyfikacji portfela inwestycyjnego, gdyż cenę złota determinują zupełnie inne mechanizmy, niezależne od koniunktury na rynkach giełdowych; eksperci radzą, by zawsze 5-10% swoich oszczędności lokować właśnie w złoto, 2) złoto - to niezwykły metal - surowiec, jak też środek gromadzenia bogactwa, który jest traktowany, jako piąta wśród najważniejszych walut (po dolarze amerykańskim, euro, japońskim jenie i brytyjskim funcie szterlingu), a w praktyce jako uniwersalny środek płatniczy, rozpoznawalna i łatwo wymienialna waluta, akceptowalna w każdej epoce i miejscu forma kapitału, jedyna globalna waluta świata, przedmiot obrotu przez całą dobę na całym świecie, można go spieniężyć w dowolnych częściach, w dowolnym czasie i w dowolnym miejscu na świecie,

29 INWESTOWANIE W ZŁOTO 3) złoto - to gwarancja długotrwałej stabilności pomimo zmiennego kursu, wartość złota stale rośnie w związku z coraz to większym zapotrzebowaniem na ten metal ze strony nowoczesnych technologii, 4) złoto - to trwała, łatwa do ukrycia i niemal niezniszczalna waluta, gdyż w przeciwieństwie do waluty papierowej - jako wieczny aktyw jest odporny na destrukcyjne działanie kataklizmów, wojen i kryzysów ekonomicznych, 5) złoto - to zawsze realna wartość umożliwiająca przetrwanie finansowe w czasach kryzysów gospodarczych, czy konfliktów zbrojnych, 6) złoto - to unikalny aktyw, ponieważ jest ono realne i płynne, zaś jego wysoka wartość w każdym gramie, czyli rzeczywista lokata kapitału w postaci kruszcu sprawia, iż jest to realny, a nie wirtualny zysk, jaki obiecują instytucje finansowe,

30 INWESTOWANIE W ZŁOTO 7) złoto - to twarda waluta, odporna na dekoniunkturę i różnego rodzaju zawirowania rynkowe, dlatego właśnie banki centralne wielu krajów gromadzą rezerwy finansowe w tym kruszcu, a więc lokaty największych potęg gospodarczych świata oparte są o parytet złota, którego rezerwy gromadzone są w skarbcach przede wszystkim w celu ochrony w warunkach kryzysu gospodarczego, 8) złoto - to lokata kapitału, w przypadku której nie trzeba płacić podatku za samo posiadanie złota, w odróżnieniu od innych form oszczędzania - np. lokat bankowych, 9) złoto - to najprostszy sposób międzypokoleniowego przekazywania rodzinnego majątku, 10) złoto - to fundament wszelkich inwestycji, które pozwalają spokojnie patrzeć w przyszłość, jak też gwarancja wypłacalności jako przedmiot obrotu handlowego prawie na całym świecie.

31 ZŁOTO - ZŁOTO - JAKO „DZIEŁO SZTUKI” Posąg Buddy /Bankog/ Tajlandia / - 5,5 tony, najdroższy obiekt kultu religijnego; Grobowiec Tuttenhamona – wyroby o wadze około 40 ton; sarkofag 110 kg; Posągi religijne, złocenia

32 ZŁOTO – ZŁOTO – JAKO BIŻUTERIA około 60% znajduje się w rękach prywatnych, z czego około 4/5 to biżuteria.

33 ZŁOTO "Im gorsze czasy, tym mocniej świeci się złoto.„ "Im gorsze czasy, tym mocniej świeci się złoto.„ „Kto ma złoto, zawsze ma pieniądze." „Kto ma złoto, zawsze ma pieniądze." "Złoto towarzyszy ludzkości od zamierzchłych czasów. Jeżeli ma się tak dobrze od tysięcy lat, to nie z powodu przesądu lub błędnej teorii.„ "Złoto towarzyszy ludzkości od zamierzchłych czasów. Jeżeli ma się tak dobrze od tysięcy lat, to nie z powodu przesądu lub błędnej teorii.„ "Kiedy przemawia złoto, elokwencja jest bezsilna." (Erazm z Rotterdamu) "Kiedy przemawia złoto, elokwencja jest bezsilna." (Erazm z Rotterdamu) "Kłamać zdarza się rządom, bankierom, a czasem nawet audytorom. Tylko złoto mówi prawdę.„ (Lord Rees – Mogg) "Kłamać zdarza się rządom, bankierom, a czasem nawet audytorom. Tylko złoto mówi prawdę.„ (Lord Rees – Mogg) „Dlatego jeśli chcesz mądrze ulokować swój kapitał - zainwestuj w złote sztabki i złote monety bulionowe.” „Dlatego jeśli chcesz mądrze ulokować swój kapitał - zainwestuj w złote sztabki i złote monety bulionowe.”

34 SREBRO (Ag) metal z grupy miedziowców, szlachetny, miękki, ciągliwy i kowalny; barwy białej o silnym połysku, odporny na działanie tlenu, powietrza, wody i kwasów, odznacza się światłoczułością, dobry przewodnik ciepła; występuje w formie: kruszcu, pieniądza, lokaty inwestycyjnej, dzieł sztuki, biżuterii. występuje w formie: kruszcu, pieniądza, lokaty inwestycyjnej, dzieł sztuki, biżuterii.

35 SREBRO – JAKO KRUSZEC Zalety: charakteryzuje się: niezmiennością właściwości fizycznych, łatwością przenoszenia i przechowywania, podzielnością bez utraty wartości, dużą wartością małych ilości wagowych oraz stosunkowo dużą stabilnością wartości. może pełnić funkcję ekwiwalentu; nadaje się do pełnienia roli pieniądza. Wady: nie jest idealnym materiałem pieniężnym; nie daje się dzielić na części o bardzo małej wartości potrzebne w praktyce do wymiany; rozmiary jego produkcji są zależne przede wszystkim od warunków naturalnych; jego zasoby są nierównomierne rozmieszczone. WYDOBYCIE – 23,3 tys. Ton / 2013r.

36 SREBRO – JAKO PIENIĄDZ Starożytność (Egipt, …); IX p.n.e – monety Nowożytność : EUROPA, POLSKA…..

37 SREBRO Karol Wielki – 781r. Karol Wielki – 781r. *Pieniądz monetarny - zerwanie z rzymską stopą menniczą (funt = 327 g Ag); - frankońska stopa mennicza: - - funt = 491g Ag = libra - - libra / 240 krążków = denar - - półdenar = obol *Pieniądz obliczeniowy: - Solid = 12 denarów; - 20 solidów = funt

38 15.03.2016r. 15,7 USD

39 SREBRO – POLSKIE MONETY X-XI w. – srebrny denar; XIII w. – zepsucie denara (5 x mniej srebra niż denar piastowski) → denarek; XIII-XIV w. grosz krakowski (Kazimierz Wielki)→od początku XIV w. do końca XVI ubytek srebra wyniósł około 80%; Jagielonowie: półgrosz x 2 = grosz czeski; złotówka (tymfa) XVI-XVIII w. → obniżenie zawartości srebra o 7/8 XVII – Zygmunt III Waza; Jan Kazimierz: złotówka – symboliczna zawartość srebra.

40 PIENIĄDZ PAPIEROWY SUBSTYTUT PIENIĄDZA TOWAROWEGO SZTUCZNA KONWENCJA SPOŁECZNA REPREZENTANT UŻYTECZNOŚCI POŚREDNIEJ

41 RODZAJE PIENIĄDZA PIENIĄDZ TRANSAKCYJNY QUASI PIENIĄDZ MONETY PIENIĄDZ BANKOWY BANKNOTY

42 PIENIĄDZ TRANSAKCYJNY RODZAJE: MONETY PIENIĄDZ EMITOWANY W FORMIE TRWAŁYCH ŻETONÓW WYTWARZANYCH: PIENIĄDZ EMITOWANY W FORMIE TRWAŁYCH ŻETONÓW WYTWARZANYCH: – W PRZESZŁOŚCI Z METALI WARTOŚCIOWYCH (ZŁOTA, SREBRA) – W PRZESZŁOŚCI Z METALI WARTOŚCIOWYCH (ZŁOTA, SREBRA) - OBECNIE ZAZWYCZAJ Z METALU. - OBECNIE ZAZWYCZAJ Z METALU. PIENIĄDZ SŁUŻĄCY DO REGULOWANIA DROBNYCH NALEŻNOŚCI. PIENIĄDZ SŁUŻĄCY DO REGULOWANIA DROBNYCH NALEŻNOŚCI. - JEGO MAŁE NOMINAŁY NOSZĄ NAZWĘ BILONU, KTÓRY MA CHARAKTER PIENIĄDZA ZDAWKOWEGO I POMOCNICZEGO, A JEGO WARTOŚĆ NOMINALNA Z REGUŁY PRZEWYŻSZA WARTOŚĆ RZECZYWISTĄ. - JEGO MAŁE NOMINAŁY NOSZĄ NAZWĘ BILONU, KTÓRY MA CHARAKTER PIENIĄDZA ZDAWKOWEGO I POMOCNICZEGO, A JEGO WARTOŚĆ NOMINALNA Z REGUŁY PRZEWYŻSZA WARTOŚĆ RZECZYWISTĄ.

43 PIENIĄDZ TRANSAKCYJNY RODZAJE: BANKNOTY PAPIEROWY PIENIĄDZ BANKOWY EMITOWANY PRZEZ BANK CENTRALNY BEZ POKRYCIA W ZŁOCIE. JEGO WARTOŚĆ OPIERA SIĘ WYŁĄCZNIE NA ZAUFANIU DO EMITENTA.

44 PIENIĄDZ TRANSAKCYJNY RODZAJE: PIENIĄDZ BANKOWY PIENIĄDZ EMITOWANY PRZEZ BANK CENTRALNY, KTÓREGO WARTOŚĆ OPIERA SIĘ WYŁĄCZNIE NA ZAUFANIU DO EMITENTA.

45 FORMA: PIENIĄDZ BANKOWY PIENIĄDZ EMITOWANY PRZEZ BANK CENTRALNY, KTÓREGO WARTOŚĆ OPIERA SIĘ WYŁĄCZNIE NA ZAUFANIU DO EMITENTA. PIENIĄDZ WYSTĘPUJĄCY W POSTACI: - ZAPISU KSIĘGOWEGO; - ELEKTRONICZNEGO ( KARTY PŁATNICZE, KARTY KREDYTOWE…) PIENIADZ WYSTĘPUJĄCY W POSTACI PAPIERÓW WARTOSCIOWYCH (OBLIGACJE, CZEKI…)

46 QUASI PIENIĄDZ PIENIĄDZ OBRACHUNKOWY MAJACY CHARAKTER UMOWNEJ JEDNOSTKI PIENIĘŻNEJ PIENIADZ MIĘDZYNARODOWY FUNKCJONUJACY W FORMIE ZAPISU, USTALANY NA BAZIE KOSZYKA WALUT. PRZYKŁADY: - SDR – 1 = 1 USD = 0,888671 Ag - EUP – 1 = 0,888671 Ag - RT – 1 = 0,987412 Ag - F Ag – 1 = 0,29032258 Ag - ECU; - ZŁD;

47 QUASI PIENIĄDZ – SDR (SPECJALNE PRAWA CIAGNIENIA) Międzynarodowa waluta utworzona przez MFW w 1969 r. Umowna międzynarodowa jednostka rozrachunkowa, mająca charakter pieniądza bezgotówkowego, czyli istniejącego wyłącznie w postaci zapisów księgowych na bankowych rachunkach depozytowych. Została utworzona w celu stabilizacji międzynarodowego systemu walutowego oraz do przeliczania oficjalnych rezerw finansowych państw członkowskich Jednostki SDR służą głównie do regulowania zobowiązań poszczególnych krajów z tytułu bieżących obrotów bilansu płatniczego. Są też wykorzystywane przy porównywaniu kursów walut w rozliczeniach międzynarodowych.

48 2. EURO JAKO PIENIĄDZ UNII EUROPEJSKIEJ BANKNOTY: w 7 nominałach: od 5 € do 500 € – jednakowe dla wszystkich krajów; MONET: 8 nominałów

49 BANKNOTY 7 nominałów; 7 nominałów; przedstawiają bramy i okna na stronie przedniej oraz mosty na stronie odwrotnej; wszystkie prezentują różne, okresy w sztuce europejskiej; przedstawiają bramy i okna na stronie przedniej oraz mosty na stronie odwrotnej; wszystkie prezentują różne, okresy w sztuce europejskiej; pozostałe elementy wzoru zawierają: pozostałe elementy wzoru zawierają: - symbol Unii Europejskiej, - symbol Unii Europejskiej, - nazwę waluty w alfabecie łacińskim i greckim; - nazwę waluty w alfabecie łacińskim i greckim; - inicjały Europejskiego Banku Centralnego w językach urzędowych państw członkowskich, - inicjały Europejskiego Banku Centralnego w językach urzędowych państw członkowskich, - symbol © wskazujący na zabezpieczenie praw autorskich oraz podpis prezesa Europejskiego Banku Centralnego. - symbol © wskazujący na zabezpieczenie praw autorskich oraz podpis prezesa Europejskiego Banku Centralnego.

50 Banknot o nominale 500 Euro Wymiary (w mm): 160 × 82 Dominujący kolor: purpurowy Wzór: elementy architektury nowoczesnej XX wieku Banknot o nominale 200 Euro Wymiary (w mm): 153 × 82 Dominujący kolor: żółto- brązowy Wzór: elementy architektury inżynieryjnej XIX wieku Banknot o nominale 100 Euro Wymiary (w mm): 147 × 82 Dominujący kolor: zielony Wzór: elementy architektury barokowej i rokoko

51 Banknot o nominale 50 Euro Wymiary (w mm): 140 × 77 Dominujący kolor: pomarańczowy Wzór: elementy architektury renesansowej Banknot o nominale 20 Euro Wymiary (w mm): 133 × 72 Dominujący kolor: niebieski Wzór: elementy architektury gotyckiej Banknot o nominale 10 Euro Wymiary (w mm): 127 × 67 Dominujący kolor: czerwony Wzór: elementy architektury romańskiej Banknot o nominale 5 Euro Wymiary (w mm): 120 × 62 Dominujący kolor: szary Wzór: elementy architektury antycznej

52 MONETY 8 nominałów; 8 nominałów; mają jedną stronę wspólną (awers), zaś drugą - narodową (rewers); mają jedną stronę wspólną (awers), zaś drugą - narodową (rewers); koncepcja wspólnych i narodowych stron monet euro ma odzwierciedlać ideę integracji europejskiej (tj. jednoczenie się z zachowaniem różnic narodowych), a ponadto zwiększyć stopień ich akceptacji przez mieszkańców UE. koncepcja wspólnych i narodowych stron monet euro ma odzwierciedlać ideę integracji europejskiej (tj. jednoczenie się z zachowaniem różnic narodowych), a ponadto zwiększyć stopień ich akceptacji przez mieszkańców UE. każda moneta euro - bez względu na stronę narodową - będzie prawnym środkiem płatniczym w całej strefie euro, a nie tylko w państwie członkowskim, w którym została wyemitowana. każda moneta euro - bez względu na stronę narodową - będzie prawnym środkiem płatniczym w całej strefie euro, a nie tylko w państwie członkowskim, w którym została wyemitowana.

53 Średnica: Grubość: Masa: Kształt: Kolor: Stop: Brzeg: 25,75 mm 1,95 mm 8,5 g okrągły część zewnętrzna - biała część wewnętrzna - żółta część zewnętrzna - miedzionikiel część wewnętrzna - trzy warstwy: mosiądzniklowy nikiel mosiądz niklowy napis na drobnym ząbkowaniu Średnica: Grubość: Masa: Kształt: Kolor: Stop: Brzeg: 23,25 mm 2,125 mm 7,5 g okrągły część zewnętrzna - żółta część wewnętrzna - biała część zewnętrzna - mosiądz niklowy część wewnętrzna - trzy warstwy: miedzionikiel nikiel miedzionikiel na przemian gładki i ząbkowany Średnica: Grubość: Masa: Kształt: Kolor: Stop: Brzeg: 24,25 mm 1,88 mm 7,8 g okrągły żółty Nordic Gold grubo ząbkowany Średnica: Grubość: Masa: Kształt: Kolor: Stop: Brzeg: 22,25 mm 1,63 mm 5,7 g hiszpańskiego kwiatu żółty Nordic Gold gładki

54 Średnica: Grubość: Masa: Kształt: Kolor: Stop: Brzeg: 19,75 mm 1,51 mm 4,1 g okrągły żółty Nordic Gold grubo ząbkowany Średnica: Grubość: Masa: Kształt: Kolor: Stop: Brzeg: 21,25 mm 1,36 mm 3,9 g okrągły czerwony stal miedziowana gładki Średnica: Grubość: Masa: Kształt: Kolor: Stop: Brzeg: 18,75 mm 1,36 mm 3,0 g okrągły czerwony stal miedziowana gładki z rowkiem Średnica: Grubość: Masa: Kształt: Kolor: Stop: Brzeg: 22,25 mm 1,63 mm 5,7 g hiszpańskiego kwiatu żółty Nordic Gold gładki

55 3. WARUNKI KREACJI EURO JAKO PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO WARUNKI KREACJI EURO POLITYCZNE POLITYCZNE EKONOMICZNE EKONOMICZNE PRAWNE PRAWNE ORGANIZACYJNE ORGANIZACYJNE KULTUROWO-HISTORYCZNE KULTUROWO-HISTORYCZNE

56 3.1. WARUNKI POLITYCZNE KONSENSUS ZAINTERESOWANYCH PAŃSTW – UZNANIE ROLI PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO KONSENSUS ZAINTERESOWANYCH PAŃSTW – UZNANIE ROLI PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO SYTUACJA POLITYCZNA W ŚWIECIE SYTUACJA POLITYCZNA W ŚWIECIE ZGODA NARODOWYCH SIŁ POLITYCZNYCH ZGODA NARODOWYCH SIŁ POLITYCZNYCH

57 3.2.WARUNKI EKONOMICZNE WYMIENIALNOŚĆ WALUTY WYSOKIE OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO WYSOKI UDZIAŁ EMITENTA WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ W MIĘDZYNARODOWYCH OBROTACH KAPITAŁOWYCH I PIENIĘŻNYCH WYSTĘPOWANIE PODAŻY NETTO WALUTY DLA ZAGRANICY USTABILIZOWANA WARTOŚĆ WALUTY ISTNIENIE ODPOWIEDNICH INSTYTUCJI FINANSOWYCH UŁATWIAJĄCYCH PEŁNIENIE PRZEZ PIENIĄDZ KRAJOWY FUNKCJI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ KRYTERIA ZBIEŻNOŚCI

58 WYMIENIALNOŚĆ WALUT art.. VIII Statutu MFW - - WYMIENIALNYMI SĄ TE PIENIĄDZE, ZA POŚREDNICTWEM KTÓRYCH BEZ OGRANICZEŃ MOŻNA NABYWAĆ INNE WALUTY I PRZEKAZYWAĆ JE DO INNEGO KRAJU; - - WYMIENIALNYMI SA WALUTY TYCH KRAJÓW, KTÓRE NIE STOSUJĄ, ŻADNYCH OGRANICZEŃ W STOSUNKU DO DO TRANSAKCJI DOKONYWANYCH ICH WALUTĄ PRZEZ ZAGRANICZNE RZĄDY, PRZEDSIEBIORSTWA LUB OSOBY FIZYCZNE. WALUTY: - NIEWYMIENIALNE; - WYMIENIALNE: - W PEŁNI (ZUPEŁNIE) - CZĘŚCIOWO

59 OBSZAR WALUT TRADYCYJNYCH Z NOTOWANIAMI KURSÓW KUPNA/SPRZEDAŻY (14 WALUT) AUD CHF NOK CAD GBD SEK EUR JPY USD HUF EEK SDR CZK DKK OBSZAR GLOBALNY WALUT OBCYCH OBSZAR WYMIENIALNOŚCI WALUT OBCYCH OBSZAR WALUT KRAJÓW CZŁONKOWSKICH MFW (186 WALUTY) OBSZAR WALUT W STANDARDZIE ART..VIII STSTUTU MFW NOTOWANYCH PRZEZ NBP (148 WALUT) OBSZAR WALUT WYMIENIALNYCH (122 WALUTY) OBSZAR WALUT UE, EOG, OECD (36 WALUT)

60 WALUTY ZE WZGLĘDU NA ICH ZNACZENIE W MIĘDZYNARODOWYCH STOSUNKACH FINANSOWYCH waluty twarde - waluty wymienialne praktycznie w każdym miejscu i czasie (np. dolar amerykański); waluty twarde - waluty wymienialne praktycznie w każdym miejscu i czasie (np. dolar amerykański); waluty słabe (miękkie) - waluty o ograniczonej wymienialności, nie wolno ich wywozić z kraju, bądź też ich wywóz podlega dużym restrykcjom (np. dinar tunezyjski) waluty słabe (miękkie) - waluty o ograniczonej wymienialności, nie wolno ich wywozić z kraju, bądź też ich wywóz podlega dużym restrykcjom (np. dinar tunezyjski)

61 WYSOKIE OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO duży eksport atrakcyjnych towarów po konkurencyjnych cenach oznacza dla posiadaczy waluty międzynarodowej dostęp do różnorodnych towarów, co stanowi jej towarowe zabezpieczenie. duży import towarów i usług przez podmioty zagraniczne oznacza dla nich możliwość pozyskania pożądanej waluty.

62

63

64

65 IMPORTPOSZCZEGÓLNYCH KRAJÓW STREFY EURO (mln EURO)

66 WYSOKI UDZIAŁ EMITENTA WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ W MIĘDZYNARODOWYCH OBROTACH KAPITAŁOWYCH I PIENIĘŻNYCH Jest pochodną zdolności państwa i podmiotów prywatnych z kraju emitenta waluty międzynarodowej do: -udzielania kredytów zagranicznych, -zakupu zagranicznych papierów wartościowych, - dokonywania bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

67

68

69 WYSTĘPOWANIE PODAŻY NETTO WALUTY DLA ZAGRANICY WYMAGA TO UTRZYMYWANIA STRUKTURALNEGO DEFICYTU BILANSU PŁATNICZEGO, KTÓRY JEST DŁUGOTRWAŁYM ŹRÓDŁEM KREACJI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ DLA PODMIOTÓW ZAGRANICZNYCH

70

71 USTABILIZOWANA WARTOŚĆ WALUTY ustabilizowany poziom kursu walutowego, ustabilizowany poziom kursu walutowego, zachowanie w długim okresie względnie stałej siły nabywczej na rynku wewnętrznym, zachowanie w długim okresie względnie stałej siły nabywczej na rynku wewnętrznym, zaufanie inwestorów zagranicznych do danej waluty i zachowania realnej wartości rezerw w niej utrzymywanych zaufanie inwestorów zagranicznych do danej waluty i zachowania realnej wartości rezerw w niej utrzymywanych

72 ISTNIENIE ODPOWIEDNICH INSTYTUCJI FINANSOWYCH UŁATWIAJĄCYCH PEŁNIENIE PRZEZ PIENIĄDZ KRAJOWY FUNKCJI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ Istnienie rozwiniętego systemu bankowego z siecią placówek zagranicznych i dobrze ukształtowanego rynku kapitałowego oraz pieniężnego stanowiących warunek dostępu do kapitału i podstawę transferów kapitałowych dla podmiotów zagranicznych.

73 KRYTERIA ZBIEŻNOŚCI Z MAASTRICHT Deficyt sektora finansów publicznych mniejszy niż 3% PKB Dług sektora finansów publicznych mniejszy niż 60% PKB Inflacja nie większa niż 1,5% powyżej średniej inflacji w trzech krajach o najniższej inflacji (pomijane są kraje z deflacją) Długoterminowa stopa procentowa nie wyższa niż 2% powyżej takiej stopy dla trzech krajów o najniższej inflacji (pomijane są kraje z deflacją) Kurs waluty musi co najmniej przez dwa lata znajdować się w systemie ERM II, pozostając blisko parytetu centralnego. W praktyce odchylenia w kierunku deprecjacji większe niż 2,25% mogą spowodować niespełnienie kryterium, w kierunku aprecjacji są dozwolone. Nie można w okresie dwóch lat dewaluować centralnego parytetu

74 TRAKTAT Z MAASTRICHT -1992r. Europejska Wspólnota Gospodarcza została przekształcona we Wspólnotę Europejską, która razem z Europejską Wspólnotą Węgla i Stali oraz Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, zwaną Euratomem, składa się na Unię Europejską (UE). Już wtedy postanowiono, że od stycznia 1999 r. zacznie funkcjonować unia gospodarczo-walutowa, tzn. że wchodzące w jej skład kraje będą posługiwać się jedną, wspólną walutą. Europejska Wspólnota Gospodarcza została przekształcona we Wspólnotę Europejską, która razem z Europejską Wspólnotą Węgla i Stali oraz Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, zwaną Euratomem, składa się na Unię Europejską (UE). Już wtedy postanowiono, że od stycznia 1999 r. zacznie funkcjonować unia gospodarczo-walutowa, tzn. że wchodzące w jej skład kraje będą posługiwać się jedną, wspólną walutą. W skład unii walutowej (oficjalna nazwa to: Unia Gospodarcza i Walutowa - UGW; z ang. Economic and Monetary Union, EMU) - weszły kraje, które były zainteresowane przyjęciem wspólnej waluty i spełniły 5 tzw. kryteriów zbieżności. W skład unii walutowej (oficjalna nazwa to: Unia Gospodarcza i Walutowa - UGW; z ang. Economic and Monetary Union, EMU) - weszły kraje, które były zainteresowane przyjęciem wspólnej waluty i spełniły 5 tzw. kryteriów zbieżności. Kryteria te spełniły: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia oraz Włochy. Do UGW nie weszły 4 kraje członkowskie UE: Wielka Brytania i Dania - przeciwne temu, aby ich waluty narodowe zostały zastąpione przez euro - oraz Szwecja i Grecja, które wówczas nie spełniały kryteriów zbieżności. Ta ostatnia została dwunastym członkiem UGW w dniu 1 stycznia 2001 r. Kryteria te spełniły: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia oraz Włochy. Do UGW nie weszły 4 kraje członkowskie UE: Wielka Brytania i Dania - przeciwne temu, aby ich waluty narodowe zostały zastąpione przez euro - oraz Szwecja i Grecja, które wówczas nie spełniały kryteriów zbieżności. Ta ostatnia została dwunastym członkiem UGW w dniu 1 stycznia 2001 r.

75

76

77 3.3. WARUNKI PRAWNE PODSTAWOWE ŹRÓDŁA PRAWA Rozporządzenie RWE nr 974/98 z dnia 3 maja 1998 r. w sprawie wprowadzenia euro Rozporządzenie RWE nr 1103/97 z dnia 17 czerwca 1997 r. w sprawie niektórych przepisów dotyczących wprowadzenia euro Rozporządzenie RWE nr 2866/98 z dnia 31 grudnia 1998 r. w sprawie kursów wymiany między euro a walutami państw członkowskich przyjmujących euro

78 WARUNKI PRAWNE TEZY ROZPORZĄDZENIA RWE NR 974/98 Okres przejściowy stosowania euro bezgotówkowego (max 3 lata) Okres podwójnego obiegu walut (max 6 miesięcy) Denominacja na euro niespłaconych długów Skarbu Państwa (obligacji i innych form długu) Denominacja na euro instrumentów inwestycyjnych i handlowych Zachowanie zasady ważności waluty krajowej po przyjęciu euro wyłącznie na terenie danego kraju W umowach prawnych odniesienia w walucie krajowej są równoznaczne z euro po przeliczeniu wg nieodwołalnego kursu wymiany Wymiana banknotów i monet a zapobieganie „praniu pieniędzy” (kwotowe limity wymiany)

79 WARUNKI PRAWNE TEZY ROZPORZĄDZENIA RWE NR 1103/97 Zasada ciągłości umów i innych aktów prawnych Zasada zaokrąglania kwot z wymiany do pełnego centa do 0,49 cent = 0 cent 0,50+ cent = 1 cent

80 WARUNKI PRAWNE TEZY ZALECEŃ KOMISJI EUROPEJSKIEJ Niepobieranie opłat za gotówkową i bezgotówkową wymianę waluty narodowej na euro na rachunkach bankowych Długość okresu podwójnej ekspozycji cen Dostosowanie bankomatów, wpłatomatów i terminali płatniczych do banknotów euro Zasady prowadzenia kampanii informacyjnej dla ludności (szczególny nacisk na rozpoznawanie banknotów i ochronę osób starszych)

81 WARUNKI PRAWNE Traktat akcesyjny (16.04.2003r. Ateny) Traktat akcesyjny (16.04.2003r. Ateny) - Polska od 1 maja 2004r. Staje się członkiem unii gospodarczej i walutowej; - Polska od 1 maja 2004r. Staje się członkiem unii gospodarczej i walutowej; - Polska objęta została derogacją tj. czasowym zwolnieniem; - Polska objęta została derogacją tj. czasowym zwolnieniem; - nie „czy” a „kiedy”; - nie „czy” a „kiedy”;

82 WARUNKI PRAWNE Zmiana art.227 Konstytucji Zmiana art.227 Konstytucji „Narodowemu Bankowi Polskiemu przysługuje wyłącznie prawo do emisji pieniądza”. Do zmiany Konstytucji potrzebnych jest 307 głosów Do zmiany Konstytucji potrzebnych jest 307 głosów

83 3.4. WARUNKI ORGANIZACYJNE METODOLOGIA PRZELICZANIA KURSU WYMIANY SCENARIUSZE WPROWADZENIA EURO JAKO ŚRODKA PŁATNICZEGO LOGISTYKA ŚRODKÓW PŁATNICZYCH (PRZYGOTOWANIE, PRZECHOWYWANIE, DYSTRYBUCJA,…)

84 METODOLOGIA USTALANIA KURSU WYMIANY Z WALUTY NARODOWEJ NA EURO Kurs waluty narodowych do euro jest wyrażony za pomocą 6 cyfr, do których nie wlicza się początkowego zera. Kurs waluty narodowych do euro jest wyrażony za pomocą 6 cyfr, do których nie wlicza się początkowego zera. Przy dokonywaniu przeliczeń nie wolno tych kursów zaokrąglać. Kursy wymienne mogą mieć wyłącznie postać: Przy dokonywaniu przeliczeń nie wolno tych kursów zaokrąglać. Kursy wymienne mogą mieć wyłącznie postać: 1euro = x jednostek waluty narodowej. 1euro = x jednostek waluty narodowej. Nie istnieją w związku z tym kursy w postaci: Nie istnieją w związku z tym kursy w postaci: 1 jednostka waluty narodowej = x jednostek euro. 1 jednostka waluty narodowej = x jednostek euro. Przeliczając walutę narodową na euro, dzielimy sumę w walucie narodowej przez kurs wymiany, składający się z 6 cyfr: Przeliczając walutę narodową na euro, dzielimy sumę w walucie narodowej przez kurs wymiany, składający się z 6 cyfr: np. 1000 DEM: 1,95583 = 511,29 EUR. np. 1000 DEM: 1,95583 = 511,29 EUR. Jeśli przy przeliczeniu otrzymamy wynik, w którym występuje nierówna liczba najmniejszej jednostki pieniężnej, to wynik zaokrąglamy do najbliższej jednostki np. wynik 511,2918 EUR zaokrąglamy do 511,29, (511,2962 EUR zaokrąglimy do 511,30). Nie wolno przeliczać waluty narodowej na euro, mnożąc ją przez odwrotność kursu wymiennego. Jeśli przy przeliczeniu otrzymamy wynik, w którym występuje nierówna liczba najmniejszej jednostki pieniężnej, to wynik zaokrąglamy do najbliższej jednostki np. wynik 511,2918 EUR zaokrąglamy do 511,29, (511,2962 EUR zaokrąglimy do 511,30). Nie wolno przeliczać waluty narodowej na euro, mnożąc ją przez odwrotność kursu wymiennego.

85 SCENARIUSZE WPROWADZENIA EURO „Madrycki” z okresem przejściowym - wprowadzenie euro do rozliczeń bezgotówkowych (max 3 lata) a następnie do obiegu gotówkowego przy zastosowaniu okresu podwójnego obiegu (max 6 miesięcy) „Big-bang” – jednoczesne wprowadzenie euro do obiegu bezgotówkowego i gotówkowego z okresem podwójnego obiegu (max 6 miesięcy) „Big-bang” z opcją „phasing-out” - jednoczesne wprowadzenie euro do obiegu bezgotówkowego i gotówkowego z okresem podwójnego obiegu (max 6 miesięcy) oraz pozostawienie możliwości używania waluty krajowej w instrumentach prawnych przez okres max 12 miesięcy po wprowadzeniu euro

86

87 PROCES WPROWADZANIA EURO DZIAŁANIA W OBROCIE BEZGOTÓWKOWYM Prowadzenie rachunków i rozliczeń w euro oraz walucie krajowej Prawo do fakturowania w euro i w walucie krajowej (scenariusz z okresem przejściowym) Przewalutowanie w Dniu € wszystkich rachunków na euro („Big-bang”) Prowadzenie rozliczeń wyłącznie w euro od Dnia € Możliwość stosowania waluty krajowej w aktach prawnych do 12 miesięcy po wprowadzeniu euro gotówkowego („Big-bang” z opcją „phasing-out”)

88 PROCES WPROWADZANIA EURO DZIAŁANIA W OBROCIE GOTÓWKOWYM Wprowadzenie gotówki od Dnia € poprzez bankomaty, kasy bankowe i handel detaliczny Zasada płacenia w walucie krajowej i wydawania reszty w euro Okres podwójnego obiegu max 6 miesięcy Kontynuacja wymiany waluty krajowej w kasach banku centralnego i banków komercyjnych (okresowo) Banknoty: od 10 lat do bezterminowo Monety: od 1 do 2 lat

89 PROCES WPROWADZANIA EURO PODWÓJNA EKSPOZYCJA CEN Narzędzie kontroli cen i zapobiegania nieuzasadnionym podwyżkom cen Początek ekspozycji niezwłocznie po usunięciu derogacji Do Dnia € ceny i kwoty w walucie krajowej a dodatkowo w euro Po Dniu € ceny i kwoty w euro a dodatkowo w walucie krajowej Po okresie podwójnego obiegu jest możliwość przedłużenia wymogu podwójnej ekspozycji cen o kolejne 6 miesięcy

90 PROCES WPROWADZANIA EURO ZMIANY FUNKCJONOWANIA BANKU CENTRALNEGO Zmiany przepisów: o emisji banknotów i monet; o rezerwach walutowych; o kursach wymiany walut; o rezerwach obowiązkowych; włączenie Krajowego Banku Centralnego do Eurosystemu Zaopatrzenie w banknoty i monety Przekazanie części uprawnień Europejskiemu Bankowi Centralnemu

91 EUROPEJSKI BANK CENTRALNY Powstał w czerwcu 1998r. w miejsce Europejskiego Instytutu Monetarnego (1994r.). Powstał w czerwcu 1998r. w miejsce Europejskiego Instytutu Monetarnego (1994r.). Siedziba: Frankfurt nad Menem (Niemcy) Siedziba: Frankfurt nad Menem (Niemcy) Zarząd: prezes (8 lat), wiceprezes, 4 członków, prezesi narodowych banków centralnych (5 lat); Zarząd: prezes (8 lat), wiceprezes, 4 członków, prezesi narodowych banków centralnych (5 lat); Kapitał założycielski – 5 mld Kapitał założycielski – 5 mld €; Kompetencje: Kompetencje: - utrzymanie stabilności cen; - utrzymanie stabilności cen; - wspieranie polityki gospodarczej UE; - wspieranie polityki gospodarczej UE; - realizowanie polityki pieniężnej UE; - realizowanie polityki pieniężnej UE; - przeprowadzenie operacji dewizowych UE; - przeprowadzenie operacji dewizowych UE; - zarządzanie rezerwami dewizowymi państw członkowskich; - zarządzanie rezerwami dewizowymi państw członkowskich; - wspieranie działania systemów płatniczych; - wspieranie działania systemów płatniczych;

92

93 PROCES WPROWADZANIA EURO ZAOPATRZENIE W BANKNOTY BANKNOTY: mogą być pożyczone lub wyprodukowane; w 7 nominałach: od 5 € do 500 € – jednakowe dla wszystkich krajów; Emitentem banknotów euro jest EBC Krajowy Bank Centralny wprowadza banknoty euro do obiegu Zwrot pożyczonych banknotów w okresie po wprowadzeniu euro Zarówno pożyczka jak i produkcja banknotów może odbywać się dopiero po uchyleniu derogacji

94 PROCES WPROWADZANIA EURO ZAOPATRZENIE W MONETY MONETY: mogą być pożyczone, kupione lub bite we własnej lub zagranicznej mennicy W 8 nominałach ze wspólnym awersem Każdy nowy kraj ma prawo zaprojektować własny rewers Stosowana praktyka: Każdy nominał ma własny rewers Wspólny rewers dla grup nominałów: 1, 2, 5 centów 10, 20, 50 centów 1 €, 2 € Wspólny rewers dla wszystkich nominałów

95 PROCES WPROWADZANIA EURO DZIAŁALNOŚĆ BANKÓW KOMERCYJNYCH Konieczność sprostania wzrostowi liczby międzynarodowych przekazów pieniężnych w krajach strefy euro: Większa dostępność transgranicznych usług depozytowych i kredytowych dla firm i osób prywatnych Wzrost liczby międzynarodowych transakcji gospodarczych Eliminacja ryzyka walutowego Wyeliminowanie operacji walutowych pary PLN / EUR: Kasowe operacje wymiany dla przedsiębiorstw i osób prywatnych Instrumenty pochodne zabezpieczające ryzyko walutowe klientów Instrumenty pochodne o charakterze spekulacyjnym

96 3.5.WARUNKI KULTUROWO- HISTORYCZNE PRZEZWYCIĘŻENIE UPRZEDZEŃ PRZYZWYCZAJEŃ PRZEZWYCIĘŻENIE UPRZEDZEŃ PRZYZWYCZAJEŃ ZGODA NA ODEJŚCIE OD HISTORYCZNEGO PIENIĄDZA ZGODA NA ODEJŚCIE OD HISTORYCZNEGO PIENIĄDZA ODEJŚCIE OD MYŚLENIA W DOTYCHCZASOWEJ NARODOWEJ WALUCIE ODEJŚCIE OD MYŚLENIA W DOTYCHCZASOWEJ NARODOWEJ WALUCIE

97 : WPROWADZENIE EURO JAKO WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ WYMAGA : minimum trzyletnich przygotowań; wypełnienia kryteriów konwergencji uchwalenia przez Parlament ustaw dostosowawczych do wymogów euro zmiany organizacji działania i oferty produktowej sektora bankowego poniesienia kosztów związanych przygotowaniem techniczno-organizacyjnym i wdrożeniem nowych procedur i regulacji

98 ETAP I ETAP IV ETAP IIETAP III PRZYGOTOWANIE I WEJŚCIE POLSKI DO ERM II WPROWADZENIE KRYTERIÓW KONWERGENCJI PRZYGOTOWANIE DO WPROWADZENIA EURO W POLSCE PŁYNNE WPROWADZENIE EURO W POLSCE PODJĘCIE DECYZJI O WEJŚCIU DO ERM II WŁĄCZENIE ZŁOTEGO DO ERM II WYPEŁNIENIE KRYTERIÓW KONWERGHENCJI DECYZJA O UCHYLENIU DEROGACJI WEJŚCIE DO ŚFERY EURO WYCOFANIE ZŁOTEGO Z OBIEGU OKOŁO 6 MIESIĘCY 2 LATA OKOŁO 6 MIESIĘCY 3 LATA

99 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

100

101