Układ rozrządu

I. Zadania i podział układów rozrządu

1.Zadania układu rozrządu Zadaniem układu rozrządu jest umożliwienie napełnienia w odpowiednim czasie cylindrów silnika mieszanką paliwowo-powietrzną lub powietrzem oraz oczyszczenie cylindrów z gazów spalinowych .

2.Systemy układów rozrządu a). Bezzaworowy (tłokowy),

b). Zaworowy,

c). Mieszany.

3.Rodzaje zaworowych układów rozrządu a). Rozrząd dolnozaworowy, b). Rozrząd górnozaworowy, c). Rozrząd mieszany.

4.Budowa typowego górnozaworowego układu rozrządu 6

5.Budowa elementów typowego górnozaworowego układu rozrządu a). Zawory, Zawory pracują w niezwykle trudnych warunkach. Temperatura zaworów wydechowych osiąga 600÷800°C a ssących 300÷500°C. Dlatego zawory wydechowe są wykonywane ze stali żaroodpornej, najczęściej chromowo-krzemowej, a zawory ssące – ze stali węglowej, chromowej lub chromowo – niklowej .

b). Sprężyny zaworowe, Sprężyny zaworowe zapewniają szczelne przyleganie grzybka zaworu do gniazda. Są to najczęściej walcowe sprężyny śrubowe wykonane ze stali sprężynowej. Zawory większych silników mają nieraz dwie lub trzy sprężyny osadzone współosiowo .

c). Wałek rozrządu Wałek rozrządu służy do otwierania i zamykania zaworów we właściwych chwilach na odpowiednie okresy czasu. Wymagania te wałek spełnia dzięki umieszczonym na nim odpowiednim krzywkom. W silnikach czterosuwowych prędkość obrotowa wałka rozrządu jest zawsze dwukrotnie mniejsza od prędkości obrotowej wału korbowego silnika .

d). Popychacze, Popychacz jest pośrednikiem, którego zadaniem jest uniesienie trzonka zaworu w chwili styczności krzywki z zakończeniem popychacza. Zakończenie popychacza bywa półkuliste, rolkowe lub płaskie .

e). Drążek popychacza, Drążek popychacza powinien być dostatecznie lekki a zarazem wytrzymały. Wykonuje się go zwykle z rurki stalowej ciągnionej bez szwu. Końce drążka tworzą przegubowe połączenie z dźwignią i popychaczem .

f). Dźwignia zaworowa. Dźwignia zaworowa służy do przenoszenia ruchu drążków na trzonek zaworu. Jest ona zwykle odkuta ze stali lub prasowana (wytłaczana) z blachy stalowej. Na jednym końcu dźwigni stykającym się z popychaczem jest zwykle umieszczona śruba, która służy do regulacji luzu zaworu .

6.Sposoby napędu wałka rozrządu a). Za pomocą przekładni zębatej (kół zębatych),

b). Za pomocą przekładni łańcuchowej (łańcucha),

c). Za pomocą paska zębatego (przekładni pasowej z paskiem zębatym).

II. Wykres fazowy układu rozrządu silnika czterosuwowego i dwusuwowego

7.Otwieranie i zamykanie się zaworów w rzeczywistych silnikach Początkowi otwarcia zaworów dolotowego i wylotowego (ssącego i wydechowego) oraz chwilom ich zamknięcia odpowiadają określone położenia kątowe wału korbowego silnika.

8.Definicja faz rozrządu. Wartości kątów odmierzanych obrotem wału korbowego od chwili otwarcia zaworu do chwili jego zamknięcia nazywają się fazami rozrządu.

9.Wykres faz rozrządu silnika czterosuwowego

10.Pojęcie kąta współotwarcia (pokrycia faz rozrządu). Kąt w pobliżu GMP, w którym obydwa zawory pozostają jednocześnie otwarte nazywa się kątem współotwarcia lub pokryciem faz rozrządu

11.Wykres faz rozrządu silnika dwusuwowego.

6.Graficzne przedstawienie procesów odbywających się: a). W cylindrze,

b). W skrzyni korbowej.

III. Sprawdzanie i regulacja luzów zaworów

1.Pojęcie luzu zaworów Luz zaworów jest to suma luzów między elementami mechanizmu napędzającego zawór rozrządu istniejących w czasie jego zamknięcia.

2.Częstotliwość regulacji luzu zaworów a). w samochodach – co 10÷20 tyś. km, b). w ciągnikach – co 400÷500 mth.

3.Kolejność czynności przy prawidłowej regulacji luzów Aby prawidłowo wykonać regulację luzów należy: a). Doprowadzić silnik do temperatury określonej przez wytwórcę, b). Zdemontować pokrywę zaworów, c). Wykręcić świece zapłonowe – w silnikach z ZI, d). Ustawić tłok pierwszego cylindra w GZP między suwem sprężania i pracy, e). Określić umiejscowienie zaworów ssących i wydechowych kierując się położeniem przewodów dolotowego i wylotowego,

4.Sposoby przygotowania cylindra do regulacji zaworów Sposoby ustawienia tłoka pierwszego cylindra w GZP między suwem sprężania i pracy.

f). Wsunąć odpowiedniej grubości blaszkę szczelinomierza w miejsce pomiaru luzu,

Prawidłowy luz na zaworze stwierdza się wtedy, kiedy blaszka szczelinomierza daje się wsunąć z nieznacznym oporem, g). Jeżeli rzeczywisty luz zaworu różni się od zalecanych wartości, należy poluzować kluczem nakrętkę kontrującą i wkręcać lub wykręcać śrubę regulacyjną (rys. wyżej) względnie wymienić płytkę regulacyjną, zależnie od konstrukcji mechanizmu napędu zaworów (rys. niżej),

h). Dokręcić nakrętkę kontrującą i ponownie sprawdzić prawidłowość ustawienia luzu,

i). Obracając wał korbowy o 180° (dla silnika 4-cylindrowego rzędowego), sprawdzić i ewentualnie wyregulować luzy zaworów w kolejnych cylindrach w kolejności zgodnej z kolejnością zapłonu (wtrysku). Kolejność zapłonu: a). 1-3-4-2, b). 1-2-4-3.