Najważniejsze polimery Otrzymywanie, właściwości i zastosowanie
Co to są polimery? Plastik, a dokładniej tworzywo sztuczne, zaliczamy do polimerów. Polimerem jest także białko, bawełna czy celuloza. Te ostatnie związki to jednak polimery naturalne. Ale zarówno polimery naturalne, jak i syntetyczne, zbudowane są według tej samej zasady. Wiele pojedynczych cząsteczek połączonych jest ze sobą w długie łańcuchy. Taką pojedynczą cząsteczkę nazywamy monomerem (lub merem)
Co to jest reakcja polimeryzacji? Mechanizm otrzymywania polimerów polega na rozerwaniu jednego z wiązań pomiędzy atomami węgla i utworzeniu nowego z inną cząsteczką. Reakcja ta, zwana polimeryzacją, przebiega zawsze z udziałem katalizatora. Ułatwia on bowiem rozerwane wiązania.
Najważniejsze polimery polietylen (PE) polipropylen (PP) polistyren (PS, styropian) politetraftalan glikolu etylowego polichlorek winylu nylon kauczuk syntetyczny politetrafluoroetylen (teflon) polimetakrylan metylu
Polietylen (PE, politen, alkaten) Polietylen jest to produkt polimeryzacji etylenu. Charakteryzuje się dobrymi własnościami dielektrycznymi, odpornością na działanie kwasów, zasad i rozpuszczalników, a także niskich temperatur oraz łatwością barwienia się na żywe kolory. Monomer polietylenu.
Polietylen (PE, politen, alkaten) Zastosowanie: w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym jako opakowanie z cienkiej folii w przemyśle chemicznym do sporządzania powłok i przewodów produkcja zabawek produkcja pojemników
Polipropylen (PP, polipropen) Polipropylen jest to produkt polimeryzacji propenu. Ma on dobre właściwości dielektryczne, jest całkowicie odporny na działanie kwasów, zasad, soli, a także rozpuszczalników organicznych, niewrażliwy na działanie wody oraz trudno się go barwi. Monomer polipropylenu.
Polipropylen (PP, polipropen) Zastosowanie: wyrób kształtek używanych w przemyśle elektrotechnicznym, meblowym, samochodowym wyrób rur, folii, włókien oraz siatek i nici chirurgicznych produkcja wykładzin zbiorniki na chemikalia kanistry butelki obudowy akumulatorów
Polistyren (PS, styropian) Polistyren jest to produkt polimeryzacji styrenu. Charakteryzuje się odpornością na działanie wody oraz większości kwasów i zasad, ma bardzo dobre własności dielektryczne, mało odporny na uderzenie oraz łatwo barwi się na żywe kolory. Monomer polistyrenu.
Polistyren (PS) Zastosowanie: wyrób galanterii, zabawek oraz płyt piankowych (styropianu) obudowy sprzętu elektronicznego izolatory budowlane tacki i kubki spożywcze
Politereftalan glikolu etylowego Politereftalan glikolu etylowego jest to produkt polikondensacji glikolu z kwasem tereftalowym. Jest odporny na działanie rozcieńczonych kwasów, rozpuszczalników, środków bielących, a także niskich i podwyższonych temperatur, ma bardzo dobre właściwości mechaniczne, wytrzymałościowe i dielektryczne oraz niewielką chłonność wilgoci.
Politereftalan glikolu etylowego Zastosowanie: wyrób włókien syntetycznych: terylen, tergal, elana produkcja błon, płyt, podkładek, rur jako materiał opakowaniowy, np. na butelki plastikowe do napojów (zazwyczaj jednorazowego użytku)
Polichlorek winylu (PCW, PVC) Polichlorek winylu jest to produkt polimeryzacji chlorku winylu. Jest odporny na działanie kwasu solnego i siarkowego o stężeniu do 50%, rozcieńczonego kwasu azotowego i rozcieńczonego alkoholu, nie rozpuszcza się w alkoholu i benzynie. Synteza polichlorku winylu.
Polichlorek winylu (PCW, PVC) Zastosowanie: budowa instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych, naczyń kwasoodpornych wyrób płaszczów przeciwdeszczowych i galanterii produkcja paneli podłogowych płyty winylowe izolacja kabli
Nylon Nylon ma bardzo dużą wytrzymałość na rozciąganie, można go barwić, ma niską rozszerzalność cieplną, dobrą odporność chemiczna na oleje, tłuszcze, smary, benzynę, odporny na ścieranie, charakteryzuje go duża sztywność, twardość oraz wytrzymałość mechaniczna, zdolność tłumienia drgań i odporność na uderzenia oraz dobra obrabialność (cięcie, toczenie, frezowanie). S Struktura nylonu 6 i nylonu 66.
Nylon Zastosowanie: produkcja: tkanin pończoch rajstop strun do gitar piłek do koszykówki plecaków lin
Kauczuk syntetyczny Kauczuk syntetyczny jest to produkt polimeryzacji emulsyjnej butadienu ze styrenem. Ma właściwości zbliżone do kauczuku naturalnego, jest bardzo plastyczny.
Kauczuk syntetyczny Zastosowanie: podstawowy składnik sztucznej gumy produkcja elastycznych tkanin, lin przemysł obuwniczy przemysł elektroniczny przemysł chemiczny przemysł samochodowy
Politetrafluoroetylen (PTFE, teflon) Jest bardzo interesującym tworzywem sztucznym. Wykazuje odporność na bardzo ekstremalne temperatury (bardzo wysokie oraz bardzo niskie). Jest chemicznie obojętny, jest także dobrym izolatorem.Jest bardzo śliskim (woskowatym) tworzywem. Współczynnik tarcia teflonu ma wartość zbliżona do lodu. Gdyby kiedyś komuś przyszło do głowy pokrycie drogi tym związkiem, to nie możliwe byłoby normalne chodzenie oraz jeżdżenie po takiej nawierzchni. PTFE został odkryty przez amerykańskiego naukowca Roya Plunketta roku 1938. Tak jak w większości odkryć, był to czysty przypadek. Naukowiec ten prowadził badania nad substancjami, które mogą być wykorzystane w chłodzeniu lodówek. Związek ten jest dosyć trudny w obróbce, początkowo był stosowany tylko w przemyśle zbrojeniowym. Po II wojnie światowe teflon stał się bardzo popularny w branży przemysłowej. Dzisiaj ma szerokie zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Synteza teflonu.
Politetrafluoroetylen (PTFE, teflon) Zastosowanie: reaktory chemiczne wyrób artykułów gospodarstwa domowego (np. patelnie teflonowe), protez naczyniowych, nici chirurgicznych materiały uszczelniające (np. taśmy)
Polimetakrylan metylu (PMM) Polimetakrylan metylu jest to produkt polimeryzacji metakrylanu metylu. Jest nierozpuszczalny w wodzie, za to dobrze rozpuszczalny w estrach, można go barwić na różne kolory, łatwo poddaje się recyklingowi, jest odporny na działanie ultrafioletu. Struktura chemiczna polimetakrylanu metylu.
Polimetakrylan metylu (PMM) Zastosowanie: znany jest jako szkło organiczne szklenie samochodów, samolotów, autobusów, łodzi podwodnych odpowiednio barwiony do protetyki dentystycznej elementy maszyn guziki pręty
Kewlar (PPTA) Kevlar to bardzo popularne dzisiaj tworzywo. Charakteryzuje się ogromną wytrzymałością. Przy tej samej masie jest 5-krotnie bardziej wytrzymały na rozciąganie niż stal. Liny wykonane z kewlaru są mocne jak stal, lecz – w przeciwieństwie do niej – są lekkie i nie ulegają korozji, gdyż dodatkowo są odporne na różnorodne związki chemiczne. Kewlar to materiał, z którego produkowane są włókna stosowane m.in. w kamizelkach kuloodpornych. Warto tu wspomnieć, że wynalazcą pierwszej na świecie kamizelki kuloodpornej był Polak Jan Szczepanik (oraz Kazimierz Żegleń). Wynalazca ten stał się znany na całym świecie w 1902 roku, gdy kareta wyłożona tkaniną kuloodporną jego pomysłu uchroniła przed bombą i wielce prawdopodobną śmiercią króla Hiszpanii Alfonsa XIII…. Pierwsza na świecie kamizelka kuloodporna podczas testów (1901) - dyr. wiedeńskiej pracowni J. Szczepanika - p. Borzykowski strzela do służącego Jana (rewolwer 7 mm, odległość 3 kroki
Kewlar (PPTA) Zastosowanie: w kaskach i hełmach ochronnych, trampolinach, wewnętrznych powłokach nart, rakiet tenisowych i kajaków w turystyce - przy ochronie szczególnie narażonych na uszkodzenia mechaniczne elementów obuwia i odzieży w motoryzacji - wzmocnienia obręczy i innych elementów rowerów i motocykli do produkcji żagli jachtów regatowych, lin cumowniczych i kotwicznych