7.02.2008r Mgr inż. Urszula Grochowska WPŁYW ŻYWNOŚCI NA nieswoiste zapalenia jelita. 7.02.2008r Mgr inż. Urszula Grochowska

NIESWOISTE ZAPALENIA JELIT. Choroba Leśniewskiego Crohna Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

LEŚNIEWSKIEGO - CROHNA CHOROBA LEŚNIEWSKIEGO - CROHNA to zmiany zapalne w postaci owrzodzeń wnikających głęboko w ścianę jelita, obejmujące głównie końcowy odcinek jelita cienkiego i jelito grube. Zmiany te, choć rzadko, mogą również występować we wszystkich odcinkach przewodu pokarmowego.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis Ulcerosa) to przewlekłe zapalenie jelita grubego, występujące najczęściej w odbytnicy, mogące się szerzyć na odcinki proksymalne. Stan zapalny obejmuje z reguły tylko błonę śluzową. Choroba charakteryzuje się okresami zaostrzeń i remisji.

Wybrane objawy choroby Biegunka Bóle brzucha nasilające się po jedzeniu i defekacji Krwawienia z odbytu Zaburzenia łaknienia Niedożywienie z narastającymi niedoborami pokarmowymi Zmniejszona mineralizacja kości Niedokrwistość

Leczenie żywieniowe. Pozajelitowe (dożylne) Enteralne * oparte na specjalnie zbilansowanych gotowych preparatach przeznaczonych do żywienia drogą przewodu pokarmow. * dieta Mieszane

DZIAŁANIE ŻYWNOŚCI. Wzdymające Gazotwórcze Pobudzające / obniżające perystaltykę jelit Wywołujące procesy fermentacyjne Upośledzające / wspomagające wchłanianie wybranych składników pokarmowych Osłaniające Wpływające na skład i ilość mikroflory jelitowej Wzbogacające dietę w energię i składniki pokarmowe

Tych produktów unikamy w diecie lub podajemy je z dużą ostrożnością. Produkty wzdymające. Ciemne pieczywo (razowe, graham) Grube kasze (gryczana, jęczmienna pęczak) Otręby Warzywa cebulowe (cebula, por, czosnek) Kapusty (biała, czerwona, kiszona, brukselka) Gruszki, śliwki, czereśnie, owoce suszone Kalafior Grzyby Potrawy smażone Tych produktów unikamy w diecie lub podajemy je z dużą ostrożnością.

Produkty gazotwórcze. Kapusty, kalafior, brokuły Szparagi, soja Suche nasiona roślin strączkowych (fasola, groch, bób, soczewica) Cebula, por, seler, rzepa Jabłka, banany Mleko i produkty mleczne Cukier i słodycze Piwo Napoje gazowane Tych produktów unikamy lub ograniczamy ich spożycie w nieswoistych zapaleniach jelit.

Co przeciwdziała Wzdęciom i gazom ? Bazylia Kminek Cynamon Koper włoski Cząber Ziele angielskie Goździki Oregano Imbir Majeranek Kardamon Ziół używamy z umiarem, działają drażniąco na przewód pokarmowy.

Żywność pobudzająca perystaltykę jelit. Produkty bogate w błonnik (ciemne pieczywo, grube kasze, płatki owsiane, płatki śniadaniowe typu „light”, musli, otręby) Buraki Potrawy ostro przyprawione Kwaśne owoce Owoce drobnopestkowe Owoce suszone (w szczególności śliwki i figi) Sok jabłkowy, winogronowy, gruszkowy (najmniej sok pomarańczowy) Surowe warzywa i owoce

Żywność pobudzająca perystaltykę jelit (c.d.) Kawa naturalna Zimne napoje Fermentowane przetwory mleczne Miód, słodycze zawierające sorbitol Produkty te działają rozwalniająco, wykluczamy je z diety w czasie biegunek, wykorzystujemy podczas zaparć.

Co obniża ruchy jelit ? Ryż Gotowana marchew Banany Gotowane jabłka Suszone jagody Sok z marchwi Dynia Cynamon, imbir 1 – dniowy kefir Produkty te wskazane są w szczególności w czasie biegunek.

Żywność a procesy fermentacyjne. Cukier rafinowany (cukier i słodycze) Sorbitol (sok jabłkowy, winogronowy, gruszkowy, guma do żucia, galaretowate słodycze) Fruktoza (owoce, miód, niskosłodzone dżemy, sok jabłkowy) Świeże i suszone śliwki, gruszki, brzoskwinie, wiśnie Rafinoza (warzywa strączkowe i cebulowe) Laktoza (mleko słodkie) Drożdże Błonnik Produktów tych unikamy przy biegunce oraz w okresie zaostrzenia choroby.

Produkty bogate w wapń. Mleko i przetwory mleczne (szczególnie żółte sery) Żółtka jaj Sardynki Chleb pełnoziarnisty, pieczywo tostowe Boćwina, brokuły, brukselka, kapusta biała i czerwona Natka pietruszki Suche nasiona roślin strączkowych Maliny, czarne porzeczki, pomarańcze, mandarynki Suszone owoce (szczególnie figi i morele) Orzechy (zwłaszcza laskowe i pistacjowe), migdały Kakao

CO WPŁYWA NA WCHŁANIANIE WAPNIA? Upośledza: Wspomaga: Szczawiany Laktoza (szpinak, szczaw, rabarbar) Witamina D Fityniany Białko (otręby, ciemne pieczywo) Błonnik ? Żelazo ? Teina, kofeina (czarna herbata, kawa) Tłuszcz

Produkty bogate W żelazo. Mięso (szczególnie wołowina, wątroba zwłaszcza wieprzowa,) Kaszanka, pasztety Sardynki, śledzie Żółtka jaj Kasza jaglana, gryczana, jęczmienna, Płatki owsiane i pszenne, makaron jajeczny Pieczywo gruboziarniste Boćwina, buraki, natka pietruszki Groch, fasola, soczewica, soja Porzeczki, sok z czarnej porzeczki i aronii Owoce suszone (szczególnie morele) Orzechy (szczególnie pistacjowe), słonecznik Szpinak ?

Co wpływa na wchłanianie żelaza ? Upośledza: Wspomaga: Szczawiany Witamina C (szpinak, szczaw, rabarbar) Czynnik mięsny Fityniany (otręby, ciemne pieczywo) Błonnik ? Teina, kofeina (czarna herbata, kawa) Wapń ?

ROLA MIKROFLORY JELITOWEJ. Degradacja nie strawionych resztek pokarmowych Biosynteza witamin (B1, B6, B12, PP, K, kwas foliowy) Ochrona przed bakteriami chorobotwórczymi

Jak wpłynąć żywnością na mikroflorę jelitową ? Fermentowane przetwory mleczne ( zawierają łatwo przyswajalne białko, bakterie Lactobacillus, Streptococcus, drożdże – hamują rozwój bakterii patogennych, nasilają procesy odpornościowe) Błonnik Probiotyki (regulują skład mikroflory jelitowej)

w energię i składniki pokarmowe ? Co wzbogaca dietę w energię i składniki pokarmowe ? Clinutren Junior Peptamen Junior Nutridrinki Nutrini Nutrison Sinlac Renilon 7,5

Wartość odżywcza preparatów wspomagających. Preperat Ilość Energia [kcal] Białko [g] Tłuszcz Cukry Błonnik Nutridrinki 100 ml 150 6,0 5,8 18,4 Nutrini 150 ml 4,2 6,6 Nutrison standard Nutrison Energy 18,5 Renilon 7,5 75 ml 5,6 7,5 15,0 Clinutren Junior 30g 140 5,5 18,7 Peptamen Junior 137 4,1 5,3 18,9 Sinlac 35g 143 5,4 3,2 23,4 1,2

Wartość odżywcza preparatów wspomagających (c.d.). Ilość Ca [mg] Fe Laktoza [g] Sacharoza Nutridrink 100 ml 91 2,4 < 0,025 6 Nutrini 150 ml 90 1,5 < 1 Nutrison Standard 120 < 0,020 Nutrison Energy 108 < 1,5 Renilon 7,5 75 ml 6,7 0,06 < 4,8 (pd) Clinutren Junior 30g 125 1,4 6,3 Peptamen Junior 4,2 Sinlac 35g 192 3,5 5,2

CO OSŁANIA JELITA? Siemię lniane. Śluzy i pęczniejące włókna rozmiękczają treść pokarmową, delikatnie drażnią ścianki jelit, ułatwiając tym wypróżnienia. Śluzy osłaniają przewód pokarmowy przed substancjami toksycznymi i drażniącymi. Nasiona lnu zawierają wartościowe i lekkostrawne białko (ok. 25%). Rodzaje siemienia: ziarna, płatki, mielone, smakowe (owocowe), len plus (30% więcej substancji śluzowych).

A co z probiotykami i prebiotykami ? Prebiotyki Probiotyki to substancje nie ulegające trawieniu, ale pobudzające wzrost i/lub aktywność mikroflory jelitowej to żywe mikroorganizmy obecne w pożywieniu, które po spożyciu w odpowiedniej ilości poprawiają równowagę mikroflory jelitowej Lactabacillus Bifidobacterium Enterococcus Saccharomyces

A co z probiotykami i prebiotykami ? (c.d.) Poprawiają odporność organizmu przed infekcjami przewodu pokarmowego Wpływają na zmianę profilu kwasów tłuszczowych w jelicie grubym Działają antagonistycznie w stosunku do bakterii chorobotwórczych Korzystne działanie w przyswajaniu Ca, Fe, Mg, Zn. Jak dotąd nie ma podstaw naukowych do stosowania probiotyków i prebiotyków w leczeniu nieswoistych zapaleń jelit.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.