Co to jest 5-ASA? 5-ASA to: kwas 5-aminosalicylowy (mesalazyna, mesalamima) aktywna podjednostka sulfasalazyny lek przeciwzapalny
Jak działa 5_ASA ?
W jakiej postaci występuje 5-ASA ? Tabletki powlekane Granulki Czopki Wlewki / żel Pianka Saszetki
Jakie ma znaczenie postać leku? Czopki - podaż leku do 20 lub 35 cm Wlewki - podaż leku do esicy (u 92%) max. do zagięcia śledzionowego (u 50%) Pianka – jw. + dodatkowy objaw niepożądany Tabletki – największy zasięg
Jakie ma znaczenie moc pojedynczej dawki ? ułatwia wypełnianie zaleceń lekarskich w odniesieniu do poszczególnych postaci (compliance) (tabl. 0,25 vs. 0,5 czopki 0,25 vs. 1,0)
Jakie ma znaczenie rodzaj otoczki leku? Eudragid-S rozpuszcza się w pH >6 Eudragid-L rozpuszcza się w pH >7 Etyloceluloza uwalnia 5-ASA niezależnie od pH i pasażu Sulfasalazyna 5-ASA uwalniane są przez bakterie
Czym 5-ASA różni się od sulfasalazyny? 5-ASA to lek SASP to pre-lek
Czym 5-ASA różni się od sulfasalazyny? c.d.
Pre-leki z 5-ASA (doustne) Sulfasalazyna (5-ASA + sulfapirydyna) Olsalazyna (Dipentium®) (5-ASA + 5-ASA) Balsalazyd (Colazal®) (5-ASA + 4-amino-benzylo-alanina)
Leki z 5-ASA (doustne) Tabletki powlekane Eudragid-L (Salofalk®,Claversal®) Eudragid-S (Asakol®, Jucolon®) Eudragid-L/S (Asamax®) Kapsułki z mikrogranulami (Pentasa®)
Czym 5-ASA różnią się od sulfasalazyny ? profilem wskazań dawkowaniem profilem działań niepożądanych kosztami leczenia
Jak zmienia się pH treści w przewodzie pokarmowym ? Żołądek pH 1 - 2 Dwunastnica i jelito czcze pH 5,5 - 7,0 Jelito kręte pH 6,5 - 7,5 Kątnica pH 5,5 - 7,5 Jelito grube i odbytnica pH 6,1 - 7,5* * - na powierzchni błony śl. pH 7,1 -7,5
Jejenum pH 4.4-6.6 Ileum pH 6.5-7.4 Stomach pH 1.4-2.1
Co wpływa na pH treści jelitowej ? HCl soku żołądkowego Dwuwęglany soku trzustkowego Dwuwęglany soku jelitowego
Co wpływa na pH treści jelitowej ? c.d Kwaśne metabolity węglowodanów (zużywanych przez bakterie) Krótkołańcuchowe kwasu tłuszczowe (upośledzone wchłanianie) Octowy Propionowy Masłowy Dwuwęglany (upośledzone wydzielanie) Amoniak - metabolit białek Błonnik (pektyny)
Czy zdrowi i chorzy pod tym względem się różnią ? CU – b.z. lub zmienne wartości pH u części pacjentów (niekiedy pH <5.5, zwykle w kątnicy i wstępnicy) CD - zmienne dane
Jak można zmierzyć pH zawartości jelit ? Teleradiometrycznie (kapsułka) Sonda dojelitowa zaopatrzona w balonik W czasie kolonoskopii Badanie wycinków Badanie materiału operacyjnego
Jak zmiany pH wpływają na biodostępność leków ? Teoretycznie mogą zmniejszyć uwalnianie leku z postaci tabletek powlekanych, ale badania pH z użyciem kapsułki dowodzą że u większości pacjentów wartość pH umożliwia uwolnienie leku.
Jak zmiany pH wpływają na biodostępność leków ? Zbyt niskie pH może też hamować metabolizm bakterii rozkładających wiązania dwuazowe (w SASP, olzasazynie i balsalazydzie).
Jak czas pasażu wpływaj na biodostępność leków ? Zbyt szybki czas pasażu (nasilona biegunka) zmniejsza biodostępność 5-ASA z SASP lub olsalazyny oraz z tabletek powlekanych i granulek.
Czy preparaty dostępne różnią się skutecznością ? Nie wykazano istotnych przewag któregokolwiek z nich w porównywalnych grupach pacjentów.
Kiedy może wystarczyć stosowanie SASP ? w rzutach lekkich i średnio-ciężkich w chorobie ograniczonej do jelita grubego w leczeniu objawów stawowych w podtrzymywaniu remisji CU W okrężniczej lokalizacji CD
Kiedy można spodziewać się efektu leczenia ? Po 4 – 26 dniach stosowania leku – zwykle po ok. 3 tygodniach. W artropatii po ok.. 10 tygodniach
Jaki jest skutek zaprzestania leczenia w remisji CU ? Pacjenci z colitis ulc. stosujący stale >2,0g/d SASP lub >1,0 5ASA: 4-krotnie rzadziej mają nawrót choroby
Kiedy korzytniej stosować 5-ASA ? w przypadku nietolerancji SASP mimo próby desensytyzacji w zaburzeniach płodności po SASP w ciąży jeśli trzeba stosować duże dawki leku jeśli są objawy niedoboru folianów z myślą o profilaktyce nowotworu jelita grubego
Kiedy korzytniej stosować 5-ASA w CD ? jeśli zmiany zapalne są także w jelicie cienkim w okresie pooperacyjnym w chorobie Crohn’a (>3g/d)
Czy skuteczność 5-ASA zależy od wielkości dawki ? Dawki większe (np.4,0g/d p.o. są skuteczniejsze niż małe 2,0g/d) Wlewki z 5-ASA - 1,0/d tak jak 4,0/d
PORADNIK DLA PACJENTÓW ZAPALENIEM JELITA GRUBEGO Z WRZODZIEJĄCYM ZAPALENIEM JELITA GRUBEGO Krzysztof Wojciechowski, Julita Perczyńska www.praktykaspecjalistyczna.pl
PENTASA Delivery System