2 Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Badanie WIB/CBM Indicator 2009 Andrzej Lech, Prezes Zarządu Warszawskiego Instytutu Bankowości Warszawa, r. Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się powielania i rozpowszechniania bez pisemnej zgody autora

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 3 O badaniu XI edycja cyklicznych badań syndykatowych Indywidualny wywiad kwestionariuszowy z menedżerami i/lub właścicielami firm 600 firm mikro i małych (obroty do 3,6 mln zł) i 600 firm średnich (obroty 3,6 – 30 mln zł) 13 bloków tematycznych w 60 pytaniach w ankiecie Badanie – styczeń/luty 2009, raporty – marzec 2009

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 4 Poziom zadowolenia ze współpracy ze swoim bankiem - 1 Średnia 24 elementów oceny zgrupowanych w 5 głównych blokach (atrakcyjność oferty, jakość obsługi, elektroniczne kanały kontaktu, warunki lokalowe, renoma i wiarygodność) mikro i małe3,923,994,094,014,12 średnie4,044,124,154,084,15 Skala 1 ÷ 5, gdzie: 1 – bardzo niezadowolony, 5 – bardzo zadowolony

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 5 Poziom zadowolenia ze współpracy ze swoim bankiem - 2 W 2009 roku mikro i małe firmy określiły poziom zadowolenia po raz pierwszy na poziomie co najmniej 4,0 we wszystkich pięciu głównych blokach Średnie firmy oceniły poziom współpracy w 2009 roku wyżej niż w roku poprzednim we wszystkich pięciu głównych blokach

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 6 Poziom kosztów korzystania z usług bankowych mikro i małe3,193,083,153,013,06 średnie3,183,073,033,123,02 Skala 1 ÷ 5, gdzie: 1 – bardzo niski, 5 – bardzo wysoki

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 7 Źródła finansowania działalności firmy – 1 Firmy mikro i małe Źródło finansowania % wskazań * Środki własne93,995,993,5 2. Kredyt złotowy (wszystkie rodzaje) 59,948,554,8 3.Pożyczki rodzinne32,325,729,9 4.Leasing17,723,127,5 5.Fundusze UE5,96,910,2 6.Kredyt konsumpcyjny12,921,610,0 * wskazania nie sumują się do 100%

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 8 Źródła finansowania działalności firmy – 2 Firmy średnie Źródło finansowania % wskazań * Środki własne89,890,792,9 2. Kredyt złotowy (wszystkie rodzaje) 64,058,668,3 3.Leasing38,531,139,9 4.Pożyczki rodzinne20,210,721,4 5.Fundusze UE17,816,112,8 * wskazania nie sumują się do 100%

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 9 Wykorzystanie produktów kredytowych – 1 Firmy mikro i małe % wskazań * Korzystam21,259,948,554,8 Nie korzystam, ale zamierzam 23,55,37,45,8 Nie korzystam i nie zamierzam 54,834,541,737,2 Brak odpowiedzi0,50,32,42,2

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 10 Wykorzystanie produktów kredytowych – 2 Firmy średnie % wskazań * Korzystam42,064,058,668,3 Nie korzystam, ale zamierzam 18,28,58,42,7 Nie korzystam i nie zamierzam 37,826,030,624,8 Brak odpowiedzi2,01,52,44,2

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 11 Forma wykorzystywanego kredytu – 1 Firmy mikro i małe % wskazań * Kredyt w rachunku bieżącym 32,547,240,047,8 Kredyt obrotowy13,028,926,736,2 Kredyt inwestycyjny12,223,822,626,7 * wskazania nie sumują się do 100%

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 12 Forma wykorzystywanego kredytu -2 Firmy średnie % wskazań * Kredyt w rachunku bieżącym 43,249,843,752,4 Kredyt obrotowy33,537,733,945,9 Kredyt inwestycyjny20,837,035,846,2 * wskazania nie sumują się do 100%

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 13 Poziom zadłużenia kredytowego firm Spośród mikro i małych firm korzystających z różnych form kredytowania kwoty 40 tys. PLN zadłużenia nie przekracza: –Ponad 90% w rachunku bieżącym –Ponad 80% w formie kredytu obrotowego –70% w formie kredyty inwestycyjnego Spośród średnich firm korzystających z różnych form kredytowania kwoty 200 tys. PLN zadłużenia nie przekracza: –Ponad 90% w rachunku bieżącym –Ponad 70% w formie kredytu obrotowego –Ponad 70% w formie kredytu inwestycyjnego

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 14 Dlaczego nie korzystają z kredytu? % wskazań * Firm mikro i małych43,949,450,959,4 Firm średnich36,135,657,459,4 Firmy, które zadeklarowały, że nie korzystają z kredytu bankowego zapytano o przyczyny. W latach na brak potrzeby wskazało w procentach:

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 15 Dlaczego nie korzystają z kredytu? - 2 obrotowyinwestycyjny % wskazań * Firm mikro i małych74,278,6 Firm średnich69,274,9 W roku 2009 na brak potrzeby wskazało w procentach: Pozostałe wskazania to dość równomiernie rozłożone przyczyny jak: obawy przed zadłużeniem, brak zdolności kredytowej, zbyt wysokie koszty.

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 16 Ocena działalności kredytowej banków 10 wymiarów oceny w skali od 1 (bardzo źle) do 5 (bardzo dobrze) Na przestrzeni lat niewielka, ale ciągła zwyżka ocen: Firmy najwyżej oceniają jakość doradztwa kredytowego i przejrzystość polityki kredytowej wobec firmy Najbardziej krytycznie firmy oceniają poziom oprocentowania, wymogi dot. zabezpieczeń i poziom prowizji i opłat Firm mikro i małych2003 – oceny w przedziale 2,70-3, – ,17-3,71 Firm średnich2003 – ,96-3, – ,38-3,87

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 17 Prognozy rozwoju – ocena z początku 2009 r. – 1 Firmy mikro i małe Wyraźna przewaga neutralnych i umiarkowanie optymistycznych prognoz własnego rozwoju firm Dominacja poglądów przewidujących przeciętną (54,5%) lub dobrą (32%) koniunkturę na własne wyroby i usługi w latach Blisko połowa deklaruje inwestycje w rozwój (ok. 1/3 nie ma takich planów) 79,5% firm zanotowało zysk w 2008 r., a 57,5 zakłada przychody i zyski w 2009 r. na poziomie roku ubiegłego 61,2% zakłada stabilność zatrudnienia, a spośród pozostałych więcej deklaruje wzrost niż spadek Wśród zagrożeń, kryzys (z 28,2% wskazań) sytuuje się na drugim miejscu po konkurencji (w tym także nieuczciwej)

Małe i średnie firmy o bankach i o sobie Andrzej Lech 18 Prognozy rozwoju – ocena z początku 2009 r. – 2 Firmy średnie Przy wyraźnej przewadze neutralnych prognoz własnego rozwoju, znacznie mniej firm niż w 2008 roku przewiduje rozwój firmy. utrzymuje się przewaga przeciętnych (50,3%) i dobrych (37,6%) przewidywań koniunktury na własne wyroby i usługi w latach Połowa firm deklaruje inwestycje w rozwój, a 1/3 – nie; spora część (16,2%) nie potrafi udzielić odpowiedzi. Blisko 2/3 zakłada możliwość utrzymania przychodów i zysków na poziomie roku ubiegłego; ich wzrost zakłada znacznie mniej firm niż rok temu. Wśród zagrożeń średnie firmy wskazują przede wszystkim konkurencję, a w drugiej kolejności kryzys; silniej niż małe firmy akcentują jednak koszty pracy i przyczyny skutkujące spadkiem popytu.

19 Dziękuję za uwagę Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się powielania i rozpowszechniania bez pisemnej zgody autora