Postępowanie niefarmakologiczne z chorym na zapalenie stawów kręgosłupa KRYSTYNA KSIĘŻOPOLSKA-ORŁOWSKA Klinika Rehabilitacji Reumatologicznej Instytut Reumatologii Warszawa
Zapalenie stawów kręgosłupa - zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa - ZZSK - łuszczycowe zapalenie stawów - ŁSZ - reaktywne zapalenie stawów
Rehabilitacja w ZZSK musi być rozpoczęta od początku choroby Zadania Profilaktyka Leczenie CEL: poprawa stanu funkcjonalnego
Zakres leczenia usprawniającego zależy od: aktywności choroby dynamiki (szybkości narastania zmian) wieku chorego stopnia zaawansowania zmian - kręgosłupa - stawów obwodowych chorób towarzyszących - osteoporoza - zmiany narządowe: w narządzie wzroku, mięśniu sercowym układzie oddechowym
ZZSK Zapalenie Stopniowa utrata ruchomości - stawów: - krzyżowo-biodrowych - międzykręgowych - stawów żebrowo-kręgowych - stawów żebrowo-poprzecznych - więzadeł Stopniowa utrata ruchomości kręgosłupa i klatki piersiowej
ZZSK zwiększona kifoza - odc. Th zwiększona lodroza - odc. C ograniczenie ruchów kręgoslupa: zgięcia, wyprostu, bocznych, rotacyjnych ograniczenie ruchów barków + stan zapalny stawów obwodowych - bioder - kolan
ZZSK układ mięśniowy rozluźnione rozciągnięte (kifoza) mm. pośladkowe i brzucha zbliżenie przyczepów rozciągnięte (kifoza) mm. grzbietu - przeciążone praca statyczną osłabienie znaczne mm. obręczy k. górnej - kifoza - przesunięcie łopatek do boku
CEL rehabilitacji w ZZSK „jeśli chory ma zesztywnieć niech sztywnieje jak najpóźniej i w pozycji jak najbardziej dla niego korzystnej” opóźnienie procesu sztywnienia i zapobieganie deformacjom leczenie istniejących deformacji poprawienie siły mięśni kręgosłupa wypracowanie możliwie prawidłowej kompensacji utrzymanie sprawności oddechowej
Zasady usprawniania w ZZSK opóźnienie procesu sztywnienia zapobieganie deformacjom ruchy rotacyjne kręgosłupa i stawów biodrowych ruchy zginania bocznego kręgosłupa i odwodzenia stawów biodrowych ruchy zgięcia i wyprostu całego kręgosłupa stawów biodrowych i kolan
Zasady usprawniania w ZZSK leczenie istniejących deformacji zależne od stopnia zaawansowania procesu – zesztywnienia redresja stawów biodrowych
Zasady usprawniania w ZZSK poprawienie siły mięśni mm brzucha - ćw. izometryczne (połączone z dynamicznymi kończyn) mm obręczy barkowej - ćw. oporowe KKg - zgięte w barkach, wyprostowane w stawach łokciowych - ruch w bok, ku dołowi i tyłowi (zapobieganie kifozie)
ZZSK podniesienie obcasa przywraca prawidłową postawę (we wczesnym okresie choroby po ustąpieniu ostrych objawów) brak przeprostu w stawach biodrowych - zgięcie kolan - chód kolanowy
Metoda McKenzie uruchamianie segmentów ruchowych kręgosłupa poprzez przeprost w różnych kierunkach
Rehabilitacja nowe techniki fizjoterapeutyczne Techniki manualne i reedukacji nerwowo – mięśniowej mogą wykonywać fizjoterapeuci mający specjalne przeszkolenie i certyfikat do uprawiania metody trakcje mobilizacje ZAKAZ MANIPULACJI !!! masaż funkcyjny relaksacja poizometryczna mięśni techniki tkanek miękkich (powięziowe, punktów spustowych) Kinesio - Taping Tylko za zgodą lekarza
Techniki terapii manualnej Mobilizacja żeber wg Cyriaxa
Techniki terapii manualnej Mobilizacja klatki piersiowej ćwiczenia oddechowe wg Cyriaxa tor przeponowy tor piersiowy
Techniki tkanek miękkich mobilizacja tkanek miękkich przykręgosłupowych
Techniki tkanek miękkich punkty spustowe bólu łopatka
Kinesio Taping stabilizacja i ukierunkowanie ruchu korekcja postawy normalizacja napięcia: powięzi i mięśni poprawa krążenia miejscpwego redukcja bólu
Fizykoterapia Cel: przygotowanie tkanek do kinezyterapii p-bólowo, p-zapalnie, reguluje napięcie mięśni, poprawa krążenia miejscowego Krioterapia (miejscowa, ogólnoustrojowa) TENS (przeskórna elektrostymulacja nerwów) Laser (punktowy, skaner) Elektroterapia (DD, galwanizacja anodowa, interdyn, jonoforeza, elektrostymulacja mięśni i nerwów) Terapuls Pole magnetyczne (magnetoterapia, magnetostymulacja) Ultradźwięki – w ograniczonym zakresie, Masaż - ręczny: klasyczny i specjalny - mechaniczny: podwodny, wibracyjny, wirowy, podciśnieniowy
Fizykoterapia krioterapia ogólnoustrojowa i miejscowa intensywna stymulacja powierzchni ciała niskimi temperaturami (poniżej -1000 C) w krótkim czasie (2-3 minuty) CEL: wywołanie i wykorzystanie fizjologicznych reakcji ustroju na zimno działanie przeciwzapalne: zmniejszenie bólu, obrzęku wysięku, normalizacja napięcia mięśni
Dziękuję za uwagę