Tkanka tłuszczowa pochodząca ze stawów pacjentów chorych na RZS aktywnie produkuje cytokiny prozapalne E. Kontny, M. Jastrzębska, I. Janicka, P. Małdyk, W. Maśliński Zakład Patofizjologii i Immunologii, Klinika Reumoortopedii Instytut Reumatologii, Warszawa

RZS Rola tkanki tłuszczowej Prawidłowa masa ciała Otyłość Zapalenie Nacieki Mf Insulinooporność Działanie przeciw miażdżycowe Reaktywność na insulinę Miażdżyca Adipocyty Adipocyty Leptyna Leptyna Limf. T Adiponektyna Makrofagi Zapalenie Adiponektyna Makrofagi TNF IL-6 TNF IL-6 Cytokiny, chemokiny CRP Reaktywność na insulinę Reaktywność na insulinę Insulinooporność Insulinooporność Zmodyfikowane wg Bastard JP et al., Eur Cyt Netw 2006, 17:4-12 U 2/3 chorych, choroba destrukcyjna, nasilony proces zapalny + choroby metaboliczne, Seropozytywność Łagodny przebieg Seronegatywność Kacheksja reumatoidalna RZS Otyłość Dominują właściwości prozapalne + udział w procesach destrukcyjnych Adipokiny Tkanka tłuszczowa może dostarczać sygnały prozapalne i przeciw zapalne?

Czy tkanka tłuszczowa związana ze stawem wytwarza cytokiny prozapalne? Chorzy na RZS Hodowla in vitro: 100 mg tkanki/ml DMEM/ 18 godz  LPS (1 mg/ml), IL-1b (1 ng/ml),TNF (10 ng/ml), IL-15, IL-17, IL-23 (10 i 40 ng/ml) Endoprotezoplastyka stawu kolanowego Tkanki tłuszczowej Wewnątrzstawowej Podskórnej okołostawowej (z miejsca założenia szwu) Eksplanty Błony maziowej Nadsącza hodowlane Tkanka Stężenie IL-6, IL-8,TNF (ELISA) Ekspresja mRNA kodującego cytokiny/receptory (RT-PCR)

     Ekspresja mRNA kodującego IL-6 i IL-8 w tkankach pochodzących od tych samych pacjentów IL-6 IL-8      p TT vs Bm  p TTs vs TTp  n=6 Błona maziowa Tkanka tłuszczowa wewnątrzstawowa Tkanka tłuszczowa podskórna Na poziomie mRNA spontaniczna ekspresja IL-6 i IL-8 jest wyższa w tkance tłuszczowej niż w błonie maziowej

przez tkankę tłuszczową  wewnątrzstawową  po LPS i TNF Wytwarzanie IL-6 Tkanka tłuszczowa Wewnątrzstawowa Podskórna  n=20  p vs K n=4   Błona maziowa n=11 Wydzielanie IL-6 przez tkankę tłuszczową  wewnątrzstawową  po LPS i TNF  podskórną  po LPS

Wytwarzanie IL-6 przez tkanki pochodzące od tych samych pacjentów Tkanka tłuszczowa Wewnątrzstawowa Błona maziowa  p Ts vs Bm n=10 IL-6 (ng/100 mg tkanki) IL-6 (ng/100 mg tkanki)       K LPS TNF IFNg IL-15 IL-17 IL-23 K LPS TNF IFNg IL-15 IL-17 IL-23 Wewnątrzstawowa Podskórna   p vs K  p Ts vs Tp      n=3 K LPS TNF IL-1b IFNg IL-15 IL-17 IL-23 K LPS TNF IL-1b IFNg IL-15 IL-17 IL-23 Wewnątrzstawowa tkanka tłuszczowa wytwarza więcej IL-6 po stymulacji TNF i IFNg

Wytwarzanie IL-8 Tkanka tłuszczowa Wewnątrzstawowa Podskórna     p vs K n=4   Błona maziowa n=7 Wydzielanie IL-8 przez tkankę tłuszczową  wewnątrzstawową  po LPS i TNF  podskórną  po LPS (cytokinach ?)

Wytwarzanie IL-8 przez tkanki pochodzące od tych samych pacjentów Tkanka tłuszczowa Wewnątrzstawowa Błona maziowa  p Ts vs Bm  n=7    K LPS TNF IFNg IL-15 IL-17 IL-23 K LPS TNF IFNg IL-15 IL-17 IL-23 Wewnątrzstawowa Podskórna   p vs K  n=3 K LPS TNF IL-1b IFNg IL-15 IL-17 IL-23 K LPS TNF IL-1b IFNg IL-15 IL-17 IL-23 Obie tkanki tłuszczowe wydzielają spontanicznie i po stymulacji podobnie ilości IL-8

Obie tkanki tłuszczowe wydzielają po stymulacji podobnie ilości TNF Wytwarzanie TNF przez tkanki pochodzące od tych samych pacjentów Tkanka tłuszczowa Wewnątrzstawowa Błona maziowa  p vs K  p Ts vs Bm   n=8 K LPS IFNg IL-15 IL-17 IL-23 K LPS IFNg IL-15 IL-17 IL-23 Wewnątrzstawowa Podskórna   n=4 K LPS IL-1b IFNg IL-15 IL-17 IL-23 K LPS IL-1b IFNg IL-15 IL-17 IL-23 Obie tkanki tłuszczowe wydzielają po stymulacji podobnie ilości TNF

W tkance tłuszczowej i błonie maziowej występuje mRNA kodujące IL-15 i jej swoisty receptor (IL-15 Ra) IL-15 TTs BM TTs BM TTs BM TTs BM  n=6   p TT vs Bm SSP IL-15 LSP SSP – cytozolowa LSP – wydzielnicza/błonowa L IL-15Ra S BM TTs TTp BM - Błona maziowa TTs- tk. tłuszczowa wewnątrzstawowa TTp – tk.tłuszczowa podskórna Pacjent: HJ JM WS BW W obu rodzajach tkanki tłuszczowej ekspresja mRNA kodującego wydzielniczą/błonową formę IL-15 jest wyższa niż w błonie maziowej

Podsumowanie wyników Podsumowanie wyników Spontaniczne wytwarzanie cytokin Tkanka tłuszczowa (wewnątrzstawowa i podskórna/okołostawowa):  wytwarza znaczne ilości IL-6 i IL-8 (lecz nie TNF) ( 1 ng/100 mg tkanki;  5% ilości wydzielanej przez błonę maziową),  wykazuje ekspresję mRNA IL-15 i mRNA IL-15Ra Podsumowanie wyników Po stymulacji W obu rodzajach tkanki tłuszczowej  wytwarzanie IL-6 i IL-8 wzrasta wielokrotnie (po LPS,TNF, IFNg) , ( 25 – 50% ilości wydzielanej przez błonę maziową);  wytwarzanie TNF znamiennie wzrasta (po LPS), ( 0,5 ng/100 mg tkanki, tj. 20% ilości wydzielanej przez błonę maziową) Wewnątrzstawowa tkanka tłuszczowa Pod wpływem cytokin (TNF, IFNg) wytwarza znamiennie więcej IL-6 niż tkanka tłuszczowa podskórna

Wnioski U chorych na RZS tkanka tłuszczowa (wewnątrzstawowa i okołostawowa/podskórna) jest istotnym źródłem cytokin prozapalnych (IL-6, IL-8, TNF) Udział wewnątrzstawowej tkanki tłuszczowej w podtrzymywaniu sieci cytokinowej wydaje się ważniejszy, gdyż  wykazuje ona większą reaktywność na cytokiny (TNF, IFNg) i  wytwarza większe ilości IL-6 TNF może wpływać na tkankę tłuszczową drogą autokrynową Wydaje się, że także IL-15 może autokrynnie wpływać na metabolizm stawowej tkanki tłuszczowej, gdyż tkanka ta wykazuje ekspresję IL-15 i IL-15Ra.