OD POCZĘCIA DO NARODZIN OKRES PRENATALNY OD POCZĘCIA DO NARODZIN
CECHY ŻYCIA DZIECKA W OKRESIE PRENATALNYM 1. DYNAMICZNOŚĆ I ADAPTABILNOŚĆ A) od jednej komórki - do wysoko wyspecjalizowanego organizmu (12 miliardów komórek w mózgu, 10 bilionów komórek nerwowych); B) masa ciała powiększa się 10-11 milionów razy (w wieku od narodzin do dorosłości - tylko 22 razy); C) długość i ciężar: - długość komórki jajowej: 0,15 mm, plemnika - 0,03 mm (pięciokrotnie mniejszy od jaja) do ok. 50 cm dziecka przy urodzeniu; - ciężar komórki jajowej: jedna milionowa część grama; ciężar plemnika 90 tysięcy razy mniejszy niż komórki jajowej do ok. 3,5 kg dziecka przy urodzeniu.
2. FIZJOLOGICZNA DOMINACJA DZIECKA A) Wyzwala zmiany w hormonach matki; B) Ćwiczy funkcje ważne dla przetrwania po urodzeniu się (połykanie wód płodowych, oddawanie moczu, ssanie, obracanie się, podskoki); C) Wyznacza termin porodu; D) Radzi sobie z poczuciem głodu (pijąc wody płodowe lub nie pijąc, gdy są niesmaczne). 3. ROZWOJOWI POSZCZEGÓLNYCH STRUKTUR TOWARZYSZY ROZWÓJ ICH FUNKCJI
4. ROZWÓJ STRUKTUR I FUNKCJI ODBYWA SIĘ ZGODNIE Z ZASADĄ CEFALOKAUDALNĄ I PROKSYMODYSTALNĄ
5. CECHY OKRESU PRENATALNEGO OBSERWOWANE SĄ TAKŻE PO NARODZINACH DZIECKA (DO OKOŁO 5-6 MIESIĄCA ŻYCIA) A) Odruchy bezwarunkowe; B) Zasady rozwoju cefalokaudalnego i proksymodystalnego; C) Przewaga mięśni zginaczy.
ROZWÓJ PRENATALNY 1. OKRES ZYGOTY - od zapłodnienia do 2. tygodni. Zagnieżdżenie się zygoty w ścianie macicy. Początki specjalizacji komórek: niektóre tworzą masę wewnętrzną, z której powstanie EMBRION; inne tworzą masę zewnętrzną, z której powstaną STRUKTURY PODTRZYMUJĄCE EMBRION. 2. OKRES ZARODKOWY (EMBRIONALNY) - od 3. do 8. tygodnia. A) Różnicowanie się komórek masy wewnętrznej; B) Zmiany w masie komórek zewnętrznych, ukształtowanie się trzech systemów podtrzymujących embrion.
Ad. A) - - Trzy listki zarodkowe: 1. ENDODERMA - zaczątek organów wewnętrznych i gruczołów; 2. EKTODERMA - zaczątek tych struktur organizmu, które będą miały kontakt ze światem zewnętrznym (układu nerwowego, skóry i włosów, sensorycznych części oka, nosa i ucha); 3.MEZODERMA - zaczątek mięśni, chrząstki,kości, serca, narządów płciowych i niektórych gruczołów; -- Pierwsze funkcje: w końcu 3. tygodnia zaczyna funkcjonować zaczątek układu krwionośnego. Ad. B) --Ukształtowanie się worka owodniowego, łożyska i pępowiny. III. OKRES PŁODOWY - od 9 do 38., 40. tygodnia.
ROZWÓJ PRENATALNY - PSYCHOLOGICZNE PODEJŚCIE I TRYMESTR ŻYCIA DZIECKA - 13 dnia powstają zawiązki układu nerwowego, 20 dnia zawiązki mózgu; - od 21 dnia pracuje serce; - w 41 dniu obserwuje się odruchy nerwowe świadczące o początkach współdziałania układu nerwowego i mięśniowego; - w 43 dniu odnotowano pierwsze oznaki fal mózgowych; - między 7 a 10 tygodniem zaczynają docierać pierwsze impulsy nerwowe z oka poprzez nerw oczny do mózgu; - w połowie 7 tygodnia pojawia się wrażliwość okolicy warg na dotyk, lekkie ich podrażnienie wywołuje uogólnioną reakcję całego ciała w postaci zwrotu tułowia; - w 7 tygodniu zróżnicowanie gruczołów płciowych pozwala na rozróżnienie płci;
- W 10 tygodniu zasadnicze części mózgu są już ukształtowane; - w 12 tygodniu dziecko zaczyna połykać wody płodowe i reagować na ich smak; - pomiędzy 8 a 12 tygodniem - intensywna aktywność ruchowa. II TRYMESTR ŻYCIA DZIECKA - w 15 tygodniu początek ruchów chwytnych; - w 4 miesiącu powierzchnia mózgu jest pofałdowana, uformowany jest móżdżek, rozpoczyna się mielinizacja włókien nerwowych w rdzeniu kręgowym; - od 17 tygodnia - ćwiczenia ruchów ssących; - między 4 a 5 miesiącem życia reaguje na zmiany temperatury, na intensywną zmianę oświetlenia, na bardzo silne dźwięki; - na przełomie 5 i 6 miesiąca nabywa zdolności bycia w stanie czuwania i stanie snu;
- W 6 miesiącu PROPORCJE ZBLIŻONE DO TYCH, JAKIE DZIECKO BĘDZIE MIAŁO PRZY URODZENIU. III TRYMESTR ŻYCIA DZIECKA - Przyrost wagi, wypijanie wód płodowych (ok.. 15 do 40 mililitrów płynu owodniowego na godzinę); - nie przybywa już komórek nerwowych, przemiany mają charakter jakościowy, powstają ośrodki mózgowe poszczególnych zmysłów; - występuje zdolność zapamiętywania; - dalszy rozwój odruchów bezwarunkowych.
TERATOGENY MOŻLIWY SKUTEK __________________________________________________________ LEKI TERAPEUTYCZNE ASPIRYNA - PORONIENIE, KRWAWIENIE, KŁOPOTY NOWORODKA Z ODDYCHANIEM WITAMINA A - ZNIEKSZTAŁCENIA GŁOWY I USZU, USZKODZENIA SERCA I C.U.N. STREPTOMYCYNA - UTRATA SŁUCHU TALIDOMID - DEFORMACJA KOŃCZYN, USZKODZENIE NARZĄDÓW WEWN., ŚMIERĆ
TERATOGENY MOŻLIWY SKUTEK __________________________________________________________ NARKOTYKI KOKAINA - ZAHAMOWANIE WZROSTU, PRZEDWCZESNY PORÓD, DRAŻLIWOŚĆ NOWORODKA, SYNDROM GŁODU NARKOTYCZNEGO; HEROINA - JAK WYŻEJ ORAZ SYNDROM NAGŁEJ ŚMIERCI; LSD I MARIHUANA - PRAWDOPODOBNY POWÓD PRZEDWCZESNYCH PORODÓW; UWAŻANE ZA PRZYCZYNĘ ODRYWANIA SIĘ KAWAŁKÓW CHROMOSOMÓW.
TERATOGENY MOŻLIWY SKUTEK ___________________________________________________________ WARUNKI ZWIĄZANE Z MATKĄ WIEK - NASTOLETNIE MATKI ORAZ KOBIETY POWYŻEJ 35 ROKU ŻYCIA CZĘŚCIEJ MAJĄ DZIECI Z NIŻSZĄ WAGĄ URODZENIOWĄ; WRAZ Z WIEKIEM WZRASTA PRAWDOPODOBIEŃSTWO URODZENIA DZIECKA Z ZESPOŁEM DOWNA ALKOHOL - USZKODZENIE MÓZGU I SERCA, ZAHAMOWANIE WZROSTU, OPÓŹNIENIE UMYSŁOWE, PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY PALENIE PAPIEROSÓW - ZAHAMOWANIE WZROSTU, WCZEŚNIACTWO
TERATOGENY MOŻLIWY SKUTEK ______________________________________________________ CUKRZYCA - TRZYKROTNY WZROST PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYSTĄPIENIA WSZELKICH TYPÓW WAD WRODZONYCH (m.in. BEZMÓZGOWIE, ROZSZCZEPIENIE KRĘGOSŁUPA, WADY WRODZONE SERCA); NIEDOŻYWIENIE - WIĘKSZE PRAWDOPODOBIEŃSTWO ZAHAMOWAŃ WZROSTU, WCZEŚNIACTWO.
TERATOGENY MOŻLIWY SKUTEK __________________________________________________________ INFEKCJE AIDS - WRODZONE DEFORMACJE RÓŻYCZKA - OPÓŹNIENIE UMYSŁOWE, USZKODZENIA OCZU, GŁUCHOTA SYFILIS - OPÓŹNIENIE UMYSŁOWE, ŚLEPOTA, GŁUCHOTA, PORONIENIE, ŚMIERĆ TOKSOPLAZMOZA - ANOMALIE ROZWOJU GŁOWY I MÓZGU, OPÓŹNIENIE UMYSŁOWE
TERATOGENY MOŻLIWY SKUTEK _________________________________________________________ ZAGROŻENIA ŚRODOWISKOWE OŁÓW - PORONIENIE, ANEMIA, OPÓŹNIENIE UMYSŁOWE RTĘĆ - ANOMALIE ROZWOJU GŁOWY I MÓZGU, BRAK KOORDYNACJI RUCHOWEJ, OPÓŹNIENIE UMYSŁOWE PROMIENIOWANIE - BIAŁACZKA, ANOMALIE ROZWOJU GŁOWY, CIAŁA I RĄK, ZMIANY GENETYCZNE, PORONIENIE, URODZENIE MARTWEGO DZIECKA
A teraz RODZIMY!