V-VI. POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE cz V-VI. POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE cz. IV Zamknięcie i umorzenie śledztwa dr Karolina KREMENS, LL.M. Postępowanie Karne, SNP II stopnia Wydział Prawa, Administracji, Ekonomii, UWr

ZAKOŃCZENIE ŚLEDZTWA Po przeprowadzeniu śledztwa a w jego trakcie niezbędnych czynności dowodowych wystarczających dla podjęcia decyzji o zakończeniu postępowania, organ, który prowadził śledztwo podejmuje decyzję o dalszym losie sprawy: umorzeniu śledztwa skierowaniu sprawy do sądu Zanim jednak dojdzie do wydania decyzji kończącej śledztwo podejmowane są czynności związane z zamknięciem śledztwa.

ZAKOŃCZENIE ŚLEDZTWA I. Czynności związane z zamknięciem śledztwa II. Umorzenie śledztwa III. Skierowanie sprawy do sądu

I. CZYNNOŚCI ZWIĄZANE Z ZAMKNIĘCIEM ŚLEDZTWA Zapoznanie podejrzanego, pokrzywdzonego, obrońcy lub pełnomocnika z materiałami śledztwa Postanowienie o zamknięciu śledztwa

1. ZAPOZNANIE Z MATERIAŁAMI ŚLEDZTWA w chwili gdy organ prowadzący śledztwa uzna, że można zakończyć postępowanie przygotowawcze albowiem cel postępowania przygotowawczego został zrealizowany a zgromadzony materiał dowodowy jest wystarczający dla podjęcia decyzji co do losów postępowania cel: umożliwienie podejrzanemu i pokrzywdzonemu zapoznanie się z ze zgromadzonym materiałem postępowania umożliwienie podejrzanemu i pokrzywdzonemu złożenia wniosków dowodowych a w konsekwencji przeprowadzenia dodatkowych czynności

1. ZAPOZNANIE Z MATERIAŁAMI ŚLEDZTWA prawo do końcowego zapoznania się z materiałami postępowania oraz wcześniejszego przejrzenia akt przysługuje podejrzanemu oraz jego obrońcy także pokrzywdzonemu i jego pełnomocnikowi przed nowelizacją k.p.k. pokrzywdzony mógł domagać się dostępu do akt (art. 156 § 5 k.p.k.) i składać wnioski dowodowe (art. 315 § 1 k.p.k.) na zasadach ogólnych UWAGA! Prawo do końcowego zapoznania się z materiałami śledztwa przysługuje na wniosek (art. 321 § 1 k.p.k.) a o prawie tym i konieczności złożenia wniosku należy pouczyć (art. 300 k.p.k.)

1. ZAPOZNANIE Z MATERIAŁAMI ŚLEDZTWA PRZEBIEG CZYNNOŚCI (art. 321 k.p.k.) złożenie wniosku o umożliwienie końcowego zapoznania się z materiałami postępowania zawiadomienie o możliwości przejrzenia akt i o terminie końcowego zaznajomienia się z materiałami śledztwa przez organ prowadzący postępowanie przygotowawcze zapewnienie udostępnienia akt sprawy informacja jakie materiały z akt stosownie do art. 334 § 1 będą przekazane sądowi wraz z aktem oskarżenia jednoczesne pouczenie o prawie do składania wniosków o uzupełnienie śledztwa w terminie 3 dni od dnia zapoznania się z materiałami (oraz o uzupełnienie z 334 § 2) możliwość przeglądanie akt

1. ZAPOZNANIE Z MATERIAŁAMI ŚLEDZTWA PRZEBIEG CZYNNOŚCI (art. 321 k.p.k.) końcowe zapoznanie z materiałami postępowania termin wyznaczony, tak aby od doręczenia zawiadomienia o terminie upłynęło co najmniej 7 dni w czynności końcowego zapoznania się z materiałami postępowania niestawiennictwo nie tamuje dalszego postępowania – uprawnienie a nie obowiązek; zabezpieczenie postępowania przed jego obstrukcją czynność protokołowana – zob. art. 143 § 1 pkt 8 k.p.k.

1. ZAPOZNANIE Z MATERIAŁAMI ŚLEDZTWA PRZEBIEG CZYNNOŚCI (art. 321 k.p.k.) możliwość składania wniosków dowodowych prawo do składania wniosków o uzupelnienie śledztwa – może to być pierwszy moment, gdy podejrzany lub pokrzywdzony zapoznaje się z treścią akt postępowania! termin złożenia wniosków – 3 dni uwzględnienie lub oddalenie wniosków przez organ jeżeli organ uwzględni wniosek dowodowy na wniosek należy umożliwić im udział w czynności, o przeprowadzenie której wnosili, chyba że podejrzany jest pozbawiony wolności a jego sprowaadzenie powodowałoby znaczne trudności (art. 321 § 5 w zw. z art. 315 § 2 k.p.k.)

1. ZAPOZNANIE Z MATERIAŁAMI ŚLEDZTWA Prokurator może ograniczyć liczbę pokrzywdzonych, którym umożliwi końcowe zapoznanie się z materiałami postępowania, o którym mowa w art. 321 § 1 k.p.k., jeżeli jest to konieczne dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania (art. 321 § 2 k.p.k.)

1. ZAPOZNANIE Z MATERIAŁAMI ŚLEDZTWA UWAGA! Konieczność końcowego zapoznania stron, obrońców i pełnomocników z materiałami śledztwa nie zachodzi w przypadku gdy organ prowadzący podejmuje decyzję o umorzeniu postępowania (art. 322 § 1 k.p.k.) Przysługuje im natomiast prawo przejrzenia akt na zasadach ogólnych (art. 306 § 1b k.p.k)

2. POSTANOWIENIE O ZAMKNIĘCIU ŚLEDZTWA jeżeli nie zachodzi potrzeba uzupełnienia śledztwa, bo n.p.: podejrzany lub pokrzywdzony zapoznali się z materiałami śledztwa i nie składają wniosków o jego uzupełnienie podejrzany lub pokrzywdzony zapoznali się z materiałami śledztwa i złożyli wnioski o jego uzupełnienie ale nie zostały one uwzględnione wydaje się postanowienie o zamknięciu śledztwa

2. POSTANOWIENIE O ZAMKNIĘCIU ŚLEDZTWA jeżeli zachodzi potrzeba uzupełnienia śledztwa, bo n.p.: uwzględniono wnioski dowodowe podejrzanego lub pokrzywdzonego organ z urzedu przeprowadził dodatkowe czynności dowodowe istnieje obowiązek ponownego końcowego zapoznania podejrzanego lub pokrzywdzonego z materiałami śledztwa

2. POSTANOWIENIE O ZAMKNIĘCIU ŚLEDZTWA postanowienie o zamknięciu śledztwa (art. 321 § 6 k.p.k.) elementy formalne z art. 94 k.p.k. obowiązek ogłoszenia postanowienia na zasadach ogólnych (tzn. zgodnie z art. 106 w zw. z art. 100 § 2 k.p.k.) UWAGA! Umarzając śledztwo nie ma potrzeby wydawania postanowienia o zamknięciu śledztwa (art. 322 § 1 k.p.k.)

2. UMORZENIE ŚLEDZTWA 1. Przesłanki umorzenia śledztwa umorzenie absorpcyjne (art. 11 k.p.k.) umorzenie restytucyjne (art. 59a k.k.) - !!! 2. Organ umarzający śledztwo 3. Forma umorzenia śledztwa 4. Zażalenie na umorzenie śledztwa 5. Inne czynności związane z umorzeniem śledztwa 6. Skarga subsydiarna 7. Szczególny tryb nadzoru nad umorzonym śledztwem

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA Jeżeli brak jest podstaw do wniesienia aktu oskarżenia lub wniosku o umorzenie postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających śledztwo się umarza (art. 322 § 1 k.p.k.) Przesłanki umorzenia śledztwa niewykrycie sprawcy (art. 322 § 1 k.p.k.) wykazano, że podejrzany nie popełnił zarzucanego mu czynu (art. 322 § 1 k.p.k.) czyn jest ścigany z oskarżenia prywatnego a brak jest interesu publicznego w jego ściganiu z urzędu (art. 60 § 1 k.p.k.) zaistnienie negatywnej przesłanki procesowej z art. 17 § 1 pkt 1-11 k.p.k. podjęto decyzję o umorzeniu absorpcyjnym (art. 11 k.p.k.) podjęto decyzję o umorzeniu restytucyjnym (art. 59a k.p.k.)

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA PRZESŁANKI PROCESOWE (art. 17 § 1 k.p.k.) PRZESŁANKI PROCESOWE (warunki dopuszczalności postępowania karnego) – określone stany (sytuacje), z którymi prawo procesowe łączy dopuszczalność albo niedopuszczalność postępowania karnego ich wystąpienie lub brak determinuje czy postępowanie będzie się toczyło, czy też nie istnienie przesłanek procesowych badane jest na każdy etapie postępowania

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA PRZESŁANKI PROCESOWE (art. 17 § 1 k.p.k.) konsekwencje zaistnienia negatywnej przesłanki procesowej: odmowa wszczęcia śledztwa – zanim wszczęto śledztwo umorzenie śledztwa – po wszczęciu śledztwa umorzenie postępowania sądowego lub uniewinnienie – po skierowaniu aktu oskarżenia do sądu

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających popełnienie przestępstwa czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa społeczna szkodliwość czynu jest znikowa ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze oskarżony zmarł nastąpiło przedawnienie karalności lis pendends lub res iudicata sprawca nie podlega orzecznictwu sądów polskich brak wniosku uprawnionego oskarżyciela brak zezwolenia lub wniosku o ściganie inna okoliczność wyłączająca ściganie

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA RODZAJE PRZESŁANEK PROCESOWYCH OGÓLNE – SZCZEGÓLNE POZYTYWNE (dodatnie) – NEGATYWNE (ujemne) BEZWZGLĘDNE – WZGLĘDNE MATERIALNE – FORMALNE – MIESZANE

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA 1) czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających popełnienie przestępstwa najkorzystniejsza dla podejrzanego brak możliwości stwierdzenia że czyn przestępny został popełniony lub brak dowodów popełnienia przestępstwa w ogóle lub przez określoną osobę – niemożność przełamania domniemania niewinności ze względu na fakt, że wątpliwości rozstrzygamy na korzyść oskarżonego (art. 5 § 2 k.p.k.)

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA 2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa nie wszystkie znamiona przestępstwa zostały zrealizowane Kodeks karny określa wprost kiedy sprawca „nie popełnia przestępstwa” art. 25 k.k. – obrona konieczna art. 26 k.k. – stan wyższej konieczności art. 27 k.k. – eksperyment art. 28-30 k.k. – błąd co do znamion, co do okoliczności wyłączającej bezprawność, winę lub co do bezprawnośći art. 31 k.k. - niepoczytalność

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA 3) społeczna szkodliwość czynu jest znikoma kryteria społecznej szkodliwości określono w art. 115 § 2 k.k. – rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, waga naruszonych obowiązków, a także postać zamiaru, motywacja sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia spór w doktrynie odnośnie konieczności wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów jako przesłanki umożliwiającej umorzenie śledztwa na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k.

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA 4) ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze najczęściej odstąpienie od popełnienia czynu lub zapobieżenie jego popełnieniu (art. 15 § 1 lub art. 17 § 1 k.p.k.) uregulowania w części szczególnej k.k. np. art. 220 § 3 k.k. – Nie podlega karze sprawca [narażenia pracownika na niebezpieczeństwo], który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo art. 233 § 3 k.k. – Nie podlega karze [za składanie fałszywych zeznań], kto nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania, składa fałszywe zeznania z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA 5) oskarżony zmarł śmierć oskarżonego uniemożliwia prowadzenie postępowania karnego możliwość rehabilitacji oskarżonego po jego śmierci (postępowanie może być prowadzone wyłącznie na korzyść oskarżonego) wznowienie postępowania kasacja

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA 6) nastąpiło przedawnienie karalności art. 101-105 k.k. przesłanka mieszana (materialno-formalna) – okoliczności objęte przyjęte np. w przesłance materialnej określonej w art. 17 § 1 pkt 4 k.p.k. wynikającą z analizy k.k. powodujące, że „sprawca nie podlega karze” są ściśle z tym czynem związane, natomiast przedawnienie to tylko upływ czasu, który nie wynika bezpośrednio z czynu UWAGA! niektóre przestępstwa nie ulegają przedawnieniu (np. ludobójstwo)

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA 7) lis pendens lub res iudicata lis pendens (zawisłość sprawy) – postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby wcześniej wszczęte toczy się res iudicata (powaga rzeczy osądzonej) – postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone UWAGA! umorzenie śledztwa w fazie „in rem” może być podjęte w każdym czasie i nie wyczerpuje stanu powagi rzeczy osądzonej

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA 8) sprawca nie podlega orzecznictwu sądów polskich brak jurysdykcji polskich sądów karnych art. 5 k.k. – zasada terytorialności art. 109 k.k. – Ustawę karną polską stosuje się do obywatela polskiego, który popełnił przestępstwo za granicą art. 110-113 k.k. – stosowanie ustawy karnej polskiej do przestępstw popełnionych przez cudzoziemców (w tym ludobójstwa, przestępstwa przeciwko ludzkości oraz zbrodni wojennych) także immunitety materialnoprawne

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA 9) brak skargi uprawnionego oskarżyciela art. 14 k.p.k. – Wszczęcie postępowania sądowego następuje na żądanie uprawnionego oskarżyciela lub innego uprawnionego podmiotu (zasada skargowości) w sprawie o czyn ścigany z oskarżenia publicznego akt oskarżenia został skierowany przez inny podmiot niż oskarżyciela publicznego np. Policja lub pokrzywdzony

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA 10) brak wymaganego zezwolenia na ściganie lub wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej, chyba że ustawa stanowi inaczej brak wniosku o ściganie – dotyczy przestępstwa ścigane na wniosek pokrzywdzonego (art. 12 k.p.k.) brak zezwolenia – oznacza brak uchylenia immunitetu o charakterze formalnoprawnym przez uprawniony organ art. 17 § 2 k.p.k. – w międzyczasie tylko czynności niecierpiące zwłoki, w celu zabezpieczenia śladów i dowodów oraz czynności zmierzające do wyjaśnienia czy wniosek będzie złożony lub zezwolenie zostanie wydane

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA 11) zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie abolicja – wyłączenie możliwości wszczęcia procesu w określonych sprawach albo nakazująca umorzenie już wszczętych postępowań amnestia – darowanie kar wymierzonych w prawomocnych wyrokach za określone przestępstwa w całości lub części lub ich zamiana na łagodniejsze kary ułaskawienie

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA UMORZENIE ABSORPCYJNE (art. 11 k.p.k.) zasada legalizmu – organ powołany do ścigania przestępstw jest zobowiązany do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego a oskarżyciel publiczny do wniesienia i popierania oskarżenia o czyn ścigany z urzędu (art. 10 k.p.k.) zasada oportunizmu – przeciwstawna do zasady legalizmu; organy procesowe uzyskują uprawnienie do ścigania i oskarżania na podstawie własnej oceny celowości działania (jednym z przejawów zasady oportunizmu jest umorzenie absorpcyjne)

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA UMORZENIE ABSORPCYJNE (art. 11 k.p.k.) postępowanie w sprawie o występek zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5, można umorzyć, jeżeli orzeczenie wobec oskarżonego kary byłoby oczywiście niecelowe ze względu na rodzaj i wysokość kary prawomocnie orzeczonej za inne przestępstwo, a interes pokrzywdzonego się temu nie sprzeciwia jeżeli kara za inne przestępstwo nie zostala prawomocnie orzeczona postępowanie można zawiesić a następnie umorzyć albo podjąć przed upływem 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia w sprawie o inne przestępstwo

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA UMORZENIE RESTYTUCYJNE (art. 59a k.k.) konsensualna forma zakończenia postępowania karnego polegająca na umorzeniu postępowania na wniosek pokrzywdzonego wobec sprawcy, który pojednał się z pokrzywdzonym i naprawił wyrządzoną szkodę lub zadośćuczynił wyrządzonej pokrzywdzonemu krzywdzie nowa instytucja karnoprocesowa regulowana w kodeksie karnym (art. 59a k.k.) wyjątek na rzecz zasady oportunizmu w polskim postępowaniu karnym kolejny (obok art. 335, 387 i 388a k.p.k.) przejaw poszerzania katalogu trybów konsensualnych w postępowaniu karnym

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA UMORZENIE RESTYTUCYJNE (art. 59a k.k.) przesłanki umorzenia restytucyjnego: wniosek pokrzywdzonego do rozpoczęcia przewodu sądowego sprawa dotyczy występku zagrożonego karą pozbawienia wolności do lat 3, przeciwko mieniu gdy zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 5 oraz art. 157 § 1 k.p.k. sprawca nie był uprzednio skazany przestępstwo umyślne z użyciem przemocy sprawca pojednał się ze wszystkimi pokrzywdzonymi, w szczególności w wyniku mediacji i naprawił szkodę lub zadośćuczynił wyrządzonej krzywdzie, nie zachodzi szczególna okoliczność uzasadniająca, że umorzenie postępowania byłoby sprzeczne z potrzebą realizacji celów kary (art. 59a § 3 k.k.)

1. PRZESŁANKI UMORZENIA ŚLEDZTWA UMORZENIE RESTYTUCYJNE (art. 59a k.k.) termin: do rozpoczęcia przewodu sądowego (prekluzyjny!) OBLIGATORYJNIE po złożeniu wniosku (wyjątek w § 3) organ uprawniony do rozstrzygnięcia: art. 23b k.p.k. w postępowaniu przygotowawczym – wyłącznie prokurator po wniesieniu aktu oskarżenia – sąd na postanowienie w przedmiocie wniosku przysługuje zażalenie zagadnienia problemowe: czy można umorzyć postępowanie w trybie art. 59a k.k. w fazie in rem? czy zasadnym jest uzależnianie biegu postępowania od woli pokrzywdzonego oraz możliwości finansowych sprawcy?

2. ORGAN UMARZAJĄCY ŚLEDZTWO prokurator (art. 305 § 2 k.p.k.) gdy prowadzi śledztwo ale także gdy zastrzeże do osobistego wykonania tę czynność (art. 305 § 5 k.p.k.) policja (art. 305 § 2 k.p.k.) postanowienie o umorzeniu śledztwa wydane przez Policję musi zostać zatwierdzone przez prokuratora (art. 305 § 3 zd. 2 k.p.k.) inny organ prowadzące śledztwo (art. 312 k.p.k.) postanowienie o umorzeniu śledztwa wydane przez inny organ musi zostać zatwierdzone przez prokuratora (art. 312 w zw. z art. 305 § 3 k.p.k.)

3. FORMA UMORZENIA ŚLEDZTWA umorzenie śledztwa zapada w formie postanowienia (art. 305 § 2 k.p.k.) umorzenie śledztwa może nastąpić w całości (co do wszystkich czynów i wszystkich podejrzanych) albo w części (co do części czynów lub części podejrzanych) umorzenie śledztwa może więc nastąpić: w sprawie (brak podejrzanego) przeciwko osobie (jeżeli w sprawie jest podejrzany)

3. FORMA UMORZENIA ŚLEDZTWA elementy postanowienia o umorzeniu śledztwa prowadzonego w sprawie (art. 322 § 2 k.p.k.) art. 94 k.p.k. – elementy każdego postanowienia dokładne określenie czynu dokładne określenie kwalifikacji wskazanie przyczyn umorzenia (wraz z podstawą prawną) uzasadnienie (art. 94 § 1 pkt 5 k.p.k.)

3. FORMA UMORZENIA ŚLEDZTWA elementy postanowienia o umorzeniu śledztwa prowadzonego przeciwko osobie (art. 322 § 2 k.p.k.) art. 94 k.p.k. – elementy każdego postanowienia dokładne określenie czynu dokładne określenie kwalifikacji wskazanie przyczyn umorzenia (wraz z podstawą prawną) imię i nazwisko podejrzanego w razie potrzeby inne dane o osobie podejrzanego uzasadnienie (art. 94 § 1 pkt 5 k.p.k.)

4. ZAŻALENIE NA UMORZENIE ŚLEDZTWA zawiadomienie o wydaniu postanowienia o umorzeniu śledztwa (art. 305 § 4 k.p.k.) osobę lub instytucję państwową, samorządową lub społeczną, która złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa doręczenie odpisu postanowienia o umorzeniu śledztwa (art. 305 § 4 k.p.k.) podejrzanego pokrzywdzonego

4. ZAŻALENIE NA UMORZENIE ŚLEDZTWA zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa przysługuje (art. 306 § 1a k.p.k.) stronom instytucji państwowej lub samorządowej, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie osobie, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie określonym w art. 228-231, 233, 235, 236, 245, 270-277, 278-294 lub w art. 296-306 k.k., jeżeli postępowanie karne wszczęto w wyniku jej zawiadomienia, a wskutek tego przestępstwa doszło do naruszenia jej praw przysługuje im prawo przejrzenia akt (art. 306 § 1b k.p.k.)

4. ZAŻALENIE NA UMORZENIE ŚLEDZTWA ZAŻALENIE – drugi obok apelacji środek odwoławczy; środka zaskarżenia umożliwiającego weryfikację rozstrzygnięć zapadających w formie postanowienia i zarządzenia zażalenie przysługuje na: postanowienia zarządzenia czynności

4. ZAŻALENIE NA UMORZENIE ŚLEDZTWA zażalenie przysługuje na postanowienia (art. 459 § 1 k.p.k.): zamykające drogę do wydania wyroku, chyba że ustawa stanowi inaczej w przedmiocie środka zabezpieczającego w innych wypadkach przewidzianych w ustawie (np. art. 22 k.p.k.)

5. INNE CZYNNOŚCI ZWIĄZANE Z UMORZENIEM ŚLEDZTWA ZAWIADOMIENIE O UMORZENIU ŚLEDZTWA obowiązek zawiadomienia o wydaniu postanowienia o umorzeniu śledztwa innej osoby niż wskazana w art. 306 § 1a k.p.k., jeżeli złożyła zawiadomienie o przestępstwie (art. 305 § 4 k.p.k.) – konieczność informowania osób zawiadamiających o popełnieniu przestępstwa nie tylko o losie zawiadomienia, ale także o dalszym przebiegu czynności związanych z czynem, którego dotyczyło zawiadomienie (zażalenie nie przysługuje) w związku z umorzeniem śledztwa toczącego się z urzędu przeciwko osobom zatrudnionym w instytucjach państwowych, samorządowych i społecznych, uczniom i słuchaczom szkół oraz żołnierzom należy również bezzwłocznie zawiadomić przełożonych tych osób (art. 21 § 1 k.p.k.)

5. INNE CZYNNOŚCI ZWIĄZANE Z UMORZENIEM ŚLEDZTWA POSTANOWIENIE W PRZEDMIOCIE DOWODÓW RZECZOWYCH (art. 323 § 1 i 2 k.p.k.) w razie umorzenia śledztwa prokurator wydaje postanowienie co do dowodów rzeczowych odpowiednie stosowanie przepisów art. 230-233 k.p.k. (postępowanie z dowodami rzeczowymi – zwrot rzeczy lub ich przechowywanie) na postanowienie co do dowodów rzeczowych przysługuje zażalenie: podejrzanemu pokrzywdzonemu osobie, od której odebrano przedmioty sobie, która zgłosiła roszczenie co do przedmiotów

5. INNE CZYNNOŚCI ZWIĄZANE Z UMORZENIEM ŚLEDZTWA WNIOSEK O ORZECZENIE PRZEPADKU (art. 323 § 3 k.p.k.) po uprawomocnieniu się postanowienia o umorzeniu śledztwa w razie istnienia podstaw z art. 45a k.k. lub art. 43 § 1 i 2 oraz art. 47 § 4 k.k.s., m.in. społeczna szkodliwość znikoma, niepoczytalność, okoliczność wyłączająca karalność także niewykrycie sprawcy prokurator OBLIGATORYJNIE występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku

6. SKARGA SUBSYDIARNA SKARGA SUBSYDIARNA – (subsydiarny akt umorzenia) instytucja mająca na celu umożliwienie pokrzywdzonemu nieusatysfakcjonowanemu faktem nie skierowania sprawy do sądu przez prokuratora, na samodzielne wystąpienie do sądu z aktem oskarżenia. instytucja regulowana w art. 330 k.p.k. i art. 55 k.p.k. subsydiarny akt oskarżenia NIE MA NIC WSPÓLNEGO z prywatnym aktem oskarżenia!!!

6. SKARGA SUBSYDIARNA PROCEDURA WNIESIENIA SKARGI SUBSYDIARNEJ (I) wydanie postanowienia o umorzeniu śledztwa (art. 322 k.p.k.) złożenie zażalenia przez pokrzywdzonego na postanowienie o umorzeniu śledztwa do sądu właściwego do rozpoznania sprawy (art. 306 § 1a k.p.k. w zw. z art. 465 § 2 k.p.k.) uchylenie zaskarżonego postanowienia o umorzeniu śledztwa przez sąd i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania ze wskazaniem powodów uchylenia (art. 330 § 1 k.p.k.) przeprowadzenie postępowania zgodnie ze wskazaniem sądu co do okoliczności, które należy wyjaśnić i czynności, które należy przeprowadzić (art. 330 § 1 k.p.k.)

6. SKARGA SUBSYDIARNA PROCEDURA WNIESIENIA SKARGI SUBSYDIARNEJ (II) ponowne wydanie postanowienia o umorzeniu śledztwa w braku podstaw do wniesienia aktu oskarżenia z pouczeniem co do możliwości wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia (art. 330 § 2 zd. 1) wniesienie subsydiarnego aktu oskarżenia przez pokrzywdzonego (art. 330 § 2 zd. 2 k.p.k. i art. 55 § 1 k.p.k.) – termin: miesiąc od doręczenia drugiego postanowienia o umorzeniu śledztwa – art. 55 § 1 k.p.k. sporządzony i podpisany przez pełnomocnika (adwokata lub radcę prawnego) – art. 55 § 2 k.p.k.

6. SKARGA SUBSYDIARNA subsydiarny akt oskarżenia może być wniesiony zgodnie z powyższą procedurą przez pokrzywdzonego nie tylko, gdy prokurator dwukrotnie umorzył postępowanie przygotowawcze, ale także gdy dwukrotnie odmówił wszczęcia postępowania przygotowawczego przeslanie akt postępowania przygotowawczego do sądu przez prokuratora po wniesieniu skargi subsydiarnej (art. 330 § 3 k.p.k.) na polecenie sądu Policja dokonuje określonych przez sąd czynności dowodowych, a ich wyniki przedstawia następnie sądowi (art. 488 § 2 w zw. z art. 55 § 1 k.p.k. in fine) dzięki wniesieniu subsydiarnego aktu oskarżenia POKRZYWDZONY staje się STRONĄ POSTĘPOWANIA SĄDOWEGO (!)

7. SZCZEGÓLNY TRYB NADZORU NAD UMORZONYM ŚLEDZTWEM Wzruszenie umorzonego śledztwa jest możliwe nie tylko w drodze złożenia zażalenia na postanowienie o umorzeniu śledztwa, ale także – w wyjątkowych sytuacjach przewidzianych w przepisach prawa (art. 327 i 328 k.p.k.) – w trybie nadzoru nad wydanym postanowieniem. FORMY NADZORU NAD POSTANOWIENIEM O UMORZENIU ŚLEDZTWA 1) podjęcie śledztwa na nowo 2) wznowienie śledztwa 3) uchylenie prawomocnego postanowienia o umorzeniu śledztwa

7. SZCZEGÓLNY TRYB NADZORU NAD UMORZONYM ŚLEDZTWEM 1) PODJĘCIE ŚLEDZTWA NA NOWO (art. 327 § 1 k.p.k.) nie może toczyć się przeciwko osobie, wobec której toczyło się dotychczas może być podjęte w każdym czasie (granica: przedawnienie) na mocy postanowienia prokuratora możliwość dokonania przez Policję niezbędnych czynności dowodowych na polecenie prokuratora przed podjęciem śledztwa w celu sprawdzenia okoliczności uzasadniających wydanie takiego postanowienia (art. 327 § 3 k.p.k.) możliwość podjęcia śledztwa również w przypadku gdy wydano postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa

7. SZCZEGÓLNY TRYB NADZORU NAD UMORZONYM ŚLEDZTWEM 2) WZNOWIENIE ŚLEDZTWA (art. 327 § 2 k.p.k.) cel: dalsze prowadzenie śledztwa przeciwko osobie, wobec której postępowanie toczyło się dotychczas możliwe po uprawomocnieniu się postanowienia o umorzeniu śledztwa (granica: przedawnienie) na mocy postanowienia prokuratora nadrzędnego nad prokuratorem, który wydał lub zatwierdził postanowienie o umorzeniu śledztwa śledztwo można wznowić wyłącznie w oparciu o nowe istotne fakty lub dowody nieznane w poprzednim postępowaniu albo gdy ustaną powody uzasadniające dokonane wcześniej umorzenie absorpcyjne (art. 11 §2 k.p.k.)

7. SZCZEGÓLNY TRYB NADZORU NAD UMORZONYM ŚLEDZTWEM 2) WZNOWIENIE ŚLEDZTWA (art. 327 § 2 k.p.k.) możliwość dokonania przez Policję niezbędnych czynności dowodowych na polecenie prokuratora przed podjęciem śledztwa w celu sprawdzenia okoliczności uzasadniających wydanie takiego postanowienia (art. 327 § 3 k.p.k.) wznowienie mimo braku podstaw i wniesienie na tej podstawie aktu oskarżenia skutkuje możliwością umorzenia postępowania sądowego (art. 327 § 4 k.p.k.) – będzie to należało do oceny sądu już po wniesieniu aktu oskarżenia

7. SZCZEGÓLNY TRYB NADZORU NAD UMORZONYM ŚLEDZTWEM 3) UMORZENIE PRAWOMOCNEGO POSTANOWIENIA O UMORZENIU ŚLEDZTWA (art. 328 k.p.k.) quasi-kasacja, nadzwyczajne wznowienie przesłanka: niesasadność umorzenia śledztwa możliwe po uprawomocnieniu się postanowienia o umorzeniu śledztwa (granica: przedawnienie) na mocy postanowienia Prokuratora Generalnego po upływie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu, Prokurator Generalny może uchylić lub zmienić postanowienie albo jego uzasadnienie jedynie na korzyść podejrzanego