MAJACZENIE ALKOHOLOWE TERAPIA METODĄ SZYBKIEGO NASYCANIA DIAZEPAMEM Anna Grotkowska

Majaczenie alkoholowe Delirium tremens Potencjalnie śmiertelna forma alkoholowego zespołu abstynencyjnego Pojawia się zazwyczaj w 2 lub 3 dobie od odstawienia alkoholu Najczęściej występuje u osób po co najmniej kilkuletnim okresie intensywnego picia

Kryteria DSM-IV 1) zaburzenia świadomości ze zmniejszoną zdolnością skupiania, utrzymywania i podzielności uwagi 2)zaburzenia funkcjonowania procesów psychicznych (zaburzenia pamięci, dezorientacja, zaburzenia mowy) lub pojawienie się zaburzeń postrzegania, których nie można lepiej uzasadnić występującym wcześniej, utrwalonym lub rozwijającym się otępieniem

Kryteria DSM-IV 3)zaburzenia rozwijają się w krótkim czasie (zwykle kilka godzin lub dni) i mają tendencję do zmian nasilenia w ciągu dnia 4)na podstawie wywiadów, bad. przedmiotowego i bad. pomocniczych można sądzić, że ww. zaburzenia rozwijają w czasie, gdy występują inne objawy alkoholowego zespołu abstynencyjnego lub nieco później

Patofizjologia Etanol:1) działa na receptor GABA-A 2) jest antagonistą receptora NMDA Długotrwałe działanie alkoholu – powoduje regulację receptorów w dół Odstawienie – zmniejszona aktywność receptorów gabaergicznych – zmniejszone hamowanie aktywności większości układów neuroprzekaźnikowych

Epidemiologia U ok. 5% pacjentów z alkoholowym zespołem abstynencyjnym rozwija się majaczenie alkoholowe Wiek: powyżej 25 roku życia Śmiertelność (nieleczone MA): 20% - gdy współistnieją inne choroby, 1-5% - bez chorób współistniejących

Objawy Drażliwość Niepokój Zaburzenia orientacji Iluzje Omamy Urojenia Pobudzenie psychoruchowe

Objawy Przyśpieszenie tętna Podwyższenie ciśnienia krwi Drżenie rąk i języka Potliwość Bezsenność Niepokój Gorączka Nudności, wymioty Drgawki

Czynniki ryzyka Drgawki w przebiegu AZA Wcześniejsze epizody majaczenia alkoholowego Zwiększona ilość i/lub częstość spożywania alkoholu Choroby somatyczne, urazy

Leczenie Hospitalizacja Skala CIWA-A (Clinical Institute Withdrawal Assassment for Alcohol) nudności i wymioty (0-7) drżenie (0-7) potliwość (0-7) rodzaje omamów (0-3) nasilenie omamów czuciowych(0-6) zaburzenia przytomności (0-4)

Leczenie utrudnienie kontaktu (0-7), lęk (0-7), pobudzenie ruchowe (0-7), zaburzenia myślenia (0-3), napady drgawkowe (0-7), bóle głowy (0-7), zaczerwienienie twarzy (0-2)

CIWA-A Poniżej 10 punktów – zazwyczaj nie wymagają leczenia 11 – 20 – można odstąpić od farmakoterapii u osób w dobrym stanie somatycznym, z dynamiką objawów wskazującą na ich ustępowanie Powyżej 20 punktów – konieczność kompleksowego leczenia

Leczenie Diazepam 10 mg i.v. lub p.o. potem co 4-6h Oksazepam, lorazepam Haloperidol 10 mg i.m.(unikać u osób z drgawkami w wywiadzie) Klometiazol (p.w. choroby płuc i oskrzeli, kwasica) –b. duży potencjał uzależniający, już się nie stosuje

Leczenie Witaminy z grupy B, szczególnie tiamina (prewencja zespołu Korsakowa) Pielęgnacja chorego, ograniczony dopływ bodźców Ew. antybiotykoterapia, wyrównywanie zaburzeń elektrolitowych

Leczenie metodą szybkiego nasycania E. M. Sellers 1983 r. 10-20 mg diazepamu co 1-2 h p.o. aż do ustąpienia objawów (10pkt w skali CIWA-A)

Leczenie metodą szybkiego nasycania Każdy pacjent wymaga indywidualnej oceny przed kolejnym podaniem leku Sumaryczna dawka diazepamu wynosi średnio: 67 mg – 89 mg na kurację U osób wypijających znaczne ilości alkoholu przez wiele lat koniecznie jest niekiedy stosowanie dużych dawek diazepamu (200 mg w ciągu 11h, do 2g w ciągu doby)

Leczenie metodą szybkiego nasycania Potencjalne powikłania: depresja ośrodka oddechowego ortostatyczne spadki ciśnienia głębokie zaburzenia świadomości do śpiączki Zjawisko tolerancji – zmiany wrażliwości receptora benzodiazepinowego

Leczenie metodą szybkiego nasycania D. Wasilewski, 1995 Grupa badana Grupa kontrolna 51 45 Mężczyźni / kobiety 10:1 9:1 Średni wiek 38,47 38,24 Łączne dawki diazepamu 40-210 mg 20 –80 mg Średnie dawki diazepamu 86 mg 47 mg Czas trwania majaczenia 2-24 h 2 –123 h Średni czas trwania 6,94 h 33,8 h

Leczenie metodą szybkiego nasycania Szybko uzyskuje się stężenie terapeutyczne Znacznie skraca się czas trwanie majaczenia (nawet pięciokrotnie) Wysoka skuteczność wynika prawdopodobnie z ograniczenia rozwoju tolerancji na efekt terapeutyczny diazepamu Metoda bardziej pracochłonna, wymaga specjalnego przeszkolenia personelu

Literatura Bilikiewicz, A. Psychiatria Gossman, W. Delirium Tremens Habrat, B. Zasady leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych Sadock, B. J, V.A. Kaplan and Sadock’s synopsis of psychiatry Wasilewski, D. i in. Terapia majaczenia alkoholowego metodą szybkiego nasycania diazepamem Wojnar, M. Ocena roli zjawiska rozniecania i chorób somatycznych w występowaniu, nasileniu i przebiegu majaczenia alkoholowego