ZAPŁODNIENIE (Fertilisatio) ZAPŁODNIENIE (Fertilisatio) ZAGNIEŻDŻENIE (Implantatio) ROZWÓJ JAJA PŁODOWEGO
ZAPŁODNIENIE akt połączenia gamety żeńskiej (komórki jajowej) z męską (plemnikiem) w wyniku, czego powstaje: Z Y G O T A Komórka płciowa żeńska i męska przechodzą odpowiednią przemianę
KOMÓRKA JAJOWA - po pęknięciu pęcherzyka z jajnika dostaje się do ujścia brzusznego jajowodu - przechodzi do jajowodu otoczona komórkami ziarnistymi „osłonki promienistej” - w jajowodzie przesuwa się w wyniku jego skurczów i ruchów rzęsek - dostaje się do jamy macicy - jeśli nie ulegnie zapłodnieniu po 12 godz. obumiera - gameta żeńska (komórka jajowa) przed zapłodnieniem zawiera 22 autosomy i chromosom płciowy X
PLEMNIK. - objętość nasienia 3 ml. - 200-300 mln plemników PLEMNIK - objętość nasienia 3 ml - 200-300 mln plemników - nasienie po stosunku znajduje się w tylnym sklepieniu i ma kontakt z ujściem zewnętrznym szyjki macicy - plemniki mają zdolność zapłodnienia w ciągu 48 godz.
AKT ZAPŁODNIENIA - zwykle następuje w jajowodzie (część bańkowa) - prawidłowo jeden plemnik zapładnia jedną komórkę - w miejscu jego wniknięcia powstaje tzw. „wzgórek przyjęcia” - zapłodnienie wczesne: plemnikami ze stosunku odbytego przed jajeczkowaniem - zapłodnienie późne: plemnikami ze stosunku odbytego po jajeczkowaniu
ZMIANY W ZAPŁODNIONEJ KOMÓRCE JAJOWEJ Zygota: ZMIANY W ZAPŁODNIONEJ KOMÓRCE JAJOWEJ Zygota: ma diploidalną liczbę chromosomów, następuje druzkowanie, a powstałe komórki noszą nazwę blastomerów Najwcześniej zapłodnioną komórkę znaleziono u człowieka w stadium dwóch blastomerów – 30 godzin po zapłodnieniu.
Do jamy macicy jajo płodowe dostaje się w stadium moruli (12,16 blastomerów) w 3-4 dobie po zapłodnieniu. Następne stadium to blastocysta Zagnieżdżenie (implantatio)
DOCZESNA (DECIDUA) - błona śluzowa macicy zmieniona pod wpływem hormonów i przygotowania do zagnieżdżenia jaja zapłodnionego Przemiana doczesnowa (transformatio decidualis) zmiany w obrębie gruczołów endometrialnych jak i podścieliska
DOCZESNA CIĄŻOWA powstaje w chwili zapłodnienia i zanika po zakończeniu ciąży - obejmuje ona tylko błonę śluzową macicy W zależności od miejsca zagnieżdżenia i rozwoju jaja płodowego oraz miejsca łożyskowego całą doczesną podzielono na 3 obszary: · doczesną podstawową (decidua basalis) · doczesną torebkową (decidua capsularis) · doczesną ścienną (decidua parietalis)
DOCZESNA PODSTAWOWA znajduje się pod zagnieżdżonym jajem, a następnie pod łożyskiem DOCZESNA TOREBKOWA część oddzielająca zagnieżdżone jajo od światła jamy macicy DOCZESNA ŚCIENNA obejmuje pozostały obszar jamy macicy znajdujący się poza jajem płodowym DOCZESNA EKTOPOWA (DECIDUA ECTOPICA) ogniska doczesnowe w różnych miejscach poza jamę macicy
HORMONY CIAŁKA ŻÓŁTEGO są czynnikami inicjującymi przemianę doczesnową Zapłodnione jajo płodowe, zróżnicowane w postać blastocysty ulega zagnieżdżeniu w doczesnej
PROCES ZAGNIEŻDŻENIA rozpoczyna się w 5-7 dniu po zapłodnieniu, a w 12-14 dniu miejsce zagnieżdżenia zostaje pokryte przez nabłonek błony śluzowej trzonu macicy MIEJSCE ZAGNIEŻDŻENIA na ścianie przedniej bądź na tylnej Zmiany ciążowe w narządach płciowych dotyczą całego ustroju kobiety, ale najsilniej są wyrażone w narządach płciowych
ZMIANY CIĄŻOWE W MACICY ZMIANY CIĄŻOWE W MACICY - zmienia się wielkość, kształt i masa - pod koniec ciąży długość 30 cm, szerokość dna 25 cm - masa zwiększa się 20-krotnie i wynosi 1 kg - zwiększa się pojemność macicy (do kilkunastu litrów) - cieśń i górna część szyjki przekształca się w przebiegu ciąży w dolny odcinek - brak łączności między szyjką i trzonem (objaw I Hegara)
Zmiany ciążowe w szyjce - szyjka przed ciążą stanowi 1/3 masy i długości macicy - pod koniec ciąży długość szyjki wynosi 2 cm - spełnia ważną rolę aparatu zamykającego dolną część jamy macicy - rolę filtra dla flory bakteryjnej pochwy. Szyjka spełnia dzięki znacznemu jej ukrwieniu i bakteriostatycznej roli śluzu szyjkowego
Zmiany ciążowe w jajowodzie. - zwiększona objętość Zmiany ciążowe w jajowodzie - zwiększona objętość - rozrost komórek wnękowych - obecność ciałka żółtego (corpus luteum) - na początku ciąży rozrost ciałka żółtego jest nieraz bardzo znaczny
Zmiany ciążowe w pochwie i na sromie. - przekrwienie. - obrzęk Zmiany ciążowe w pochwie i na sromie - przekrwienie - obrzęk - zasinienie - kwaśność treści pochwy pH 4.0 - obecność globulin odpornościowych: IgG, IgA, IgM
Zmiany ogólnoustrojowe w przebiegu ciąży Objętość i skład krwi: Zmiany ogólnoustrojowe w przebiegu ciąży Objętość i skład krwi: - zwiększenie objętości osocza (maksymalnie w 32 tygodniu ciąży) - względna niedokrwistość w powyższym okresie - zwiększenie liczby krwinek białych - nieznaczne zwiększenie liczby płytek - zmniejszenie poziomu białka w surowicy krwi (głównie poziom albumin)
Układ krążenia - zwiększenie objętości wyrzutowej serca z 4,5 do 6,0 litrów/ minutę i jest najwyższa w 30 tygodniu ciąży - przyspieszenie czynności serca o około 20 uderzeń/minutę - serce uniesione przez przeponę, zwiększa się też jego pojemność - ciśnienie tętnicze krwi: skurczowe obniża się nieznacznie na początku ciąży i wraca do normy w ostatnich tygodniach. Ciśnienie rozkurczowe – spada wyraźnie - zespół żyły głównej dolnej – ucisk macicy zmniejsza przepływ krwi przez żyłę główną dolną i zmniejsza dopływ krwi do serca (omdlenia)
Układ oddechowy Zmiany anatomiczne · zwiększenie wymiaru poprzecznego klatki piersiowej · zmiana toru oddechowego z żebrowego na przeponowy Zmiany czynnościowe · zwiększona wentylacja · zwiększona pojemność płuc · zwiększenie wymiany gazowej
Czynność nerek Zmiany morfologiczne: Czynność nerek Zmiany morfologiczne: znaczne poszerzenie dróg wyprowadzających mocz (moczowodów - wpływ progesteronu) Zmiany czynnościowe: zwiększony przepływ krwi zwiększenie przesączu kłębkowego zwiększenie resorpcji zwrotnej sodu i wody
Przewód pokarmowy Zmiany anatomiczne - - rosnąca macica uciska na żołądek i jelita (wymioty, zgaga, zaparcia) - spowolnienie motoryki błony mięśniowej przewodu pokarmowego
Zmiany czynnościowe - hypersekrecja gruczołów ślinowych daje lepsze trawienie i wchłanianie się - zwolnienie ruchów robaczkowych jelit treści pokarmowej
Przemiana materii Masa ciała: Przemiana materii Masa ciała: zwiększa się o 20% (obowiązkowe ważenie ciężarnych w II połowie ciąży) Zapotrzebowanie energetyczne: zwiększa się → 500Kcal – przeznaczone dla płodu i związane ze wzmożoną przemianą materii
Węglowodany zwiększone zapotrzebowanie energetyczne ciężarnej jest pokrywane przez zwiększenie podaży i lepsze wykorzystanie węglowodanów Białka dodatni bilans azotowy Lipidy hiperlipidemia jest normalnym objawem ciąży
Gruczoły wydzielania wewnętrznego. Przysadka mózgowa Gruczoły wydzielania wewnętrznego Przysadka mózgowa rozrasta się część gruczołowa (a w niej duże komórki o jasnej cytoplazmie – komórki ciążowe)
Gruczoł tarczowy powiększenie gruczołu tarczowego (przekrwienie i rozrost) oraz: - wzmożone wychwytywanie jodu przez gruczoł tarczowy - zwiększenie o 50-100% ilości jodu związanego z białkami - zwiększenie o 50-100% stężeń jodu hormonalnego - zwiększenie stężenia globuliny transportującej tyroksynę
Kora nadnerczy - rozrasta się nieznacznie część środkowa warstwy pasmowatej nadnercza - wzmożona o 100% produkcja glikokortykosterydów mierny wzrost produkcji mineralokortykoidów