Zakażenia narządu rodnego Jarosłąw Mrozek Szpital Kliniczny im. Ks A. Mazowieckiej w Warszawie

Zapalenie – reakcja organizmu na działanie czynnika zewnętrznego, wywołującego proces zapalny. Czynniki wywołujące – fizyczne, chemiczne, mechaniczne, biologiczne

Czynniki biologiczne - bakterie -wirusy -grzyby - inne (pierwotniaki)

Elementy procesu zapalnego Wzmożone ucieplenie (calor) Zaczerwienie (rubor) Ból (dolor) Guz – wzmożenie spoistości tkanek (tumor) Upośledzenie funkcji (functio laesa)

Klasyfikacja zapaleń PROCES OSTRY reakcja ogólnoustrojowa na poziomie tkankowym nasilona reakcja naczyniowa w surowicy krwi -białka ostrej fazy, leukocytoza obniżona odporność na inne czynniki biologiczne PROCES PRZEWLEKŁY słabo wyrażona reakcja ogólnoustrojowa na poziomie tkankowym nasilona proliferacja, włóknienie, destrukcja w surowicy krwi komórki jednojądrzaste (monocyty, limfocyty) inicjowanie procesów autoimmunologicznych

Klasyfikacja zakażeń Zależnie od kolejności zetknięcia z drobnoustrojem (pierwotne, wtórne) Zależnie od przebiegu klinicznego (objawowe, bezobjawowe) Zależnie od topografii (narządowe, uogólnione, miejscowe) Zależnie od dróg szarzenia (wstępujące, zstępujące) Zależnie czasu trwania (ostre, przewlekłe)

Mechanizmy obronne organizmu przed zakażeniami Mechanizmy miejscowe - utrudnienie penetracji i wtargnięcia - dotyczą stref kontaktowych (skóra, śluzówki) - mają charakter nieswoisty Mechanizmy uogólnione - eliminacja patogenu, wytworzenie toksyn - mają charakter swoisty

Miejscowe czynniki obronne żeńskich narządów płciowych - układ ściśle związany z aktywnością hormonalną, zależny od wieku kobiety Mechaniczne (przyleganie ścian pochwy, układ fałdów błony śluzowej) Biochemiczne (różnice pH śluzówek) Biologiczne (przeciwciała IgA, kompleksy białkowo – cynkowe, lizozym) Naturalna flora bakteryjna

Specyfika zapaleń i zakażeń żeńskich narządów płciowych Bahawioralne (higiena osobista, nawyki, środowisko - partner) Humoralne i anatomiczne (kolpitis senilis) Choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, niedokrwistość, mocznica, ch. nowotworowa, alergie)

Zapalenia zewnętrznych narządów płciowych (vulvovaginitis) Czynniki pozabiologiczne (mechaniczne –drażnienie, ciało obce, chemiczne, termiczne – oparzenia, odmrożenia) Biologiczne (grzyby, bakterie, wirusy, rzęsistek, owsiki, wesz łonowa) Endogenne (osobnicze)

Zapalenie sromu i pochwy Bakteryjne (P.okrężnicy, gronkowce, paciorkowce B, Peptococcus, Peptostreptococcus, Bacteroides, Gardnerella vaginalis Grzybicze (C. albicans, Toluropsis glarbata, C. tropicalis) Rzęsistkowica

Zapalenia sromu i pochwy Symptomatologia - różnicowanie na podstawie dolegliwości, wglądu i charakteru upławów Diagnostyka - ocena pH, preparatów bezpośrednich i barwionych Safraniną (rzęsistek) - ocena preparatu - wytrawionego 20 % KOH (komórki kluczowe w BV i strzępki grzybni w grzybicy)

Rozpoznawanie etiologii zapalenia na podstawie charakteru wydzieliny Żółtawe- ropne – rzeżączka Białe – serowate – grzybicze Szare – pieniste, obfite – rzęsistkowica Wodniste, obfite, o rybim zapachu – BV

Powikłania Zakażenia wyższych pięter układu rozrodczego Zakażenia układu moczowego Zakażenia i ropnie gr. przedsionkowego większego Zapalenia gr. przycewkowych Zrost warg sromowych

Zapalenie błony śluzowej kanału szyjki macicy (endocervicitis) Zwykle, nawracający przewlekły przebieg Zakażenie wstępujące Czynnikiem inicjującym mogą być zabiegi ginekologiczne Nie leczony stan zapalny k. szyjki może być przyczyną niepłodności

Zapalenie błony śluzowej macicy (endometritis) - zakażenie wstępujące - sprzyja mu rozwarty kanał szyjki, spływająca krew lub wydzielina - skąpo objawowe ( nieregularne, acykliczne krwawienia) - powikłania – zapalenie przydatków i ropień macicy Po porodzie – zakażenie połogowe W wieku starczym po menopauzie – Ca ?

Zapalenie przydatków P. okrężnicy, gronkowce, dwoinka rzeżączki, paciorkowce, chlamydie Zakażenia wstępujące Zakażenia zstępujące (w błonicy, anginie, zapaleniu zatok przynosowych) Przez ciągłość (zapalenie wyrostka robaczkowego, uchyłka Meckela)

Zapalenia przydatków OSTRE Nagły, początek (po miesiączce) – silne bóle podbrzusza Pogorszenie stanu ogólnego, osłabienie Podwyższona temperatura ciała PRZEWLEKŁE Charakter nawracający Bóle o niestałym nasileniu, bez związku z cyklem Ogólny dyskomfort Bez gorączki

Powikłania zapalenia przydatków Ropień jajowodu Wodniak jajowodu Ropień jajnika Krwiak jajowodu Zrosty i niedrożność jajowodowa Zespół bólowy miednicy mniejszej Niepłodność Zapalenie otrzewnej miednicy mniejszej