Schizofrenia To PRZEWLEKŁY proces chorobowy, charakteryzujący się zaostrzeniami i remisjami
Psychozy schizofreniczne Epidemiologia: 1-2% populacji, M=K, ale M (15-25 lat), K (25-35 lat) Etiologia: nie znana Koncepcje: 1. Przyczyny endogenne 2. Czynniki egzogenne (wirusy, toksyny, urazy) 3. Etiologia psychogenna
Obecne poglądy na skłonność do zachorowania-vulnerability Predyspozycje genetyczne: Ok. 10x częstsze występowanie choroby u krewnych 1-go stopnia Teoria neurorozwojowa: w rozwoju OUN dochodzi do zaburzenia tworzenia połączeń nerwowych w hipokampie, płatach skroniowych i czołowych, wzgórzu i móżdżku (Bleuler, Mazurkiewicz, obecnie: Murray, Weinberger) W mózgach osób chorych stwierdza się zmniejszoną masę mózgu, a szczególnie hipokampu i wzgórza oraz poszerzenie komór
Obecne poglądy na skłonność do zachorowania -vulnerability cd. Zaburzenia immunologiczne Współwystępowanie niektórych schorzeń immunologicznych (twardzina, łuszczyca) i schizofrenii Zaburzenia w działaniu fosfolipidazy A2 Powoduje to spadek PGL, zmniejsza się reakcja zapalna (obronna) Test niacynowy – u schizofreników brak reakcji rumieniowej
Czynniki spustowe tj. takie które ujawniają chorobę, lub powodują jej kolejny rzut Sytuacje stresowe – śmierć bliskiej osoby, adaptacja do nowych warunków życiowych, urodzenie dziecka Substancje psychoaktywne – wszystkie narkotyki mogą wyzwolić potencjał chorobowy u osób predysponowanych, najniebezpieczniejsze są substancje o działaniu dopaminergicznym
Mechanizmy neurobiologiczne schizofrenii – udowodnione empirycznie Nadaktywność dopaminergiczna Antagoniści r. D2 działają p/psychotycznie Terapia sterydowa może spowodować, lub ujawnić psychozę - sterydy stymulują ukł. dopaminowy Psychozotwórcze właściwości amfetaminy i jej pochodnych Nadaktywność serotoninergiczna Antagoniści r5HT2A działają p/autystycznie i nasennie Zaburzenia w funkcjonowaniu fosfolipidowej błony komórkowej rzutujące na pracę receptorów komórkowych
Teoria dopaminowa = wzmożonej aktywności r D2 Nie obserwuje się współwystępowania schizofrenii i ch. Parkinsona Pląsawicy Huntingtona często towarzyszą psychozy Inh. MAO i śr. amfetaminopodobne wywołują/zaostrzają psychozę Wzrost r.D2 w mózgach zmarłych osób chorych na schizofrenię Typowe neuroleptyki działają głównie poprzez hamowanie neurotransmisji dopaminergicznej
Schizofrenia – objawy osiowe (negatywne) Autyzm Obniżenie uczuciowości wyższej Rozszczepienie osobowości: dereizm, paratymia, paramimia, parafonia, ambisentencja, ambitendencja, rozkojarzenie, neologizmy, paralogia, rozpad osobowości
Schizofrenia – objawy dodatnie (wytwórcze) Złudzenia (iluzje) i omamy Niespójne urojenia Paramnezje Depersonalizacja Transytywizm Symboliczność, Dziwaczne zachowania Zaburzenia jedzenia, snu, cyklu miesięcznego
Schizofrenia - przebieg choroby Jest to przewlekła choroba przebiegająca z zaostrzeniami i remisjami. Zaostrzenia to zwykle narastanie objawów wytwórczych, rzadziej objawów osiowych Ostry początek zwykle lepiej rokuje Powolny, podstępny początek powoduje większą degradację osobowości Pełna uleczalność, czyli wycofanie się obj. wytwórczych to 30-40% Schizofrenia resztkowa ( rezydualna): delikatne obj. osiowe
Schizofrenia przebieg rzutu choroby (Paragnomen) Faza zwiastunowa – lęk, utrata zainteresowań, drażliwość, izolacja, porzucenie pracy, szkoły, obj. depresyjne, zanik higieny osobistej, bezsenność ROZPOZNANIE ICD 10 – przez 1 miesiąc czasu utrzymywanie się urojeń oddziaływania, owładnięcia, ksobnych, odsłonięcia,dysmorfofobia, omamy słuchowe, automatyzmy, rozkojarzenie, neologizmy DSM IV – objawy utrzymujące się przez 6 m-cy
Postaci schizofrenii ICD-10 F20.X Paranoidalna Hebefreniczna Katatoniczna Niezróżnicowana Depresja poschizofreniczna Rezydualna Prosta
Schizofrenia paranoidana Przewlekły proces na który składają się objawy osiowe schizofrenii i objawy zespołu paranoidalnego Objawy Omamy słuchowe Urojenia prześladowcze, ksobne, oddziaływania, odsłonięcia, nasyłania i wykradania myśli Pseudohalucynacje słuchowe, trzewne Automatyzmy ruchowe Dysmorfofobia Zwykle spadek aktywności, ale czasem wzrost
Schizofrenia katatoniczna Przewlekły proces chorobowy, na który składają się objawy osiowe schizofrenii i objawy zespołu katatonicznego Postaci: hipo- (mutyzm, otamowanie, negatywizm) i hiperkinetyczna (duże rozkojarzenie, dziwaczność, stereotypie, grymasy, automatyzmy) Raptus catatonicus, osłupienie efektoryczne i receptoryczne
Schizofrenia hebefreniczna Inaczej zdezorganizowana, łączy objawy osiowe schizofrenii i zespołu hebefrenicznego Najczęściej okres pokwitania Dziwactwa, zanik uczuciowości wyższej: krnąbrne, kpiarskie, błaznujące zachowanie, nachalny, drażliwy, agresywny, wesołkowaty, sztuczny, rozkojarzenie, urojenia wielkościowe
Schizofrenia prosta Przewlekle występujące osiowe objawy schizofrenii Powolny rozwój choroby Niedostosowanie, zaburzenia myślenia i uczuciowości Wczesny początek: nagle przestaje się uczyć, chłodny, obojętny, nieczuły, rezonerski, zaniedbany higienicznie Brak aktywności, bezczynność Stopniowa degradacja społeczne i załamanie linii życiowej
Inne psychozy wg ICD-10 F21 zaburzenia schizotypowe F22 utrwalone zab. urojeniowe F23 ostre i przemijające zab. psychotyczne F24 indukowane zab. urojeniowe F25- zaburzenia schizoafektywne: zaburzenia afektywne nakładające się na objawy schizofrenii Psychozy organiczne Psychozy egzogenne
Zab. schizotypowe, inaczej: zaburzenia typu schizofrenii, osobowość schizotypowa, schizotypia nowa, używana zaledwie od ok. 20 lat, kategoria diagnostyczna, wprowadzona dla określenia osób, które charakteryzują się uderzającą niezwykłością przeżyć i zachowań, wyraźnie odbiegającą od przeciętnej; magiczne myślenie, nasilona ksobność, iluzje (zwłaszcza dotyczące własnego ciała), niecodzienne słownictwo, niezwykłe skojarzenia i dygresyjność, używanie wtrąceń o niejasnym celu oraz wypowiedzi nadmiernie konkretnych lub abstrakcyjnych.
Schizotypia cd. Ew. osłabienie emocjonalności typu adhedonii, uogólniający się lęk i złość. uboższe kontakty społeczne; unikanie osób i osamotnienie, nasilenie lęku czy złości w obecności innych, nieprzeciętna mimika, ruch i gestykulacja, odmienność postawy ciała i ubioru. występuje u części krewnych chorych na schizofrenię. Sama odmienność typu schizotypii nie jest jednak chorobą psychiczną. ze schizotypią wiążę się złe, gorsze nawet niż w innych zaburzeniach osobowości, społeczne funkcjonowanie.