DEPRESJA WYMIARY DEPRESJI

Przystępując do zbierania informacji o kliencie należy zadać sobie pytania: Jakie aspekty problemu wydają się najbardziej wpływać na subiektywne doświadczenie depresji przez klienta? Jakie aspekty dominują w obrazie klinicznym? Z czym klient radzi sobie względnie dobrze? Jakie wymiary doświadczenia mieszczą największy ładunek emocjonalny? Co klient najsilniej wypiera ze świadomości?

Właściwa ocena subiektywnego doświadczenia klienta uwzględnia: Wymiar fizjologiczny: zaburzenia snu, zaburzenia apetytu, poczucie zmęczenia, znaczne zmiany masy ciała, zaburzenia popędu płciowego, niepokój, uskarżanie się na konkretne niedyspozycje bądź ogólny zły stan fizyczny przy braku widocznych ograniczeń Nasilenie lub uporczywość objawów fizycznych, których etiologia nie jest znana.

Wymiar poznawczy: negatywne oczekiwania, negatywna samoocena, negatywna interpretacja doświadczeń, myśli samobójcze, trudności w podejmowaniu decyzji, poczucie „rozsypania”, nadmierne skoncentrowanie na sobie, trudności w koncentracji, skupianie się na przeszłości, skłonność do generalizowania, schemat myślowy „ ofiary”, (poczucie bezradności), zniekształcenia poznawcze (niewłaściwe wzorce myślenia), zaostrzenie lub brak percepcji, brak elastyczności.

Wymiar behawioralny: zaburzenia poziomu aktywności, działania agresywne lub destruktywne, napady płaczu, próby samobójcze, spowolniona lub niewyraźna mowa, popadanie w uzależnienia, ogólna impulsywność, zachowania sprzeczne z osobistym systemem wartości, destrukcyjne zachowania kompulsywne, pobudzenie lub spowolnienie psychomotoryczne, zachowania „acting -out”( wyładowywania się), zachowania „giving-up”(poddawanie się), przejawianie perfekcjonizmu.

Wymiar afektywny: ambiwalencja, brak źródeł satysfakcji, utrata poczucia humoru, utrata szacunku do samego siebie, poczucie braku własnej wartości i własnej bezużyteczności, osłabienie związków emocjonalnych ( apatia), obniżony nastrój, smutek, nadmierne lub nieadekwatne poczucie winy, poczucie beszsilnośći, podwyższona lub obniżona reaktywność emocjonalna, skolnność do irytowania się , złośći koncentrowanie na uczuciach depresyjnych, utrata motywacji.

Wymiar relacji: przyjmowanie postawy „ofiary”, znaczna zależność od innych, wysoka reaktywność na innych, brak znaczącej pozycji społecznej, wycofanie się, izolacja, unikanie towarzystwa, apatia, nadmierna potrzeba akceptacji, skłonność do poświęcania się, przybieranie postawy męczennika, przesadne poczucie odpowiedzialności za innych, ponoszenie niepotrzebnych ofiar lub zmuszanie do twego innych osób, zachowania pasywno-agresywne, rozmyte lub zbyt sztywne granice osobowości, dążenie do władzy lub unikanie jej, nieodpowiednie wzorce relacji, nadmierna krytyczność w stosunku do innych, wąski zakres umiejętności komunikacji (identyfikowania i wyrażania uczuć)

Wymiar symboliczny: destruktywne fantazje, wyobrażenia, powtarzające się koszmary, męczące wyobrażenia, objawy stanowiące metaforyczną reprezentację wewnętrznego doświadczenia, interpretacja: „znaczenia” depresji, wyobrażenia o „cudownym uzdrowieniu” zainteresowanie sprawami duchowymi, spekulacje na ten temat.

Wymiar kontekstowy: -uogólnione, przewidywalne odpowiedzi na określone sytuacje, -depresjogenne mechanizmy wyzwalające reakcje dotyczące: konkretnych osób, miejsc, obiektów, pór dnia itp., -trudności w prawidłowej ocenie wymogów sytuacji i własnych zobowiązań, -trudności w zlokalizowania umiejscowienia kontroli w danej sytuacji, -zależne od sytuacji rozmycie lub usztywnienie granic osobowości, -odrzucanie pod wpływem sytuacji wyznawanych wartości etycznych.

Wymiar historyczny: znaczące straty doznane w przeszłości, sytuacje, w których klient nie miał kontroli nad przebiegiem wydarzeń, sprzeczne wymagania i oczekiwania otoczenia, zmienne środowisko, wąski zakres osobistych doświadczeń.

Dziękuję za uwagę Opracowała Justyna Szeląg