Podstawy ortotyki i protetyki narządu ruchu Andrzej Komor Poradnia Ortotyki i Protetyki Narządu Ruchu Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu A.M. w Warszawie

Zaopatrzenie ortopedyczne jest to szereg czynności związanych z wyposażeniem pacjenta w protezę, ortezę lub środek pomocniczy.

Przedmiot ortopedyczny jest to sprzęt medyczny niezbędny pacjentowi w przypadku trwałego inwalidztwa, w okresie choroby lub usprawniania leczniczego

Trzy grupy przedmiotów ortopedycznych: 1 Trzy grupy przedmiotów ortopedycznych: 1. Protezy - sztuczne kończyny zastępujące funkcję naturalnych w przypadku ich częściowego lub całkowitego braku; 2. Ortezy - konstrukcje zewnętrzne dopasowane do powierzchni kończyn i tułowia wspomagające lub zastępujące ich funkcje statyczne i ruchowe oraz zabezpieczające przed powstawaniem zniekształceń; 3. Sprzęt pomocniczy - przedmioty służące zwiększeniu samodzielności osób niepełnosprawnych.

proteza kończyny dolnej - bezpł proteza kończyny dolnej - bezpł. raz na 3 lata proteza tymczasowa - bezpł. raz na rok; wózki inwalidzkie - bezpł. raz na 5 lat; gorsety, aparaty ortop.- bezpł. raz na 3 lata ortezy tułowia, kk dolnych i górnych przy czasowej dysfunkcji - 70%; jednorazowo w leczeniu danej dysfunkcji laski i kule do stałego użytkowania - 70% raz na 3 lata; obuwie ortop. - 70% raz na 1 rok; 70%refundacji z limitu lub bezpłatnie do wysokości limitu !!!

“Okres użytkowania przedmiotu ortopedycznego i środków pomocniczych może ulec skróceniu w przypadku wystąpienia zmian w stanie fizycznym osoby ubezpieczonej.”

Warunki dopuszczające skrócenie okresu używalności przedmiotów ortopedycznych: 1. U osób dorosłych: - w przypadkach zmian w stanie fizycznym powstałych w wyniku zabiegów chirurgicznych lub uwarunkowanych innymi jednostkami chorobowymi powodującymi konieczność zmiany przedmiotu ortopedycznego z jednoczesnym skróceniem okresu używalności dotychczas używanego przedmiotu ortopedycznego; - rehabilitacji.

Warunki dopuszczające skrócenie okresu używalności przedmiotów ortopedycznych: 2. U dzieci i młodzieży do 18 r.ż. w przypadkach zmian w stanie fizycznym powstałych w wyniku: - rehabilitacji; - rozwoju fizycznego, gdy istnieje bezwzględna konieczność dostosowania aktualnie używanego przedmiotu ortop. dla potrzeb dziecka, a możliwości regulacji tego przedmiotu zostały wyczerpane.

MZiOS określa wykaz lekarzy uprawnionych do wystawiania wniosków o zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne: 1. ortopeda, lekarz rehabilitacji medycznej; 2. j.w. + neurolog, reumatolog, chirurg; 3. j.w. + lekarz poz., felczer.

Brak jest przepisów określających kwalifikacje osoby uprawnionej do dobierania, dopasowywania, projektowania i budowania przedmiotów ortopedycznych...

...ale za całość postępowania związanego z zaopatrzeniem ortopedycznym odpowiedzialny jest lekarz zlecający.

Atlas Ortotyki wyróżnia trzy anatomiczne klasy ortez: 1 Atlas Ortotyki wyróżnia trzy anatomiczne klasy ortez: 1. ortezy kończyny górnej; 2. ortezy kończyny dolnej; 3. ortezy kręgosłupa. 4?. obustronne ortezy wspomagające chodzenie (ortezy obu kk. dolnych i kręgosłupa wbudowane lub wkładane do buta).

Nazwy ortez utworzone są od stawów lub odcinków anatomicznych, które obejmują. W powszechnym użyciu znajdują się akronimy upraszczające przepisywanie ortez.

Orteza szyjna sztywna; ang.: CO.

Orteza szyjno-piersiowo-lędźwiowo-krzyżowa; ang.: CTLSO.

Orteza biodrowo-kolanowo-skokowo-stopowa; ang.: HKAFO.

Wniosek o zaopatrzenie w ortezę powinien zawierać informacje merytoryczne konieczne do dobrania lub zaprojektowania ortezy...

takie, jak: 1. rozpoznanie; 2 ... takie, jak: 1. rozpoznanie; 2. analiza deficytów biomechanicznych /porażenie, niedowład, przykurcz, staw rzekomy itp./;

3. Określenie celu terapeutycznego: profilaktyka deformacji; korekcja deformacji; utrwalenie efektu operacji; wspomaganie podstawowej aktywności; poprawa funkcji; efekt przeciwbólowy; pobudzenie osteogenezy itp..

4. Sprecyzowanie zakresu ruchomości ortezy w poszczególnych stawach: ruch wolny; ruch wspomagany; ruch limitowany; brak ruchu.

5. Wyszczególnienie właściwych komponent ortezy /tutor, pelota korygująca/; 6.sposób połączenia części ortezy.

Pacjent i jego rodzice muszą być dokładnie poinformowani o celu i sposobie leczenia.

Ortezy kręgosłupa

Ortezy szyjne CO

Ortezy szyjno-piersiowe CTO

Ortezy typu Minerva i Halo

Ortezy CTLS

Ortezy TLS

Ortezy TLS

Orteza TLS prostotrzymacz

Orteza LS

LSO typ elastyczny

Ortezy kończyny dolnej

Konfekcjonowane oraz indywidualnie robione.

Budowanie klasycznych ortez kończyny dolnej zaczyna się od podłoża, które będąc punktem stałym umożliwia wyznaczenie osi oraz zachowanie poprawnej długości poszczególnych odcinków.

Ortezy stopy (FO) - ortezy palców; - wkładki; - obuwie ortopedyczne (obuwie miarowe wykonane zgodnie z zaleceniem lekarza).

Wkładki ortopedyczne: - derotująca (typu Hohmanna); - korygująca przywiedzenie przodostopia (typu Steindlera); - korygująca płaskostopie poprzeczne; - odciążająca sklepienie podł. stopy; - ochronne, odciążające; - korytkowe, będące składową rozbudowanych ortez. Refundacji podlegają tylko wkładki będące składową obuwia ortop.

Wkładki ortopedyczne

Zasada działania wkładki korygującej przywiedzenie przodostopia (Steindler).

Obuwie ortopedyczne: - dostosowane do deformacji stopy; - korygujące deformację lub zapobiegające jej nawrotowi; - wyrównujące skrócenie kończyny; - obuwie protezowe; - obuwie będące częścią konstrukcji ortotycznej.

utrwalone, zaburzające funkcję chodu zniakształcenie stopy;

porażenie wiotkie lub niedowład spastyczny mięśni stabilizujących stopę

brak części stopy

obuwie może być częścią składową ortezy lub protezy

skrócenie kończyny dolnej: u dzieci powyżej 2cm, u dorosłych powyżej 3cm

Obuwie utrwalające efekt leczenia zachowawczego lub operacyjnego;

Ortezy skokowo - stopowe (AFO) - wbudowane do buta; - wbudowane do wkładki ortotycznej; - wyrównujące skrócenie k.d.; - inne ortezy skokowo-stopowe

Ortezy stawu skokowego wbudowane do buta

Orteza dwuszynowo-opaskowa podudzia wbudowana do buta;

Orteza PTB

DAFO

Inne ortezy stawu skokowego

Ortezy stawu skokowego wbudowane do wkładki ortotycznej

Orteza tulejkowa podudzia

Ortezy kolanowo-skokowo-stopowe (KAFO) - wbudowane do obuwia ortop Ortezy kolanowo-skokowo-stopowe (KAFO) - wbudowane do obuwia ortop.; - wbudowane do wkładki ortop.; - inne ortezy kolanowo-skokowo-stopowe.

Ortezy kolanowo-skokowo-stopowe wbudowane do buta

KAFO wbudowana do wkładki ortopedycznej

Ortezy kolanowo-skokowo-stopowe jednoszynowe

Kontrola zakresu ruchu w ortezach kk. dolnych

Orteza częściowo odciążająca k. d Orteza częściowo odciążająca k.d. z kapą korygującą szpotawość piszczeli

- ortezy udowo-podudziowe; terapeutyczne, funkcjonalne, specjalne

orteza udowo-podudziowa jednoszynowa stosowana przy OA

Ortezy biodrowo-kolanowo-skokowo-stopowe (HKAFO) - typowe ortezy Ortezy biodrowo-kolanowo-skokowo-stopowe (HKAFO) - typowe ortezy...; - ortezy odciążające...; - ortezy wbudowane do buta...; - ortezy wbudowane do wkładki...; - inne ortezy...

Ortezy biodrowo-kolanowo-skokowo-stopowe

Orteza odciążająca k.d. Typu Thomasa

Orteza odciążająca k.d. typu Thomasa

Poprzez zablokowanie zgięcia kolana w ortezie odciążającej k. d Poprzez zablokowanie zgięcia kolana w ortezie odciążającej k.d. typu Thomasa oraz dodanie wyciągu pośredniego za but uzyskano odciążenie kończyny także w fazie wykroku.

Ortezy Toronto i Tachdjian

Pętla Snydry’ego

HKAFO

HO

HO

inne ortezy stosowane w leczeniu stawu biodrowego oraz wad stóp

inne ortezy stosowane w leczeniu stawów biodrowych

SWASH

Ortezy kończyny górnej

Podział ortez kończyny górnej: 1 Podział ortez kończyny górnej: 1. ortezy terapeutyczne - stanowiące integralną część procesu leczniczego; 2. ortezy funkcjonalne - wspomagające codzienną podstawową aktywność.

W obu grupach ortez kończyny górnej wyróżniamy: a W obu grupach ortez kończyny górnej wyróżniamy: a. ortezy statyczne oraz b. ortezy dynamiczne, posiadające zewnętrzne źródło energii ruchowej.

Konfekcjonowane oraz indywidualnie robione.

Orteza odwodząca staw ramienny modularna; (SEWO).

Orteza szynowa odwodząca bark

Orteza stabilizująca bark (SEO).

Orteza tulejkowa ramienna

Orteza statyczna terapeutyczna łokciowo-nadgarstkowo-ręczna (EWHO).

Orteza termoplastyczna stawu łokciowego, nadgarstka i ręki; ang.: EWHO.

Orteza terapeutyczna łokcia (EO).

Ortezy terapeutyczne statyczne

Ortezy przedramienno-nadgarstkowe silikonowe

Ortezy terapeutyczne statyczne nadgarstka.

Ortezy terapeutyczne dynamiczne (WAWHO).

Ortezy funkcjonalne dynamiczne nadgarstka i ręki; ang.: WHO

Orteza funkcjonalna statyczna

Ortezy palców terapeutyczne dynamiczne; ang.: WHFO (wrist-hand-finger)

Ortezy terapeutyczne dynamiczne palców

Ortezy palców (HO) terapeutyczne czynnościowe wspomagające wyprost PIP.

Orteza terapeutyczna statyczna palca.

protezy kończyny górnej

Protezy części ręki kosmetyczne

Proteza przedramienna; uchwyty robocze i kosmetyczne

Proteza ramienna

Proteza całej kończyny górnej

protezy kończyny dolnej

Proteza części stopy

Stopy protezowe

Proteza podudziowa PTB

Proteza udowa

Proteza całej kończyny dolnej “kanadyjska”

Proteza całej kończyny dolnej /kikut krótszy niż 6 cm/

Protezowe wyrównanie skrótu k. d Protezowe wyrównanie skrótu k.d. wmontowane do ortezy częściowo- -odciążającej k.d.

Pomoce ortopedyczne - laski i kule

Pomoce ortopedyczne - podpórka czterokołowa

Dziękuję za uwagę.