Anatomiczno-fizjologiczne przyczyny opóźnień /zaburzeń rozwoju mowy Opracowała: dr Ewa Kuczyńska

Połykanie-cz.1 Szereg ruchów umożliwiających przyjmowanie pokarmów nazywamy połykaniem. Biorąc pod uwagę całą złożoną motorykę tego aktu, można wyodrębnić w połykaniu 3 fazy:

Faza I (policzkowo-językowa) występuje: Połykanie-cz.2 Faza I (policzkowo-językowa) występuje: u noworodka jako ssanie (dojenie), polegające na zwarciu wargowym i policzkowym, któremu towarzyszy uniesienie języka z jego ruchami na podobieństwo tłoka od przodu ku tyłowi; u starszego dziecka jako żucie i mieszanie pokarmów, dzięki złożonym ruchom języka i żuchwy

Połykanie-cz.3 Faza II (gardłowa) polega na równoczesnym: podniesieniu i uwypukleniu ku tyłowi podstawy języka, podczas gdy jego część przednia rozpłaszcza się na podniebieniu twardym; podniesieniu podniebienia miękkiego w celu oddzielenia nosogardła od gardła; podniesieniu krtani z przesunięciem chrząstki pierścieniowatej ku przodowi, co powoduje pochylenie ku tyłowi nagłośni-dzięki temu podniesieniu krtań jest pod nawisem językowym, który zapewnia zasadniczą osłonę dróg oddechowych; zamknięciu przedsionka krtani przez powstanie skurczu mięśni przywodzicieli, co stanowi dodatkową osłonę dróg oddechowych; skurczu mięśni zwieraczy gardła z równoczesnym rozluźnieniem górnego zwieracza przełyku. Czas trwania drugiej fazy wynosi mniej niż pół sekundy i przebiega w bezdechu. Faza gardłowa w zasadzie jest odruchowa, może jednak być wywołana dobrowolnie.

Połykanie-cz.4 Faza III (przełykowa) jest falą skurczu perystaltycznego przesuwającego pokarmy stałe z góry na dół w ciągu 4-8 sekund, płynne zaś około 1-2 sekund bez udziału perystaltyki. Po kilku łykach pojawia się fala perystaltyczna i przesuwa płyn do żołądka. Przy dużej ilości pitego płynu wpust pozostaje otwarty, a połykany płyn przechodzi do żołądka bez zatrzymywania się w przełyku.

Połykanie niemowlęce= niedojrzałe= infantylne= trzewne = wisceralne (łac. viscera -trzewia; brzuch; płód; jądra; wnętrze) W przypadku bezzębia (niemowlęcego czy starczego) język znajduje oparcie, wklinowując się pomiędzy bezzębne wyrostki zębodołowe. W tym okresie jest to stan prawidłowy, u niemowląt trwa on do momentu wyrzynania się siekaczy, ale czasem, niestety, znacznie dłużej. Mówimy wtedy o przetrwałym połykaniu niemowlęcym. Jest to dysfunkcja narządu żucia.

Połykanie dojrzałe W spoczynku koniec języka dotyka powierzchni językowej lub brzegów siecznych siekaczy dolnych. W czasie połykania język, który w przeciwieństwie do pozostałych mięśni ustroju, ma tylko jeden przyczep, szuka oparcia i znajduje je na językowej powierzchni zwartych siekaczy; ucisk jaki na nie wywiera jest równoważony od zewnątrz naciskiem warg. W ten sposób siła ucisku języka choć wywierana 1500-2500 razy w ciągu doby, nie wywołuje przemieszczania zębów i nie działa szkodliwie na stan ich przyzębia.

Połykanie dojrzałe- c.d. Narząd żucia dziecka w okresie wyrzynania się siekaczy (siekacze przyśrodkowe: 6-8 m.ż.; siekacze boczne:8-12 m.ż.) i pierwszych trzonowych (12-16 m.ż.) jest przygotowany do spożywania pokarmów stałych. Czynności związane ze ssaniem pokarmu z piersi matki stopniowo zanikają. Około 18 m.ż. niemowlęcy typ połykania przekształca się w typ połykania właściwy osobom dorosłym. Charakteryzuje go przyleganie grzbietu języka do podniebienia, praca mięśni żwaczy, ustanie czynności mięśnia okrężnego ust, a także zwarcie zębów przeciwstawnych podczas całego aktu połykania.

Połykanie dojrzałe i niemowlęce Przetrwałe połykanie niemowlęce

Oddychanie przez usta dysfunkcją narządu żucia Z ortodontycznego punktu widzenia oddychanie przez usta uważa się za jeden z zewnątrzpochodnych czynników powstawania nieprawidłowości zgryzu. Brak prawidłowej czynności jamy nosowej prowadzi do: zwężenia szczęki, wysokiego ukształtowania się podniebienia, braku zwarcia warg zaburza prawidłowy kształt łuku zębowego. nieprawidłowego ułożenie i czynności języka zaburza prawidłowy kształt łuku zębowego.

Parafunkcje, czyli patologiczne stereotypy ruchowe Do najczęściej występujących parafunkcji należą: ssanie palca, ssanie smoczka, ssanie różnych przedmiotów, nagryzanie policzków, nagryzanie wargi, zwłaszcza dolnej, nagryzanie języka.

Ankyloglosja

Atrezja i mikrocja Co to jest mikrocja i atrezja przewodu słuchowego zewnętrznego? Mikrocja (pol. małe ucho) jest to wada wrodzona małżowiny usznej polegająca na jej niepełnym wykształceniu. Brak małżowiny to anocja. W miejscu małżowiny usznej spotykamy najczęściej różnej wielkości wyrośla skórne posiadające niekiedy szkielet chrzęstny. Wadzie tej zazwyczaj towarzyszy pierwotna atrezja przewodu słuchowego zewnętrznego, tj. niewykształcenie przewodu słuchowego zewnętrznego z brakiem otworu słuchowego oraz deformacja ucha środkowego. Jak często występują wrodzone wady małżowin usznych? Mikrocja występuje raz na około 20.000 żywych urodzeń, równie często zdarza się atrezja przewodu słuchowego zewnętrznego. Wady te są częstsze u płci męskiej (3:2) i występują obustronnie w 25–30% przypadków. W 12–50% przypadków może towarzyszyć im odbiorcza utrata słuchu.

Wady spektrum anocji- mikrocji ocenia się łącznie w czterostopniowej skali Y.Meurmana: Typ I: Ucho zewnętrzne małe, większość struktur prawidłowej małżowiny obecna; przewód słuchowy zewnętrzny zwykle zachowany Typ II: Ucho zewnętrzne jest szczątkowe, małżowina haczykowata, S-kształtna lub wyglądu "znaku zapytania„ Typ III: Ucho zewnętrzne szczątkowe, jedynie tkanka miękka (bez chrząstki), małżowina ukształtowana nieprawidłowo Typ IV: Anocja z niewykształceniem wszystkich struktur ucha zewnętrznego.

13-miesięczny chłopiec. Lewe ucho prawidłowo rozwinięte; w obrębie prawego ucha: atrezja przewodu słuchowego oraz nieprawidłowo rozwinięta małżowina uszna.

Dziewczynka z mikrocją: przed i po rekonstrukcji małżowiny usznej

Mikrocja- stan przed i po rekonstrukcji małżowiny

Obustronna mikrocja

Mikrocja

Mikrocja

Mikrocja

Trąbka słuchowa