Filozofia i teologia. Św. Augustyn i św. Tomasz

Filozofia przedchrześcijańska Filozofia starożytna – badanie istniejącego świata, zajmowanie się rzeczami na zewnątrz człowieka; Intelektualizm – uprawianie filozofii za pomocą rozumu; Uniwersalizm – dążenie do prawdy ogólnie obowiązującej;

Filozofia chrześcijańska Aby kierunek myślowy był wiarygodny musiał stać się filozofią; chrześcijaństwo nie poprzestaje zatem na byciu religią, musi stać się też filozofią; Początkiem tej filozofii jest wiara; proponowanie pewnej koncepcji życia i śmierci; Nowa idea – idea Boga na ziemi; koncepcja łaski (łączność z Bogiem); Filozofia jako miłość mądrości Bóg jako najwyższa mądrość Filozofia szukaniem drogi do upodobnienia się do Boga

Filozofia chrześcijańska – nawiązania do: Platona – był idealistą, wskazywał na wyższość świata duchowego nad materią; Arystotelesa – Bóg jako praprzyczyna; stoików – świat jest przesycony duchem; sceptyków – brak wartości poznania zmysłowego i rozumowego (na gruncie chrześcijańskim źródłem poznania jest Bóg);

Św. Augustyn 354–430 Był filozofem, bo interesowało go poznanie tego, w co wierzył; chciał poznać Boga i własną duszę - dwa najważniejsze elementy świata; Dążył do poznania zmysłowego, rozumowego i mistycznego; Uznawał ideę godności człowieka – w każdym z nas jest coś wartościowego, więc każdemu człowiekowi przysługuje szacunek; Twierdził, że poznane Boga zawdzięczamy samemu Bogu – mamy dążyć do poznania Go poprzez otwieranie się na działanie łaski. Należy praktykować cnoty, aby się przygotować i zasłużyć na poznanie; Próbował zrozumieć problem zła – skąd bierze się sama jego idea? Zła jako takiego nie ma (zło = brak dobra); Uważał, że nie należy się przywiązywać do ludzi i przedmiotów – uczuciowe związki z innymi ludźmi mogą nas odwodzić od Boga; Uważał, że nie należy ufać ciału i jego pobudkom (nawet w związku małżeńskim);

Św. Tomasz z Akwinu ok. 1225–1274 Zajmował się kwestiami możliwości poznania Boga (Jego istnienia, Jego własności, Jego działania); Uważał, że Boga można poznawać poprzez umysł, intelekt (poznając świat, poznajemy również Boga, który ten świat stworzył); Twierdził, że człowiek jest istotą cielesno-duchową, a nie tylko duchową, nie składamy się z samej inteligencji (zaprzeczenie tezy św. Augustyna o możliwości poznania Boga wprost); Dowodził istnienia prawd, które przekraczają rozum; twierdził jednak, że żadna z tych prawd nie sprzeciwia się rozumowi; Dla istnienia Boga wymagał dowodu – odrzucał tezę o aksjomatycznym istnieniu Boga, o prawdzie wrodzonej;

Oddzielenie filozofii od teologii Św. Tomasz oddzielił dwie dziedziny poznania: wiedzę (rzecz rozumu; z rozumu wychodzi filozofia) wiarę (rzecz objawienia; z objawienia wychodzi teologia) Filozofia Teologia poznawanie pracą rozumu np. kwestie istnienia Boga studiowanie Pisma

Dowody istnienia Boga według św. Tomasza z istnienia ruchu – poznanie rozumowe ruchu; musi istnieć jakaś pierwsza siła, która porusza materię; z niesamoistności świata – Bóg jako przyczyna sprawcza; rzeczy nie powstają same z siebie, istnieje przyczyna inicjująca to, co się dzieje; z przypadkowości i konieczności – Bóg jako przyczyna konieczności; twierdzenie, że wszystko jest przypadkowe, prowadzi do pojmowania świata jako chaosu; musi być coś, co jest konieczne i odpowiada za porządek istniejący w świecie; z hierarchii doskonałości – Bóg jako byt najdoskonalszy; istnienie hierarchii doskonałości; w świecie nie ma szczytów doskonałości, Bóg – najwyższa doskonałość – musi być „pozaświatowy”; z celowości rzeczy – skoro wszystko ma swój cel, jaki jest cel najwyższy, do czego dąży świat? Ten cel musi istnieć poza światem;

Dziękuję za uwagę ;)