Dane INFORMACYJNE Nazwa szkoły: Zespół Szkół nr 2 w Szamotułach ID grupy: 97/74_MF_G1 Kompetencja: matematyczno- fizyczna Temat projektowy: Zjawiska optyczne (świetlne) w atmosferze Semestr/rok szkolny: semestr I; 2009/2010

Zjawiska optyczne w atmosferze

Światło to fale elektromagnetyczne o długości fali zawartej w przedziale 380-780 nm czyli światło widzialne, na które reaguje siatkówka oka człowieka w procesie widzenia. (tzw. światło widzialne). Światło

Odbicie kąt padania promienia = kąt odbicia promienia

Załamanie

Rozproszenie

Cień i półcień Cień i półcień otrzymaliśmy przez oświetlenie piłeczki pingpongowej światłem latarki. Jeżeli źródło światła nie jest punktowe, wówczas wyróżnia się obszar cienia całkowitego i półcienia. Półcień jest obszarem do którego docierają promienie tylko z części powierzchni źródła.

Rozszczepienie Rozszczepienie w fizyce to zjawisko rozdzielenia się fali na składowe o różnej długości.

Zielony promień Tuż powyżej zachodzącego lub wschodzącego Słońca lub tuż po jego schowaniu się za horyzontem widoczny jest, zwykle nie dłużej niż przez kilka sekund, niewielki zazwyczaj zielony obszar na nieboskłonie.

Zorza polarna Przyczyną powstawania jest wiatr słoneczny, zatrzymywany w rozciągliwym magnetycznym ogonie ciągnącym się na setki tysięcy kilometrów w nocnym cieniu naszego globu.

Wieniec Wieniec – to zjawisko zachodzi wówczas, gdy Słońce lub Księżyc są przesłonięte cienką, półprzeźroczystą warstwą chmury lub mgły, zwykle ma postać barwnej poświaty (aureoli) wokół tarczy Słońca lub Księżyca, niebieskiej od strony wewnętrznej, czerwonej na zewnątrz.

Tęcza Tęcza powstaje w wyniku rozszczepienia światła załamującego się i odbijającego się wewnątrz kropli wody (np. deszczu) o kształcie zbliżonym do kulistego.

Błyskawica Błyskawica jest to zjawisko świetlne towarzyszące nagłemu wyładowaniu elektryczności atmosferycznej, przejawiających się krótkim i silnym błyskiem.

Zaćmienie księżyca Zachodzi, gdy Ziemia znajduje się między Słońcem a Księżycem będącym w pełni i Księżyc "wejdzie" w stożek cienia Ziemi.

Gloria Gloria powstaje na skutek dyfrakcji (ugięcia fal) i odbicia światła na kroplach wody. Jest podobna do wieńca, jednak powstaje nie dookoła Słońca lub Księżyca, lecz dookoła punktu położonego po stronie przeciwnej względem tarczy ciała niebieskiego.

Halo Zjawisko wywołane jest załamaniem promieni słonecznych na kryształach lodu i odbiciem wewnątrz kryształów lodu znajdujących się w chmurach pierzastych piętra wysokiego (cirrostratus) lub we mgle lodowej.

Iryzacja Iryzacja to zjawisko optyczne polegające na powstawaniu tęczowych barw w wyniku interferencji światła białego odbitego od przezroczystych lub półprzezroczystych ciał składających się z wielu warstw substancji o różnych własnościach optycznych.

Miraż Miraż, fatamorgana – zjawisko powstania pozornego obrazu odległego przedmiotu w wyniku różnych współczynników załamania światła w warstwach powietrza o różnej temperaturze, a co za tym idzie, gęstości.

Słońce poboczne Słońce poboczne powstaje w wyniku załamania się promieni słonecznych na kryształach lodu występujących w formie sześciokątnych płytek opadających w pozycji poziomej, podobnie jak opadające liście.

Słup słoneczny Zjawisko powstaje w wyniku odbicia światła nisko położonego Słońca lub innego źródła światła na powierzchni uporządkowanych swobodnym opadaniem kryształów płatkowych lodu.

Pierścień Bishopa Zjawisko w atmosferze w postaci białawego pierścienia naokoło Słońca lub Księżyca, ze słabo niebieskawym zabarwieniem od strony wewnętrznej i czerwonawo brązowym ze strony zewnętrznej.

Łuk okołozenitalny Łuk okołozenitalny przyjmuje formę pomniejszonej tęczy "do góry nogami", otaczającej zenit. Promień łuku okołozenitalnego maleje wraz ze wzrostem wysokości Słońca ponad horyzontem.

Krąg parheliczny Krąg parheliczny powstaje w wyniku odbicia się światła od pionowych ścianek kryształów lodowych w chmurach piętra wysokiego.

Pył diamentowy Pył diamentowy to małe kryształki lodu, zazwyczaj unoszone w powietrzu, występujące w niskich temperaturach. Pył diamentowy obserwuje się przy powierzchni Ziemi, w górnych warstwach troposfery oraz w polarnych chmurach stratosferycznych.

Dyfrakcja Dyfrakcja czyli ugięcie fali to zjawisko fizyczne zmiany kierunku rozchodzenia się fali na krawędziach przeszkód oraz w ich pobliżu.

Fluorescencja To jeden z rodzajów luminescencji – zjawiska emitowania światła przez wzbudzony atom lub cząsteczkę. Zjawisko uznaje się za fluorescencję, gdy po zaniku czynnika pobudzającego następuje szybki zanik emisji w czasie około 10−8 s.

Fosforescencja Jest to jeden z rodzajów fotoluminescencji; zjawisko świecenia niektórych substancji światłem własnym, wywołane uprzednim naświetleniem z zewnątrz.

Interferencja Interferencja to zjawisko nakładania się fal prowadzące do zwiększania lub zmniejszania amplitudy fali wypadkowej.

Wschód Słońca Wschód Słońca - początek dnia; moment, w którym górna połowa tarczy słonecznej przekracza linię horyzontu.

Źródła: Własne zdjęcia i wnioski z doświadczeń www.wikipedia.pl www.portalwiedzy.onet.pl www.interklasa.pl/meteo/zjawiska Fizyka dla uczniów LO; K. Chyla; wyd. DEBIT

_________ __ _____