Spostrzeganie

Odbiór wrażeń, percepcja identyfikacja i rozpoznawanie Interpretowanie obrazów na siatkówce Rzeczywistość, wieloznaczność i zniekształcenia Nauki płynące ze złudzeń To co nabyte i wrodzone w spostrzeganiu

Percepcja W szerokim rozumieniu: Rejestracja (uchwycenie) przedmiotów i zdarzeń środowiska zewnętrznego: ich odbiór sensoryczny, zrozumienie, identyfikację i określenie werbalne oraz przygotowanie reakcji na nie.

Percepcja jako proces Odbiór wrażeń – energia fizyczna podlega transdukcji na aktywność nerwową komórek kory mózgowej Percepcja (w wąskim rozumieniu) – kształtowanie wewnętrznej interpretacji obiektu i powstanie spostrzeżeń bodźców Identyfikacja i rozpoznanie – przypisywanie znaczenia spostrzeżeniom

Rodzaje zmysłów Wzrok Słuch Smak Węch Dotyk (czucie skórne) Zmysł równowagi

Interpretacja obrazu na siatkówce

Interpretacja obrazu na siatkówce – bodziec dystalny

Interpretacja obrazu na siatkówce – bodziec proksymalny

Bodziec dystalny i proksymalny

Procesy organizujące percepcję 1 Podział na regiony Figura i tło Zamykanie Zasady grupowania percepcyjnego Ramy odniesienia

Zasady organizacji percepcyjnej

Procesy organizujące percepcję 2 Integracja przestrzenna i czasowa Spostrzeganie ruchu Spostrzeganie głębi Stałość spostrzegania

Złudzenia percepcji

Schemat procesu percepcji Inne procesy umysłowe Identyfikacja i rozpoznanie Spostrzeżenia Wrażenia Bodźce środowiskowe oczekiwania, przekonania wiedza, pamięć, język motywacja analiza części organizacja głębia stałość procesy sensoryczne „obrazek” Procesy odgórne (sterowane pojęciowo) Procesy oddolne (sterowane danymi) Przykład

Złudzenia rozpoznawania

Złudzenie góry cylindra – co jest większe: rondo, czy szczyt cylindra?

Złudzenie Poggendorfa – czy linia ukośna jest łamana?

Złudzenie Ebbinghausa – które z centralnych kół jest większe?

Złudzenie Müllera-Lyera – która z linii poziomych jest dłuższa

Złudzenie Zoellnera – czy linie pionowe są równoległe?

Zasady organizacji percepcyjnej

Znajdź jelenia obok łani.                                                                                        

Spostrzeganie głębi Wskaźniki dwuoczne Wskaźniki ruchu Wskaźniki obrazowe

Stałość spostrzegania Stałość wielkości i kształtu Stałość położenia Wskaźniki obrazowe

Percepcja jest procesem twórczym, polegającym na aktywnym odbiorze, analizie i interpretacji zjawisk zmysłowych. W procesie tym aktualnie nadchodzące informacje zmysłowe przetwarzane są w taki sposób, aby zgadzały się z zarejestrowaną w pamięci jednostki wiedzą o otaczającym świecie.

Procesy uwagi Przetwarzanie mimowolne Funkcje uwagi Mechanizmy uwagi

Funkcje uwagi Uwaga jako filtr bodźców: wstępna selekcja cech Uwaga i selekcja reakcji: późna selekcja cech Uwaga jako wrota świadomości

Funkcje uwagi Selektywność – zdolność wyboru jednego bodźca, źródła stymulacji czy ciągu myśli, kosztem innych Czujność – zdolność do długotrwałego oczekiwania na pojawienie się ściśle określonego bodźca, zwanego sygnałem, a ignorowanie pozostałych bodźców, zwanych szumem Przeszukiwanie – proces aktywny (w przeciwieństwie do czujności), polegający na systematycznym badaniu pola percepcyjnego w celu wykrycia obiektów spełniających założone kryterium Kontrola myśli jednoczesnych  np. teoria zasobów uwagi (D. Kahneman)

Mechanizmy uwagi Rozdział zasobów Automatyzmy

Zadanie Stroopa 1 Zmierz swój czas czytania na głos wszystkich słów, nie zwracając uwagi na kolor, jakim są wydrukowane Następnie zmierz swój czas wymieniania kolorów wszystkich słów bez zwracania uwagi na ich treść

Zadanie Stroopa 2

Zadanie Stroopa 3 Prawdopodobnie wykonałeś zadanie pierwsze szybko i bez wysiłku, wcale lub tylko minimalnie zastanawiając się nad nim Zadanie drugie wymagało twej pełnej, świadomej uwagi, ponieważ musiałeś poradzić sobie z interferencją poznawczą

Ramy odniesienia

Spostrzeganie głębi Wskaźniki dwuoczne Wskaźniki ruchu Wskaźniki obrazowe

Stałość spostrzegania Stałość wielkości i kształtu Stałość położenia Wskaźniki obrazowe

Procesy identyfikacji i rozpoznawania Procesy oddolne i odgórne Rozpoznawanie przez składniki Wpływ kontekstu i oczekiwań Rola czynników osobowościowych i społecznych Twórcze gry percepcyjne

Wpływ kontekstu i oczekiwań Schematy Nastawienie percepcyjne