Prognoza obciążeń fizycznych pracownika na przykładzie księgowej Wykonał: Błażej Kasperkiewicz
Co to jest? Miernikiem ciężkości pracy jest wydatek energetyczny, niezbędny element oceny obciążenia fizycznego. Obciążenie fizyczne jest relacją pomiędzy wymaganiami, jakie stawia praca ze względu na wysiłek fizyczny a możliwościami organizmu. Charakteryzując te wymagania trzeba określić elementy układu ruchu zaangażowane w wysiłek (kończyny lub całe ciało), ustalić udział wysiłku dynamicznego i statycznego oraz określić ich intensywność, sumaryczną wielkość wydatku energetycznego, częstotliwość ruchów, a także czas, przez jaki wykonywany jest wysiłek fizyczny.
Praca na stanowisku księgowej jest w dużej mierze pracą umysłową i nie wymaga dużej siły, wymagana jest wysoka sprawność umysłowa. Z ergonomicznego punktu widzenia, wszystkie prace biurowe, niezależnie od ich merytorycznych celów, można scharakteryzować jako prace umysłowe, wykonywane w pozycji siedzącej.
Pozycja siedząca charakteryzuje się: - dużą stabilizacją tułowia (ograniczenie ruchów pozornych, pozwalających utrzymać ciało w danej pozycji), - najlepszą koordynacją ruchową kończyn, - odciążeniem kończyn dolnych, a nieraz i górnych (oparcia przy siedziskach), - odciążenie układu krwionośnego
Koszt energetyczny Podczas wykonywanej pracy, pozycja, jaką przyjmuje pracownik jest wynikiem koordynacji mięśniowo-nerwowej całego organizmu. Musi on ponieść pewien koszt fizjologiczny by utrzymać ciało w określonej pozycji. Koszt dla pozycji siedzącej wynosi 67,4 kcal /godz.
Zagrożenia Pozycja ta daje dobrą stabilizację dla precyzyjnej pracy rąk, skutkuje niewielkim kosztem energetycznym wykonywanych czynności, gdyż nie angażuje dużych grup mięśni. W tym kontekście praca biurowa jest określana jako lekka. Jednak praca ta, zwłaszcza wykonywana w nieodpowiednich warunkach, może stać się źródłem wielu uciążliwości prowadzących do pogorszenia stanu zdrowia i ogólnej kondycji fizycznej lub psychicznej pracownika, a w konsekwencji również znacznego spadku wydajności pracy.
Podstawowe czynniki uciążliwe obciążenia mięśniowo-szkieletowe Pozycja siedząca utrzymywana długotrwale podczas pracy może stać się uciążliwa. Konsekwencją unieruchomienia jest niekorzystne obciążenie kręgosłupa (wzrost ciśnienia krążków), statyczne obciążenie mięśni tułowia i pleców, które sprzyja tworzeniu się nieprawidłowych krzywizn kręgosłupa. Zaburzenia krążenia w obrębie ud mogą wynikać ze zbyt wysokiego siedziska i nieprawidłowo ukształtowanej krawędzi płyty siedziska. Jak podaje wiele źródeł literaturowych, dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego u osób wykonujących prace w pozycji siedzącej obejmują ok. 35% tej populacji pracowników.
Obciążenie statyczne może wynikać z utrzymywania jednej pozycji, bez możliwości jej zmiany na inną, przez 70% czasu pracy. Brak aktywności fizycznej powoduje spowolnienie procesów fizjologicznych. Wśród nich spowolnienie krążenia, spłycenie oddechu może być przyczyną niedotlenienia, przejawiającego się znużeniem, zmniejszeniem wydolności fizycznej i umysłowej.
stres Praca rutynowa jest często monotonna, co powoduje znużenie, dużą ilość popełnianych błędów, brak zaangażowania w pracę. Z kolei intensywnej pracy umysłowej, wykonywanej często pod presją czasu i w warunkach napięć między pracownikami i pracodawcami towarzyszy stres, powodując zmęczenie, bóle głowy, frustracje, wypalenie.
niewłaściwe oświetlenie Intensywna praca wzrokowa w nieodpowiednich warunkach oświetlenia może powodować lub pogłębiać zmęczenie
hałas Hałas w pomieszczeniach pracy biurowej emitowany przez kserokopiarki, telefony, faksy, najczęściej nie występuje w natężeniach, które powodowałoby uszkodzenia narządu słuchu, ma charakter przeszkadzający.
Inne szkodliwe substancje chemiczne nieodpowiednia wentylacja nieodpowiednia wentylacja obciążenie termiczne
Szczególne pogłębienie obciążenia pracą w pozycji siedzącej ma miejsce wtedy, gdy w zły sposób dobrano biurka i krzesła (są one za wysokie / za niskie). Podczas pracy wykonywanej przez księgową szczególnie narażony jest kręgosłup oraz wzrok. Bez przerw w takiej pracy nie obejdzie się bez bólu pleców, kolan, mrowienia. W pracy statycznej mamy do czynienia z gorszym ukrwieniem mięśni, co powoduje ich drętwienie a w konsekwencji i ból. Skutkiem będzie mniej efektywna praca.
Dolegliwości zdrowotne, które mogą wystąpić - bólu (głowy, pleców, karku, rąk, nadgarstków itd.), - zapalenia ścięgien, stawów, itd. - obrzęku, opuchlizny palców, dłoni, stawów, - zniekształcenia kości - mrowienia, drętwienia (ramion, nóg, itd.), - osłabienia koordynacji ruchów, - zmęczenia (wywołanego głównie brakiem odpowiednich przerw),
Dolegliwości te spowodowane są głównie przez: - niepoprawne ustawienie stanowiska do czytania a także stanowiska komputerowego i jego wyposażenia (krzesło, stół, notebook, itd.) –, które wymusza przyjęcie przez użytkownika niekorzystnej sylwetki podczas pracy, nadmierne obciążenie określonej grupy mięśni i układu szkieletowego (kostnego); - nieodpowiednia organizacja stanowiska pracy i techniki pracy;
- przyjęcie niepoprawnej sylwetki podczas pracy - która wymusza na organizmie dodatkowy wysiłek, nadmierne obciążenie określonej grupy mięśni i układu szkieletowego (kostnego); - powtarzanie tych samych czynności: np. wprowadzanie informacji do bazy danych z zasobami czytelni. Operacje tego typu charakteryzują się cyklicznym powtarzaniem tych samych czynności; - nie korzystanie z mikroprzerw i ćwiczeń relaksacyjnych, które umożliwiają regenerację zmęczonych partii ciała. Głównie odnosi się do wzroku.
Dziękuje za uwagę.