Ciemna liczba przestępstw Ciemna liczba przestępstw. Przykład badań wiktymizacyjnych mieszkańców wybranych obszarów w Łodzi Stanisław Mordwa Kat. Gospodarki Przestrzennej i Planowania Przestrzennego UŁ

Ciemna liczba przestępstw Ciemna liczba przestępstw – liczba przestępstw nieujawnionych, czyli niezgłoszonych* i/lub niezarejestrowanych *art. 304 k.p.k. art. 240 k.k. „…. za niezgłoszenie… kara pozbawienia wolności do lat 3 ...”

Ciemna liczba przestępstw Przestępczość rzeczywista (faktyczna) * wskaźnik zgłaszalności ** Polskie Badania Przestępczości ’07 ’08

Metody badania przestępczości nieujawnionej eksperyment obserwacja uczestnicząca, wywiad: - badanie typu self-report, - survey wiktymizacyjny, - pośrednie doświadczenia wiktymizacyjne. Eksperyment: kradzieże sklepowe 1:40 Obserwacja uczestnicząca: kradzież kieszonkowa 1:200

Wiktymologia Wg B. Mendelssohna jest ona „samodzielną dyscypliną naukową, która zajmuje się ofiarami niezależnie od źródeł ich pokrzywdzenia – obejmuje zarówno ofiary działań sił przyrody, jak i działań ludzkich”. Wg H. von Hentinga, który sformułował koncepcję wiktymologii kryminalnej, stanowiącej subdyscyplinę kryminologii, przedmiotem badań są jedynie ofiary pokrzywdzone przestępstwem.

Ofiara W rozumieniu Polskiej Kart Praw Ofiary „ofiarą (…) jest osoba fizyczna, której dobro prawem chronione zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo, a także jej najbliżsi. W systemie prawnokarnym zamiast pojęcia ofiary zdefiniowano termin pokrzywdzonego. W art. 49 kodeksu postępowania karnego zapisano: - §1. Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.

Survey wiktymizacyjny… …daje możliwość szacowania rozmiarów przestępczości nieujawnionej, a czasem także przestępczości rzeczywistej. … w Wielkiej Brytanii i w USA prowadzany jest rutynowo (stałe coroczne panele) w celu określenia poziomu i głównych tendencji przestępczości. Wyniki są traktowane jako pełnoprawna alternatywa danych urzędowych.

Wady metody badań: survey’u wiktymizacyjnego To samo przestępstwo może być opisane kilka razy, wówczas gdy było więcej jego ofiar niż jedna; Badane są tylko osoby fizyczne – nie bada się zatem przestępczości dotykającej osób prawnych i instytucji; Badane są tylko przestępstwa pospolite; „Ujawniane” są przez ofiary tylko te przestępstwa, która jest zarejestrowana w ich świadomości i umysłach; -» teleskoping, zapominanie Ofiary mogą nie ujawniać czynów o których nie wiedzą, że są karalne lub o czynach, o których nie chcą mówić (np. lobbing, molestowanie, gwałt); Są przestępstwa bez ofiar i ofiary, których nie można zbadać; Są grupy wysokiego ryzyka wiktymizacyjnego, które trudno ująć w badaniach (żołnierze, więźniowie, alkoholicy, bezdomni…).

Obszary badań Dąbrowa, Julianów, Nowe Miasto.

Dąbrowa Wielorodzinna zabudowa blokowa Dąbrowy powstała głównie w latach 1970-75. Charakterystyczne dla tego obszaru jest duża liczba budynków, w których znajduje się wiele mieszkań o niedużej powierzchni użytkowej. Wysokość zabudowy jest tutaj zróżnicowana podobnie jak standard mieszkań, który generalnie jest jednak niewysoki (Dzieciuchowicz 1979, 2005).

Julianów ul. Malwowa ul. Biegańskiego ul. Skarbowa ul. Malwowa Julianów reprezentuje typ zabudowy jednorodzinnej i małych domków mieszkalnych. Tutejsza zabudowa nie tworzy jednego ciągu domów o podobnym typie czy wyglądzie. Współcześnie dominują na obszarze osiedla budynki typu willowego o dużej kubaturze. Mogą być one jedno- lub dwupiętrowe, jedno- lub wielorodzinne. Najbardziej charakterystyczne dla całego Julianowa są wille z lat 30-tych XX w. przy ul. Skarbowej w południowo-zachodniej części osiedla. Osiedle to uważane jest za jedno z najbardziej preferowanych miejsc do zamieszkania w Łodzi. Generalnie jest to obszar o luźnej zabudowie, z dużą ilością zieleni. ul. Skarbowa ul. Malwowa

Nowe Miasto (ul. Piotrkowska) Wytyczenie w 1821 r. Nowego Miasta dało impuls do dynamicznego rozwoju Łodzi przemysłowej. Współcześnie dominuje tutaj zabudowa śródmiejska z końca XIX w. i początku XX w. Przeważają w Nowym Mieście trzy-kondygnacyjne kamienice czynszowe, tworzące tzw. podwórka studnie, które ówcześnie charakteryzowały się bardzo wysokim standardem i wyposażeniem mieszkań. Obecnie jednak budynki charakteryzuje wysoki stopień zużycia technicznego. Dodatkowo jakość życia w tym osiedlu obniża wysoka intensywność zabudowy, brak zieleni towarzyszącej, wysokie natężenie ruchu i przemieszanie funkcji (włącznie z przemysłową). Do Nowego Miasta należy reprezentacyjna dla Łodzi ul. Piotrkowska z jednej strony, ale także cieszące się złą sławą ulice Wschodnia i Rewolucji 1905r

Nowe Miasto ul. Wschodnia ul. Północna ul. Włókiennicza ul. Wschodnia

Badania wiktymizacyjne 1. ogólny współczynnik zgłoszeń Ogólna liczba czynów zgłoszonych na 100 popełnionych Polska 47,5 Warszawa 44,5 Łódzkie 54,2

Badania wiktymizacyjne 1.1 powody niezgłaszania przestępstw

Badania wiktymizacyjne 2. ogólny roczny współczynnik wiktymizacji Odsetek ofiar wśród ogółu respondentów łódzkie 21,7 Polska 20,4 Warszawa 26,1

Badania wiktymizacyjne 3. najwyższe współczynniki wiktymizacji *W badaniach uwzględniono: kradzież samochodu, kradzież z samochodu, wandalizm samochodowy, kradzież motocykla, kradzież roweru, kradzież z włamaniem, usiłowanie włamania, rozbój, kradzież własności osobistej, czyny o charakterze seksualnym, pobicie.

Porównanie źródeł informacji o przestępczości

. Dziękuję za uwagę