Czy rozwój mowy mojego dziecka przebiega prawidłowo ?

Mowa Mowa jest dźwiękowym porozumiewaniem się ludzi. Jest ona procesem jednolitym, ale zależnie od aspektu badań można w nim wyodrębnić czynności nadawania mowy i czynności odbioru mowy oraz wytwór mówienia i rozumienia czyli tekst. (L. Kaczmarek 1982).

Proces rozwoju mowy W procesie rozwoju mowy istotną role spełniają trzy grupy czynników: tzn. biologiczne, psychologiczne, społeczne. Mowa nie jest umiejętnością wrodzona. Człowiek nabywa ją w ciągu swego życia osobniczego w kontakcie z mówiącymi ludźmi (B. Rocławski 1983).

Prawidłowy rozwój mowy L. Kaczmarek (1982) wyodrębnia cztery okresy kształtowania mowy dziecka: Okres melodii (sygnału-apelu: 0-1 r. ż.) Okres wyrazu (sygnału jednoklasowego: 1-2 r. ż.) Okres zdania (sygnału dwuklasowego: 2-3 r. ż) Okres swoistej mowy dziecięcej (swoistych form językowych 3- 7 r. ż)

Okres melodii 0-1r. ż Różne rodzaje krzyku, płaczu, mlaskania, cmokania Głużenie Gaworzenie Echolalia- dziecko próbuje naśladować mowę dorosłych Ok. 9 miesiąca dziecko powinno reagować na swoje imię

Okres wyrazu 1-2 r. ż Pojawiają się pierwsze wyrazy Wypowiedzi coraz bardziej przypominają brzmienie wyrazu danego języka Jeden wyraz zastępuje zdanie, często kilka różnych zdań

Okres zdania 2-3 r. ż Pojawiają się proste zdania Dziecko trudniejsze głoski zastępuje łatwiejszymi do wymówienia (dokonuje substytucji) Występuje upraszczanie grup spółgłoskowych Brak wyraźnych końcówek w wypowiadanych wyrazach

Okres swoistej mowy dziecięcej 3-7 r. ż Zjawiska występujące w wypowiedziach dziecka: metatezy, asymilacje, kontaminacje, substytucje Dziecko 4 letnie powinno umieć opowiedzieć zdarzenie czy bajkę 5 r.ż wypowiedzi zrozumiałe dla otoczenia 6 r. ż poprawna wymowa sz, ż, cz, dż, r

7 rok życia Prawidłowa wymowa wszystkich spółgłosek i samogłosek języka polskiego.

Jakie mogą być przyczyny wad wymowy ? Nieprawidłowa budowa narządów mowy np: rozszczep warg i podniebienia, krótkie wędzidełko podjęzykowe Niska sprawność narządów mowy (warg, języka, podniebienia miękkiego, żuchwy) Zaburzenia słuchu fizjologicznego i fonetyczno-fonematycznego Dysfunkcja ssania, połykania i oddychania Wady zgryzu Częste infekcje kataralne, zapalenia uszu

Przyczyny wad wymowy Opóźniony rozwój intelektualny Opóźniony rozwój ruchowy Słaba stymulacja ze strony środowiska rodzinnego Uszkodzenie pewnych struktur mózgowych doprowadzające do częściowej lub całkowitej utraty mowy

Najczęściej spotykane wady wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym Seplenienie ( min. proste, międzyzębowe, boczne) Kappacyzm/Gammacyzm Mowa bezdźwięczna Reranie ( min. zastępowanie głoski r przez l lub j, r francuskie, r gardłowe, r wargowe, wymowa międzyzębowa, wymowa boczna)

Bibliografia Demel G.: Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994 Kaczmarek L.: Nasze dziecko uczy się mowy, Wyd. 5, Wydaw. Lubelskie, Lublin 1986 Minczakiewicz M. E.:Mowa-rozwój-zaburzenia-terapia, Wydaw. Naukowe WSP, Kraków 1997

CZY ROZWÓJ MOWY TWOJEGO DZIECKA PRZEBIEGA PRAWIDŁOWO? Prezentację przygotowała Beata Skopińska-Zajda logopeda specjalista neurologopedii CZY ROZWÓJ MOWY TWOJEGO DZIECKA PRZEBIEGA PRAWIDŁOWO? Jeśli masz wątpliwości skorzystaj z pomocy specjalisty