Choroby wysypkowe wieku dziecięcego

Plan prezentacji: Ospa wietrzna. Rumień nagły. Rumień zakaźny. Odra. Różyczka. Płonica.

Ospa wietrzna (Varicella, wiatrówka)

Ospa wietrzna (Varicella, wiatrówka): DEFINICJA: jest to ostra choroba zakaźna przede wszystkim wieku dziecięcego, cechująca się występowaniem rozsianych wykwitów na skórze i błonach śluzowych oraz miernie nasilonymi objawami ogólnymi. ETIOLOGIA: VZV wirus Varicella-Zoster (DNA), z grupy Herpesvirus. EPIDEMIOLOGIA: Zachorowanie- 183 446 (w Polsce w 2010) Chorują głównie dzieci w wieku 1-14 lat. Nasilenie zachorowań- od marca do maja. DROGA PRZENOSZENIA: kontakt bezpośredni i pośredni. ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA: człowiek chory na ospę wietrzną lub półpasiec. Wirus znajduje się w wydzielinie z nosa i gardła oraz w pęcherzykach. OKRES WYLĘGANIA: 11-21dni. ZAKAŹNOŚĆ: występuje 2- 3 dni przed wysypką, utrzymuje się do czasu przyschnięcia pęcherzyków w strupki, przeciętnie wynosi 6-7 dni od początku wysypki.

Ospa wietrzna (Varicella, wiatrówka): Przechorowanie ospy wietrznej daje zasadniczo trwałą odporność, ale zdarzają się powtórne zachorowania. Ze względu na właściwości neurotropowe wirus może przetrwać w organizmie i uaktywnić się po latach przy spadku odporności, powodując zachorowanie na półpasiec.

Ospa wietrzna- obraz kliniczny: Okres zwiastunowy (24-36 godz.): Złe samopoczucie. Osłabienie. Ból głowy. Brak łaknienia. Objawy żołądkowo-jelitowe. Gorączka.

Ospa wietrzna- wysypka: Wykwity pojawiają się nagle w połączeniu ze zwyżką ciepłoty ciała do 38-39˚C. Początkowo różowa plamka, zmieniająca się w grudkę → pęcherzyk → zasychanie w strupki → blizny Występuje rzutami co 2-5 dni.

Ospa wietrzna- wysypka: Obok siebie różne stadia. Może utrzymywać się dłużej niż tydzień. Wysypka pojawia się kolejno : na tułowiu (plecy, klatka piersiowa, brzuch), twarz, owłosiona skóra głowy, kończyny (zwykle oszczędzone dłonie i stopy).

Ospa wietrzna- obraz kliniczny: U 10-30% - zmiany na błonach śluzowych. Lokalizacja zmian na: podniebieniu, dziąsłach, policzkach, brzegu języka, migdałki, (rzadziej), krtani, przewodzie słuchowym zewnętrznym, spojówce, rogówce, brzegu powiek, błonach śluzowych okolicy odbytu i narządów płciowych.

Powikłania ospy wietrznej: 6/1000 chorych wymaga hospitalizacji z powodu powikłań Zapalenie mózgu, móżdżku. Aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Poprzeczne zapalenia rdzenia kręgowego. Zakrzepowe zapalenie naczyń mózgu (przyczyna udarów u dzieci). Zespól Reye’a. Zespół Guillaina- Barrégo. Wirusowe zapalenie płuc. Zapalenie mięśnia sercowego, osierdzia. Zapalenie nerek. Zapalenie wątroby. Zapalenie stawów. Zapalenie jąder. Małopłytkowość. Wtórne zakażenie bakteryjne skóry i tkanki podskórnej.

Diagnostyka różnicowa: Uogólniona postać opryszczki zwykłej. Półpasiec rozsiany. Liszajec pospolity. Pęcherzyca noworodków. Liszaj pokrzywkowy. Trądzik pospolity. Kiła. Krwiopochodna gruźlica skórę. Postać egzemy niemowlęcej. Ukąszenie przez owady. Rumień wysiękowy wielopostaciowy. Wysypki polekowe. Pęcherzykowa postać róży.

Ospa wietrzna- badania dodatkowe: Stwierdzenie wirusa w zawartości pęcherzyków lub komórek Tzanka w wymazie z dna pęcherzyka. Obecność swoistych przeciwciał IgM, IgA i narastania specyficznych IgG.(4x wzrost miana przeciwciał w okresie zdowienia). Potwierdzenie serologiczne: uzyskuje się odczyn wiązana dopełniacza i odczyn neutralizacji. Liczba leukocytów początkowo w normie, następnie niewielka leukopenia z limfocytozą. OB w normie, CRP może być niewiele podwyższone.

Ospa wietrzna: LECZENIE: PROFILAKTYKA: szczepienia Codzienna kąpiel (ew. nadmanganian potasu) Nie stosować pudrodremu, papek, itp. Leki przeciwhistaminowe I gen. W zwalczaniu gorączki: paracetamol- zalecany, kwas salicylowy i jego pochodnych- nie stosować, ( ryzyko zespołu Reya). Ibuprofen- lepiej nie stosować, może sprzyjać rozwojowi nadkażeń paciorkowcami A. Acyclowir - u pacjentów z grupy ryzyka ciężkiej ospy wietrznej. P.o. 80 mg/kg/d ( 5 x /d) minimum przez 5 dni i.v. 500 mg/m2/dawkę, (pamiętać o dobrym nawodnieniu) Izolacja chorego. Zgłoszenie zachorowania do sanepidu. PROFILAKTYKA: szczepienia

Grupy ryzyka ciężkiej ospy wietrznej: Młodzież i osoby dorosłe ( >12 r.ż.). Przewlekłe choroby skóry (AZS). Przewlekłe choroby płuc. Bardzo ciężki, a nawet śmiertelny: Noworodki urodzone przez kobiety, które miały kontakt z ospą wietrzną 5 dni przed lub 2 dni po porodzie. Kobiety w ciąży (II, III trymestr). Chorzy na nowotwory złośliwe. Wrodzone lub nabyte niedobory odporności (komórkowej). Leczenie immunosupresyjne, w tym przewlekła terapia dużą dawką dawka (GKS) ogólnie ≥2 mg/kg mc./d lub ≥ 20 mg/d przez ≥14 dni. przewlekłe leczenie salicylanami.

Ospa wietrzna: Odroczenie szczepień po przechorowaniu ospy wietrznej, w zależności od nasilenia choroby i rodzaju powikłań, wskazane jest odsunięcie terminu szczepienia nie więcej niż do 4 tygodni o ile nie jest to szczepienie ze wskazań życiowych, np. przeciw tężcowi lub wściekliźnie. Przebycie choroby zwalnia od szczepienia przeciwko ospie wietrznej.

Czy szczepić po ekspozycji? Szczepienie do 3 dni po ekspozycji- skuteczność ≥90% w profilaktyce ciężkiej ospy wietrznej. Szczepienie do 5 dni po ekspozycji- skuteczność ~ 70% w zapobieganiu ciężkiej ospie wietrznej. Ryzyko półpaśca u dzieci zaszczepionych jest wielokrotnie niższe: u dzieci zaszczepionych 9/100 000/rok; u dzieci niezaszczepionych 337/100 000/rok (Bentz K.et.al.Pediatr.Infect.Dis J.2004)

Chemioprofilaktyka ospy wietrznej: W przypadku kontaktu z ospą wietrzną lub półpaścem (zwłaszcza zlokalizowanym na błonach śluzowych jamy ustnej, nosa i oka) pacjenta nie uodpornionego przeciwko VZV, dla którego zachorowanie może stanowić zagrożenia zdrowia lub życia można: Acyclowir od 7-10 dnia po kontakcie, przez 7 dni 80 mg/kg m.c w 4 dawkach podzielonych ( max. 3200 mg/d) W przypadku indywidualnego zagrożenia oraz braku możliwości zastosowania immunoglobulin ( do 96 godz.) po kontakcie takie postępowanie jest uzasadnione.

Szczepionka przeciw ospie wietrznej: Szczepionka podawana podskórnie, zawiera „żywy” atenuowany VZV. Od 9 m.ż.(WHO zaleca 13-14 m.ż.), dwie dawki szczepionki, w odstępie co najmniej 6 tygodni (optymalny odstęp 6 tyg.- 3 mies.). Osobom zdrowym można podawać w tym czasie z innymi szczepionkami, u osób z grup dużego ryzyka nie podawać jednocześnie z innymi żywymi szczepionkami. Skuteczność w zapobieganiu ospy wietrznej 1 dawki szczepionki : 80-85%, 2 dawki: 98%(zapobieganie ospie o ciężkim przebiegu-100%). (American Academy of Pediatrics, 2008) Wskazania: Osoby z otoczenia chorych z upośledzeniem odporności. Pacjenci z grup dużego ryzyka. Pacjenci przewlekle chorzy. Pracownicy ochrony zdrowia i oświaty, którzy nie chorowali na ospę wietrzną i nie byli szczepieni. Kobiety w okresie prokreacji z ujemnym wywiadem.

Szczepienie przeciw ospie wietrznej –PSO 2012: Dzieci do ukończenia 12 r. ż.: Z upośledzeniem odporności o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby. Chore na ostrą białaczkę limfoblastyczną w okresie remisji. Zakażone HIV. Przed leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapią. Dzieci do ukończenia 12 r. ż. z otoczenia osób wymienionych powyżej ,(tzn. rodzeństwo i inne dzieci zamieszkałe wspólnie), które nie chorowały na ospę wietrzną. Dzieci do ukończenia 12 r.ż., inne niż wymienione w punkcie 1 i 2, narażone na zakażenie ze względów środowiskowych, szczególnie narażone na zakażenie ze względu na czasowe lub stałe przebywanie we wspólnych pomieszczeniach (zwłaszcza w domach opieki długoterminowej, domach dziecka, żłobkach i innych instytucjach opiekuńczych), co umożliwia przeniesienia wirusa i wybuch ogniska epidemicznego.

Przeciwwskazanie do szczepienia przeciw ospie wietrznej: Kobiety w ciąży. Osoby z niedoborami immunologicznymi (limfocyty T). W tym GKS systemowe: ≥ 2 mg/kg/dobę (≥20mg/d) przez ≥14 dni ( szczepić >1 mies. po zakończeniu). 3-11 miesięcy po podaniu immunoglobulin, preparatów krwi , osocza. Przewlekłe leczenie salicylanami: Nie zanotowano z.Reye’a po szczepieniu. Dla bezpieczeństwa unikać salicylanów przez 6 tygodni po szczepieniu. Ostre choroby gorączkowe. Nadwrażliwość na żelatyną lub neomycynę.

Rumień nagły (gorączka trzydniowa, choroba szósta, Roseola infantum,Exathema subitum):

Rumień nagły: DEFINICJA: jest to ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego o łagodnym przebiegu z wysoką gorączką i charakterystycznymi zmianami skórnymi pojawiającymi się po ustąpieniu gorączki. ETIOLOGIA: ludzki Herpes virus typu 6 i 7 (HHV-6 i HHV -7; DNA). EPIDEMIOLOGIA: Najczęściej między 6 mies., a 3 r.ż. U >95% dzieci do 3 r.ż.- obecność przeciwciał przeciwko HHV-6. Zakażenia HHV-7 występują nieco później niż HHV-6. Zakażenie przez cały rok brak sezonowości. ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA: chory, rekonwalescent lub zdrowy człowiek, który w przeszłości przebył zakażenie HHV-6, HHV-7. DROGA ZAKAŻENIA: kropelkowa. OKRES WYLĘGANIA: 5-15 dni. ZAKAŹNOŚĆ: Wirus występuje w postaci utajonej, jest możliwa jego reaktywacja.

Rumień nagły- obraz kliniczny: Objawy: gorączka nawet > 40˚C, utrzymuje się 3-5 dni, przy dobrym stanie ogólnym. U niemowląt i małych dzieci mogą wystąpić drgawki gorączkowe. Na błonach śluzowych podniebienia miękkiego i języczka drobne czerwone grudki - plamki Nagayamy. W kilka godzin przed lub po ustąpieniu gorączki pojawia się wysypka.

Rumień nagły- wysypka: Wysypka: drobnoplamista (różyczkopodobna), plamisto- grudkowa, rumieniowa.

Rumień nagły- lokalizacja wysypki: szyja, tułów, proksymalne części kończyn, twarz.

Rumień nagły- wysypka: Wykwity skórne ustępują po kilku dniach (1-2 dni) bez pozostawieniu przebarwień. Objawy towarzyszące: Ból gardła, Biegunka, Powiększenie węzłów chłonnych szyjnych i potylicznych. Choroba ustępuje samoistnie pozostawiając długotrwałą odporność.

Rumień nagły- powikłania: Drgawki gorączkowe. Zapalenie mózgu (bardzo rzadko). Zapalenie płuc. Zapalenie wątroby. Supresja szpiku.

Rumień nagły: BADANIA DODATKOWE: ROZPOZNANIE: W I dniu gorączki: leukocytoza z granulocytozą bez odmłodzenia. W dniu spadku gorączki: neutropenia (agranulocytoza). Ze względną limfocytozą. OB i CRP w normie. Potwierdzenie zakażenia: obecność przeciwciał kl. IgM. ROZPOZNANIE: Wywiad i badanie przedmiotowe, wiek pacjenta. Mogą wystąpić postacie bezobjawowe zakażenia latentnego, które towarzyszą chorobom limfoproliferacyjnym, sarkoidozie, zakażeniu HIV, zespołowi Sjögrena.

Rumień nagły: DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA: LECZENIE: PROFILAKTYKA: Brak. w stadium gorączkowym –zakażenia bakteryjna, zwłaszcza o etiologii pneumokokowej. W stadium wysypkowym -inne zakażenia wirusowe gł. (odra, różyczka) oraz skórne reakcje alergiczne; LECZENIE: Objawowe. Ustalić odstęp do planowanego szczepienia 2 tygodnie po chorobie. PROFILAKTYKA: Brak.

Rumień zakaźny (choroba piąta, erythema infectiosum):

Rumień zakaźny: DEFINICJA: jest to zakaźna choroba wirusowa wieku dziecięcego wywołana przez parwowirus B19 (DNA). EPIDEMIOLOGIA: Chorują dzieci między 4, a 10 r.ż. Przebycie zakażenia pozostawia trwałą odporność. ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA: Chory człowiek. DROGA ZAKAŻENIA: kropelkowa, wertykalna, zakażone preparaty krwi i plazmy. OKRES WYLĘGANIA: 6-17 dni(śr.13) ZAKAŹNOŚĆ: najwyższa przed pojawieniem się wysypki. dziecko z wysypką jest właściwe nie zakaźne.

Rumień zakaźny- obraz kliniczny: OBJAWY ZWIASTUNOWE: (7-10 dni, nie zawsze) Gorączka. Złe samopoczucie. Bóle głowy. Bóle mięśni.

Rumień zakaźny- wysypka: Wysypka początkowo na twarzy. Jasnoczerwony, plamisty rumień na policzkach, omija okolicę ust i nosa, (kształt motyla, uderzony policzek).

Rumień zakaźny- wysypka: W ciągu 1-4 dni pojawiają się liczne rumieniowe plamki i grudki, które rozprzestrzeniają się symetrycznie na ramionach, tułowiu i kończynach, układają się w siateczkę lub koronkę girlandy. Wykwity bledną centralnie, rozszerzają się obwodowo. Wysypka często swędząca.

Rumień zakaźny- wysypka: Śluzówki, dłonie, stopy nie są zajęte. Zmiany skórne utrzymują się 1-3 tyg. Wykwity ustępują bez pozostawienia śladów. Pod wpływem ogrzania, stresu, nasłonecznienia mogą pojawiać się ponownie. U ok. 10 % zmianom skórnym towarzyszy: zapalenie spojówek z silna reakcją bólową stawów: dłoni, nadgarstków, kolan, skokowych.

Rumień zakaźny: POWIKŁANIA: DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA: Bóle i zapalenie stawów. Przełom aplastyczny (szczególnie u pacjentów z niedokrwistością aplastyczną). U ciężarnych: poronienia, embriopatie, niedokrwistość płodu, zakażenia uogólnione. DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA: inne choroby zakaźne dziecięce przebiegające z wysypką, wysypki polekowe, toczeń trzewny, pokrzywka wędrująca.

Rumień zakaźny: BADANIA DODATKOWE: PROFILAKTYKI: brak Leukopenia z limfocytozą, umiarkowaną eozynofilią. OB i CRP w normie. Serologia: swoiste przeciwciała kl. IgM i IgG metodą ELISA. DNA wirusa we krwi lub szpiku kostnym metodą PCR. PROFILAKTYKI: brak

Rumień zakaźny- leczenie: Objawowe. Artralgia- NLPZ. Bacznej obserwacji wymagają chorzy z: Niedokrwistością sierpowatokrwinkową. Dziedziczną sferocytozą. Talasemią. Anomalią enzymatyczną erytrocytów. U ciężarnej z kontaktu lub przy objawach rumienia zakaźnego- wewnątrzmaciczna wymiana krwi płodu.

ODRA (Morbilli)

Odra (Morbilli): DEFINICJA: jest to ostra choroba zakaźna przede wszystkim wieku dziecięcego, charakteryzująca się dużą zakaźnością, wywołana przez paramyksowirus. EPIDEMIOLOGIA: ze względu na obowiązkowe szczepienia przeciwko odrze zapadalność na odrę od wielu lat jest mała ( <1/100 000). W populacji nie szczepionej chorują dzieci w wieku 2 -5 lat. ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA: chory człowiek. DROGA ZAKAŻENIA: kropelkowa, aerogenna, zakażone przedmioty. WROTA ZAKAŻENIA: układ oddechowy, spojówki. OKRES INKUBACJI: 8-13 dni. ZAKAŹNOŚĆ:5 dni przed pojawieniem i 5 dni po ustąpieniu wysypki. Odporność po przechorowaniu utrzymuje się do końca życia, po szczepieniu jest długotrwała.

Odra- obraz kliniczny: Okres wylęgania (8-13 dni) bezobjawowy. Okres zwiastunów (3- 4 dni). Okres wysypkowy (3- 5 dni). Okres zdrowienia.

Obraz kliniczny- okres zwiastunów: TEMPERATURA CIAŁA: podnosi się. OKO: Występuje nieżyt spojówek, łzawienie, światłowstręt, przekrwienie ciała rzęskowego, niewielki obrzęk powiek. NOS: Występuje nieżyt błon śluzowych nosa. ENANTHEMA: Występuje na błonie śluzowej policzków, łukach podniebiennych, języczku, tylnej ścianie gardła. PLAMKI FIŁATOWA- KOPLIKA. WYBROCZYNKI PETENY’EGO.

Plamki Fiłatowa- Koplika:

Plamki Fiłatowa – Koplika: Są to małe białe plamki na czerwonym tle, na wysokości zębów trzonowych i przedtrzonowych, koło ujścia ślinianki przyusznej. Powstają w wyniku uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej, objawiającej się martwicą nabłonka, naciekami z komórek olbrzymich i obrzękiem międzykomórkowym. Objaw patognomoniczny dla odry. Pojawiają się 2-3 dni przed wysypką, występują 1-3 dni.

OBRAZ KLINICZNY- okres zwiastunów Na dzień przed wysypką: Nieżyt krtani. Pogorszenie samopoczucia. Gorączka do 40˚C. Duszność. Sinica. Tachykardia. Naloty na migdałkach podniebiennych.

Wysypka w odrze: Pojawia się 14 dni od zakażenia. Występuje drugi skok gorączki. Grudkowa, plamistogrudkowa na podłożu rumieniowym. Na początku ciemnoróżowa, później barwy ceglastej. Tendencja do zlewania się , pozostawiając gdzieniegdzie, pasma białej skóry- „skóra tygrysia”. Blednie przy ucisku.

Okres wysypkowy: W 1 dobie: Za uszami, na twarzy, (głowa poniżej linii włosów).

Okres wysypkowy: W 2 dobie : wykwity skórne obejmuje tułów i kończyny górne.

Okres wysypkowy: W 3 dobie: wykwity skórne obejmują całe ciało. W końcu 3, a wyraźniej 4 dnia ustępuje w tej samej kolejności jakiej się pojawiła.

Okres zdrowienia: Wraz z ustępowaniem wysypki gorączka radykalnie zmniejsza się. Samopoczucie dziecka poprawia się. Na skórze twarzy i tułowia drobne otrębiaste łuszczenie.

Odra- powikłania: Nieżytowe zapalenie ucha środkowego. Podgłośniowe zapalenie krtani. Złośliwe zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli. Zapalenie płuc. Zapalenie mózgu. Zapalenie mięśnia sercowego. Zapalenie wątroby. Ostre zapalenie mózgu i opon mózgowo- rdzeniowych z porażeniami spastycznymi, a nawet odkorowaniem. Podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE= LESS).

Odra: DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA: BADANIA DODATKOWE: Inne choroby zakaźne dziecięce przebiegające z wysypką. Wysypka alergiczna. Dur plamisty. BADANIA DODATKOWE: Leukopenia ze względną limfocytozą. Eozynopenia. Trombocytopenia. OB i CRP w normie (↑ w nadkażaniu bakteryjnym). Potwierdzenie na podstawie swoistych przeciwciał IgGi IgM.

Odra: LECZENIE: Objawowe, (leżenie w łóżku, w zaciemnionym pomieszczeniu, leki przeciwgorączkowe, nawadnianie, wit. A, w razie nadkażeń bakteryjnych antybiotyki β-laktamowe). ZAPOBIEGANIE: U osób z obniżoną odpornością- bierna immunoprofilaktyka 0,25-0,5 ml/kg (max.15ml). Szczepienie w okresie inkubacji, (sens jedynie w dniu kontaktu lub do 3 dni po pewnym kontakcie). Zarządzanie izolacji, (izolacja rodzeństwa do 3 dni od rozpoczęcia leczenia). Zgłoszenie do sanepidu. Zabezpieczenie materiałów do badań wirusologicznych. Odroczenie szczepień po przechorowaniu o 6 tyg. o ile nie jest to szczepienie ze wskazań życiowych, (np. tężec, wścieklizna). PROFILAKTYKA: Szczepienie.

RÓŻYCZKA (Niemiecka Odra, Rubeola, Rubella, German Measles)

RÓŻYCZKA: DEFINICJA: jest to wysypkowa choroba zakaźna wieku dziecięcego z reguły o łagodnym przebiegu. ETIOLOGIA: wirus RNA z rodziny Togaviride. EPIDEMIOLOGIA: zachorowania głównie w wieku przedszkolnym i szkolnym, wiosną. ŻRÓDŁO ZAKAŻENIA: chory człowiek. DROGI ZAKAŻENIA: kropelkowa, kontaktowa, wertykalna. WROTA ZAKAŻENIA: błona śluzowa górnych dróg oddechowych. OKRES WYLĘGANIA: 5-21 dni, (średnio 17dni). ZAKAŹNOŚĆ: 7 dni przed wysypką, do 4 dni od ustąpienia wysypki. W przypadku różyczki wrodzonej wiele tygodni (do 3 miesięcy po urodzeniu).

Różyczka- okres zwiastunów: Występuje z reguły u osób dorosłych. U dzieci wysypka może być pierwszym objawem. Poprzedza o 1-7 dni wysypkę. Objawy zwiastunowe: Złe samopoczucie. Bóle mięśniowo-stawowe. Bóle głowy. Bóle gardła. Powiększenie węzłów chłonnych. Zapalenie spojówek.

Różyczka- wysypka: Bladoróżowa. Drobnoplamista lub plamistogrudkowa. Wykwity nie mają tendencji do zlewania się.

Okres wysypkowy: W 1 dobie: czoło i twarz.

Okres wysypkowy: Po 24 godzinach wykwity na tułowiu i kończynach. Zmiany skórne ustępują po 1-5 dniach, nie pozostawia przebarwień, zgodnie z kolejnością, jaką pojawiły się.

W okresie wysypkowym: Podwyższona temperatura ciała. Powiększenie węzłów chłonnych: Potylicznych, Szyjnych, Zausznych. Limfadenopatia utrzymuje się dłużej od wysypki.

W okresie wysypkowym: ZAPALENIE GARDŁA I BŁONA ŚLUZOWEJ JAMY USTNEJ, (nie zawsze). PLAMKI FORSCHHEIMERA, (czerwone plamki obecne na podniebieniu miękkim, u 20 % pacjentów, mogą występować z wysypką lub ją poprzedzać). WYBROCZYNY.

Różyczka- powikłania: Zapalenie mózgu. Zapalenie płuc. Zapalenie mięśnia sercowego. Zapalenie osierdzia. Przemijające zapalenie stawów. Małopłytkowa skaza krwotoczna.

Różyczka: DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA: BADANIA DODATKOWE: Inne choroby zakaźne dziecięce przebiegające z wysypką. Wysypka polekowa. BADANIA DODATKOWE: Leukopenia z limfocytozą i obecnością plazmocytów. OB i CRP w normie. Serologia: przeciwciała IgM, IgG.

Różyczka: LECZENIE: ZAPOBIEGANIE: PROFILAKTYKA: Objawowe. Zarządzenie izolacji. Zabezpieczenie materiałów do badań wirusologicznych (mocz i wymaz z gardła). Zgłoszenie zachorowania do sanepidu. Pozostawienie dziecka w domu, nieposyłanie dziecka do szkoły przez 3-7 dni. PROFILAKTYKA: Szczepienia. Dawki przypominające szczepienia co 5-7 lat. Kobiety seronegatywne po otrzymaniu szczepionki atenuowanej nie powinny zachodzić w ciąże przed upływem 2(3) miesięcy.

Płonica (szkarlatyna, scarlatina):

Płonica: DEFINICJA: jest to ostra choroba zakaźna wywołana przez paciorkowce grupy A ETIOLOGIA: szczepy paciorkowców β-hemolizujących grupy A (Streptococcus pyogenes). EPIDEMIOLOGIA: Najczęściej chorują dzieci w wieku 5-15 lat. ŹRÓDŁA ZAKAŻENIA: chory człowiek, nosiciel paciorkowca, zakażone pokarmy, zakażone przedmioty. DROGI ZAKAŻENIA: kropelkowa, pokarmowa, przez uszkodzoną skórę. OKRES WYLEGANIA: kilka godzin do 7 dni. ZAKAŹNOŚĆ: U leczonych 24 godz. od podania antybiotyku. U nie leczonych lub źle leczonych do 3 tygodni lub do ustąpienia nosicielstwa.

Płonica- obraz kliniczny: Początek choroby nagły. Występują: Skoki gorączki. Bóle głowy. Zapalenie gardła i migdałków, (zaczerwienie lub angina ropna). Powiększenie węzłów chłonnych przednich szyjnych. Bóle brzucha. Wymioty.

Płonica- wysypka: Wysypka pojawia się z gorączką lub 24 godz. później. Wysypka- drobnoplamista, wielkości łepka szpilki, po nakłuciu szczotką ryżową, na tułowiu i kończynach. Przy uciśnięciu lub potarciem palcem skóry wysypka znika i widoczne jest podżółtaczkowe zabarwienie skóry. Wysypka trwa 1-7 dni, czasem kilka godzin.

Płonica: Wysypka obejmuje całe ciało pozostawiając niezmienioną skórę tylko między policzkami - TRÓJKĄT FIŁATOWA

Płonica- obraz kliniczny: Szczególnie obfita wysypka w miejscach dobrze ucieplonych i w zgięciach fizjologicznych. OBJAW PASTII to linijne wybroczyny w zgięciach stawowych. OBJAW HECHTA to wybroczyny skórne po uszczypnięciu.

Płonica- obraz kliniczny: JĘZYK: Pokryty białym nalotem. Oczyszcza się po 2-5 dniach, począwszy od czubka i boków z odsłonięciem brodawek – JĘZYK MALINOWY.

Grubopłatowe łuszczenie skóry: Od 2 tygodnia choroby na twarzy. Po 2 tygodniach na tułowiu. Po 3-4 tygodniach na dłoniach i stopach.

Płonica- powikłania: W płonicy toksycznej piorunującej: Utrata przytomności. Krwawienie do skóry. Wstrząs. W płonicy septycznej wskutek bakteriemii obok typowych objawów posocznicy obserwuje się: wrzodziejąco-martwiczą anginę, zmiany martwicze błony śluzowej jamy ustnej, martwicze zapalenie ucha środkowego i wyrostka sutkowatego, ropne zapalenie zatok, zakrzepicę zatoki żylnej, ropne zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych, ropnie mózgu, ropne zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie kości i szpiku, ropniaki stawowe, bakteryjne zapalenie wsierdzia, ropnie płuc.

Płonica- powikłania: W izolowanych procesach zapalnych wskutek wysiewu bakteryjnego (elementy płonicy septycznej): Zapalnie ucha środkowego, często z perforacją błony bębenkowej. Zapalenie węzłów chłonnych szyi z ropniami (lub bez). Inne objawy posocznicy septycznej. W procesach toksyczno- uczuleniowych: Reumatoid płoniczy. Wczesny (koniec 1 tygodnia choroby) odczyn reumatoidalny. Późny reumatoid. W płoniczym zapaleniu serca: Brodawkowate zapalenie wsierdzia. Zapalenie mięśnia sercowego, (3-4 tyg.). W płoniczym zapaleniu nerek: Śródmiąższowe zapalenie nerek. Ostre krwotoczne zapalenie kłębuszków nerkowych.

Płonica: DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA: BADANIA DODATKOWE: Angina paciorkowcowa. Zespół mononuklozy zakaźnej. Choroba Kawasaki. Odczyn polekowy. BADANIA DODATKOWE: Leukocytoza, granulocytoza z odmłodzeniem, pojedyncze eozynofile. OB i CRP początkowo w normie, przy braku leczenia podwyższone. Serologia: ASO początkowo prawidłowe, przy braku leczenia narasta po 2 tygodniach.

Płonica: LECZENIE: Izolacja chorego powinna trwać 5 dni. PROFILAKTYKA: Penicylina przez 7-10 dni. Gdy uczulenie na penicylinę makrolidy przez 7-10 dni. Izolacja chorego powinna trwać 5 dni. PROFILAKTYKA: Higiena. Unikanie kontaktu z chorymi.

Piśmiennictwo: Medycyna rodzinna; J.B. Latkowski, W. Lukas 2009r. Medycyna rodzinna- co nowego? A.Steciwko 2010 Lekarz Rodzinny –marzec 2012. Pediatria Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalizacyjnego; A. Dobrzańska, J. Ryżko 2005r. Choroby wieku dziecięcego; A.Milanowski 2010r. Choroby zakaźne u dzieci; C.J.Baker 2010r. Atlas chorób zakaźnych dzieci; I.Kacprzak-Bergman, L.Szenborn 2010. Materiały z konferencji: Co nowego w szczepieniach ochronnych w 2010 roku- od niemowlęcia do wieku dojrzałego. Zakażenia wirusami opryszczki pospoliej oraz ospy wietrznej i półpaśca jako wskazanie do leczenie acyklowirem; L.Szenborn- Przewodnik lekarza- 2011. Pierwsze dwa lata życia dziecka; A.Chybicka, A.Dobrzańska, J.Szczapa, J.Wysocki 2012.

Dziękuję za uwagę