Zasady ortografii

Zasady pisowni h i ch

Literę h piszemy: gdy wymienia się ona na ż, g lub z np. druh – drużyna wahać się – waga błahy - błazen w rozpoczynającej wyrazy cząstkach: hipo-, hydro-, hiper-, hipno-, hekto-, higro-, po literze z , np. zhańbiony

Literę ch piszemy: gdy wymienia się ona na sz np.: cicho – ciszej suchy – susza śmiech - śmieszny po s np. schab, schody, schować, schudnąć na końcu wyrazów np. mech, ruch, w oczach

Zasady pisowni ó i u

Literę ó piszemy: w zakończeniach: –ów, -ówna, -ówka gdy w innych formach tego samego wyrazu lub wyrazach pokrewnych wymienia się ona na: o, e, a np. pokój – pokoje – pokojowy – pokoik niósł – niesie – przynieść – wynieść powtórka – powtarzać – powtarzalny

Literę ó piszemy Wyjątki skuwka, wsuwka, zasuwka w formach liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego np. domów, uczniów, kilogramów na początku niektórych wyrazów np. ósmy, ósemka, ów, ówdzie, ówczesny Wyjątki skuwka, wsuwka, zasuwka

Literę u piszemy: na końcu wyrazów, np. bratu, cukru, gniewu w zakończeniach czasowników -uję, -ujesz, -uje, -ujemy, -ujecie, -ują, -uj, -ujmy, -ujcie, np. gotuję, gotujesz, gotuje, gotujemy, gotujecie, gotują, gotuj, gotujmy, gotujcie

Literę u piszemy: w zakończeniach –uch, -uś, -unia, -usia, -unio, -uszek, - unek, -uchny, -usi, -utki, -usieńki, np. uparciuch, dzidziuś, babunia, mamusia, dziadunio, maluszek, pocałunek, miluchny, milusi, milutki, milusieńki

Zasady pisowni rz i ż

Literę rz piszemy: po spółgłoskach p, b, t, d, k, g, ch, j, w np. przecinek, brzoza, patrzeć, drzewo, krzew, zgrzyt, chrzest, spojrzeć, wrzesień jeśli wymienia się na r np. dworzec – dworcowy kucharz – kucharski lekarz - lekarski

kształt, bukszpan, pszenica, pszczoła Literę rz piszemy: w nazwach zawodów zakończonych na –arz, -erz np. kucharz, lekarz, piekarz, pasterz, harcerz w cząstkach –mierz, -mistrz, np. ciśnieniomierz, zegarmistrz Wyjątki kształt, bukszpan, pszenica, pszczoła

Literę ż piszemy: gdy wyraz wymienia się na: g, h, ź, dz, s, z np. możesz – mogę drużyna – druh każę – kazać grożę – groźba pieniążek – pieniądz węższy - wąski po spółgłoskach: r, l, n, ł np. rżysko, lżej, łżeć, inżynier

Literę ż piszemy: w cząstkach –że, -ż dołączanych do wyrazów i wzmacniających ich treść, np. zróbże, jakże, jakoż w zakończeniach –aż, -eż w wyrazach zapożyczonych, np. sondaż, masaż, pejzaż, łupież

Zasady pisowni cząstki nie łącznie i osobno

Cząstkę nie piszemy łącznie z rzeczownikami np. niezgoda, nieszczęście, nieprzyjaciel, nieśmiałość z przymiotnikami w stopniu równym np. niezgodny, niemiły, niekoleżeński, nieprzyjacielski

Cząstkę nie piszemy łącznie z przysłówkami w stopniu równym pochodzącymi od przymiotników np. niedobrze, niezgodnie, niedużo, niemało z imiesłowami przymiotnikowymi, np. niepalący, nieubrany

Uwaga Istnieją czasowniki, które występują tylko cząstką nie, pisaną razem, np. nienawidzić, niepokoić, niedowidzieć, niecierpliwić się Uwaga Zapamiętaj pisownię wyrazów: niezbyt, nieraz

Cząstkę nie piszemy rozdzielnie z czasownikami np. nie piszę, nie czytasz, nie mówi, nie rysujecie, nie idę z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym np. nie gorszy, nie najgorszy, nie lepszy, nie najlepszy

Cząstkę nie piszemy rozdzielnie z przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym np. nie gorzej, nie najgorzej, z przysłówkami, które nie pochodzą od przymiotników np. nie bardzo, nie dziś, nie wczoraj z liczebnikami z zaimkami

Cząstkę by piszemy rozdzielnie z formami nieosobowymi czasowników, np. podjęto by, nałożono by z wyrazami używanymi w funkcji czasowników, np. trzeba by, można by z zaimkami, np. Gdzie byście poszły? Dokąd by uciec?

Cząstkę by piszemy łącznie z formami osobowymi czasowników, np. robiłbym, kochalibyśmy, należałoby ze spójnikami oraz wyrazami pełniącymi rolę spójników i partykuł np. aby, gdyby, jeżeliby, żeby

Uśmiechnij się – wiesz już bardzo dużo 