10 Środowiskowego Szczepu Harcerskiego „ANTYDES” WĘZŁY Poradnik dla harcerzy 10 Środowiskowego Szczepu Harcerskiego „ANTYDES”
Węzły 1 - 9 Węzły 10 - 17 Węzły 18 - 38 Info... kliknij na interesujący Cię węzeł Węzły 10 - 17 Węzły 18 - 38 Info...
Węzły 10 - 17 Węzły 1 - 9 Węzły 18 - 38 Info... kliknij na interesujący Cię węzeł Info...
RATOWNICZY (jedną ręką) Węzły 18 - 38 HOLOWNICZY KOTWICZNY ROŻKOWY KRZYŻOWY wielokrotny HOLOWNICZY II WCZEP GORDINGOWY PROSTY JAPOŃSKI HUNTER RATOWNICZY (jedną ręką) RZUTKOWY I RZUTKOWY II PĘTLA CHIŃSKA CIĘŻAREK RZUTKOWT CIĘŻAREK WISIOR SKRÓT ŁAŃCUSZKOWY SKRÓT KOCI SKRÓT KOŃSKI RZĄD
SUPEŁ Jest on stosowany jako stoper, zgrubienie liny, które zabezpiecza przed wysunięciem się liny z bloku lub kipy. Często ma zastosowanie na fale miecza lub płetwy sterowej na jachtach mieczowych. Szereg supłów na fale pozwala utrzymać miecz lub płetwę sterową na pożądanej głębokości zanurzenia. Węzeł ten jednak, gdy jest rzadko rozwiązywany i działa na niego duże obciążenie, mocno się zaciska i jest trudny do rozwiązania. - Węzeł może być wiązany jako „prawy” lub „lewy”. - Zastosowanie: 1. element konstrukcyjny w wielu innych węzłach; 2. zgrubienie na końcu liny (nie polecamy, zaciska się mocno i potem bez marszpikla a nawet noża się nie obejdzie) 3. zgrubienie na końcu cienkiej liny ułatwiające uchwycenie i zabezpieczające przed wyśliźnięciem (np. linka od wiadra) - Wykorzystywanie supła nie najlepiej świadczy o znajomości prac bosmańskich…
PŁASKI Znajduje zastosowanie przy łączeniu lin o zbliżonych średnicach. Nie należy stosować przy silnym obciążeniu, gdyż zaciska się i jest trudny do rozwiązania, niszczy linę. Jeżeli liny są bardzo sztywne lub śliskie (np. zatłuszczone i zmoczone) nie można mieć pewności, że nie rozwiąże się pod dużym obciążeniem, zwłaszcza jeżeli jedna z nich jest cieńsza. Szeroko rozpowszechniony węzeł wśród żeglarzy choć nie jest taki mocny i pewny jak by się mogło wydawać. Częste błędy przy wiązaniu powodują powstanie węzła „babskiego” który jest bardzo niepewny i rozwiązuje się w najmniej oczekiwanej chwili. - Zastosowanie: 1. łączenie dwóch lin o podobnych średnicach i niezbyt obciążonych 2. węzeł refsejzingów 3. element innych węzłów
BABSKI Nie zaleca się do stosowania. Nieprawidłowo zawiązany węzeł płaski nazwano "babskim". Węzeł ten jest niepewny w pracy i trudny do rozwiązania po zaciśnięciu. Opis Formalnie jest to węzeł choć w zasadzie nieskuteczny. Zaciska się, nie trzyma mocno. Wiązanie Powstaje gdy pomyli się wiązanie węzła prostego. Rozpoznaje się go po tym, że nie jest symetryczny Zastosowanie Brak
ÓSEMKA Spełnia funkcje bardzo podobne jak supeł, czyli jako zgrubienie liny zabezpieczające przed wysunięciem się jej z bloku lub kipy. Węzeł ten używany jest szczególnie na końcach szotów. - Węzeł znany już w starożytności przez ówczesnych żeglarzy co podkreśla jego zalety jako węzła w miarę łatwego do rozwiązania po zaciśnięciu. - Zastosowanie: jako zgrubienie na końcu fałów lub szotów, zabezpieczające je przed wyszorowaniem z bloków, kip i stoperów pokładowych
SZOTOWY Dobrze nadaje się do wiązania lin o niejednakowej grubości. Nie należy stosować przy linach mocno obciążonych, narażonych na szarpanie i o gładkich, śliskich powierzchniach. Wiązany z dwóch lin śliskich lub o różnych średnicach jest niezbyt pewny - Zastosowanie: 1. wiązanie szota lub kontraszota do rogu szotowego żagla 2. wiązanie dwóch niezbyt obciążonych lin o zbliżonych średnicach
BRAMSZOTOWY Dobrze nadaje się do wiązania lin o niejednakowej grubości. Jest on pewniejszy w pracy niż węzeł szotowy, może przenosić większe obciążenia, jest też odporny na szarpanie. - Bramszotowym wielorybnicy wiązali liny do drzewców harpunów - Znacznie pewniejszy niż szotowy, wiązać na linie uformowanej w hak - Zastosowanie: jak węzła szotowego przy linach poddawanych większym obciążeniom Opis Węzeł pochodny węzła szotowego. Inaczej szotowy podwójny Wiązanie Tak jak węzeł szotowy z tym że podczas oplatania pętli należy to wykonać dwa
FLAGOWY Węzeł używany do wiązania flag, oraz bander nie mających chomątek i klamer. Łatwy do wiązania, błyskawiczny w rozwiązywaniu, wystarczy pociągnąć za wolny koniec liny, aby całkowicie się rozwiązał. Opis Jest to w zasadzie węzeł szotowy z zawleczką Wiązanie Przez pętlę przekładam linkę którą obwiązujemy pętlę dookoła. Następnie linkę przeplatamy pod wierzchnią linką ale tak, aby końcówka nie przeszła pod nią tylko została po tej samej stronie. Zastosowanie Przymocowanie linki lub cienkiego sznurka do liny lub pętli z możliwością szybkiego rozwiązania węzła. Uwagi Węzeł nie jest bardzo mocny ale tak jak w przypadku węzła bramszotowego
REFOWY Stosowany do łączenia dwóch lin o zbliżonych średnicach w wypadku potrzeby szybkiego zwolnienia połączenia. Typowe zastosowanie znajduje przy wiązaniu refsejzingów w czasie refowania żagli. Węzeł ten wiąże się podobnie jak płaski z tym, że jeden koniec liny przeciągnięty jest przez pętlę podwójnie. Węzła nie należy stosować przy linach narażonych na szarpanie. Jak wskazuje nazwa, węzeł przydatny przy wiązaniu refsejzingów… ale tak uczą szkoleniowcy tylko w Polsce. Na świecie jako węzeł o w/w zastosowaniu występuje węzeł płaski znacznie bardziej pewny niż refowy. Niby łatwy do rozwiązania ale niestety nie tylko dla żeglarza ale i w warunkach gorszej pogody także dla wiatru… Nie polecamy! Naucz się go tylko na egzamin :)
Używany do zawiązywania linki na linie lub przedmiocie o większej średnicy lub obwodzie. Typowe zastosowanie to wiązanie wyblinek na wantach. Węzeł mocno się trzyma, po obciążeniu i namoknięciu trudno się rozwiązuje, pracując na szarpanie przeciera linę - dlatego nie należy go używać do cumowania. - Dawniej w erze żaglowców, używany do wiązania drablinek - Obciążony i mokry węzeł może czasem przysporzyć trudności przy rozwiązywaniu - Nie wiąż wyblinki na linie która jest cieńsza od liny z której zawiązałeś wyblinkę! - Podstawowy węzeł powinien być wiązany z zamkniętymi oczyma i na kilka sposobów - Zastosowanie: 1. mocowanie liny na palu, pierścieniu, innej linie 2. prowizoryczne dowiązanie liny w każdym umożliwiającym założenie liny miejscu 3. węzeł wyjściowy do wiązania wielu innych węzłów (znajdziecie je kiedyś na stronie :) 4. wiązanie szczebli linowych na wantach 5. cumowanie lżejszych jachtów WYBLINKA
PÓŁSZTYK Służy najczęściej do zabezpieczenia innych węzłów używanych do cumowania. Uwaga - nie należy cumować przy pomocy półsztyku. - Pojedynczy półsztyk rozwiązuje się łatwo zwłaszcza na pracującej linie, słaby węzeł pod obciążeniem. - Zastosowanie: 1. doraźne podwieszenie przedmiotu lub prowizoryczne zacumowanie lekkiego jachtu na płyciźnie 2. element konstrukcyjny kilku innych dobrych i sprawdzonych węzłów
SZTYK Jest najprostszym węzłem używanym do cumowania na palu lub do pierścienia. Znajduje zastosowanie również przy zakańczaniu innych węzłów do cumowania. Prawidłowo związany po zbliżeniu dwóch przechwytów do siebie tworzy wyblinkę założoną na linie pracującej. Dobry węzeł na pracujących linach (cumy), elastyczny – tłumi szarpnięcia - Ślizga się zawiązany na palu lub innym gładkim, pionowym elemencie - Zastosowanie: 1. węzeł cumowy do cumowania lekkich łodzi i jachtów 2. łatwe i szybkie zabezpieczenie węzłów których końcówki lin muszą być mocowane
CUMOWY Węzeł służy do cumowania na palu i do pierścienia. Węzeł zapewnia mocny chwyt, nie ślizga się i nie zaciska. Podwójny chwyt pala czy pierścienia chroni linę od przecierania się.
KNAGOWY Węzeł knagowy znajduje zastosowanie przy mocowaniu: szotów, fałów, cum na knadze, podwójnym polerze lub kołku. Prawidłowo węzeł knagowy rozpoczyna się od owinięcia liny raz dookoła trzonu knagi, następnie należy linę mocować krzyżowo na ramionach knagi dwukrotnie. Zakończenie węzła polega na przełożeniu liny pod ostatnie skrzyżowanie i zaciśnięcie, tak aby lina trzymała się węzła.
ŻEGLARSKI Węzeł służy do cumowania na palu i do pierścienia. Węzeł zapewnia mocny chwyt, nie ślizga się i nie zaciska. Podwójny chwyt pala czy pierścienia chroni linę od przecierania się. - Kolejny węzeł sprawdzony przez wieki żeglugi, mocny nie zaciskający się. - Radzimy wzmocnić konstrukcję przez dodanie jednego lub dwóch półsztyków - Zastosowanie: 1. cumowanie do pierścienia lub do pala 2. mocowanie liny na oczku, uchu 3. polecany przez J. Saleckiego nawet jako węzeł liny kotwicznej po dodatkowym założeniu opaski na koniec półsztyku (zobacz jak ja wykonać w dziale „zadbaj o linę”)
RYBACKI Jest dobrym węzłem do cumowania, może być użyty do wiązania liny do: kotwicy, wiadra, sondy, ciężarka rzutkowego itp. Wiąż nim liny znajdujące się w wodzie – nawet mokry węzeł da się stosunkowo łatwo rozwiązać. Mocny i nie zaciskający się węzeł, wart stosowania - Zastosowanie: 1. cumowanie do pierścienia 2. wiązanie linki sondy 3. do pałąka wiadra 4. do połączenia liny holu z uchem na lince rzutki
RATOWNICZY Węzeł używany jest bardzo często, a umiejętność sprawnego wiązania obowiązuje każdego żeglarza. Za jego pomocą robi się na końcu liny oko do cumowania, może być użyty do połączenia dwu lin. Typowe zastosowanie to - zabezpieczanie człowieka w trudnych warunkach pracy na pokładzie, za burtą, lub na wysokości. Pętla tego węzła nie zaciska się, nawet przy dużym obciążeniu. - Historycznie jest to węzeł nokgordingów żagli rejowych na przednich masztach dużych żaglowców - Węzeł mocny, uniwersalny. Umiejętność jego wiązania jest egzekwowana na egzaminie na stopnie żeglarskie. - Zastosowanie: 1. odpowiednio do zadań jako węzła uniwersalnego 2. ucho na linie cumowniczej 3. łączenie dwóch lin Info...
ZWIĄZ WANTOWY Służy do łączenia dwóch lin o różnych średnicach, wytrzymuje duże obciążenie. Węzeł można zastosować do awaryjnej naprawy wanty, przy pomocy dodatkowego odcinka stalówki, wiąże się dwa węzły. Jeżeli wanta ma zapas na długości, wiąże się jeden węzeł łącznikowy. Po wykonaniu węzła wantę trzeba wybrać ściągaczem. Ze względu na złą pracę linstalowych, gdy są zagięte na małych promieniach, węzła nie należy stosować na stałe. Węzeł nadaje się przede wszystkim do stosowania na linach włókiennych. - Łatwy do wykonania i dlatego najpopularniejszy w grupie związów choć istnieje wiele pewniejszych. - Podobno używany powszechnie przez wędkarzy… - Węzeł dosyć nieporęczny gdyż rozwiązanie zaciśniętych supłów może być trudne - Zastosowanie: 1. do łaczenia lin miękkich miękkich identycznej lub podobnej średnicy 2. doraźna i tylko na możliwie krótki okres użytkowania naprawa wanty z użyciem dodatkowej stalówki
HOLOWNICZY KOTWICZNY ROŻKOWY Nie wiąż na linach o różnych średnicach, może się wtedy rozwiązać- Zastosowanie: 1. wiązanie szota lub kontraszota do rogu szotowego żagla 2. wiązanie dwóch niezbyt obciążonych lin o podobnych średnicach KOTWICZNY Węzeł b. mocny. Gdy jest już zaciśnięty solidnie po sezonie jest trudny do rozwiązania (w konstrukcji występuje supeł na biegowej części liny, właściwości supła w dziale „podstawowe”) . - J. Salecki podaje ciekawostkę, że u nas wiąże się ten węzeł jako kotwiczny, natomiast na świecie używany jest przede wszystkim do wiązania liny holowniczej na haku i … pierścieniach konnych przyczep transportowych :) - Zastosowanie: 1. klasyczny węzeł wiązany na pierścieniu trzonu kotwicy 2. b.dobry węzeł na duży hak ROŻKOWY Jeśli nie umiesz tego węzła, usłyszysz w końcu na którymś rejsie stare żeglarskie porzekadło : „tylko pała puszcza fała!!!” które to powiedzenie bardzo dosłownie oceni Twoje zdolności żeglarskie :) - Zastosowanie: 1. zabezpieczenie fałów przed wyszorowaniem z bloku topowego lub powędrowaniem w kierunku topu masztu 2. tymczasowe przytrzymanie liny na drugiej linie
KRZYŻOWY HOLOWNICZY II Opis Węzeł pośredni między węzłem prostym i płaskim Wiązanie Na jednej linie wykonać pętlę ze skrzyżowanymi linkami. Drugą linkę przepleść przez oczko, a następnie założyć za skrzyżowanie linki pierwszej i z powrotem przepleść przez oczko. Zastosowanie Można za jego pomocą łączyć dwie linki. Uwagi Węzeł nie jest bardzo wytrzymały. Przy silnych obciążeniach lepiej użyć węzła krzyżowego podwójnego - czyli holowniczego KRZYŻOWY wielokrotny Opis Węzeł pochodny od węzła krzyżowego i holowniczego. Jest to cała rodzina węzłów Wiązanie Najprościej jest zawiązać węzeł krzyżowy a następnie wyciągając jedną a potem drugą linkę oplatać dowolną ilość razy skrzyżowanie linki przeciwnej. Na końcu węzeł zaciągnąć. Zastosowanie W przypadku jednej, ew. dwóch pętli węzeł dobrze pracuje. W przypadku większej ich ilości stanowi raczej element ozdobny. HOLOWNICZY II Opis Węzeł holowniczy jest formą węzła krzyżowego i inaczej nazywany jest krzyżowy podwójny Wiązanie Na jednej lince tworzymy pętlę ze skrzyżowanymi linkami. Drugą linę przeplatamy przez tą pętlę, 2 razy zawijamy za skrzyżowanie i z powrotem przeplatamy przez pętlę Zastosowanie Solidne połączenie dwóch lin Uwagi Istnieją dalsze - bardziej skomplikowane formy tego węzła - czyli węzły krzyżowe wielokrotne
WCZEP GORDINGOWY PROSTY JAPOŃSKI 1. mocowanie liny dowolnej średnicy na drzewcach (lub linach) pionowych i poziomych 2. w epoce wielkich żaglowców - jako stoper bardzo dobrze trzymający linę na drzewcach pionowych, nie luzujący się przy braku obciążenia 3. z naszego doświadczenia - podczas rozwieszania tentu - przywiązanie linek do achtersztagu i relingu GORDINGOWY Węzeł prosty do wykonania. Zaciśniety trzyma bardzo dobrze. W miarę łatwy do rozwiazania. Konstrukcja oparta na pierwszej fazie wiązania wyblinki. Zastosowanie: 1.łączenie szota z uchem rogu szotowego grota 2.wiązanie gordingów do żagli rejowych (GORDING - ang.buntline; lina łącząca lik dolny żagla rejowego z reją. Wybranie gordingów powoduje przyciągnięcie żagla do rei, ułatwiające zwijanie żagli rejowych), 3.połączenie liny z pierścieniem , kauszą lub pętlą. PROSTY - Bardzo łatwo popełnić błąd przy wiązaniu co skutkuje powstaniem kilku niebezpiecznych odmian które łatwo się rozwiązują - Wiązany prawidłowo służy jako mocny i pewny węzeł do połączenia dwóch lin o różnych średnicach . - Końcówki wychodzące z węzła możemy dodatkowo zabezpieczyć półsztykami co wzmacnia i zabezpiecza konstrukcję. JAPOŃSKI - Zaliczany do węzłów dekoracyjnych, mat i splotów. Szeroko rozpowszechniony na jednostkach żaglowych Dalekiego Wschodu. - Podstawa kilku innych skomplikowanych splotów - Budzi ciekawość w porcie wśród zainteresowanych linologią… - Zastosowanie: 1. połączenie dwóch lin dające wszystkie końce do wykorzystania przy średnich ich obciążeniach. 2. węzeł dekoracyjny – poeksperymentuj z tym węzłem… ciekawe efekty uzyskane przez nas już niedługo na stronie…
HUNTER RATOWNICZY RZUTKOWY I RZUTKOWY II WĘZEŁ MYŚLIWSKI (ang. hunter's bend) Węzeł służący do łączenia dwóch lin o jednakowej grubości. Jest szczególnie przydatny w razie konieczności łączenia sztywnych i śliskich lin syntetycznych. Na zdjęciach użyliśmy co prawda lin o nieco innych średnicach ale tylko po to aby lepiej zobrazować metodę wiązania... RATOWNICZY (jedną ręką) - Metoda do wykorzystania w sytuacjach, gdy lina jest blisko nas a możemy posłużyć się jedna ręką - Przedstawiony sposób wiązania zgodny z zasadą: „jedna ręka dla jachtu, jedna ręka dla Ciebie” - Przy wiązaniu pamiętaj aby chwycić końcówkę liny i nie wkładać całego nadgarstka w tworzące się początkowo ucho. Przy pracującej linie bardzo łatwo uwięzić nadgarstek nadgarstek w niedokończonym węźle. RZUTKOWY I Opis Bardzo słaby, tymczasowy węzeł. Wiązanie Linę przepleść przez koluszko, opleść linkę i w powstałe oczko włożyć końcówkę liny zostawiając zawleczkę Zastosowanie Tymczasowe - prowizoryczne przywiązanie linki do pętli, pierścienia, belki Uwagi Węzeł nie działa przy większych naciągach. Lepiej wtedy użyć innego rzutkowego węzła (rzutkowy 2) RZUTKOWY II Opis Szybki w tworzeniu tymczasowych węzłów. Wiązanie Linkę rzutkową przełożyć przez koluszko liny głównej. Na obu końcówkach utworzyć pętle. Pętle na lince dłuższej skręcić bardziej i przełożyć przez nią pętlę z drugiego krótszego odcinka. Zastosowanie Tymczasowe wiązanie linki do pętli na grubszej linie, pierścienia. Uwagi Węzeł trzyma do czasu napinania liny
PĘTLA CHIŃSKA CIĘŻAREK RZUTKOWY CIĘŻAREK WISIOR - Bezpieczny, mocny węzeł węzeł przy tym efektowny. Można nim pozytywnie zaszpanować w porcie znajomością linologii. - Zastosowanie: uniwersalna pętla nie zaciskająca o walorach dekoracyjnych CIĘŻAREK RZUTKOWY - Jest rozbudowanym węzłem franciszkańskim (posiada więcej niż trzy oploty wokół głównego trzonu węzła) często z nim niesłusznie utożsamianym - Zastosowanie: 1. ciężarek na końcu rzutki 2. węzeł dekoracyjny wieńczący kocówki lin w splotach 3. duży, stały stoper CIĘŻAREK WISIOR - Mocny, zaciśnięty jest trudny do rozwiązania. Jako węzeł stały – znakomity - Zastosowanie: 1. ciężarek rzutki 2. Stały uchwyt na końcu liny.
SKRÓT ŁAŃCUSZKOWY SKRÓT KOCI SKRÓT KOŃSKI RZĄD SKRÓT SERIA SUPŁÓW - Łatwy i dlatego popularny ale trudny do rozwiązania gdy był obciążony – na obu końcach występują supły (patrz właśc. Supła w dziale „podstawowe”) - Zastosowanie: Skracanie w wybranym miejscu liny cienkiej lub średniej SKRÓT KOCI - Solidny węzeł, który łatwo rozwiązać w razie potrzeby. - Wygodny zwłaszcza na linach śliskich, grubych grubych mało elastycznych - Zastosowanie: Skracanie w wybranym miejscu liny SKRÓT KOŃSKI RZĄD - Nazwa stąd, że używany jest do wiązania końskich rzędów - Mocny i pewny ale może się nieźle zacisnąć - Dodatkowo daje wolna pętlę niezaciskającą się w miejscu skrótu (można coś podwiesić). SKRÓT SERIA SUPŁÓW - Dość barbarzyńska metoda skracania liny (nie licząc noża…) bo poddane obciążeniu zaciskają się na dobre - Zastosowanie: 1. jako sztuczka w wiązaniu serii supłów (metoda do obmyślenia samemu:) 2. na linie do wspinania jako oparcie dla rąk i nóg 3. na fale płetwy sterowej lekkich jachtów jako seria stoperów regulujących głębokość zanurzenia płetwy
Niektóre strony www w tym temacie: I n f o .... Niektóre strony www w tym temacie: www.marjer.skip.pl/wezly www.tramp.lift.net.pl www.wezly.prv.pl wezly.webpark.pl miniportal.harcerski.pl/wezly.html www.nurkomania.pl/nurkowanie_wezly.htm www.jacht.com.pl/wezly www.geocities.com/Colosseum/Loge/8220/wezly.htm www.wspinanie.pl/serwis/200402/17wezly.php www.zegluj.net/articles.php?id www.obozy-zeglarskie.pl/wezly_zeglarskie.php www.zaglowce.ow.pl/szkutnictwo/wezly/cumowe.html zebrał i opracował: RG animacje wykonał: Marek Słaboń (www.tramp.lift.net.pl)