Jak wyglądała zagroda lasowiacka w Puszczy Sandomierskiej?
Co to jest zagroda lasowiacka? Zagroda to przestrzeń wraz ze znajdującymi się tam budynkami i urządzeniami oraz mieszkańcami. Budynki mieszkalne ustawione były w części przylegającej do głównej drogi. Prostopadle do domów były umieszczone stodoły. Budynki gospodarcze znajdowały się pomiędzy chałupą a stodołą.
Układ zagrody lasowiackiej Początkowo budowane w obrębie lasów osiedla miały nieregularny układ. Następnie w miarę trzebienia lasów powstawały łańcuchówki, a kolonizacja józefińska upowszechniła szeregówki, podczas gdy dawne osiedla stawały się przysiółkami (często o nazwach Kąty, Budy lub Podlas).
Chałupa Lasowiacka Chałupy lasowiackie były drewniane, najczęściej z sośniny lub jedliny. Miały konstrukcję zrębową, z węgłami gładkimi lub na nakładkę, a później na rybi ogon. Powała chałupy wspierała się na tragarzach. Czterospadowe dachy miały konstrukcję krokwiową. Dachy kryto słomą, dodatkowym wzmocnieniem były koźliny.
Chałupy lasowiackie
Budynki gospodarcze Budynki gospodarcze w zagrodzie lasowiackiej to: stodoła, stajnia, chlew oraz spichlerz. W stajniach trzymano przede wszystkim krowy i konie. Drugim podstawowym budynkiem gospodarczym w zagrodzie była stodoła. Była ona podzielona na: boisko i dwa sąsieki. Dodatkowym budynkiem obok stajni i stodoły był spichlerz. Istotnym elementem wyposażenia były piwnice.
Stodoła, stajnia i spichlerz
Studnia z żurawiem
Wnętrze Chałupy Lasowiackiej Układ sprzętów w izbach lasowiackich wyznaczało położenie pieca, który był usytuowany w kącie izby. Składał się z: paleniska otwartego lub zamkniętego pieca do pieczenia, pieca ogrzewalnego i przewodu do odprowadzania dymu. Zwykle przy ścianie za piecem znajdowało się łóżko lub prycza, na którym spali gospodarze oraz małe dzieci. Stół stał naprzeciw pieca, w miejscu zbiegania się ław przyściennych. Po drugiej stronie drzwi stała półka, na której trzymano, garnki, dzbanki, miski i inne sprzęty.
Wnętrze Chałupy Lasowiackiej