EEG BIOFEEDBACK jako metoda neuroterapii

Serdecznie zapraszam na prezentację 

Co to jest EEGBIOFIDBACK? Biofeedback, jak wynika z nazwy jest sposobem zwrotnego podawania informacji o przebiegu i parametrach monitorowanej czynności fizjologicznej. Uzyskane tą drogą informacje umożliwiają kontrolę i optymalizację monitorowanego parametru, a tym samym czynności fizjologicznej. Proces zwracania informacji zwany jest sprzężeniem zwrotnym, z angielskiego "Feedback", a ponieważ dotyczy funkcji żywych organizmów, zwany jest  : Biofeedback. Proces monitorowania parametru fizjologicznego, najczęściej jest uwarunkowany jakimś paradygmatem (koncepcja modelowania sprzężenia zwrotnego), a próbę spełnienia uwarunkowań paradygmatu nazywamy treningiem biofeedback.. EEG Biofeedback, zatem, jest to metoda zaliczana do technik neurotechnologicznych i dotyczy pracy z mózgiem .Wykorzystuje wiedzę medyczną ,psychologiczna, pedagogiczną, bioinzynieryjną do ulepszania funkcji mózgu, przede wszystkim funkcji poznawczych, dzięki zmianie jego czynności bioelektrycznej i stymulacji neuroplastyczności . Metoda pozwala na uzyskanie swiadomej konroli w zakresie funkcji mózgu, przebiegającej poza nasza świadomością .

Mózg stanowi część centralnego (ośrodkowego) układu nerwowego, który u kręgowców mieści się w czaszce. Ludzki mózg stanowi masę różowawo-szarej tkanki i jest złożony z około 10 miliardów komórek nerwowych (zwanych neuronami), z których każda łączy się z innymi, a wszystkie sprawują kontrolę nad całością procesów umysłowych .Organ ten jest naturalnym produktem setek tysięcy, a nawet milionów lat ewolucji. Osiągając średni ciężar zaledwie 1,36 kg, ta sieć połączeń nerwowych jest w stanie, w trudny do wytłumaczenia sposób, regulować funkcjonowanie wszystkich układów fizjologicznych i anatomicznych naszego ciała, odbierając równocześnie (i przy okazji ucząc się) nieprzerwany strumień myśli, odczuć i wspomnień . Praca mózgu , to nieustanne wysyłanie elektrycznych fal- umownie nazwanych ;Alfa, Beta, Gmma, Theta Fale mózgowe są elektrycznymi falami generowanymi w każdym mózgu. Czynność bioelektryczna mózgu, zarówno spontaniczna, jak i wywołana, jest skutkiem aktywności neuronów kory mózgu pozostających w stałej łączności z neuronami struktur podkorowych

Pasmo Alfa (8-12 Hz)       To jest miejsce głębokiego odpoczynku, ale niedostateczne dla medytacji. W Alfie, zaczynamy uzyskiwać dostęp bogactwa kreatywności, które znajdują się poniżej naszej świadomej świadomości - to jest brama, wejście do głębszych stanów świadomości. Alfa jest też siedzibą częstości, znanej jako Schuman Rezonans - częstotliwości rezonansu pola elektromagnetycznego ziemi.   Dystrybucja: regionalna, zwykle zajmuje cały płat kory; duże amplitudy w potylicy przy zamkniętych oczach.  Subiektywne, emocjonalne stany: odprężony, nieruchomy, ale nie senny; cichy, świadomy.   Powiązane czynności i zachowania : rozmyślanie, brak działania. Twórcza "esencja ", natchnienie, motywacja, marzycielski. Odprężony, ale jeszcze czujny.   Fizjologiczne korelacje: odprężony, gojący się. Skutki treningu: wytworzenie relaksu i odpoczynku. Redukcja stresu. niska alfa: 8 - 10 Hz: wewnętrzna świadomość samointegracji umysł/ciało, równowaga wysoka alfa: 10 - 12 Hz : skupianie się , gojący się , łączenie ciała i umysł  

Pasmo Beta > 12 Hz. Beta pasmo ma a  stosunkowo duży zasięg i jest definiowane jak coś powyżej alfa pasma. Sprzyjające do inspirującej energii i działania; scharakteryzowany przez logiczne, analityczne, intelektualne myślenie, werbalną komunikację.   Pasmo niska beta ( 12 – 15 Hz) – SMR: rytm sensomotoryczny ,czuciowo-ruchowy. Nazywany również niska Beta Dystrybucja: zlokalizowana półkulowo i w płatach (czołowy, potyliczny, itd.) Subiektywne emocjonalne stany: odprężony jeszcze ogniskujący się, integrujący. Zadania i zachowania: niskie SMR może odzwierciedlać " ADD ", brak zogniskowanej uwagi; wysokie SMR - wysoce czujna, fizyczna cisza. Powiązane czynności i zachowania: jest hamowany przez ruch; unieruchomienie ciała może powiększać SMR Skutki treningu: wzrost SMR może produkować odprężeń ogniska, polepsza koncentrację uwagi. Pomocny w porządkowaniu deficytów uwagi.  Pasmo środkowa beta (15 – 18 Hz). Nazywana również Beta1

WYSOKIE BETA 1 Ty jesteś szeroko - przebudzony, czujny. Twój umysł jest ostry, skupiony. Ty wykonujesz zadania szybk, łatwo i jesteś uzbrajany aby pracować z pełną uwagą. W Beta stanie, neurony pracują „ogniście obficie „ i szybko, a Ty realizujesz, osiągasz szczytowe zadania. Nowe pomysły i rozwiązania problemów błyskawicznie rodzą się w Twoim umyśle. Beta trening jest jednym z najczęściej używanych protokołem w eegbiofeedback dla ADD. Beta - koncentrowania programy pomagają przygotować się do egzaminu, uprawiać sport, umożliwiają prezentację, analizę i organizowanie informacji, i inne działalności, gdzie umysłowa raźność i wysokie poziomy koncentracji są kluczowe dla naszego sukcesu.  Dystrybucja: lokalizowana na różnych obszarach. Może się ogniskować przy jednej elektrodzie.  Subiektywne emocjonalne stany: myślenie, świadomy siebie i otoczenia.  Powiązane czynności i zachowania: umysłowa działalność, zewnętrznie skupiona uwaga. Fizjologiczne korelacje: raźny, czynny ale nieporuszony (nie zdenerwowany, nie poirytowany) Skutki treningu: może powiększać umysłowe zdolności, koncentrację, raźność, inteligencję (IQ)  

Pasmo Gamma ( 40 Hz )  Fale 36 – 44 Hz są jedyną grupą częstotliwości, znalezioną w każdej części mózgu. To dlatego przyjmuje się, że kiedy mózg musi równocześnie przerobić informację w różnych częściach, to używa 40Hz działalności do równoczesnego przetwarzania. Dystrybucja: bardzo zlokalizowana Subiektywne emocjonalne stany: myślenie; integracyjne myślenie. Procesy skojarzeniowe. Powiązane czynności i zachowania: wysokiego szczebla przetwarzanie informacji, wiążące różne modalności i skojarzenia. Fizjologiczne korelacje: przetwarzanie i obróbka skojarzeniowych informacji Skutki treningu: mało poznane. Uważa się za najbardziej wydajną pracę umysłową i twórczą. Aktywacja wysokich fal beta następuje również w stanach skrajnych przeżyć i emocji.  

Pasmo Theta (4-8) Hz. Theta „leży” bezpośrednio na progu podświadomości. W Biofeedback, kojarzone z najgłębszym poziomem medytacji. Theta jest też identyfikowane jako brama do nauki i pamięci. Theta medytacje zwiększają kreatywność, proces uczenia się, Theta redukuje stres, budzi intuicję i inne pozazmysłowe percepcje umiejętności. Dystrybucja: zwykle regionalna, może zajmować znaczne obszary kory, może być zlateralizowana albo rozproszona. Subiektywne emocjonalne stany: intuicyjny, twórczy, fantazjujący, obrazowy, twórczy, sennie przełączający myśli. Odzyskujący nieświadomy materiał. Powiązane czynności i zachowania: twórczy, intuicyjny; ale też może być oszalały, nieskupiony, rozkojarzony.  Korelacje fizjologiczne: gojenie się, integracja umysł/ciało.  Skutki treningu: jeśli promowane mogą wywołać fantazjowanie, stany bliskie transowi - jeśli dobrze znosi stany hipnotyczne. Hamowana(redukowana), może ulepszać koncentrację, zdolność ogniskowania uwagi. Na ogół nadmiar fal Theta (płaty czołowe) powoduje dekoncentracje i problemy w skupieniu uwagi (ADD, ADHD). Charakterystyczne dla depresji, zamkniętych uszkodzeń głowy oraz epilepsji. Patologiczny nadmiar thety obrazuje śpiączkę(coma) typu theta.

Dominacja poszczególnych składowych fal, zmienia poziom świadomości ( stan podświadomy, nieświadomy itd.). Obecność EEG rytmu wskazuje, że mózg wykonuje jakąś działalność angażując jednocześnie miliony komórek, które działają w synchronicznym trybie. Ta działalność występuje w pierwszym rzędzie, w najwyższych 4 warstwach ( ok. 6 mm grubości) zewnętrznej warstwy kory  mózgowej. Wszystkie składowe fal mózgowych są zawsze produkowane, ale przewagę pewnych pożądanych fal mózgowych można uzyskać wysiłkiem woli i systematycznym treningiem. Produkcja pewnych pożądanych fal, a innych, niepożądanych – redukcja, jest istotą treningu eegbiofeedback  

EEG Neurobiofeedback jest bezinwazyjną metodą diagnostyczno-terapeutyczną, polegającą na wzmacnianiu lub hamowaniu fal bioelektrycznych mózgu w pewnych zakresach. Metoda ta wykorzystuje uczenie się poprzez warunkowanie instrumentalne, z zastosowaniem specjalistycznej aparatury EEG i odpowiedniego oprogramowania komputerowego. Osoba poddawana treningowi EEG Neurobiofeedback uczy się za pośrednictwem gry komputerowej kontrolować aktywność swojego mózgu, na zasadzie tzw. sprzężenia zwrotnego Mózg ma dość duże możliwości samo naprawy poprzez przeorganizowanie synaptyczne (co rozumie się m.in. jako zmiany w  rozgałęzieniach dendrytowych neuronów) powodujące zmiany we wzorcach połączeń synaptycznych. Takie synaptyczne przeorganizowanie jest kluczowym mechanizmem każdego procesu uczenia się, również tego odbywającego się w trakcie odbudowy czynności po uszkodzeniu mózgu.

OBSZARY MÓZGU Najbardziej znaną prezentacją obszarów funkcjonalnych kory mózgowej, jest mapa zaproponowana przez niemieckiego anatoma Korbiniana Brodmana z 1909r. Wyróżnił on 47 różnych stref kory mózgowej, odpowiedzialnej za wykonywanie i nadzór różnych funkcji.

Płat czołowy Myślenie, planowanie, i centralne funkcje kierownicze (wykonawcze), wykonanie ruchów Płat ciemieniowy Percepcja somatosensoryczna, integracja informacji wzrokowej i ułożenia ciała w przestrzeni Płat skroniowy Funkcje językowe i percepcja słuchowa włączone w pamięć trwałą i emocje Płat potyliczny Percepcja wzrokowa i przetwarzanie  

Funkcje lewej i prawej półkuli Dzięki funkcjonalnej specjalizacji poszczególnych części i obszarów mózgu, zwiększa się jego ogólny potencjał. Każda z półkul dokonuje analizy otrzymywanych bodźców, a następnie wymienia informacje z przeciwną stroną mózgu, kiedy znaczna część procesów analitycznych została już wykonana. Dysponując obiema półkulami zdolnymi do niezależnej pracy, człowiek jest w stanie przetwarzać jednocześnie dwa strumienie informacji. W drugim etapie następuje porównanie i konsolidacja informacji, pozwalające na szersze i jednocześnie bardziej dogłębne rozumienie.

Specjalizacje półkul mózgowych LEWA PÓŁKULA STOPNIOWO ETAPOWO, KOLEJNO DETALE, LOGIKA, ROZUM, REGUŁY, ZASADY, ANALIZA, AGRESJA, SWIADOMOŚC CZASU, DOSŁOWNOŚĆ , SLOWA, SYMBOLE, INTELEKT, WIEDZA POLICZLNA, MYSLENIE MATEMATYCZNE, NAUKA PRAWA PÓLKULA CAŁOSCIOWO, , UCZUCIA, INTUICJA, KREATYWOŚĆ TWÓRCZOŚĆ SYNTEZA, ULEGŁOŚĆ, ŚWIADOMOŚĆPRZESTRZENI, METAFORYCZNOŚĆ, OPISOWOŚĆ, GESTYKULACJA, WYOBRAXNIA, ZMYSŁOWOŚĆ, WIEDZA EMPIRYCZNA, MYŚLENIE OBRAZAMI (MUZYKA , SZTUKA, TANIEC)

Badania medyczne rozpoczęte w latach 50 -tych XX wieku pozwoliły stwierdzić, że obie półkule mózgowe są połączone ze sobą za pomocą spoidła wielkiego (corpus callosum). Ten pomost zbudowany z włókien nerwowych tworzy sieć komunikacyjną między obiema połówkami. Przewaznie dominująca półkulą, jest lewa.. Jeśli dominująca jest prawa, to relacje zachodzą odwrotnie.

Biofeedback jest znaną już od dawna techniką terapeutyczną, wykorzystywaną do uczenia się samoregulacji funkcji biologicznych (np. w treningu Schultza), które przebiegają w sposób nieświadomy, np.: oddychanie, ciśnienie krwi, temperatura skóry, rąk i nóg. Natomiast metoda EEG Biofeedback jest samodzielną regulacją przebiegu fal mózgowych Osoba poddawana treningowi EEG Neurobiofeedback uczy się za pośrednictwem gry komputerowej kontrolować aktywność swojego mózgu, na zasadzie tzw. sprzężenia zwrotnego. Metodę tę zawdzięczamy amerykańskiemu neurofizjologowi prof. Barry'emu Stermanowi, który w latach 80. prowadził na Florydzie badania wpływu oparów paliwa rakietowego na OUN kosmonautów. Uzyskane w laboratoriach efekty terapeutyczne pozwoliły zastosować metodę EEG Neurobiofeedback w leczeniu: padaczek (szczególnie lekoopornych), depresji, zaburzeń snu, specyficznych problemów w uczeniu się, zaburzeń koncentracji uwagi, rozwojowych wad mowy, podwyższonego napięcia mięśniowego, stresu pourazowego, migren, alkoholizmu, stereotypii ruchowych, nietrzymania moczu i kału.

Obecnie w Ameryce i Europie Zachodniej jest ona bardzo popularna Obecnie w Ameryce i Europie Zachodniej jest ona bardzo popularna. Aparaty EEG Neurobiofeedback wykorzystywane są do wspomagania leczenia w klinikach, sanatoriach, a także w ośrodkach psychologiczno-pedagogicznych. Zaletą tej metody jest brak niepożądanych efektów ubocznych oraz możliwość prowadzenia terapii już z dziećmi młodszymi, które ukończyły 3-4 rok życia i potrafią zainteresować się prostą grą komputerową

Zastosowanie EEG-BIOFEEDBACK - ADD, ADHD ( nadpobudliwość psychoruchowa - duża skuteczność !!! ) - anoreksja, bulimia  - agresja , ataki paniki , autyzm - bezdech senny , ból przewlekły - choroba Alzheimera , choroba dwubiegunowa, choroba Lyme - depresja  - jąkanie, lęk - migrena , moczenie nocne , mózgowe porażenie dziecięce - natręctwo myślowe - niepokój psychoruchowy , nerwice - obniżone poczucie własnych wartości, opóźnienie rozwoju dziecka, upośledzenie umysłowe - padaczka , parkinsonizm - schizofrenia, psychozy - somnambulizm ( lunatyzm ) - stresu - stwardnienie rozsiane - syndrom Tourette'a i choroba tikowa - syndrom przed menstrualny - trema - udar mózgu , uraz czaszki, wylew - uzależnienia : od alkoholu, od jedzenia, od leków, narkotyków, seksu,  itp - zaburzenia autoimmunologiczne (alergie) - zaburzenia koncentracji uwagi i sekwencyjnego przetwarzania - zaburzenia pamięci - zaburzenia procesu uczenia się (dysleksja, dysgrafia, itp. ) - zaburzenia snu - zaburzenie planowania swoich poczynań - zaburzona samoocena

Treningi dla zdrowych Wskazane dla polepszenia kondycji psychicznej i fizycznej. Trening eeg biofeedback wpływa na refleks,skracając czas reakcji, co jest bardzo ważne dla każdego kierowcy pojazdu silnikowego. Wyrównawczy trening eeg biofeedback zalecany jest dla dzieci w okresach przejściowych : przedszkole-szkoła, szkoła podstawowa-gimnazjum. Przed egzaminami : matura, prawo jazdy, ważne zaliczenia - 15-20 sesji może pomóc w : - skutecznej nauce - opanowaniu emocji - optymalnej pracy mózgu !!!........polepszamy współpracę różnych obszarów korowych realizujących procesy postrzegania (audialne, wizualne) oraz ich przetwarzanie.

Terapia ma szczególne zastosowania w przypadkach pracy mózgu w warunkach ekstremalnych : - nauka, egzaminy - sport wyczynowy - ekstremalne zawody: policja, wojsko, piloci, ochrona - kadra kierownicza , menadżerzy - konstruktorzy, twórcy - dziennikarze i artyści - tremy, poczucie mniejszej wartości.

Jak wygląda terapia EEG -BIOFEEDBACK?... Co jest potrzebne do stosowania metody? Program Brainfeedback III, komputer, dwa monitory (dla terapeuty i pacjenta), 3 elektrody (miseczkowa, uszna, uziemiająca) lub czepek, wygodny drewniany fotel

Gabinet….

Czepek….

Elektrody…

Co robi terapeuta? Umieszcza na głowie pacjenta elektrody w ściśle określone, wymierzone miejsca…. m następnie na własnym monitorze śledzi pracę jego mózgu, hamując występowanie fal niepożądanych, wzmacniając fale pożądane (ułatwia bądź utrudnia grę)

Monitor terapeuty podczas treningu

Co robi pacjent (uczeń)? Siedzi wygodnie w fotelu z podłączonymi na głowie elektrodami i gra w wideogrę, koncentrując się i skupiając uwagę na monitorze

Monitor pacjenta – przykładowe wideogry

Przykładowe, orientacyjne liczby sesji : - poprawa sprawności psycho-fizycznej, pamięci  : 15-20 sesji ( dla zdrowych) - moczenie się, kłopoty ze snem, koszmary senne : w okolicach 20 sesji - bóle głowy, migreny : 20-40 sesji - łagodna depresja, łagodny niepokój, gniew z furią : 30-40 sesji - dwubiegunowe zaburzenie, Tourette Syndrom , Anorexia/Bulimia : powyżej 40 sesji - łagodne ADD : 30-40 sesji - autyzm : spodziewaj się zauważalnej poprawy po 40 sesjach.   Z uwagi na specyfikę zaburzenia, wskazany zakup urządzenia i trening  domowy  - ADHD z zaburzeniami nauki : w okolicach 60 sesji - ciężkie ADHD z chorobliwą niemożnością uczenia się : powyżej 60 sesji - koncentracja, dysleksja : 40, 40-60-80 w zależności od typu dysleksji i towarzyszących dysfunkcji - padaczki : powyżej 40 sesji - paraliż mózgowy: spodziewaj się zauważalnych efektów efektów przy większej liczbie sesji. Zauważalnie,    powyżej 40-60. Zazwyczaj długofalowa terapia. Należy rozważyć decyzję o indywidualnym zakupie urządzenia    neurofeedback. - wylewy, udary : 60-80 sesji, specyficznie - powyżej 100 ( rozległe uszkodzenie, odległe czasowo) - dysfunkcje po urazach mózgowo-czaszkowych( po śpiączce) : z reguły powyżej 100-150 sesji.   Należy rozważyć decyzję o indywidualnym zakupie urządzenia neurofeedback .  

Źle poprowadzona terapia (np Źle poprowadzona terapia (np. czoła), może dać nieoczekiwane rezultaty   

Dziękuje za uwagę…