WADY POSTAWY U DZIECI

Czym jest prawidłowa postawa ciała? Postawą ciała nazywamy indywidualne ukształtowanie ciała i położenie poszczególnych jego odcinków, w tym tułowia i kończyn, w pozycji stojącej. Prawidłową postawę charakteryzują: Prawidłową postawę charakteryzują: - głowa ustawiona prosto, - głowa ustawiona prosto, - barki znajdują się na jednym poziomie, - barki znajdują się na jednym poziomie, - łopatki są ściągnięte, - łopatki są ściągnięte, - symetrycznie ustawiona miednica, - symetrycznie ustawiona miednica, - lekko wciągnięty brzuch, - lekko wciągnięty brzuch, - napięte pośladki, - napięte pośladki, -równoległe ustawienie kończyn dolnych wyprostowanych w stawach kolanowych; -równoległe ustawienie kończyn dolnych wyprostowanych w stawach kolanowych; - prawidłowe ustawienie i obciążenie stóp - prawidłowe ustawienie i obciążenie stóp

Co nazywamy wadami postawy? Wady postawy to odchylenia od ogólnie przyjętych cech postawy prawidłowej. Na wadę postawy ma wpływ deformacja kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy oraz kończyn dolnych.Wady postawy to odchylenia od ogólnie przyjętych cech postawy prawidłowej. Na wadę postawy ma wpływ deformacja kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy oraz kończyn dolnych.

Epidemiologia. Ostatnie publikacje donoszą, że jedynie u 4,4% dzieci nie wykryto wad postawy. Boczne skrzywienia kręgosłupa wykrywane są u 36-50% dzieci.Ostatnie publikacje donoszą, że jedynie u 4,4% dzieci nie wykryto wad postawy. Boczne skrzywienia kręgosłupa wykrywane są u 36-50% dzieci. Z jednej strony wskaźnik ten obejmuje uczniów z wyraźnymi wadami postawy ciała, z drugiej zaś wielką liczbę młodzieży, o wyraźnym zaniedbaniu ruchowym, małej sprawności fizycznej i ruchowej oraz różnych zaburzeniach układu ruchu.Z jednej strony wskaźnik ten obejmuje uczniów z wyraźnymi wadami postawy ciała, z drugiej zaś wielką liczbę młodzieży, o wyraźnym zaniedbaniu ruchowym, małej sprawności fizycznej i ruchowej oraz różnych zaburzeniach układu ruchu.

Podział i przyczyny powstawania wad postawy. Najczęściej spotykamy podział wad postawy i budowy ciała na dwie grupy: Wady wrodzone – należą tu przypadki z odchyleniami prawidłowej budowy ciała w następstwie czynników, które zadziałały w okresie płodowym. Przyczyny powstawania tych wad są różne. Niektóre z nich są przekazywane dziedzicznie. Wady nabyte – mogą być wywoływane przebytymi chorobami – te określamy terminem wady rozwojowe lub powstają na skutek zaburzenia nawyku prawidłowej postawy ciała – te określamy terminem wady nawykowe.

c.d. przyczyny wad postawy? Wyodrębniono trzy sfery czynników, w następstwie których dochodzi do rozwoju wad postawy, są to: Czynniki fizjologiczne : istotą jest tu nawyk prawidłowej postawy. Dla dziecka z wadą postawy nawykowa postawa nieprawidłowa jest czymś naturalnym, zwykłym i nie wymagającym wysiłku ( przyjmowana podświadomie). Czynniki morfologiczne: polegają na występowaniu dystonii mięśniowej w obrębie kręgosłupa, nadmiernym napięciu i rozciągnięciu pewnych grup więzadeł oraz części torebek stawowych. Czynniki środowiskowe : dotyczą warunków życia człowieka; gł. są to: - nie unormowany tryb życia; - nie unormowany tryb życia; - złe warunki higieniczne i bytowe; - złe warunki higieniczne i bytowe; - nie przebywanie na świeżym powietrzu; - nie przebywanie na świeżym powietrzu; - brak ćwiczeń ruchowych, hipokinezja; - brak ćwiczeń ruchowych, hipokinezja; - przyjmowanie jednorodnych i długotrwałych pozycji ( w szkole i w pracy, podczas odpoczynku (niedostosowane ławki szkolne, nieodpowiednie noszenie teczki). - przyjmowanie jednorodnych i długotrwałych pozycji ( w szkole i w pracy, podczas odpoczynku (niedostosowane ławki szkolne, nieodpowiednie noszenie teczki).

Najczęstsze wady postawy. Do najczęstszych wad postawy należą: Do najczęstszych wad postawy należą: - plecy okrągłe, - plecy okrągłe, -plecy wklęsłe, -plecy wklęsłe, -plecy wklęsło-okrągłe, -plecy wklęsło-okrągłe, -plecy płaskie, -plecy płaskie, -boczne skrzywienia kręgosłupa-skoliozy, -boczne skrzywienia kręgosłupa-skoliozy, -wady statyczne kończyn dolnych. -wady statyczne kończyn dolnych. Do błędów postawy zalicza się: Do błędów postawy zalicza się: - odstawanie łopatek, - odstawanie łopatek, -asymetrię barków, -asymetrię barków, -asymetrię żeber i klatki piersiowej. -asymetrię żeber i klatki piersiowej.

Charakterystyka wad postawy: Wady postawy w płaszczyźnie strzałkowej: a-plecy okrągłe, b- plecy wklęsłe, c-plecy wklęsło-okrągłe, d-plecy płaskie.

PLECY OKRĄGŁE * Występuje tu nadmierne uwypuklenie fizjologicznej krzywizny piersiowej. * Występuje tu nadmierne uwypuklenie fizjologicznej krzywizny piersiowej. * Wada ta charakteryzuje się: osłabieniem mięśni grzbietu, przykurczem mięśni piersiowych, barki są wysunięte do przodu, łopatki odstające. Łokcie i kolana są często w pozycji lekkiego zgięcia. * Wada ta charakteryzuje się: osłabieniem mięśni grzbietu, przykurczem mięśni piersiowych, barki są wysunięte do przodu, łopatki odstające. Łokcie i kolana są często w pozycji lekkiego zgięcia.

PLECY WKLĘSŁE * Istota tej wady polega na pogłębieniu lordozy lędźwiowej. * Istota tej wady polega na pogłębieniu lordozy lędźwiowej. * Sylwetkę charakteryzuje: * Sylwetkę charakteryzuje: - pogłębione wygięcie odcinka lędźwiowego kręgosłupa, - pogłębione wygięcie odcinka lędźwiowego kręgosłupa, - zwiększone przodopochylenie miednicy, - zwiększone przodopochylenie miednicy, - wypięty brzuch (tzw. przodujący brzuch) - wypięty brzuch (tzw. przodujący brzuch) - wypięte pośladki. - wypięte pośladki.

* Występują równocześnie cechy charakterystyczne dla pleców okrągłych i wklęsłych. * Występują równocześnie cechy charakterystyczne dla pleców okrągłych i wklęsłych. * U dziecka z tą wadą postawy obserwuje się pogłębienie kifozy piersiowej, wysunięcie głowy i barków do przodu, odstawanie łopatek, pogłębienie lordozy lędźwiowej, zwiększenie przodopochylenia miednicy, wypięty brzuch i uwypuklenie pośladków. * U dziecka z tą wadą postawy obserwuje się pogłębienie kifozy piersiowej, wysunięcie głowy i barków do przodu, odstawanie łopatek, pogłębienie lordozy lędźwiowej, zwiększenie przodopochylenia miednicy, wypięty brzuch i uwypuklenie pośladków. PLECY WKLĘSŁO-OKRĄGŁE

Charakterystyka wad postawy – c. d. Skolioza jest bocznym skrzywieniem kręgosłupa. Polega ona na wielopłaszczyznowym odchyleniu linii kręgosłupa od stanu prawidłowego. Odchylenie to występuje w płaszczyznach: –czołowej – kręgosłupa wygina się w bok, lewo lub prawo; –strzałkowej – pogłębia się wygięcie lordotyczne lub kifotyczne; –poprzecznej – następuje rotacja kręgów, co prowadzi do powstania garbu.

Charakterystyka wad postawy – c. d. W zależności od stopnia zaawansowania zmian, wyróżnia się następujące stadia skoliozy : * postawa skoliotyczna – wstępne stadium wady. Występuje asymetria barków, łopatek, trójkątów talii, ale nie dochodzi jeszcze do bocznego skrzywienia; * postawa skoliotyczna – wstępne stadium wady. Występuje asymetria barków, łopatek, trójkątów talii, ale nie dochodzi jeszcze do bocznego skrzywienia; * skolioza Io – to skrzywienie, kiedy wartości kątowe nie przekraczają 30o. Zmiany dotyczą układu mięśniowo – wiązadłowego, bez zniekształceń kostnych; * skolioza Io – to skrzywienie, kiedy wartości kątowe nie przekraczają 30o. Zmiany dotyczą układu mięśniowo – wiązadłowego, bez zniekształceń kostnych; Boczne skrzywienia kręgosłupa Io,IIo,IIIo.

Charakterystyka wad postawy- c. d. * skolioza IIo – skrzywienie o wartościach kątowych 31o-60o. Występują zmiany w kręgach i krążkach międzykręgowych. Kręgosłup ulega zrotowaniu, co objawia się garbem żebrowym; * skolioza IIo – skrzywienie o wartościach kątowych 31o-60o. Występują zmiany w kręgach i krążkach międzykręgowych. Kręgosłup ulega zrotowaniu, co objawia się garbem żebrowym; * skolioza IIIo – skrzywienie o kącie przekraczającym 60o, z daleko posuniętymi zmianami strukturalnymi jak: torsja i sklinowacenie kręgów, deformacja żeber i miednicy. * skolioza IIIo – skrzywienie o kącie przekraczającym 60o, z daleko posuniętymi zmianami strukturalnymi jak: torsja i sklinowacenie kręgów, deformacja żeber i miednicy. Boczne skrzywienia kręgosłupa Io,IIo,IIIo

Nie leczona skolioza może prowadzić do: zniekształcenia klatki piersiowej,zniekształcenia klatki piersiowej, uciskania narządów wewnętrznych (serce i płuca), prowadząc do upośledzenia wydolności krążenia i oddychania,uciskania narządów wewnętrznych (serce i płuca), prowadząc do upośledzenia wydolności krążenia i oddychania, zmniejszonej sprawności fizycznej,zmniejszonej sprawności fizycznej, duszności,duszności, kompleksu psychicznego, spowodowanego obecnością garbu żebrowego.kompleksu psychicznego, spowodowanego obecnością garbu żebrowego. Skłon tułowia w przód a-budowa prawidłowa, b- garb żebrowy.

ZAPAMIĘTAJ! Skolioza odpowiednio wcześnie wykryta i właściwie leczona pozwala uniknąć wystąpienia groźnych dla zdrowia i życia późnych powikłań. Skolioza odpowiednio wcześnie wykryta i właściwie leczona pozwala uniknąć wystąpienia groźnych dla zdrowia i życia późnych powikłań.

Wady kończyn dolnych Zniekształcenia kończyn dolnych w znacznym stopniu wpływają na statykę i postawę ciała. Powstają w wyniku asymetrii w budowie wyżej położonych odcinków ciała, przeciążeń pracą lub są wadami wrodzonymi albo powstają na skutek innych przyczyn. Zniekształcenia kończyn dolnych w znacznym stopniu wpływają na statykę i postawę ciała. Powstają w wyniku asymetrii w budowie wyżej położonych odcinków ciała, przeciążeń pracą lub są wadami wrodzonymi albo powstają na skutek innych przyczyn. Wyróżniamy następujące wady kończyn dolnych, dające się w początkowym stadium wyrównać: Wyróżniamy następujące wady kończyn dolnych, dające się w początkowym stadium wyrównać: –kolana koślawe, –kolana szpotawe, –stopa płaska, –stopa płasko-koślawa, –stopa wydrążona, Ustawienie kolan a-kolana proste, b- kolana koślawe, c-kolana szpotawe

KOLANA KOŚLAWE * Wada wrodzona lub nabyta. * W kolanach koślawych oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty na zewnątrz, a kostki przyśrodkowe, przy wyprostowanych i zwartych kolanach, są oddalone od siebie o ponad 5 centymetrów. * Za fizjologiczną koślawość uważa się odchylenie od osi przeciętnie 2-3 centymetry, ale nie większą niż 5 centymetrów. Kolano koślawe

Kolana szpotawe * W tym zniekształceniu kończyny dolne są skręcone do wewnątrz, występuje nadwyprost w stawach kolanowych, mięsnie wewnętrznej strony kończyn dolnych ulegają skróceniu, a po stronie zewnętrznej nadmiernie rozciągają się. Oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty do wewnątrz. * W tym zniekształceniu kończyny dolne są skręcone do wewnątrz, występuje nadwyprost w stawach kolanowych, mięsnie wewnętrznej strony kończyn dolnych ulegają skróceniu, a po stronie zewnętrznej nadmiernie rozciągają się. Oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty do wewnątrz. * Wielkość odchylenia mierzy się w centymetrach, rozstępem między kłykciami przyśrodkowymi przy stopach zwartych. Szpotawość kolan występuje najczęściej przy nadwadze oraz przy krzywicy. Kolano szpotawe.

Wady stóp * Prawidłowo wysklepiona stopa dotyka podłoża trzema fizjologicznymi punktami podparcia: piętą, głową pierwszej i głową piątej kości śródstopia. * Prawidłowo wysklepiona stopa dotyka podłoża trzema fizjologicznymi punktami podparcia: piętą, głową pierwszej i głową piątej kości śródstopia. Fizjologiczne punkty podparcia

WADY STÓP Najczęściej występują:Najczęściej występują: - stopa płaska - stopa płaska - stopa płasko-koślawa - stopa płasko-koślawa - stopa szpotawa - stopa szpotawa - stopa wydrążona - stopa wydrążona Rzadziej spotykane to:Rzadziej spotykane to: - stopa końska - stopa końska - stopa piętowa - stopa piętowa Zniekształcenia stopy: a-stopa końska, b- stopa piętowa, c-stopa szpotawa, d-stopa płaska, e- stopa płasko-koślawa, f- stopa wydrążona.

WADY STÓP Stopa płaska (płaskostopie czynnościowe) - posiada niski lub obniżający się łuk podłużny, który jest wynikiem niewydolności układu mięśniowo-wiązadłowego. Stopa płaska (płaskostopie czynnościowe) - posiada niski lub obniżający się łuk podłużny, który jest wynikiem niewydolności układu mięśniowo-wiązadłowego. Stopa płasko-koślawa - istotą tego zniekształcenia jest ustawienie w nawróceniu kości stępu oraz obniżenie sklepienia podłużnego stopy, najczęściej na tle niewydolności statycznej. Stopa płasko-koślawa - istotą tego zniekształcenia jest ustawienie w nawróceniu kości stępu oraz obniżenie sklepienia podłużnego stopy, najczęściej na tle niewydolności statycznej. Stopa szpotawa - jest odwrotnością stopy płasko-koślawej. Charakteryzuje się skręceniem pięty do wewnątrz i oparciem jej na krawędzi zewnętrznej. Stopa szpotawa - jest odwrotnością stopy płasko-koślawej. Charakteryzuje się skręceniem pięty do wewnątrz i oparciem jej na krawędzi zewnętrznej. Stopa wydrążona - zniekształcenie charakteryzuje się nadmiernym wysklepieniem, w odcinku między guzem a głowami kości śródstopia, przy równoczesnym skróceniu tego odcinka. Nadmiernemu wysklepieniu stopy towarzyszy szponowate ustawienie palców i skrócenie rozcięgna podeszwowego. Zniekształcenie powoduje skrócenie stopy. Stopa wydrążona - zniekształcenie charakteryzuje się nadmiernym wysklepieniem, w odcinku między guzem a głowami kości śródstopia, przy równoczesnym skróceniu tego odcinka. Nadmiernemu wysklepieniu stopy towarzyszy szponowate ustawienie palców i skrócenie rozcięgna podeszwowego. Zniekształcenie powoduje skrócenie stopy.

Wady wrodzone klatki piersiowej Klatka piersiowa kurza – polega na wysunięciu ku przodowi obwodowej części mostka wraz z najbliższą częścią żeber, które są od boku jakby ściśnięte. Łuki żebrowe często tworzą falistą linię zamiast łukowej. Po nabraniu i zatrzymaniu powietrza w płucach stopień kurzego zniekształcenia zmniejsza się.Klatka piersiowa kurza – polega na wysunięciu ku przodowi obwodowej części mostka wraz z najbliższą częścią żeber, które są od boku jakby ściśnięte. Łuki żebrowe często tworzą falistą linię zamiast łukowej. Po nabraniu i zatrzymaniu powietrza w płucach stopień kurzego zniekształcenia zmniejsza się. Klatka piersiowa lejkowata – częściej spotykana, charakteryzuje się lejkowatym zapadnięciem dolnej części mostka i przylegających odcinków żeber.Klatka piersiowa lejkowata – częściej spotykana, charakteryzuje się lejkowatym zapadnięciem dolnej części mostka i przylegających odcinków żeber. Wady klatki piersiowej a-kurza, b- lejkowata

Do błędów postawy zaliczamy: - nieodpowiednie ustawienie głowy i szyi; - nieodpowiednie ustawienie głowy i szyi; - asymetrię barków; - asymetrię barków; - wadliwe ułożenie i odstawanie łopatek. - wadliwe ułożenie i odstawanie łopatek.

Metody oceny postawy ciała Obserwacja dziecka przez rodziców, nauczycieli gimnastyki, lekarzy.Obserwacja dziecka przez rodziców, nauczycieli gimnastyki, lekarzy. Ocena sylwetki dziecka oparta na tzw. teście symetrii, w którym porównuje się ( w ustawieniu badanego bokiem, tyłem, przodem i w skłonie), czy te same punkty ciała po obu stronach są położone symetrycznie.Ocena sylwetki dziecka oparta na tzw. teście symetrii, w którym porównuje się ( w ustawieniu badanego bokiem, tyłem, przodem i w skłonie), czy te same punkty ciała po obu stronach są położone symetrycznie. Badanie dziecka w skłonie, aby wychwycić ew. asymetrie, związane najczęściej ze skoliozą.Badanie dziecka w skłonie, aby wychwycić ew. asymetrie, związane najczęściej ze skoliozą.

Profilaktyka wad postawy obejmuje: Ograniczenie siedzącego trybu życia, zwiększenie ogólnej sprawności ruchowej człowieka.Ograniczenie siedzącego trybu życia, zwiększenie ogólnej sprawności ruchowej człowieka. Wyrabiane nawyku utrzymania prawidłowej postawy ciała we wszystkich czynnościach życia ( podczas pracy i odpoczynku) ;Wyrabiane nawyku utrzymania prawidłowej postawy ciała we wszystkich czynnościach życia ( podczas pracy i odpoczynku) ; Dostosowanie sprzętów domowych i środowiska, w których przebywamy, do potrzeb i możliwości fizjologicznych naszego kręgosłupa.Dostosowanie sprzętów domowych i środowiska, w których przebywamy, do potrzeb i możliwości fizjologicznych naszego kręgosłupa.

Jeśli rozpoznano wadę postawy u dziecka – co dalej? Wyrabianie nawyku prawidłowej postawy od wczesnego dzieciństwa.Wyrabianie nawyku prawidłowej postawy od wczesnego dzieciństwa. Niezbędne jest odpowiednie postępowanie korekcyjne w domu i w szkole.Niezbędne jest odpowiednie postępowanie korekcyjne w domu i w szkole. Konsultacja lekarza specjalisty w Poradni Wad Postawy.Konsultacja lekarza specjalisty w Poradni Wad Postawy. Fizykoterapia.Fizykoterapia. Ruch ( szczególnie sporty, które dziecko może uprawiać całe życie: pływanie, turystyka piesza i rowerowa, łyżwiarstwo i inne gry sportowe ).Ruch ( szczególnie sporty, które dziecko może uprawiać całe życie: pływanie, turystyka piesza i rowerowa, łyżwiarstwo i inne gry sportowe ).

POZYCJE POPRAWNE I WADLIWE

MOTTO Pionowa postawa tworzy człowieka, Pionowa postawa tworzy człowieka, bez niej nie ma kultury, bez kultury bez niej nie ma kultury, bez kultury świat nie jest wart, by na nim żyć... świat nie jest wart, by na nim żyć... PHELPS PHELPS

Zdjęcia

Zdjęcia – c. d. <>

Zdjęcia – c. d. Skolioza prawo-wypukła

Zdjęcia - c. d. Skolioza lewo-wypukła

Zdjęcia – c. d. Plecy pacjentów ze skoliozą Plecy pacjenta zdrowego – widok z boku

Zdjęcia – c. d. Typowa charakterystyka skoliozy a) zdjęcie rtg, b) widok od tyłu, c) test Adamsa

Zdjęcia – c. d. wynik półrocznego leczenia wynik półrocznego leczenia wdrożono leczenie