ZAKAŹNE CHOROBY WYSYPKOWE U DZIECI Małgorzata Szewczyk

Wysypka… (exanthema) Objaw alarmujący U dzieci bardzo często występuje z przyczyn zakaźnych W różnicowaniu należy wziąć pod uwagę wysypki o etiologii niezakaźnej: polekowe, uczuleniowe, w przebiegu chorób układowych tkanki łącznej oraz chorób dermatologicznych

Najbardziej typowe zakaźne choroby wysypkowe to: Ospa wietrzna, półpasiec Odra Różyczka Płonica Rumień nagły Rumień zakaźny Mononukleoza zakaźna

Sama obecność wysypki, nawet bardzo charakterystycznej, nie daje podstaw do rozpoznania choroby zakaźnej!

Na co zwrócić uwagę? WYWIAD Kontakt z chorobą wysypkową Przebyte choroby zakaźne Szczepienia Gorączka Objawy ze strony układu oddechowego Świąd Stosowane leki Pokarm Uczulenia

BADANIE FIZYKALNE Węzły chłonne Cechy infekcji GDO: katar, kaszel, zapalenie gardła Błona śluzowa jamy ustnej, język Spojówki Wątroba i śledziona Objawy oponowe Dłonie i stopy

Jak wygląda wysypka? Rodzaj: grudkowa, plamista, rumieniowa, pęcherzowa, polimorficzna Kolor Lokalizacja

Grudkowa kontra Pęcherzowa

Plamista kontra Rumieniowa

OSPA WIETRZNA Wysypka… polimorficzna, z przewagą pęcherzyków gorączka wraz z rzutem wysypki zajmuje skórę owłosioną głowy, błonę śluzową jamy ustnej i narządów moczowo-płciowych

OSPA WIETRZNA Okres wylęgania 11-21 dni Zakaźność zaczyna się 2 dni przed wystąpieniem objawów, a kończy 5 dni po ostatnich wykwitach Powikłania: ropne zakażenie skóry, zapalenie płuc, wątroby, nerek, objawy neurologiczne Leczenie objawowe, cięższe postacie - acyklowir

OSPA WIETRZNA

PÓŁPASIEC Wysypka zajmuje odcinek skóry odpowiadający unerwieniu; twarz lub tułów Towarzyszy miejscowa neuralgia Dzieci leczone immunosupresyjnie Stosujemy acyklowir i w razie potrzeby leki przeciwbólowe Powikłania: porażenia nerwów czaszkowych, przewlekła neuralgia

PÓŁPASIEC

ODRA Wysypka… Gruboplamista, zlewająca się Ciemnoczerwona Rozpoczyna się za uszami Zstępuje w dół, brunatnieje i zaczyna się złuszczać

ODRA Okres prodromalny – trwa kilka dni: nieżyt spojówek, GDO, suchy kaszel, gorączka, plamki Koplika Okres wylęgania 8-12 dni Zakaźność zaczyna się 5 dni przed wysypką, a kończy 4 dni po niej Powikłania: biegunka, zapalenie ucha środkowego, nadkażenie dróg oddechowych, zapalenie krtani (pseudokrup odrowy), zapalenie mięśnia sercowego, podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE)

ODRA

PLAMKI KOPLIKA

RÓŻYCZKA Wysypka… Drobnoplamista Różowa Zaczyna się na twarzy, w ciągu jednej doby obejmuje całe ciało Ustępuje bez przebarwienia

RÓŻYCZKA Okres wylęgania 14-21 dni Zakaźność zaczyna się 7 dni przed wysypką, a kończy 14 dni po niej Stany podgorączkowe Okres prodromalny: objawy nieżytu GDO Powiększone węzły chłonne karkowe, zauszne - twarde, niebolesne Hipersplenizm Powikłania: małopłytkowość, zapalenie mózgu, zapalenie stawów

RÓŻYCZKA

PŁONICA Wysypka… Rumieniowa (na twarzy) i drobnoplamista, żywoczerwona Zlewa się na tułowiu i po stronie zginaczy Trójkąt Fiłatowa – blady odcień wokół nosa i ust Objaw Pastii – linijne wybroczynki wzdłuż zgięć stawowych Po 2-3 tygodniach łuszczenie grubopłatowe na dłoniach i stopach

PŁONICA Okres wylęgania 2-5 dni Zakaźność trwa do 2 dni po rozpoczęciu leczenia Gorączka, ból brzucha, wymioty, ból gardła, powiększone i bolesne węzły chłonne szyjne Język najpierw obłożony, następnie malinowy Powikłania: KZN, zapalenie stawów, gorączka reumatyczna, zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie ucha środkowego Leczymy antybiotykiem (cefalosporyna, penicylina)

TRÓJKĄT FIŁATOWA

MALINOWY JĘZYK

PŁONICA

RUMIEŃ NAGŁY Wysypka… drobnoplamista, różowa Na całym ciele Po spadku kilkudniowej gorączki Nieżyt gardła, dobry stan ogólny, 6-24 mż. Biegunka, kaszel, powiększenie węzłów chłonnych szyjnych, drgawki Tzw. Trzydniówka; wywołana przez HHV6

RUMIEŃ ZAKAŹNY Wysypka… rumieniowo-grudkowo-plamista na twarzy o kształcie motyla (z bladością wokół ust) Na tułowiu, kończynach obrączki, girlandy, plamy Żywoczerwona, sinawa („spoliczkowane dziecko”), okresowo blednie Nawraca przez kilka tygodni Parwowirus B19 Kilkudniowa gorączka, nieżyt GDO Powikłanie: przełom hemolityczny

RUMIEŃ ZAKAŹNY

MONONUKLEOZA ZAKAŹNA Wysypka… Drobnogrudkowa Miedziana Na całym ciele Okres wylęgania 30-50 dni „choroba pocałunków” wywoływana przez EBV

MONONUKLEOZA ZAKAŹNA Angina, hepatosplenomegalia, powiększenie węzłów chłonnych, gorączka, obrzęk powiek Limfocyty atypowe w morfologii krwi Powikłania: utrudnienie oddychania, pęknięcie śledziony, zapalenie wątroby, obniżenie odporności, hemolityczne.

MONONUKLEOZA ZAKAŹNA

MONONUKLEOZA ZAKAŹNA

Do powikłań mononukleozy zakaźnej NIE NALEŻY: Niedrożność dróg oddechowych Małopłytkowość Pęknięcie śledziony Zapalenie jąder Niedokrwistość hemolityczna

Podostre stwardniające zapalenie mózgu może występować po 7-10 latach od zakażenia wirusem: Różyczki Ospy wietrznej Świnki Odry Opryszczki

Wskaż nieprawidłowe twierdzenie dotyczące rumienia nagłego (gorączki trzydniowej): a) Czynnikiem etiologicznym jest wirus z rodziny Herpes b) Charakterystyczna jest wysoka gorączka c) W przebiegu choroby występuje wysypka pęcherzykowa d) Powikłaniem mogą być drgawki gorączkowe e) Choroba występuje u niemowląt i małych dzieci

Okres wylęgania ospy wietrznej wywoływanej przez wirus Varicella Zoster wynosi: 1-3 dni 5-7 dni 11-21 dni 30-40 dni 2-3 miesiące

Ospy wietrznej Różyczki Odry Mononukleozy Gorączki trzydniowej Różowa grudkowo-plamista wysypka, początkowo na twarzy, obejmująca w ciągu jednej doby całe ciało, powiększenie węzłów chłonnych szyjnych, zausznych i karkowych, umiarkowana gorączka, zwiastunowe objawy nieżytowe górnych dróg oddechowych, to objawy charakterystyczne dla: Ospy wietrznej Różyczki Odry Mononukleozy Gorączki trzydniowej

Dur brzuszny Płonica Borelioza Mononukleoza zakaźna Chłopiec 6-letni zgłosił się do lekarza z powodu występującej od kilku dni gorączki, zmęczenia, bólu gardła oraz okresowego bólu brzucha. W badaniu przedmiotowym z odchyleń od normy stwierdzono: wzmożone ucieplenie skóry, zaczerwienione gardło, powiększenie węzłów chłonnych podżuchwowych i szyjnych, tkliwość palpacyjną nadbrzusza i śródbrzusza oraz powiększenie narządów miąższowych. W wykonanej morfologii krwi stwierdzono leukocytozę z limfocytozą i obecnością limfocytów atypowych. Prawdopodobnym rozpoznaniem jest: Dur brzuszny Płonica Borelioza Mononukleoza zakaźna Angina paciorkowcowa

Dziękuję za uwagę 