„Jak sprawnie udzielać pierwszej pomocy przedlekarskiej.” Dominik Skowron Jakub Bińczyk Mateusz Brzozowski Jakub Błaszczyk Maciek Sowa Sebastian Pędrasik

Czemu wybraliśmy właśnie ten temat? Naszym zdaniem pomoc poszkodowanemu koledze czy koleżance jest bardzo ważna, z tego powodu warto trochę wiedzieć o sprawnym udzielaniu pierwszej pomocy przedlekarskiej.

Spis treści Typy ran 4-10 Gojenie ran 11,12 Odmrożenia 13-22 Oparzenia 23-26 Odleżyny 27-34

Rany Rana rąbana – rana powstała w wyniku działania ciężkiego narzędzia o ostrej krawędzi (siekiera, tasak), godzącego z dużą siłą – prostopadle lub skośnie do krawędzi ciała. Ma charakter rany ciętej, ale jest od niej większa i głębsza. Powoduje rozległe uszkodzenia tkanek głębiej położonych.

Rana tłuczona może dotyczyć skóry jak i narządów wewnętrznych. Rana miażdżona - rana powstająca na skutek silnie działającego tępego urazu. Poddane nadmiernemu ciśnieniu tkanki powodują rozerwanie naczyń krwionośnych i tworzenia się głębokiego krwiaka. Brzegi rany są z reguły nieregularne i najczęściej zanieczyszczone. Może również dojść do zmiażdżenia tkanki kostnej. Stwarza szczególnie duże zagrożenie zakażeniem. Rana tłuczona– rana powstała w następstwie urazu zadanego z dużą siłą narzędziem tępym lub tępokrawędzistym, jako skutek upadku lub uderzenia przez pojazd mechaniczny. Rana tłuczona może dotyczyć skóry jak i narządów wewnętrznych.

Rana kłuta charakteryzuje się bardzo małą powierzchnią widoczną na skórze i poważnymi nieraz uszkodzeniami wewnętrznymi ciała. Jest ona głęboka i w jej wyniku mogą ulec uszkodzeniu narządy wewnętrzne, które mogą się skończyć późniejszymi Rana cięta - rana powstająca na skutek działania przedmiotów ostrych (najczęściej noży), jednak w odróżnieniu od rany kłutej jest ona zadana poprzez przeciągnięcie ostrza po powierzchni skóry, a nie wbicia. Rany cięte mogą być różnej szerokości i głębokości, czasami może dojść do przecięcia tkanek leżących poniżej skóry (np.ścięgien, naczyń krwionośnych).

Rana szarpana - rana powstająca w wyniku działania zakrzywionego narzędzia o tępej krawędzi (hak, bosak), godzącego skośnie lub stycznie do powierzchni ciała. Ma nieregularny kształt i poszarpane, nierówne brzegi. W głębi rany widać niekiedy strzępy oderwanych tkanek. Wskutek zakażenia wywołanego przez obecność zniszczonych, obumarłych tkanek rana goi się źle i pozostawia dużą bliznę.

Rana kąsana - rana spowodowana ugryzieniem (ukąszeniem) przez zwierzę (najczęściej dzikie). Postać zewnętrzna rany jest często odwzorowaniem szczęki zwierzęcia (zespół ran kłutych) lub w niektórych przypadkach jest to rana szarpana. W powyższym przypadku należy niezwłocznie upewnić się, czy dane zwierzę było szczepione przeciw wściekliźnie. Jeżeli nie było, lub nie ma na to całkowitej pewności, należy podać poszkodowanemu zastrzyk surowiczny przeciw wściekliźnie. Rana zatruta – rana powstała w wyniku ukąszenia przez jadowite węże lub owady. Charakteryzuje się jednoczesnym uszkodzeniem tkanek i wprowadzeniem do nich substancji trujących. Najczęściej towarzyszy jej rana szarpana lub cięta.

Rana postrzałowa– rana powstająca na skutek działania pocisków z broni palnej lub odłamków pocisków, min, granatów, bomb itp. Wyróżnić można trzy rodzaje ran postrzałowych: styczna – powstała wskutek uszkodzenia zewnętrznej powierzchni ciała przez pocisk lub odłamek; wyglądem przypomina ranę szarpaną, ślepa – powstała wskutek działania pocisku lub odłamka, który naruszył skórę i tkanki wewnętrzne tworząc ranę wlotową i kanał, a następnie utkwił wewnątrz ciała, przelotowa – powstała wskutek działania pocisku lub odłamka, który naruszył skórę i tkanki wewnętrzne tworząc ranę wlotową (mniejszą) i kanał, a następnie opuścił ciało tworząc dodatkowo ranę wylotową (większą).

Otarcie – rana, która powstaje na skutek kontaktu skóry z szorstką powierzchnią lub w wyniku kontaktu z przedmiotem, który ociera skórę z warstwy zrogowaciałej naskórka. Dochodzi do krwawienia miąższowego (zwykle niewielkiego) lub wycieku płynu międzytkankowego. Rana może ulec zakażeniu i zropieniu (szczególnie w sytuacjach gdy w ranie zostaną ciała obce).

Pierwsza pomoc rany Wszystkie rany należy opatrzyć, aby zapobiec zakażeniu tkanek. Najczęściej używanym do tego celu środkiem jest woda utleniona. Jodyna może służyć jedynie do odkażenia skóry wokół rany. Jeżeli rana jest głęboka, występuje obfite krwawienie to należy zastosować opatrunek uciskowy oraz zgłosić się do lekarza. W takim przypadku konieczne może być chirurgiczne zaopatrzenie (zeszycie) rany, aby umożliwić prawidłowe jej gojenie.

Gojenie ran Rychłozwrost Ziarninowanie Goj.pod strupem Rana może goić się przez rychłozrost – brzegi rany sklejają się, odtwarza się ciągłość skóry, powstaje linijna blizna. Gojenie przez ziarninowanie jest dłuższym procesem i ma miejsce wtedy, gdy z różnych powodów (brak zaopatrzenia rany, ubytek naskórka, zakażenie) nie doszło do pierwotnego zamknięcia rany. Takie gojenie rany wymaga starannej pielęgnacji i częstych zmian opatrunków. Blizna pozostała po wygojeniu się rany przez ziarninowanie jest duża i widoczna. Niekiedy pojawiają się zmiany w zabarwieniu skóry. Gojenie pod strupem zdarza się wtedy, gdy początkowy skrzep ulegnie wyschnięciu, tworząc strup będący naturalnym biologicznym opatrunkiem, zaś ziarninowanie i regeneracja naskórka odbywa się pod nim. Ziarninowanie Goj.pod strupem

Odmrożenia

Odmrożenia Odmrożenie – uszkodzenie skóry, powstające w wyniku działania na nią niskiej temperatury. Ciężkość i rozległość uszkodzenia skóry zależą od temperatury otoczenia oraz czasu, w jakim skóra była poddana działaniu niskiej temperatury. Wiatr i duża wilgotność powietrza nasilają skutki działania mrozu. Zmiany w naczyniach krwionośnych, spowodowane spożyciem dużej ilości alkoholu, powodują u poszkodowanych ciężkie odmrożenia, często przyczyniając się do nadmiernego wychłodzenia ciała  i w wyniku tego śmierci. Miejsca szczególnie narażone na odmrożenie to: nos, uszy, policzki oraz palce rąk i stóp.

Głębokość odmrożenia ciężkość odmrożenia określa się w czterech  stopniach: - I stopień charakteryzuje się przejściowymi zaburzeniami w krążeniu krwi w skórze, bólem, często silnym, bladością lub sino-czerwonym zabarwieniem skóry, obrzękiem, pieczeniem i świądem skóry. - II stopień odmrożenia to pojawiające się na skórze pęcherze z płynem surowiczym, - III stopień – martwica powierzchowna skóry, - IV stopień – martwica głęboka, której ulegają np. palce, uszy lub nos. W takim przypadku może dojść do samoistnej amputacji odmrożonej części ciała.

I stopień odmrożenia

II stopień odmrożenia

III stopień odmrożenia

IV stopień odmrożenia

Jak zapobiegać? W zapobieganiu odmrożeniom podstawową rolę odgrywa ubiór, który powinien chronić prze wiatrem, wilgocią i dobrze izolować termicznie, dlatego najlepsza metodą jest ubieranie „na cebulkę”. Poza tym bardzo ważne jest nakrycie głowy, gdyż organizm traci większą część swojego ciepła właśnie przez skórę głowy. Niezbędne jest również właściwe zaopatrzenia kończyn- najlepiej w rękawice warstwowe. Przed wyjściem na mróz nie wolno spożywać alkoholu. Odsłonięte okolice ( twarz, usta) powinno się natłuszczać odpowiednimi kremami, ponieważ tłuszcz zabezpiecza przed działaniem zimna.

Czego nie robić podczas odmrożenia? W przypadku głębokich odmrożeń nie zaleca się żadnych czynności mających na celu ogrzanie odmrożonych powierzchni. Jeśli wytworzyły się pęcherze, nie wolno ich przekłuwać ani uciskać. Nie należy stosować nacierania śniegiem odmrożonych okolic. Nie należy podawać poszkodowanemu napojów alkoholowych. Poszkodowany nie powinien palić papierosów. Pacjent z odmrożonymi nogami nie powinien chodzić, ponieważ praca mięśni wymaga zwiększonego ukrwienia, a zwężone naczynia mogą temu nie podołać. Nie należy nacierać i masować odmrożonych miejsc, gdyż nie powoduje to wzrostu temperatury a jest przyczyną utraty ciepła.

Pierwsza pomoc odmrożenia Poszkodowanego należy niezwłocznie przenieść do ciepłego pomieszczenia, Odmrożone obszary należy stopniowo ogrzewać. Najkorzystniejsze jest ogrzewanie ciepłem własnym człowieka, zmarznięte dłonie można wsunąć np. pod pachy. Należy zadbać o dodatkowe okrycie poszkodowanego. Można zanurzyć odmrożone kończyny w wodzie o temperaturze nie wyższej niż 40-42°C, wyższa temperatura może spowodować oparzenie. Poszkodowanemu podawać ciepłe napoje z dużą zawartością cukru. Powierzchnie odmrożenia należy opatrzyć jałowym opatrunkiem. Pacjenta należy ułożyć w pozycji zapobiegającej uciskowi na nerwy obwodowe kończyn.

Oparzenia

Oparzenia Oparzenie – uszkodzenie skóry i w zależności od stopni oparzenia także głębiej położonych tkanek lub narządów wskutek działania ciepła, żrących substancji chemicznych (stałych, płynnych, gazowych), prądu elektrycznego, promieni słonecznych – UV, promieniowania (RTG, UV i innych ekstremalnych czynników promiennych). Przy rozległych oparzeniach ogólnoustrojowy wstrząs może doprowadzić do zgonu.

Oparzenia I i II stopnia Oparzenie I stopnia Obejmuje tylko naskórek, objawami są zaczerwienienie skóry i ból. Po 2-3 dniach następuje mocne swędzenie oparzonego obszaru. Objawy ustępują po kilku dniach bez pozostawienia blizn. Oparzenie II stopnia powierzchowne Obejmuje naskórek i część skóry właściwej, pojawiają się pęcherze z surowiczym płynem, goi się w ciągu 10–21 dni, nie pozostawia blizn

Oparzenia III i IV stopnia Oparzenie III stopnia Martwica obejmuje skórę właściwą wraz z naczyniami i nerwami skórnymi, i z podskórną tkanką tłuszczową. Skóra przyjmuje barwę od perłowo białej, przez biało szarą do brunatnej, jest twarda i sucha. Goi się długo i zazwyczaj wymaga przeszczepu. Pozostawia widoczne blizny. Oparzenie IV stopnia Martwica sięga tkanek głębiej położonych. Obejmuje mięśnie, ścięgna, kości. W najcięższych przypadkach tego typu oparzeń cechą charakterystyczną jest zwęglenie oparzonej części ciała. Czasami nie wyróżnia się odrębnego IV stopnia i wszystkie oparzenia tego typu zalicza się do oparzeń III stopnia. Czasami także rozróżnia się oparzenia IV stopnia, gdzie martwica obejmuje mięśnie, V stopnia, gdzie martwica sięga do kości i VI stopnia, gdzie martwica obejmuje całą kość. III stopień IV stopień

Odleżyny

Odleżyny Odleżyny powstają w wyniku ucisku na jakiś punkt ciała trwającego dłużej niż dwie godziny. Mogą one powstać nawet u zdrowego człowieka, który jednak po pewnym czasie zaczyna odczuwać ból, który wymusza na nim zmianę pozycji. Natomiast chory z porażeniem nie odczuwa bólu, dlatego tak ważna jest pamięć i pomoc innych, którzy są w stanie zapobiec odleżynom.

Pierwsza Pomoc odleżyny Osoby nie związane z medycyną mogą pomóc tylko w dwóch pierwszych etapach. Wtedy bowiem działa wspomniany masaż i oklepywanie. Można pomóc także przy zmianie zalecanych wilgotnych opatrunków, które przyspieszają proces gojenia ran. W dalszych etapach niezbędna jest pomoc medyczna. Często lekarz decyduje o zastosowaniu antybiotyku, albo nawet zabiegu chirurgicznym. W każdym wypadku należy dbać o to, aby rany były wyczyszczone. Nie zawsze jednak pomagają środki farmaceutyczne, dlatego niektóre przypadki wymagają interwencji chirurgicznej.

Jak zapobiegać? Choremu powinno się także zapewnić odpowiednią dietę, zwłaszcza bogatą w białko zwierzęce, witaminę C oraz cynk. Z pewnością wpłynie ona pozytywnie na proces leczenia. Dzięki temu, że badacze wciąż starają się znaleźć sposoby na uniknięcie skutków ubocznych ciężkich schorzeń, na rynku dostępne są specjalne materace dla obłożnie chorych, tzw. jeżyki oraz wałki i kliny, które stabilizują pozycję chorego i zabezpieczają przed zsunięciem się. Można także kupić gotowe opatrunki hydrokoloidowe, które przyspieszają gojenie się trudnych ran. Gama dostępnych produktów jest bardzo szeroka. Warto jednak zakup skonsultować ze specjalistą, aby niepotrzebnie nie zaszkodzić choremu.

Podsumowanie Pierwsza pomoc jest najważniejsza gdyż może zapobiec śmierci lub poważniejszym urazom ciała.

Bibliografia http://pl.wikipedia.org/wiki/Strona_g%C5%82%C3%B3wna –informację http://www.google.pl/imghp?hl=pl&tab=wi- zdjęcia