Prof. Stanisław Pawłowski (1910-1992) ODKRYWCA ZŁÓŻ SIARKI W TARNOBRZEGU

Stanisław Pawłowski geolog i geofizyk pracownik Polskiej Akademii Nauk profesor zwyczajny doktor nauk technicznych poseł na Sejm PRL

ojciec polskiej siarki ale przede wszystkim ojciec polskiej siarki „polskie złoto” „żółta księżniczka”

Życiorys urodził się 11 maja 1910 w Łodzi, gdzie spędził dzieciństwo i młodość w latach 1929-1934 studiował na wydziale geodezyjnym Politechniki Warszawskiej po II wojnie światowej pracował w Państwowym Instytucie Geologicznym w Warszawie jako kierownik zespołów geologiczno – poszukiwawczych Stanisław Pawłowski dokonujący pomiarów geodezyjnych

w 1953 kierował wierceniami w okolicy Tarnobrzega, podczas których odkryto złoża siarki Przy wjeździe do kopalni w Jeziórku Małżeństwo Pawłowskich z pierwszą bryłką siarki Stanisław Pawłowski w terenie

był współodkrywcą złóż gazu ziemnego koło Lubaczowa, złóż węgla brunatnego i wysadu solnego w Rogoźnie koło Łodzi, fosforytów na Lubelszczyźnie, biłgorajskiej anomalii grawimetrycznej od 1976 był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk był posłem na Sejm PRL w latach 1965–1972 opublikował 80 prac naukowych zmarł 2 czerwca 1992 w Warszawie Pawłowscy w kopalni odkrywkowej w Machowie

Wybrane prace naukowe prof. Pawłowskiego Anomalie magnetyczne w Polsce (1947) Kilka zagadnień geofizycznych w Polsce (1952) Kredowy i jurajski rów lubelski (1961) Zarys budowy geologicznej okolic Chmielnika-Tarnobrzega (1965) Budowa geologiczna tarnobrzeskiego złoża siarki rodzimej (1985) Fragment książki

Stanisław Pawłowski w czasie pracy

prof. Stanisława Pawłowskiego w Tarnobrzegu 04.09.2010r. Odsłonięcie pomnika prof. Stanisława Pawłowskiego w Tarnobrzegu 04.09.2010r. Pomnik jest symbolem wyrażenia wdzięczności mieszkańców Tarnobrzega za odkrycie złóż siarki w okolicach miasta

Obelisk został wykonany wg projektu artysty rzeźbiarza Józefa Opali Pomnik to trzymetrowej wysokości stojąca postać Profesora Pawłowskiego, trzymającego w ręku bryłę siarki, odlana z brązu i ustawiona na granitowym postumencie z napisem: PROF. STANISŁAW PAWŁOWSKI ODKRYWCA POLSKIEJ SIARKI

Tarnobrzeskie Zagłębie Siarkowe Rejon wydobycia i eksploatacji siarki utworzony w 1957 roku w wyniku odkrycia bogatych złóż siarki

Wydobyciem i przetwórstwem siarki zajmowały się Kopalnie i Zakłady Przetwórstwa Siarki „Siarkopol” obejmujące: kopalnię odkrywkową Machów (likwidowana od 1993 - duże koszty wydobycia i degradacja środowiska) kopalnię otworową Jeziórko (zlikwidowana w 2001 roku - nie efektywność wydobycia siarki) zakłady przetwórcze w Machowie kopalnię otworową w Grzybowie (likwidowana od 1993 roku - wyczerpanie się złoża)

O Stanisławie Pawłowskim Artykuły Błońska Cecylia: Nazywają go ojcem polskiej siarki „Profile" 1975, nr 6,s.9-ll Jaremczak Stanisław: Wielkie nakłuwanie. „Widnokrąg" 1984, nr 37 ,s.3 Kaszuba Krystyna: Poszukiwacze skarbów. „Zwierciadło" 1981, nr 1, s.4-5 Kolano Elżbieta: Pierwszy zapach siarki. „Nowiny" 1979, nr 111, s.5 Łabędzki Zdzisław: Zielona skrzynka z siarką. „Express Wieczorny" 1977, s.3

Kozioł Dorota: Nie wszystek umrę... „Siarka" 1992, nr 29, s. l Kozioł Dorota: Wspomnienie o odkrywcy polskiej siarki. „Afisz" 2003, nr 16, s.11-12

Książki Kozioł Dorota, Wspomnienie o odkrywcy polskiej siarki profesorze Stanisławie Pawłowskim, W: Pół wieku polskiego złota, Tarnobrzeg 2003, S.16-19 Pomnik prof. Stanisława Pawłowskiego w Tarnobrzegu, Tarnobrzeg 2010 Turbak Mieczysław, Struzik Stefan, Kronika budowy pomnika prof. Stanisława Pawłowskiego w Tarnobrzegu, Tarnobrzeg 2012 Zych Tadeusz., Tarnobrzeski Słownik Biograficzny T.2, Tarnobrzeg 2002

„Najważniejsza był siarka” Książka „Najważniejsza był siarka” przypomina postać Prof. S. Pawłowskiego Zawiera: rozmowę z żoną odkrywcy artykuły i wywiady z prasy lokalnej i ogólnopolskiej prezentujące postać Profesora jako naukowca i człowieka

Literatura o siarce w bibliotece ZSP nr 3 Bata A., Lawera H.: Tarnobrzeg i okolice. Krosno: „Roksana” 1998 Bogaczyk A.: Tarnobrzeg. Krosno: „Roksana” 2007 Gutman E., Kwiecień K.: Przemysł siarkowy w Polsce. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1975 Myśliwiec B.: Tarnobrzeg. Kraków: „Ardea” 2008 Tarnobrzeg: dzieje miasta 1939-1999. Red. Feliks Kiryk i Adam Wójcik – Łużycki. Tarnobrzeg: Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega 2010 Tarnobrzeskie zaprasza. Red. Adam Czartoryski. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987 Wójcik - Łużycki A.: Tarnobrzeskie Zagłębie Siarkowe. Tarnobrzeg: Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega 2006 Zioło Z.: Tarnobrzeski Ośrodek Siarkowy. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1975 Kozioł D.: Najważniejsza była siarka. Tarnobrzeg: Tarnobrzeski Dom Kultury 2013

POMNIK UPAMIĘTNIAJĄCY ODKRYCIE ZŁÓŻ SIARKI (osiedle Mokrzyszów) Pomnik odsłonięto w 1983 roku w 30-tą rocznicę odkrycia złóż siarki przez prof. Stanisława Pawłowskiego. Pomnik znajduje się w miejscu wykonania pierwszego odwiertu siarki. Na pamiątkowej tablicy znajduje się napis: W TYM MIEJSCU 23.IX.1953r. PROF. DR STANISŁAW PAWŁOWSKI Z INSTYTUTU GEOLOGICZNEGO DOKONAŁ ODKRYCIA ZŁÓŻ SIARKI RODZIMEJ O PRZEŁOMOWYM ZNACZENIU DLA GÓRNICTWA POLSKIEGO W XXX ROCZNICĘ GÓRNICY „SIARKOPOLU" CZYN TEN POTOMNYM UPAMIĘTNIAJĄ 1953 TARNOBRZEG 1983

Za zasługi dla rozwoju Tarnobrzega radni miasta ogłosili rok 2013 w Tarnobrzegu „Rokiem Profesora Stanisława Pawłowskiego” przypadający w 60 rocznicę odkrycia złóż siarki Opracowanie: Ewa Majer - Bobruś Jolanta Raźniewska – Burczak nauczyciele bibliotekarze ZSP nr 3 w Tarnobrzegu