RESTARTY, ZAWIESZANIE I INNE PROBLEMY Z KOMPUTEREM. Diagnoza i procedura napraw. Cezary Kolaszewski 2cm

Awarie Zgodnie z prawem Murphy’ego nie istnieją drobne awarie. Jeśli ktoś uważa, że nastąpiła drobna awaria, to znaczy, że nie poznał jeszcze jej rzeczywistych rozmiarów. Jeśli zatem komputer ma problem, którego nie jesteś w stanie sklasyfikować bądź przypisać do konkretnego komponentu komputera ,poniższe slajdy mogą się okazać dla Ciebie pomocne.

Najczęściej spotykanymi przyczynami nieprawidłowej pracy komputera są: Wirusy.  Niestabilne działanie systemu operacyjnego . Zasilacz.  Pamięć.  Temperatura  Kondensatory na płycie głównej. 

Wirusy.  Problemy z komputerem mogą powodować wirusy oraz programy instalujące się niekiedy w komputerze bez wiedzy użytkownika. Radą na tego typu „niespodzianki” jest pełne przeskanowanie systemu dobrym programem antywirusowym. Przez termin „pełne przeskanowanie” rozumieć należy skan WSZYSTKICH dysków (wszystkich partycji) i napędów podłączonych do komputera. Tylko w ten sposób można upewnić się, że komputer jest „czysty”. Błędem jest często spotykane rozumowanie: „formatowanie dysku systemowego usuwa wirusy”. Otóż nie wszystkie :!: Dlatego konieczne jest sprawdzenie programem antywirusowym.  Ze względu na mnogość tego typu programów (w tym także skanerów online) nie podam nazwy żadnego konkretnego, aby nie zostać posądzony o reklamę. Opinie oraz dyskusje na temat, który z programów jest najlepszy można bez trudu znaleźć w internecie.

Niestabilne działanie systemu operacyjnego . Często przyczyną niestabilnej pracy komputera jest zainstalowany na nim system . Podczas jego pracy może dojść do wielu błędów z czego najpopularniejsze chyba są złowrogie BSODY . Najłatwiejszym sposobem pozbycia się błędów jest przywrócenie punktu z apletu Panel sterowania ,bądź zainstalowanie na czysto systemu operacyjnego.

BSOD –”Blue screen of death”

Zasilacz.  Jednym z najważniejszych, jednakże często niedocenianym komponentem komputera jest zasilacz. Wielokrotnie producenci oraz sklepy sprzedające komputery, dążąc do maksymalizacji oszczędności, oszczędzają właśnie na zasilaczu, co jest podstawowym błędem i często prowadzi do problemów, a nawet awarii komputerów. Jaki zasilacz wybrać, a jakich się wystrzegać, można bez trudu znaleźć w internecie. Wiadomo jednak, że w razie problemów z komputerem nikt nie wymieni zasilacza na lepszy profilaktycznie, bo nie zawsze to on jest problemem

Zasilacz . Aby sprawdzić czy zasilacz daje sobie radę z podłączonym do niego zestawem komputerowym należy zaopatrzyć się w miernik napięcia stałego (DC). Jest to jedyny sposób, aby wiarygodnie przetestować zasilacz! Wszelkie programy służące do pomiarów napięć, takie jak SpeedFan, Everest czy aplikacje dołączane niekiedy przez producentów do płyt głównych, a także odczyt napięcia z poziomu BIOS-u NIE są podstawą do oceny sprawności zasilacza.  Powtórzę jeszcze raz: Pomiarów napięć należy dokonywać miernikiem :!::!: Do tego celu wystarczy najprostszy miernik cyfrowy (cena nie przekraczająca 15zł). Jak mierzyć napięcia oraz jaka jest maksymalna tolerancja dla poszczególnych napięć na następnym slajdzie. Ze swej strony dodam jeszcze tylko, że napięcia mierzy się pod obciążeniem (jeśli jest taka możliwość), a nie na „biegu jałowym”. Do obciążenia komputera może posłużyć np. program Prime95. 

2. Wykonywanie pomiaru.  Pomiar napięć na liniach +12V i +5V za pomocą wtyczki MOLEX.  +5V  Sondy wkładamy tak, jak na załączonym zdjęciu - czarną sondę do miejsca, gdzie znajduje czarny przewód i analogicznie czerwoną sondę tam, gdzie znajduje się czerwony przewód. Odczytujemy pomiar.  +12V  Sondy wkładamy następująco: czarną do czarnego przewodu, a czerwoną do żółtego. Odczytujemy pomiar. 

Pomiar napięć na liniach +3,3V i +12V za pomocą wtyczki 20/24 PIN oraz 4 PIN.  +3,3V  We wtyczce 20/24 PIN musimy odnaleźć dwa przewody - pomarańczowy oraz czarny.  Czerwoną sondę przykładamy do styku pomarańczowego przewodu, a czarną sondę - do czarnego (jak na zdjęciach). Odczytujemy pomiar.  +12V  Odnajdujemy gniazdo 4 PIN. Do styku żółtego przewodu przykładamy czerwoną sondę, a do czarnego - czarną sondę. Odczytujemy pomiar. 

3. jak powinny wyglądać prawidłowe napięcia?

Pamięć.  Kolejnym testem jaki każdy informatyk może przeprowadzić samodzielnie jest test pamięci RAM. Błędy w pamięci są bardzo często powodem zawieszania bądź restartów komputera. W skrajnych przypadkach nie można nawet zainstalować systemu operacyjnego. Test pamięci wykonuje się bardzo łatwo za pomocą odpowiedniego programu. Programów jest kilka, a może nawet kilkanaście. Najpopularniejszy (i chyba najlepszy) jest Memtest86 dostępny na stronie:  http://www.memtest86.com/ 

Pamieć Wystarczy uruchomić komputer z wcześniej przygotowanej dyskietki lub płyty, zaznaczyć wszystkie opcje testu i dać programowi czas na przeprowadzenie testu.  Sprawna pamięć RAM to taka, w której nie ma ŻADNYCH błędów. Nie zawsze jest jednak tak, że kość, na której program znalazł błędy jest do niczego. Czasami błędy mogą być spowodowane uszkodzeniami kontrolera pamięci na płycie, uszkodzeniem konkretnego gniazda pamięci (wtedy wystarczy przełożyć kość do innego gniazda) lub brakiem współpracy kości z konkretną płytą (niektóre pamięci nie chcą współpracują z płytą główną pomimo, iż pasują do niej parametrami). 

Temperatura  Przyczyną zawieszenia się lub resetowania komputera może być też zbyt wysoka temperatura poszczególnych elementów. Za tego rodzaju problemy odpowiedzialna jest z reguły temperatura procesora. Na współczesnych płytach głównych są zamontowane specjalne czujniki, które umożliwiają odczyt temperatury w trakcie pracy PC-ta. Temperatura współczesnych procesorów w trakcie normalnej pracy nie powinna przekraczać 50 – 60°C.

Temperatura Temperatury można odczytać z poziomu BIOS-u, lub za pomocą programów typu Everest, SpeedFan lub aplikacji dołączonych przez producentów do płyt głównych. Należy w tym miejscu dodać, że temperatury powinny być sprawdzane po kilkunastominutowej pracy lub zaraz po restarcie komputera. Tylko na podstawie takich pomiarów można wyciągnąć jakieś wnioski dotyczące prawidłowości działania chłodzenia.  Jeśli temperatura jest zbyt wysoka, należy zdjąć radiator z procesora, oczyścić i starannie nałożyć z powrotem nie zapominając o paście termoprzewodzącej. Jeżeli ten zabieg nie pomoże, należy zastanowić się nad wymianą chłodzenia na wydajniejsze. 

Temperatura w bios

Kondensatory na płycie głównej. Innym problemem jest wybrzuszenie, a nawet wylanie kondensatorów na płycie głównej. Z reguły powiązane jest ono ze słabą jakością zasilacza (częściej) bądź zbyt wysoką temperaturą wokół kondensatorów. Uszkodzenie to spotykane jest najczęściej na płytach głównych mających za sobą kilka lat eksploatacji, znane są jednak także przypadki, że pojawia się nawet po kilku miesiącach użytkowania. 

Spuchnięte kondensatory

Widać wyraźnie, że powierzchnia tych drugich nie jest płaska, a czasami pojawiają się na niej ślady elektrolitu. Takie kondensatory nadają się bezwzględnie do wymiany :!::!: Wymieniać należy wszystkie kondensatory w linii, w której pojawił się choćby jeden wadliwy (nawet jeśli reszta jest sprawna). Przy zakupie należy pamiętać o tym, że pojemności nowych muszą być identyczne, napięcie pracy przynajmniej takie samo (oczywiście może być wyższe), temperatura minimum 105°C oraz aby były to kondensatory LowESR. Warto też wiedzieć, że dobre kondensatory kosztują z reguły powyżej 2zł. Jakość tańszych jest adekwatna do ceny.