WADY POSTAWY - INFORMACJE DLA RODZICÓW Opracowała mgr Aneta Matląg – Konieczna nauczyciel wychowania fizycznego PublIcznego Gimnazjum nr 2 w Bogacicy BOGACICA 2008

ĆWICZENIA OGÓLNOROZWOJOWE DLA UCZNIÓW Z WADAMI POSTAWY CZWARTKI 14 ĆWICZENIA OGÓLNOROZWOJOWE DLA UCZNIÓW Z WADAMI POSTAWY CZWARTKI 14.15 – 15.05 NA SALI GIMNASTYCZNEJ PG NR 2 W BOGACICY

DODATKOWYCH INFORMACJI UDZIELAJĄ NAUCZYCIELE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO: MGR ANETA MATLĄG – KONIECZNA MGR DARIUSZ STYRCZEWSKI ZAPRASZAMY

PAMIĘTAJ O WCZESNYM ZAPOBIEGANIU WADOM POSTAWY U TWOJEGO DZIECKA DROGI RODZICU ZDROWIE TWOJEGO DZIECKA ZNAJDUJE SIĘ W TWOICH RĘKACH. PAMIĘTAJ O WCZESNYM ZAPOBIEGANIU WADOM POSTAWY U TWOJEGO DZIECKA

DEFINICJA WADY POSTAWY Wada postawy to wyraźne odchylenie od postawy zwykłej dające się skorygować czynnie lub biernie, lub też cofające się w czasie naturalnego wzrostu dziecka. Inaczej jest to zmiana wyprostowanej, swobodnej pozycji ciała, która zdecydowanie różni się od ukształtowań typowych dla danej płci, wieku, budowy określonej rasy. Wady postawy są wynikiem zmian patologicznych

Najczęściej występujące wady postawy I. WADY KRĘGOSŁUPA: - plecy okrągłe, - plecy wklęsłe, - plecy wklęsło-okrągłe, - plecy płaskie, - boczne skrzywienia kręgosłupa-skoliozy.

Plecy okrągłe Plecy okrągłe to wada na odcinku piersiowym kręgosłupa. W warunkach prawidłowych odcinek piersiowy wygięty jest ku tyłowi. Przy plecach okrągłych wygięcie to jest pogłębione – powstaje hiperkifoza piersiowa. Dziecko ma głowę i barki wysunięte do przodu, łopatki odstające, tzw. skrzydełkowate. Potocznie mówi się o takim dziecku, że się garbi.

Plecy wklęsłe Plecy wklęsłe są wadą odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Zdrowe osoby w odcinku tym posiadają wygięcie kręgosłupa do przodu. Pogłębienie tego wygięcia tzn. hiperlordoza, to właśnie plecy wklęsłe.       Sylwetkę dziecka z plecami wklęsłymi charakteryzuje : - pogłębienie lordozy lędźwiowej, - zwiększenie przodopochylenia miednicy, - wypięty brzuch, - wrażenie wypiętych pośladków.

Plecy wklęsło - okrągłe To wada postawy, w której występują cechy typowe dla pleców okrągłych i wklęsłych. U dziecka z tą wadą postawy obserwuje się: - pogłębienie kifozy piersiowej, - wysunięcie głowy i barków do przodu, - odstawanie łopatek, - pogłębienie lordozy lędźwiowej, - przodopochylenie miednicy, - wypięty brzuch, - wypięte pośladki. 

Plecy płaskie Plecy płaskie, czyli brak fizjologicznych krzywizn kręgosłupa.

Boczne skrzywienie kręgosłupa-skolioza To wada polegająca na wielopłaszczyznowym odchyleniu linii kręgosłupa od stanu prawidłowego. Odchylenie to występuje w płaszczyznach: - czołowej – (patrząc z tyłu) kręgosłupa wygina się w bok, lewo lub prawo strzałkowej (patrząc z boku) – pogłębia się wygięcie lordotyczne lub kifotyczne poprzecznej – następuje rotacja kręgów, co prowadzi do powstania garbu

Przykłady skolioz

Badanie w skłonie pozwoli rodzicowi określić czy kręgosłup jest prosty Badanie w skłonie pozwoli rodzicowi określić czy kręgosłup jest prosty. Daje również możliwość określenia asymetrii prawej i lewej strony tułowia. Na zdjęciu powyżej garb powstały na skutek rotacji kręgów.

II. WADY STATYCZNE KONCZYŃ DOLNYCH Do wad kończyn dolnych zaliczamy: - kolana koślawe, - kolana szpotawe, - stopa płaska, - stopa płasko-koślawa, - stopa wydrążona.  

Kolana koślawe Wada kończyn dolnych, w której odstęp między przyśrodkowymi kostkami, mierzony przy zwartych i wyprostowanych kolanach jest większy niż 4-5 cm, tzw. iksy

Kolana szpotawe Wada kończyn dolnych, polegająca na ustawieniu podudzia względem uda pod kątem otwartym do środka i wygięciu na zewnątrz trzonu kości udowej, piszczelowej, strzałkowej. Kończyny przyjmują kształt litery ,,o”.

Stopa płaska poprzecznie Stopa poprzecznie płaska płaskostopie poprzeczne, to statyczne obniżenie lub spłaszczenie sklepienia poprzecznego stopy. Następstwem płaskostopia poprzecznego są zniekształcenia palców, jak: -hallux valgus - paluch koślawy, - tzw. palce młotkowate.

Rysunek u góry stopa prawidłowa Rysunek u góry stopa prawidłowa. U dołu stopa płaska poprzecznie; głowy kości II i III śródstopia są nadmiernie obciążone - powstają modzele (1).

Stopa płaska podłużnie W tym rodzaju wady największe zmiany zachodzą w stawach najbardziej ruchomych: piętowo-skokowym i skokowo-łódkowym. Kość piętowa ustawia się koślawo, głowa kości skokowej usuwa się w dół, co przyczynia się do odwiedzenia przodostopia. Następuje spłaszczenie łuku dynamicznego w miejscu największego obciążenia.

Stopa płasko - koślawa Istotą tego zniekształcenia jest ustawienie w nawróceniu kości stępu oraz obniżenie sklepienia podłużnego stopy, najczęściej na tle niewydolności statycznej.

Stopa wydrążona Wada, której cechą charakterystyczną jest nadmierne wydrążenie stopy między śródstopiem a piętą i skróceniem tego odcinka. Jest to tzw. wysokie podbicie.  

Do błędów postawy zalicza się: - odstawanie łopatek, - asymetrię barków, - asymetrię żeber i klatki piersiowej.

Na co rodzic powinien zwrócić uwagę obserwując dziecko Oceniając postawę dziecka zwracamy uwagę na wszystkie poziomy – ustawienie głowy, barków, kręgosłup piersiowy i lędźwiowy, stawy biodrowe, kolana i stopy. Postać wady określa lekarz ortopeda.

Metoda badania postawy ciała wg Kasperczyka Kasperczyk w opisanej metodzie dokonał bezpośredniej obserwacji wybranych elementów budowy i postawy ciała. Badaniu podległy następujące elementy: - w płaszczyźnie strzałkowej, czyli patrząc z boku: głowa, barki, łopatki, klatka piersiowa, brzuch, plecy, -w płaszczyźnie czołowej, patrząc z przodu: barki, klatka piersiowa, kolana, - w płaszczyźnie czołowej, patrząc z tyłu: barki, łopatki, kręgosłup.

Za każdy element przypisywano określoną liczbę punktów. Skala punktów przedstawia się następująco: 0pkt - prawidłowy układ ocenianego elementu 1pkt - niewielkie odchylenie od stanu prawidłowego 23pkt - znaczne odchylenie od stanu prawidłowego 35pkt - zniekształcenie dużego stopnia, zmiany o charakterze strukturalnym( stan patologiczny)

Schemat badania postawy ciała I. USTAWIENIE GŁOWY 0pkt - ustawienie prawidłowe: nos nie jest wysunięty poza pion przechodzący przez górna część rękojeści mostka 1pkt - wysunięta do przodu: twarz nie jest wysunięta poza pion przechodzący przez rękojeść mostka 2pkt - silnie wysunięta do przodu

II. USTAWIENIE BARKÓW 0pkt - stan prawidłowy barki ustawione symetrycznie w płaszczyźnie czołowej, a w płaszczyźnie strzałkowej ich szczyt znajduje się na tylnej części szyi 1pkt - asymetryczne lub wysunięte lekko do przodu 2pkt - silnie asymetrycznie wysunięte do przodu, szczyt barków znajduję się przed konturem szyi

III. USTAWIENIE ŁOPATEK 0pkt - łopatki tworzą jednolitą płaszczyznę pleców 1pkt - łopatki odstają od płaszczyzny pleców na więcej niż jeden palec 2pkt - łopatki odstają od płaszczyzny pleców na więcej niż dwa palce

IV. USTAWIENIE I KSZTAŁT KLATKI PIERSIOWEJ 0pkt - klatka piersiowa dobrze wysklepiona: najdalej wysuniętą ku przodowi częścią ciała jest przednia ściana klatki piersiowej A) klatka piersiowa szewska: 1pkt - spłaszczona 2pkt - płaska ze śladami krzywizny 3pkt - szewsko-lejkowata B) klatka piersiowa kurza: 1pkt - niewielkie zamiany kształtu o charakterze kurzym 2pkt - kurza ze śladami krzywizny 3pkt - kurza z dużymi zniekształceniami postaci różańca pokrzywiczego bruzdy Harrisona

V. USTAWIENIA BRZUCHA 0pkt - brzuch płaski 1pkt - brzuch uwypuklony, niewysunięty poza linię klatki piersiowej 2pkt - brzuch uwypuklony, wysunięty poza linię klatki piersiowej

VI. UKSZTAŁTOWANIE KIFOZY PIERSIOWEJ 0pkt - łagodnie zarysowany kształt kifozy piersiowej A) kifoza piersiowa zwiększona 1pkt - kifoza piersiowa powiększona 2pkt - kifoza piersiowa silnie powiększona 3pkt - utrwalona hiperkifoza B) kifoza piersiowa zmniejszona 1pkt - kifoza piersiowa spłaszczona 2pkt - kręgosłup prosty, plecy płaskie

VII. UKSZTAŁTOWANIE LORDOZY LĘDŹWIOWEJ 0pkt - łagodnie zarysowany kształt lordozy lędźwiowej 1pkt - lordoza lędźwiowa nieznacznie pogłębiona 2pkt - lordoza lędźwiowa silnie pogłębiona 3pkt - utrwalona kiper lordoza

VII. BOCZNE SKRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA (SKOLIOZY) 0pkt - kręgosłup prosty 1pkt - skolioza niewielkiego stopnia 23pkt - skolioza znacznego stopnia z rotacją 35pkt - skrzywienie dużego stopnia z garbem żebrowym

IX. USTAWIENIE KOLAN 0pkt - kończyny proste, kolana i pięty przylegają do siebie A)kolana szpotawe 1pkt - kolana nie przylegają do siebie (odstęp wynosi ponad 1 cm) 2pkt - silnie szpotawe kolana nie przylegają do siebie (odstęp ponad 3 cm) B) kolana koślawe 1pkt - przyśrodkowe kostki oddalone od siebie o ponad 1 cm 2pkt - kolana silnie koślawe, odstęp miedzy kostkami przyśrodkowymi wynosi ponad 3 cm

X. WYSKLEPIENIE STOPY 0pkt - stopa dobrze wysklepiona 1pkt - stopa spłaszczona 2pkt - stopa płaska 3pkt - stopa płaska koślawa

BIBLIOGRAFIA: 1.Kasperczyk T., Wady postawy ciała- diagnostyka i leczenie, Kraków 2001, 2.Kołodziej J., Kołodziej K., Momola I., Postawa ciała, jej wady i korekcja, Rzeszów 2004, 3.Kempf H.D., Szkoła pleców, Warszawa 1994, 4.Nowotny J., Saulicz E., Niektóre zaburzenia statyki ciała i ich korekcja, Katowice 1993, 5. Owczarek S., Atlas Ćwiczeń Korekcyjnych, Warszawa 1998