Wady postawy u dzieci w wieku szkolnym

Co to są wady postawy? Jak powstają wady postawy? Wady w płaszczyźnie strzałkowej: plecy wklęsłe – powiększenie lordozy lędźwiowej, plecy okrągłe – powiększenie kifozy piersiowej, plecy okrągło – wklęsłe - pogłębienie kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej, plecy płaskie - brak fizjologicznych wygięć kręgosłupa. Wady w płaszczyźnie czołowej – skoliozy. podział skolioz Wady klatki piersiowej. Wady nóg: kolana koślawe, kolana szpotawe, stopy płasko – koślawe, stopy płaskie poprzecznie.

  CO TO SĄ WADY POSTAWY? Wady postawy to zmiany utrwalone w układzie kostnym, błędy "trzymania się", to także zaburzenia przestrzennego ukształtowania ciała." (WOLAŃSKI) "Wady postawy to zmiany wyprostnej, swobodnej pozycji ciała, które zdecydowanie różnią się od ukształtowań typowych dla danej płci, wieku, budowy i rasy. Wady postawy są wynikiem zmian patologicznych." (TYLMAN) Menu główne

JAK POWSTAJĄ WADY POSTAWY?  W przebiegu rozwoju wad postawy wyróżniamy trzy okresy: I okres - zmian czynnościowych Jedne grupy mięśni ulegają osłabieniu i rozciągnięciu, w innych występuje wzmożone napięcie i ich skrócenie. Czas trwania tego okresu może być różny w zależności od czynników, które powodują powstawanie wad. Może on wynosić od kilku tygodni do kilku miesięcy. II okres - powstawania przykurczy (więzadeł , mięśni i ścięgien) W tym okresie wprowadzenie ćwiczeń korekcyjnych może być jeszcze całkowicie skuteczne. Okres ten może trwać przez kilka tygodni, miesięcy a nawet lat. III okres - zmian strukturalnych , czyli utrwalonych przykurczy Wady postawy w tym okresie określamy jako patologiczne. Ćwiczenia korekcyjne pozwalają zapobiec dalszemu postępowaniu wady, jednak całkowita jej likwidacja jest już niemożliwa i często wymaga złożonego postępowania rehabilitacyjnego. Menu główne

PLECY WKLĘSŁE Przyczyna powstawania: zwiększone przodopochylenie miednicy. Doprowadza to do powstania hiperlordozy w odcinku lędźwiowo - krzyżowym (kręgosłup odgina się w odcinku lędźwiowo - krzyżowym ostro do tyłu, tworząc krótką, ostrą lordozę), a w odcinku wyższym kręgosłupa tworzy się nadmierna kifoza piersiowo - lędźwiowa. Spojenie łonowe jest tu najbardziej wystającą ku przodowi częścią ciała. Charakterystyczne w tej wadzie są: - zmiana w układzie barków i łopatek, - postawa ciała jest bardzo podobna do postawy o typie pleców okrągło - wklęsłych, a uwagę zwraca przesunięcie górnej części tułowia ku tyłowi, - mogą występować zaburzenia oddychania, krążenia, trawienia i miesiączkowania. W wielu przypadkach osoby z wadą postawy typu plecy kołyskowe uskarżają się na dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo - krzyżowej kręgosłupa. Menu główne

PLECY OKRĄGŁE Przyczyna powstania: zmniejszone przodopochylenie miednicy. Doprowadza to do spłycenia lordozy lędźwiowej, czego następstwem jest pogłębienie kifozy piersiowej. Cały tułów nachylony jest do przodu, a równowagę można utrzymać dzięki cofnięciu miednicy do tyłu. Nadmierne wygięcie kręgosłupa w odcinku piersiowym skompensowane jest w odcinku szyjnym zwiększoną lordozą szyjną i pochyleniem głowy do przodu. Charakterystyczne w tej wadzie postawy jest : - wysunięcie do przodu głowy i barków, - odstawanie łopatek, - osłabienie lub nawet zwiotczenie mięśni grzbietu, - przykurcz mięśni klatki piersiowej, - często lekkie zgięcie kolan i łokci. Bardzo często funkcja oddechowa klatki piersiowej jest upośledzona. Wada postawy o typie pleców okrągłych może być wrodzona lub nabyta. Nabyta powstaje najczęściej w następstwie chorób takich jak: krzywica, gruźlica, choroba Scheuermanna, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Przyczyną powstawania pleców okrągłych może być dystonia mięśniowa, czyli zaburzenie napięć mięśniowych mięśni grzbietu, które mogą być wynikiem przeciążenia mięśni prostowników grzbietu pracą statyczną, np. w czasie nieprawidłowego siedzenia czy stania przy pracy lub nauce. Menu główne

PLECY OKRĄGŁO - WKLĘSŁE Przyczyna powstawania: zwiększony kąt przodopochylenia miednicy. Doprowadza to do nadmiernej lordozy lędźwiowej, a przez odcinkową kompensację do pogłębienia kifozy piersiowej. Charakterystyczne w tej wadzie postawy jest : - pochylenie głowy ku przodowi, - ustawienie barków do przodu, - odstawanie łopatek, - spłaszczenie klatki piersiowej, która bierze mniejszy udział w oddychaniu, - przesunięcie narządów jamy brzusznej ku przodowi i rozciągnięcie mięśni brzucha, Przesunięcie narządów jamy brzusznej upośledza ruchy oddechowe przepony i utrudnia odpływ z nich krwi żylnej. Prowadzi to do zaburzeń oddychania i krążenia. Menu główne

PLECY PŁASKIE Przyczyna powstawania: zmniejszony kąt przodopochylenia miednicy. Charakterystyczne w tej wadzie jest: - spłaszczenie lub brak fizjologicznych krzywizn kręgosłupa, - nie stwierdza się ograniczenia ruchomości w poszczególnych odcinkach kręgosłupa, - klatka piersiowa jest płaska, jej ruchomość i pojemność są ograniczone, - barki opadnięte. Zmniejszenie fizjologicznych wygięć kręgosłupa powoduje wypadnięcie funkcji amortyzacyjnej kręgosłupa, sprzyja powstawaniu zmian przeciążeniowych i zwyrodnieniowych kręgosłupa, dlatego ludzie z tą wadą często uskarżają się na bóle głowy. Plecy płaskie są często spotykane u dzieci i młodzieży. Przyczyn należy dopatrywać się w siedzącym trybie życia. Nasze dzieci długo przebywają w szkole i na zajęciach dodatkowych, a kiedy uwolnią się już od obowiązków najchętniej "odpoczywają" przy komputerze lub przed telewizorem. Siedzący tryb życia wpływa nie tylko na obniżenie ogólnej kondycji organizmu, lecz także na osłabienie siły mięśni. Menu główne

Skoliozy Skolioza, zwana bocznym skrzywieniem kręgosłupa, to wada postawy polegająca na wielopłaszczyznowym odchyleniu linii kręgosłupa od stanu poprawnego. Odchylenie występuje w trzech płaszczyznach: czołowej - kręgosłup wygina się w bok: w prawo lub w lewo, strzałkowej - pogłębia się wygięcie kifozyczne lub lordotyczne, poprzecznej - następuje rotacja (obrót) kręgów, co prowadzi do powstania garbu. Skoliozę uważa się za schorzenie ogólnoustrojowe, gdyż powoduje ona niekorzystne zmiany w układzie ruchu, układzie krążeniowo - oddechowym, w sprawności i wydolności fizycznej i w różnych narządach wewnętrznych. Menu główne

skolioza Menu główne

PODZIAŁ SKOLIOZ 1. W zależności od stopnia zawansowania zmian : - postawa skoliotyczna - jest to wstępne stadium wady. Występuje asymetria ustawienia barków i łopatek, niesymetryczne są także trójkąty talii, ale nie ma jeszcze bocznego skrzywienia kręgosłupa lub jest ono niewielkie. Napięciem mięśni można uzyskać pełną korekcję postawy; - skolioza I stopnia - jest to skrzywienie, którego kąt dochodzi do 30 stopni (wg Cobba). Zmiany dotyczą układu mięśniowo - więzadłowego bez zniekształceń kostnych. Możliwa jest korekcja bierna skrzywienia i to całkowita, natomiast korekcja czynna - znaczna ( prawie całkowita ); - skolioza II stopnia - to skrzywienie o wartościach kątowych 31-60 stopni. Występują zmiany strukturalne w kręgach i krążkach międzykręgowych. Kręgosłup ulega zrotowaniu, co objawia się garbem żebrowym ( lub wałem mięśniowym przy skrzywie- niach w odcinku lędźwiowym ). Korekcja czynna nie daje efektów, a bierna - niewielkie; - skolioza III stopnia - jest skrzywieniem o kącie przekraczającym 60 stopni z daleko po- suniętymi zmianami strukturalnymi: sklinowaceniami i torsją kręgów, deformacja- mi żeber i miednicy. Skrzywienie nie koryguje się. 2. Pod względem przyczyn powstawania ( klasyfikacja Cobba ): - skoliozy funkcjonalne ( wady postawy, asymetrie kończyn, skrzywienia reflektoryczne, bólowe itp. ), - skoliozy strukturalne: a ) kostnopochodne, b ) nerwopochodne, c ) mięśniopodobne, d ) idiopatyczne ( nieznane ) - występujące najczęściej i stanowiące 80-90% wszystkich skolioz. Menu główne

ZNIEKSZTAŁCENIA KLATKI PIERSIOWEJ Klatka szewska - mostek jest wklęśnięty w okolicy wyrostka mieczykowatego. Klatka lejkowata - cały mostek jest wgłębiony lejkowato, często niesyme- trycznie. Klatka jest spłaszczona i poszerzona. Klatka kurza - podobna jest do klatki piersiowej ptaków. Mostek z przy- ległymi częściami żeber są po bokach zapadnięte. Wada ta powstaje najczęściej na tle zaburzeń procesów kostnienia i wadliwych przycze- pów mięśniowych. Menu główne

KOLANA KOŚLAWE W wadzie tej występuje odchylenie osi kończyny dolnej na zewnątrz od osi symetrii ciała. Koślawość mierzy się w stopniach lub ocenia się odstępem między kostkami przyśrodkowymi. Odstęp ten mierzy się taśmą centymetrową przy zwartych i wyprostowanych kolanach. Za koślawość fizjologiczną uważa się odchylenie od osi ciała nie większe niż 10 do 15 stopni lub odstęp 4 – 5 cm.   Wyróżniamy następujące rodzaje koślawości: - wrodzoną, - nabytą ( pokrzywiczną, pourazową, porażenną, statyczną – powstałą w wyniku przeciążenia kończyn dolnych ). Przy koślawości kolan mają miejsce zmiany kostne oraz zmiany mięśniowo-więzadłowe. W wyniku tych zmian staw kolanowy traci swą zwartość, istnieje predyspozycja do zwichnięcia rzepki. Jeżeli wada jest jednostronna lub silniej wyrażona po jednej stronie, może wytworzyć się – w wyniku czynnościowego skrócenia jednej kończyny – skolioza odcinka lędźwiowego. Menu główne

KOLANA SZPOTAWE   W wadzie tej oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty do wewnątrz, tzn. podudzie zbliżone jest do linii środkowej ciała, a staw kolanowy odchylony na zewnątrz. Wielkość odchylenia mierzy się - w stopniach lub centymetrach – odstępem między kłykciami przyśrodkowymi przy stopach zwartych. Najczęstsze przyczyny szpotawości: - krzywica, - nadwaga, - słaby układ więzadłowy, mięśniowy i kostny. Menu główne

STOPA PŁASKO - KOŚLAWA Zniekształcenie wynika z obniżenia sklepienia podłużnego stopy na tle niewydolności statycznej. Ze względu na stopień zaawansowania procesu patologicznego można wyróżnić następujące okresy rozwoju stopy płaskiej podłużnie: - stopa płaska niewydolna (niewydolność mięśniowa) – jest ona najlżejszą formą płaskostopia. W odciążeniu (np. leżąc) łuki stopy ukształtowane są prawidłowo. W obciążeniu ciężarem własnym, zwłaszcza dodatkowym, ulegają one spłaszczeniu. - stopa płaska wiotka (niewydolność więzadłowa) – charakteryzuje się tym, że w odciążeniu łuki jej są już nieco spłaszczone; potęguje się to w warunkach wzrastającego obciążenia. Występuje też koślawość kości piętowej. - stopa płaska przykurczona – może ona towarzyszyć poprzedniej postaci stopy płasko – koślawej statycznie lub też stanowi odrębną jed- nostkę chorobową. Przyczyną są zmiany zniekształcające lub przewlekłe zapalenie stawów stępu. - stopa łaska zesztywniała – jest ona wynikiem zmian strukturalnych – zniekształcających w obrębie stawów i kości. Odmiennie niż powyż- sze, utrwalona – może być nawet niebolesna, mimo dużych od- kształceń. Menu główne

STOPA PŁASKA POPRZECZNIE Towarzyszy najczęściej niedomodze mięśniowej lub więzadło- wej   stopy.   Polega   na   obniżeniu   główek    drugiej   i   trzeciej   koś- ci   śródstopia i spłaszczeniu łuku  poprzecznego  przedniego i  występowaniu  często   znacznej   bolesności. U dzieci w większości przypadków przebiega boleśnie. Pod wyżej wymienionymi główkami wytwarza się gruby i drążący w głąb odcisk. Ze stopą poprzecznie płaską, zwłaszcza w przypadku szpotawego ustawienia pierwszej kości śródstopia, występuje paluch koślawy. Menu główne

Dziękuję za wytrwałość w oglądaniu tej prezentacji Elżbieta Mazur