Ruda Śląska – przewodnik po moim mieście Opracowali: Patryk Bzdyra Jakub Jaskóła Daniel Anioł

Zabytki Ruda Orzegów Godula Bykowina Halemba Muzeum Miejskie Kościół p.w. św. Józefa Kościół p.w. św. Michała Archanioła Kościół p.w. Ścięcia św. Jana Chrzciciela Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa Kościół p.w. Matki Boskiej Różańcowej Nagrobki starego cmentarza Krzyż przy zbiegu ulic Goduli i Bytomskiej Budynek tzw. starej szkoły Pałacyk Donnersmarcków Mauzoleum Pielerów na cmentarzu Budynek ratusza Część budynków przy placu Niepodległości Fabryka porcelany "Huta Franciszka” Zabudowa Szybu "Mikołaj" wraz z maszyną wyciągową Chałupa robotnicza Muzeum Miejskie

Zabytki c.d. Kochłowice Chebzie Nowy bytom Wirek Bielszowice Kościół p.w. Trójcy Przenajświętszej Dworzec PKP Kościół p.w. Św. Pawła Kościół p.w. św. Wawrzyńca i Antoniego Kościół p.w. św. Marii Magdaleny Kościół p.w. Matki Boskiej z Lourdes Figura pasyjna przy zbiegu ulic Goduli i Pawła Zabytkowa drukarnia w MCK im. H. Bisty Kościół Ewangelicko-Augsburski imienia Odkupiciela Domy robotnicze w rejonie ulic Dworcowej i Węglowej Zabytkowa wieża wodna budynek nadszybowy szybu "Andrzej" Średniowieczny gródek stożkowy Sanktuarium pod wezwaniem Świętego Józefa Tereny dawnej cynkowni "Hugo" Budynek ratusza

Historia Rudy Śląskiej

Ruda Pierwsza wzmianka o Rudzie pochodzi z 1295 roku. Jest wtedy wymieniana w Rejestrze ujazdowskim, czyli spisie dóbr biskupstwa wrocławskiego. Właścicielami wsi byli między innymi: Rudzcy, Gierałtowscy, baron von Stechow, hrabia von Ballestrem. W 1497 roku wzmiankowany jest tu zamek, później przekształcony w rezydencję pałacową. Huta ołowiu w Rudzie powstała już przed rokiem 1401, natomiast kuźnica żelaza "Ruda" jest wzmiankowana w 1642 r. To właśnie od jej nazwy pochodzi nazwa miejscowości. Wybudowano tu największą hutę cynku w Europie Wschodniej. Nosiła nazwę "Carlshütte" (Huta Karol), a działała w latach 1816-1908. Obok huty w 1855 r. powstała huta żelaza "Bertha".

Orzegów Nazwa Orzegów pochodzi od tego, iż miejscowi rolnicy gdy orali ziemie, znajdowali ludzkie czaszki. Czaszki te najprawdopodobniej pozostały po najazdach tatarskich. Początkowo wieś rozrastała się wzdłuż obecnej ul. Bytomskiej. Dopiero w XX wieku powstała część rozbudowana wokół kościoła, był to tzw. "Nowy Orzegów".Orzegów był określany jako dobra rycerskie. Istniał tu dwór. Właścicielami byli między innymi: Gierałtowscy, baron von Voglar. W 1826 roku cały Orzegów wykupił Karol Godula. Pierwszą kopalnią węgla kamiennego w tym rejonie była kopalnia "König David", która jest wzmiankowana w roku 1768.Jedną z większych kopalń była kopalnia "Orzegów" wybudowana przez Karola Godulę w roku 1829. W roku 1844 została wchłonięta przez powstałą kopalnię "Paulus" (Paweł).W latach 1860-62 wybudowano 2 nowe szyby "Godulla" i "Schaffgotsch". Przystanek kolejowy w Orzegowie powstał w roku 1899 na trasie z Chebzia do Tarnowskich Gór. Ochotniczą straż pożarną utworzono w tym samym roku, natomiast nową remizę otrzymała w 1906 roku. Pocztę uruchomiono w 1894 roku. Orzegów w wodę bieżącą zaopatrzono w roku 1895, kanalizację i prąd elektryczny doprowadzono w 1906 r. Aptekę otwarto po roku 1905. Pierwsza szkoła powstała w 1858 r. Kolejną wybudowano w roku 1879. Dwie kolejne szkoły to szkoła męska powstała w latach 1889-1901, oraz szkoła żeńska powstała w latach 1908-1910. Kaplica w Orzegowie powstała w szkole w roku 1882. Dopiero w latach 1894-95 wybudowano kościół pw. św. Michała Archanioła według projektu Wilhelma Wieczorka. Do 1951 roku miejscowość była siedzibą gminy Orzegów. Orzegów przyłączono do Rudy w 1951 roku, a wraz z Rudą została włączona jako jedna z dzielnic do Rudy Śląskiej w 1959 roku.

Godula W 1875 roku utworzono obszar dworski Orzegów, w którego skład wchodziła między innymi Godula. Uległ on likwidacji w roku 1924, wtedy to dopiero oficjalnie powstała gmina Godula. W chwili powstania liczyła ona 9 000 mieszkańców. Ratusz gminny mieścił się w budynku przy obecnym Placu Wolności 6. Ochotniczą straż pożarną w Goduli utworzono w roku 1888, a w 1930 otrzymała nową remizę. W 1892 roku otworzono aptekę. Pocztę uruchomiono w roku 1903. Pierwsze tramwaje zaczęły jeździć w latach 90. XIX wieku. Kanalizację zbudowano w roku 1908, w tym samym roku uruchomiono elektryczne oświetlenie. Szpital powstał w roku 1896. Pierwsza szkoła powstała w roku 1861, w niej mieściła się kaplica św. Józefa. Do 1951 roku miejscowość była siedzibą gminy Godula. Godulę przyłączono do Rudy w 1951 roku, a wraz z Rudą została włączona jako jedna z dzielnic do Rudy Śląskiej w 1959 roku.

Bykowina Wieś założono na wzgórzu należącym do Kochłowic. W 1907 roku nadano Bykowinie niemiecką nazwę Friedrichsdorf, którą nosiła do 1922 r. oraz w latach 1939-1945. Pierwszą hutę cynku, o nazwie "Turzo", założył hrabia Henckel von Donnersmarck. Działała ona aż do roku 1919. Kolejną hutę cynku, o nazwie "Franz" (Franciszek), wybudował Fritz Saeftel w 1876 r. Fabrykę blach dziurkowanych założył w 1888 roku Josef Kuntze. Nadał jej nazwę "Friedrichswerk". Pracowała we wsi również cegielnia. W dalszym ciągu, aż do ok. 1935 r., funkcjonował kamieniołom. Straż pożarną założono w 1908 roku. Pierwszą szkołę uruchomiono w 1864 r., natomiast w 1872 r. została ona rozbudowana. Szkołę wieloklasową wybudowano w 1905 r. W 1912 roku wzniesiono drugi budynek szkolny, piętrowy ze spadzistym dachem, który przebudowano w latach 60. XX w. na dodatkowe piętro. W 1864 roku zbudowano pierwszą kapliczkę niedaleko obecnego cmentarza. W 1935 r. wzniesiono kościół .

Halemba Obecnie Halemba jest największą dzielnicą Rudy Śląskiej, zamieszkiwaną przez blisko 30 tys. mieszkańców. Pomiędzy Halembą a Wirkiem biegnie autostrada A4, krzyżująca się na granicy tych dzielnic z ulicą 1 Maja (DW925), tworząc węzeł Wirek. Sama Halemba dzieli się na mniejsze jednostki. Halemba I (nazywana również Starą Halembą) określa się na tereny położone wokół Kościoła Matki Boskiej Różańcowej, na północ od rzeki Kłodnicy. Halemba II to z kolei głównie nowoczesne osiedla o zabudowane blokami mieszkalnymi, położone na południe od Kłodnicy.W granicach administracyjnych Halemby znajdują się także Kłodnica oraz Stara Kuźnica.

Nowy Bytom Tereny Nowego Bytomia były prawie w całości porośnięte lasem. Z tego okresu pochodzi pierwsza nazwa dzielnicy Beuthener Schwarzwald – Bytomski Czarny Las. W 1891 roku tereny Nowego Bytomia stały się jedną z dzielnic Bytomia. Pozostałością tej nazwy jest nazwa ulicy Czarnoleśna. Następnie, po uruchomieniu huty, miejscowość nazwana została Friedenshütte. W roku 2005 od Nowego Bytomia została odłączona część ulicy "Czarnoleśnej" tworząc nową dzielnicę Rudy Śląskiej - Czarny Las.

Wirek Najstarsze dzieje (do końca XVII w.) Pierwsza wzmianka, gdzie występuje nazwa Wirek to czeski dokument, w którym jest mowa o wzgórzu o tejże nazwie. Początkowo wieś, na której dzisiaj opiera się Wirek zwano Nową Wsią. Wieś powstała nad Kochłówką na obszarze wsi Kochłowice. Dopiero w 1828 wydzieliła się z Nowej Wsi gmina Wirek, która była niezależna, aż do 1870. W wieku XX W Plebiscycie w 1921 padło w Nowej Wsi 2 935 głosów za Polską i 1 438 za Niemcami, natomiast w Wirku oddano 2 634 głosy za Polską i 2 851 za Niemcami. W 1932 zaczęła w Wirku działać grupa miejscowa towarzystwa Schlesischer Wintersportverein, z której najprężniejsza była sekcja narciarska. Obszar dworski Wirek połączono z gminą Nowa Wieś w 1924. Wybudowano nowy ratusz w latach 1929-30. Nazwę gminy Nowa Wieś zmieniono w 1948 na gmina Wirek. Wirek otrzymał prawa miejskie w 1949. Wirek przyłączono do Nowego Bytomia w 1951, a wraz z Nowym Bytomiem został włączony jako jedna z dzielnic do Rudy Śląskiej w 1959. Dzisiejsza powierzchnia Wirku to 5,9 km².

Bielszowice Bielszowice (niem. Bielschowitz) − dzielnica Rudy Śląskiej, którą wg danych z 2006 roku zamieszkiwało 9 505 osób. Godłem Bielszowic jest skrzyżowany topór z siekierą. Do XVIII wieku Pierwsza wzmiankę o Bielszowicach można znaleźć w źródłach historycznych z roku 1472. Dotyczy ona niejakiego Macieja Bielczowskiego. Badania archeologiczne wskazują jednak na wcześniejsze osadnictwo na tych terenach. Początkowo wieś Bielszowice rozwijała się nad jednym z dopływów Kochłówką.

źródła ht http://mkzruda.pl/ tp://pl.wikipedia.org