Pierwsza pomoc

Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006 roku. Dziennik Ustaw RP Nr 191, poz. 1410

Apteczka samochodowa Rękawiczki Maseczka do sztucznej wentylacji Jałowa gaza i gaziki Przylepiec zwykły i z opatrunkiem Codofix Bandaże z dzianiny Koc termiczny Chusta trójkątna Agrafki Woda destylowana 10 ml. Nożyczki

Apteczka w miejscu pracy Wyposażenie apteczki samochodowej oraz: Woda utleniona Opatrunki hydrożelowe Altacet w żelu Fenistil Inny sprzęt zależnie od charakteru zakładu pracy np. kołnierze, szyny unieruchamiające itp.

BADANIE WSTĘPNE Wstępna ocena stanu przytomności Ocena obecności oddechu Ocena obecności tętna Ocena wydolności oddychania i krążenia

Ocena przytomności Skala AVPU A- przytomny, świadomy V- reaguje na głos P- reaguje na ból U- brak reakcji na wszystkie bodźce zewnętrzne, brak odruchów obronnych, atonia, może wystąpić bezdech.

Ocena oddechu u leżącego na plecach: - ocena jamy ustnej, - udrożnienie dróg oddechowych poprzez wykonanie: * rękoczynu Esmarcha potrójnego u nieurazowców * rękoczynu Esmarcha podwójnego u urazowców - sprawdzenie obecności oddechu- 10 sekund

Brak oddechu

RKO- dorosły 1. Wstępna ocena stanu przytomności 2. Nieprzytomny- wezwanie pomocy 3. Udrożnienie dróg oddechowych (u leżącego na plecach): - ocena jamy ustnej - wykonanie rękoczynu Esmarcha potrójnego u nieurazowców - wykonanie rękoczynu Esmarcha podwójnego u urazowców 4. Sprawdzenie obecności oddechu ( max. 10 sek.) 5. Brak oddechu- rozpoczęcie masażu serca- 30 uciśnięć mostka z szybkością 100/min., na głębokość 4-5 cm. 6. Następnie wykonanie 2 wdechów pod niskim ciśnieniem, o objętości ok.500-700ml., co powoduje lekkie uniesienie klatki piersiowej. 7. Powtarzanie uciśnięć mostka i wdechów – 30:2 Czynności resuscytacyjne wykonywać do momentu: - powrotu czynności życiowych ratowanego, przyjazdu pogotowia ratunkowego, utraty sił ratownika.

RKO- dziecko 1. Wstępna ocena stanu przytomności 2. Nieprzytomny- wezwanie pomocy 3. Udrożnienie dróg oddechowych: - ocena jamy ustnej - wykonanie rękoczynu Esmarcha potrójnego 4. Sprawdzenie obecności oddechu ( max. 10 sek.) 5. Brak oddechu- wykonanie 2-5 wdechów pod niskim ciśnieniem o objętości powodującej lekkie uniesienie klatki piersiowej 6. Następnie rozpoczęcie masażu serca- 30 uciśnięć mostka jedną dłonią z szybkością 100/min., na głębokość 2,5-3,5cm. 7. Powtarzanie wdechów i uciśnięć mostka – 2:30

RKO- niemowlę 1. Wstępna ocena stanu przytomności ( uderzenia w stópkę dziecka) 2. Nieprzytomny- wezwanie pomocy 3. Udrożnienie dróg oddechowych: - ocena jamy ustnej - wykonanie rękoczynu Esmarcha potrójnego 4. Sprawdzenie obecności oddechu ( max. 10 sek.) 5. Brak oddechu- wykonanie 5 pufnięć obejmując usta i nos dziecka 6. Następnie rozpoczęcie masażu serca- 15 uciśnięć mostka dwoma palcami z szybkością ponad 100/min. 7. Powtarzanie wdechów i uciśnięć mostka – 2:15.

Zadławienie-osoba dorosła To sytuacja, kiedy w drogach oddechowych znajduje się ciało obce wywołując niedrożność częściową lub całkowitą. Niedrożność częściowa- chory przytomny, może oddychać, mówić: -zachęcać do kaszlu

Niedrożność całkowita - chory przytomny ale nie może oddychać, mówić i kaszel jest cichy, nieefektywny: -wykonać 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową - wykonać 5 rękoczynów Heimlicha - chory nieprzytomny:- wezwij pomoc, ułóż na plecach, skontroluj jamę ustną, rozpocznij wentylację, jeśli klatka piersiowa się nie unosi, wykonaj 5 uciśnięć mostka, ponownie rozpocznij wentylację, jeśli brak uciskaj mostek 5 razy ......

Omdlenie Krótkotrwała, przemijająca utrata przytomności spowodowana nagłym rozszerzeniem naczyń krwionośnych. Przyczyny: reakcja na silne negatywne bodźce: widok krwi, niepomyślna wiadomość, silny lęk, nieprzyjemne zapachy, przebywanie w pomieszczeniach zatłoczonych, długa pozycja stojąca, ból.

Objawy omdlenia Poprzedzające omdlenie: osłabienie, mroczki przed oczami, szumy w uszach, blada, spocona skóra Utrata przytomności i upadek na ziemię, oddech, tętno obecne.

Postępowanie przy omdleniu ułóż na plecach sprawdź podstawowe parametry unieś nogi chorego wysoko do góry zapewnij dostęp świeżego powietrza rozluźnij krawat, kołnierzyk u kobiety w zaawansowanej ciąży przesuń ciężar dziecka na lewą stronę.

Metody zabronione przy omdleniu Uderzenia w twarz Wlewanie do ust zimnej wody Szybka pionizacja Niebezpieczeństwa i powikłania omdlenia Brak powrotu świadomości Uraz mózgowo- czaszkowy

Zawał mięśnia sercowego Jest to ostre niedokrwienie ściany mięśnia sercowego, prowadzące do jej martwicy a spowodowane zamknięciem naczynia wieńcowego. Przyczyny: - miażdżyca naczyń wieńcowych - zakrzep

Współodpowiedzialne czynniki ryzyka nadciśnienie tętnicze otyłość hiperlipidemia palenie papierosów płeć ( częściej chorują mężczyźni) obciążenie genetyczne cukrzyca

Objawy zawału ostry ból wieńcowy: silny, za mostkiem, może promieniować do żuchwy, lewej kończyny górnej, okolicy międzyłopatkowej, nadbrzusza, trwa ponad 20 minut, nie ustępuje po nitroglicerynie lęk, niepokój, uczucie zbliżającej się śmierci zimne poty, osłabienie, duszność może być powikłany arytmią, obrzękiem płuc, NZK

Postępowanie chorego ułożyć w pozycji siedzącej lub półsiedzącej choremu nie wolno wykonywać żadnych zbędnych ruchów zapewnić wsparcie psychiczne rozluźnić kołnierzyk, krawat, zapewnić dostęp świeżego powietrza wezwać pomoc jeżeli chory ma nitroglicerynę podać ją podjęzykowo przy braku przeciwwskazań podać rozpuszczoną aspirynę kontrolować podstawowe parametry życiowe

Wstrząs Zjawisko ogólnoustrojowe Polega na niedostatecznym dostarczeniu tlenu do komórek organizmu Nie ustępuje samoistnie Bez fachowej pomocy doprowadza w ciągu paru godzin do śmierci

Sytuacje mogące prowadzić do wstrząsu Utrata krwi krążącej ( krwotoczny) Rozległy uraz ( urazowy) Ucieczka osocza (oparzeniowy, anafilaktyczny- uczuleniowy) Silne wymioty i/ lub biegunka, obfite poty ( z odwodnienia) Uraz CUN, stres, ból ( neurogenny) Arytmia, zawał serca, zator tętnicy płucnej (kardiogenny) Zakażenie ( septyczny)

Objawy wstrząsu hypowolemicznego Blada, pokryta zimnym potem skóra Przyspieszone tętno Przyspieszony oddech Często dreszcze Niepokój, zdezorientowanie

Postępowanie Wezwać pomoc Jeśli to możliwe, należy zwalczać przyczynę np. zatamować krwawienie Ułożyć chorego w pozycji przeciwwstrząsowej( nogi wyżej około 30 cm), jeśli nie ma urazu głowy, duszności lub zawału serca Okryć chorego Wspierać psychicznie Kontrolować ważne funkcje życiowe

Urazy narządu ruchu Rodzaj Objawy Postępowanie Stłuczenie siniak leczenie zimnem Skręcenie Naderwane więzadła, torebka stawowa, ból, chory może ruszać w stawie leczenie zimnem, unieruchomienie Zwichnięcie Zerwane więzadła, torebka stawowa, obrzęk, bolesny sprężysty opór w stawie, chory nie pozwala się dotknąć j.w.

Złamania zamknięte Ból, obrzęk, otwarte - rozetnij ubranie patologiczna ruchomość, zniekształcenie, ograniczenie funkcji unieruchomienie otwarte - rozetnij ubranie - załóż jałowy opatrunek - przy silnym krwawieniu uciśnij duże naczynie krwionośne ( t. ramienna, t. udowa.) - jeśli to możliwe unieruchom i unieś do góry

Krwawienia zewnętrzne Lekkie- krew z rany sączy się kropelkami Postępowanie: jałowy opatrunek

Krwawienia zewnętrzne Silne- krew wypływa z rany dużym strumieniem Krwotoki- krew płynie lub tryska z rany pulsacyjnie

Postępowanie Rannego położyć ( omdlenie, wstrząs) Krwawienie na głowie, szyi, tułowiu: - bezpośredni ucisk palcami na ranę poprzez jałowy materiał opatrunkowy Krwawienie z kończyn (bez złamania kości): - uniesienie kończyny do góry - ucisk na tętnicę ramienną lub udową - opatrunek uciskowy: kompres gazowy, poduszeczka uciskowa, bandaż z dzianiny)

Oparzenia Termiczne Chemiczne Elektryczne

Ocena rany oparzeniowej Powierzchni- reguła dłoni- powierzchnia dłoni = 1% Głębokości ( stopnia)- I° - zaczerwienienie, ból II°a - zaczerwienienie, ból, pęcherze II°b - ból, pęcherze, martwica powierzchowna skóry III° - martwica głęboka skóry i tkanek leżących pod skórą- bladość lub zwęglenie, brak bólu Groźne dla życia są oparzenia >,= II ° > 15% u dorosłych,5% u dzieci

Zagrożenia przy oparzeniu Utrata płynów- wstrząs oparzeniowy Infekcja rany Utrata ciepła Niewydolność oddechowa przy oparzeniu dróg oddechowych

Postępowanie usuń z miejsca zagrożenia ugaś palącą się odzież schładzaj zimną wodą ( 20 ° ) minimum 20-30 min. lub zastosuj opatrunek hydrożelowy okryj folią życia Nie wolno: zrywać przyklejonej odzieży, polewać dużej powierzchni bieżącą wodą, stosować maści, kremów.

Profilaktyka i ochrona zdrowia ZDROWIE- stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego a nie tylko brak choroby czy ułomności. / według WHO/

Istotą pojęcia zdrowia jest: zdolność do normalnego funkcjonowania organizmu, mając na względzie wszystkie jego organy i funkcje, zdolność do adaptacji w zmieniającym się środowisku, pewien potencjał fizyczny i psychiczny, dający możliwość rozwijania aktywności, równowaga i harmonia możliwości fizycznych, psychicznych i społecznych osoby ludzkiej.

PROMOCJA ZDROWIA zdrowia, działania potęgujące zdrowie. proces zmierzający do zachowanie zdrowia, działania potęgujące zdrowie. Rozpatrywana jest jako strategia zdrowego życia i zachęca do wzięcia odpowiedzialności za własne zdrowie poprzez modyfikację zachowania i stylu życia.

PROFILAKTYKA działania zapobiegawcze, głównie medyczne, skierowane przeciwko chorobom lub jej skutkom.

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE STAN ZDROWIA JEDNOSTKI Czynniki genetyczne- 22% Czynniki środowiskowe- 18% Styl życia- 50% Działalność służby zdrowia-10% / Model Lalonde,a/

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE STAN ZDROWIA POPULACJI Czynniki środowiska naturalnego, Czynniki demograficzne, Czynniki społeczno- ekonomiczne, Czynniki psychologiczno-kulturowe, Czynniki polityczno-administracyjne, Czynniki związane z organizacją i funkcjonowaniem systemu opieki zdrowotnej. / wg. J. Monnier, J. Fabry/

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA STAN ZDROWIA A NAKŁADY FINANSOWE Wpływ na zdrowie Nakłady finansowe Czynniki genetyczno-biologiczne- 22% - 7,9% Środowisko- 18% - 1,6% Styl życia- 50% - 1,5% System opieki zdrowotnej- 10% - 90%

NARODOWY PROGRAM ZDROWIA W POLSCE Narodowy Program Zdrowia oparty jest o następującą zasadę: „ każdy obywatel jest współodpowiedzialny za stan swego zdrowia, przy czym państwo zobowiązane jest do stwarzania warunków zachowania i umacniania zdrowia.”

Aktualnie realizowane są następujące programy: - prewencji i wczesnej diagnostyki chorób okresu okołoporodowego, - upowszechniania naturalnego karmienia piersią, - naturalnego planowania rodziny, - zapobiegania próchnicy i chorobom przyzębia, - zapobiegania AIDS, - zapobiegania narkomanii, - antynikotynowy, - antyalkoholowy,

c.d. - prewencji zagrożeń życia i zdrowia w wieku prenatalnym, - prewencji i wczesnej diagnostyki chorób układu krążenia, - prewencji i wczesnej diagnostyki chorób nowotworowych, - profilaktyki wypadków i zatruć, - profilaktyki i wczesnej diagnostyki chorób zawodowych, - profilaktyki i wczesnej diagnostyki chorób powstałych na tle wadliwego żywienia, - promocji zdrowia ludzi podróżujących, - promocji zdrowia w środowisku wiejskim itd.

KODEKS WALKI Z RAKIEM Nie pal Wystrzegaj się otyłości Bądź codziennie aktywny ruchowo Spożywaj warzywa i owoce ( 5 razy dziennie) Ogranicz spożycie alkoholu Unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce

c.d. Zgłaszaj się na badania profilaktyczne Bierz udział w programach szczepień ochronnych Przestrzegaj zaleceń krajowych ośrodków ochrony radiologicznej

UDAR MÓZGU Udar mózgu to przerwanie dopływu krwi w naczyniu w pewnym rejonie mózgu, czego następstwem są zaburzenia neurologiczne Rodzaje i przyczyny: niedokrwienny- zakrzep, zator krwotoczny- pęknięcie tętniaka, często przy towarzyszącym nadciśnieniu, uraz

Rozpoznanie Jeśli przyczyną jest zakrzep: porażenie kończyn jednostronne, brak drgawek, chory nie odczuwa bólu zator: nagłe drgawki, porażenie kończyn, chory nie odczuwa bólu, utrata przytomności - pęknięcie tętniaka: nagły, silny ból głowy, może dojść do utraty przytomności, objawy ogniskowe

Objawy kliniczne udaru mózgu Porażenie mięśni twarzy- opadanie kącika ust Zmiany stanu świadomości-dezorientacja, śpiączka Nagłe osłabienie i utrata czucia jednej połowy ciała Zawroty głowy, zaburzenia równowagi Niewyraźna mowa, chaotyczna, bełkotliwa Zaburzenia widzenia, utrata widzenia szczególnie na jedno oko

Postępowanie Wezwanie pomocy Ocena drożności dróg oddechowych- w razie braku oddechu- RKO Ograniczyć wszelkie ruchy chorego Nieprzytomnego ułożyć na porażonym boku Przytomnych ułożyć z lekko uniesionym tułowiem i zachowaną centralizacją głowy- nie podawać nic do picia- kontrolować parametry

Wykonał :Radosław Rossa