Zaburzenia β-oksydacji kwasów tłuszczowych Dr hab. n. med. Maria Giżewska Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii, Chorób Metabolicznych i Kardiologii Wieku Rozwojowego PUM Projekt „Pomerania” regionem modelowym ds. współpracy terytorialnej w zakresie badań przesiewowych noworodków – Nr INT-10-0008 - jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania (spalania) kwasów tłuszczowych Fatty-acid oxydation defects (FAOD) Oksydacja kwasów tłuszczowych – źródło E w przypadku głodzenia U ludzi beta-oksydacja zachodzi także w peroksysomach, dotyczy np. bardzo długołańcuchowych kwasów tłuszczowych Z FAO – ketony wykorzystywane, jako źródło E przez mózg acetyl-CoA wykorzystywany, jako źródło E powstające w cyklu Krebsa Narządy, które mogą produkować E z kwasów tłuszczowych: serce mięśnie trzustka łożysko oko przewód pokarmowy ENERGIA 2

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Glikoliza, w której glukoza przekształcana jest do kwasu pirogronowego i powstają niewielkie ilości ATP oraz NADH. Cykl Krebsa określany także cyklem kwasu cytrynowego lub cyklem kwasów trikarboksylowych, w którym kwas pirogronowy po przekształceniu do acetylo-CoA w cyklu przemian przekształcany jest do CO2 z wytworzeniem NADH, FADH2 oraz GTP lub ATP. Oddychanie końcowe, czyli mitochondrialny łańcuch transportu elektronów i fosforylacja oksydacyjna. W tym etapie zredukowane nukleotydy NADH, FADH2 są utleniane. W efekcie szeregu reakcji powstaje woda, a uwalniana energia zamieniana jest na ATP. 3

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych ENERGIA Glukoza: glikoliza tlenowa i beztlenowa (glukoza przekształcana do kwasu pirogronowego) Cykl Krebsa Glikogen mięśniowy, wątrobowy Glikogenoliza Glukoza Bardzo szybkie wyczerpywanie zapasów glikogenu u noworodka Białka Glukoneogeneza Glukoza Tłuszcze FAO - mitochondria Cykl Krebsa w wątrobie - produkcja KETONÓW Bardzo ważne źródło energii w stanach przedłużonego głodzenia Acetylo-CoA Acetoacetylo-CoA Glikoliza, w której glukoza przekształcana jest do kwasu pirogronowego i powstają niewielkie ilości ATP oraz NADH. Cykl Krebsa określany także cyklem kwasu cytrynowego lub cyklem kwasów trikarboksylowych, w którym kwas pirogronowy po przekształceniu do acetylo-CoA w cyklu przemian przekształcany jest do CO2 z wytworzeniem NADH, FADH2 oraz GTP lub ATP. Oddychanie końcowe, czyli mitochondrialny łańcuch transportu elektronów i fosforylacja oksydacyjna. W tym etapie zredukowane nukleotydy NADH, FADH2 są utleniane. W efekcie szeregu reakcji powstaje woda, a uwalniana energia zamieniana jest na ATP. 4

Enzymatyczna hydroliza w przewodzie pokarmowym Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Tłuszcze: roślinne , zwierzęce Enzymatyczna hydroliza w przewodzie pokarmowym Kwasy tłuszczowe wchłaniane do naczyń chłonnych Wątroba i inne tkanki organizmu Kwasy tłuszczowe + glicerol gromadzone w postaci trójglicerydów Trójglicerydy pod wpływem lipazy lipoproteinowej hamowanej przez insulinę Kwasy tłuszczowe FAO w mitochondriach Energia

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych

fosforylacji oksydacyjnej na łańcuchu oddechowym Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych z diety synteza de novo z lipolizy TG z peroksysomów i lizosomów elektrony do fosforylacji oksydacyjnej na łańcuchu oddechowym Brak produkcji ketonów – ciężkie objawy neurologiczne i zagrażające życiu!!! Lipoliza TG pod wpływem lipazy lipoproteinowej hamowanej przez insulinę Syntetaza acyloCoA – estry AcyloCoA CPT1 reakcja transestryfikacji estrów acylo-CoA do estrów karnitynowych – tylko w takiej postaci długołańcuchowe kw. Tłuszczowe mogą wejść do mitochondriów CACT – translokaza karnityna/acylokarnityna Reestryfikacja do do estrów acylo-CoA kwasów tłuszczowych Dla całkowitego utlenienia wyjściowej cząsteczki palmitoilo-CoA potrezbne jest 7 cyklów Produkcja ketonów energia dla mózgu (SIDS, ALTE) 8

ß-oksydacja kwasów tłuszczowych Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych ß-oksydacja kwasów tłuszczowych Kwasy tłuszczowe o długości łańcucha > 12 atomów C (LCFA, VLCFA) aktywowane do estrów CoA w cytozolu – transportowane do mitochondriów przy udziale CPT1 – transferaza karnitynowo-palmitynowa typu 1 CPT 2 – transferaza karnitynowo-palmitynowa typu 2 CACT – translokaza karnitynowa Kwasy tłuszczowe o długości łańcucha ≤ 12 atomów C (MCFA, SCFA) aktywowane do estrów CoA w cytozolu – bezpośrednio transportowane do mitochondriów

ß-oksydacja długich i bardzo długich kwasów tłuszczowych (>C12) Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych ß-oksydacja długich i bardzo długich kwasów tłuszczowych (>C12) W mięśniach i w sercu Acyl-CoA są całkowicie utleniane do krótszych o 2 węgle pochodnych, w wątrobie też jest zużywany do produkcji ketonów, które są wykorzystywane, jako źródło E w tkanakach o słąbej wydolności B-oksydacji, np. w mzgu 10

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych

MCAD def. – w populacji kaukaskiej częstość taka sama, jak PKU Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych FAOD – 1: 9300, w tym: MCAD def. – w populacji kaukaskiej częstość taka sama, jak PKU VLCAD def. – 1: 50 000 – 1: 110 000 LCHAD def. - 1: 110 000 w NBS (newborn screening) - w USA wykrywane jest 12 FAOD

Dziedziczenie - wszystkie AR Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Dziedziczenie - wszystkie AR

We wszystkich FAOD - zaburzenia tworzenia energii !!! Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych We wszystkich FAOD - zaburzenia tworzenia energii !!! WWM z obniżoną tolerancją na głodzenie!!!!! Objawy ze strony narządów o dużym zapotrzebowaniu na energię: mózg, wątroba, serce, mięśnie szkieletowe, oko Zaostrzenia w okresach zapotrzebowania na inne niż glukoza źródła energii (np. po szybkim wyczerpaniu zasobów glikogenu u noworodka, przy słabej wydolności glukoneogenezy, kiedy u osób zdrowych źródłem energii są tłuszcze): Sytuacje wyzwalające: przedłużone głodzenie (np. przerwa nocna w karmieniu piersią) gorączka w przebiegu zakażeń szczepienia ochronne zwiększony wysiłek zaburzenia żołądkowo-jelitowe wychłodzenie organizmu (serce zawsze preferuje KT) 14

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych FAOD główne objawy Wątroba objawy Reye’o podobne Serce kardiomiopatia, zaburzenia rytmu serca Mięśnie rabdomioliza – miopatia Układ nerwowy polineuropatia obwodowa Gwałtowne pogarszanie się stanu ogólnego do śpiączki i zgonu włącznie (epizody ALTE i/lub SIDS)

Przebieg kliniczny FAOD Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Przebieg kliniczny FAOD Fenotypy FAOD u pacjentów przed wprowadzeniem NBS: wczesny (noworodkowy) – ciężki, encefalopatia wątrobowa, kardiomiopatia, wysięk do osierdzia, hipoketotyczna hipoglikemia, CPK i AT stan zagrożenia życia, możliwe zgony przed potwierdzeniem rozpoznania (TFP def., LCHAD def) niemowlęcy – wątrobowy (indukowany zakażeniem), stłuszczenie wątroby późny – mięśniowy (indukowany wysiłkiem), CPK do 200.000 U/l, żołnierze u pacjentów z zachowaną resztkową aktywnością enzymów: prezentacja mięśniowa (z epizodami rabdomiolizy, mioglobinurią i ONN) zachowana funkcja wątroby wraz ze zdolnością do ketogenezy (ketony wykorzystywane przez mózg) po wprowadzeniu NBS: wielu leczonych pacjentów pozostaje przez całe życie bezobjawowych ale zawsze możliwe nagłe pogorszenia !!!

Deficyt LCHAD – dehydrogenazy 3-hydroksyacylo-CoA Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Deficyt LCHAD – dehydrogenazy 3-hydroksyacylo-CoA długołańcuchowych kwasów tłuszczowych (OMIM 609016) pierwszy opis - 1989 Częsty defekt z grupy FAOD w Polsce, pierwsze przypadki dgn. w latach 90-tych izolowany deficyt enzymu (wszyscy pacjenci w Polsce) najczęstsza mutacja w genie HADHA kodującym podjednostkę α – 1528G>C lub deficyt białka trójfunkcyjnego (mTFP) - bardzo ciężkie przebiegi, z licznymi zgonami: deficyt dehydrogenazy 3-hydroksyacylo-CoA tiolazy 3-ketoacylo-CoA hydratazy 2-enoilo-CoA

LCHAD def. w Polsce w NBS – 1: 109 750 na Kaszubach – 1: 17 000 Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych LCHAD def. w Polsce w NBS – 1: 109 750 na Kaszubach – 1: 17 000 1997 – 2011: 16 przypadków, w tym 5 zgonów nosicielstwo mutacji c1528C>G: w Polsce 1: 217 na Kaszubach – 1: 73

59 pacjentów – skrining selektywny i NBS 20 zmarło (4 d.ż. – 10 r.ż.) Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych 59 pacjentów – skrining selektywny i NBS 20 zmarło (4 d.ż. – 10 r.ż.) spośród dzieci, które zmarły – w 80% zgon w okresie do 3 tyg. od rozpoznania częstość LCHAD def. w Polsce 1: 60 000 – 1: 70 000 śmiertelność: około 30% więcej porodów przedwczesnych i noworodków z objawami IUGR rodzeństwo dzieci, które zmarły w przebiegu SIDS lub zespołu Reye’a - sprawdzić FAOD

Noworodek z def. LCHAD – 3 syn chory w rodzinie!!! Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Noworodek z def. LCHAD – 3 syn chory w rodzinie!!! Dwóch braci zmarło!!!!

WWM - zaburzenia przebiegu ciąży Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych WWM - zaburzenia przebiegu ciąży Zaburzenia β-oksydacji kw. tłuszczowych u płodu (LCHAD, def. MTP, MCAD, SCAD, CPT1) u matki: zespół HELLP (haemolysis, elevated liver enzymes and low platelets) 1:200 ciąż AFLP (acute fatty liver of pregnancy) 1: 10 000 – 1: 15 000 ciąż 1% - 30% ciężarnych z zespołem HELLP lub AFLP ma dziecko z LCHAD def. 60% dzieci z LCHAD – u matek w ciąży HELP lub AFLP (hemoliza, podwyższone AT, obniżone płytki) i AFLP (acute fatty liver of pregnancy). HELLP– 1: 200 ciąż, AFLP – 1: 10 000 – 1: 15 000 Od 1993 roku wiadomo, że HELLP u matki może się wiązać z LCHAD u dziecka. Dziecko urodzone od takiej matki, do czasu wykluczenia choroby powinno być traktowane, jak dziecko z LCHAD-em do chwili wykluczenia LCHAD dziecko matki z HELLP lub AFLP powinno być traktowane, jako potencjalnie chore !!! 21

Objawy deficytu LCHAD: Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Objawy deficytu LCHAD: po urodzeniu, w wieku niemowlęcym lub u osób dorosłych IUGR, obciążony wywiad rodzinny!!! hepatopatia (objawy zespołu Reye’a lub Reye’opodobne) niewydolność wątroby (cholestaza, stłuszczenie, włóknienie) kardiomiopatia miopatia (męczliwość, zwłaszcza po wysiłku fizycznym + rabdomioliza, neurogenny zapis EMG) zwyrodnienie barwnikowe siatkówki (30% przegrupowanie barwnika, niedowidzenie)* obwodowa polineuropatia (osłabienie lub zniesienie odruchów ścięgnistych)* pojedynczy pacjenci – niedoczynność przytarczyc* rozwój intelektualny prawidłowy, ew. nadpobudliwość psycho-ruchowa * spośród wszystkich FAOD występują tylko w LCHAD def. lub MTP def.

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Kardiomiopatia w FAOD: przerostowa lub rozstrzeniowa może ustępować po wyrównaniu stanu metabolicznego !!! często razem z zaburzeniami rytmu serca: tachykardia zatokowa zespół wydłużonego QT zaburzenia repolaryzacji możliwy wysięk do osierdzia wymagający perikardiotomii w def. MTP – kardiomiopatia już u płodu

LCHAD def. – przebieg choroby Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych LCHAD def. – przebieg choroby zdecydowanie mniej zgonów wśród pacjentów wykrytych w NBS krytyczne pierwsze godziny od rozpoznania możliwy przebieg niepomyślny nawet u pacjentów leczonych epizody nagłej dekompensacji metabolicznej przy: okresach przedłużonego głodzenia zakażeniach szczepieniach!!! nagłym wysiłku nadmiernym spożyciu tłuszczów stresie wychłodzeniu organizmu Uwaga na zmiany zachowania, jako pierwszy objaw zagrażającej dekompensacji!!! przy prawidłowym leczeniu - szanse na sukces terapeutyczny nawet u pacjentów nieprzytomnych, z pełnymi objawami niewydolności wątroby

LCHAD def. - diagnostyka Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych LCHAD def. - diagnostyka hipoglikemia hipoketotyczna aminotransferaz CPK ( może być pierwszym objawem dekompensacji metabolicznej) hiperamonemia zaburzenia krzepnięcia mioglobinuria kwasica mleczanowa hiperurikemia hipertrójglicerydemia niskie stężenie karnityny wolnej w surowicy i moczu Pomiędzy okresami dekompensacji metabolicznej – wyniki badań mogą być prawidłowe!!!!

LCHAD def. - diagnostyka Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych LCHAD def. - diagnostyka NBS C16-0H acylokarnityny - cutt-off : 0,22 µmol/L dla noworodków 0,33 µmol/L > 1 m. ż. C18:1-0H acylokarnityny – cutt-off: 0,15 µmol/L dla noworodków 0,18 µmol/L > 1 m. ż. podwyższone stężenia Phe w NBS u 45% bezobjawowych pacjentów z LCHAD def. GC-MS acyduria 3-hydroksydwukarboksylowa i/lub dwukarboksylowa bez ketonurii (zamrozić mocz w momencie zaostrzenia!!!) badania molekularne: mutacje w genie HADHA mutacja 1528G>C w 91% alleli populacji polskiej badania enzymatyczne w fibroblastach

dehydrogenazy Acylo-CoA bardzo długołańcuchowych kwasów tłuszczowych Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Deficyt VLCAD dehydrogenazy Acylo-CoA bardzo długołańcuchowych kwasów tłuszczowych Objawy (podobne do deficytu CPT2): ciężka kardiomiopatia, szczególnie u noworodków i młodych niemowląt hepatomegalia hipotonia mięśniowa (częsta) u starszych dzieci dekompensacje metaboliczne łagodniejsze objawy mięśniowe mogą być izolowane (rabdomioliza, mioglobinuria, ONN!!!!)

Deficyt VLCAD - diagnostyka Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Deficyt VLCAD - diagnostyka Badania lab., jak w LCHAD Niskie stężenie karnityny GC-MS moczu – acyduria dwukarboksylowa (mocz z okresu dekompensacji) podwyższone stężenie kwasu moczowego MS/MS: podwyższone C 18:1 C 16:0 C 14:0 C 14:1 > 1,0 µmol/L (marker do monitorowania leczenia) C 14:2 Badania enzymatyczne Badania molekularne (ponad 150 mutacji) – istotna korelacja genotyp-fenotyp

ß-oksydacja średnio- i krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (≤C12) Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych ß-oksydacja średnio- i krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (≤C12) 29

Deficyt MCAD – deficyt dehydrogenazy Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Deficyt MCAD – deficyt dehydrogenazy acylo-CoA średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych katalizuje ß-oksydację kwasów tłuszczowych z C12-C6 pierwszy opis 1976 najczęstszy defekt FAO w populacji europejskiej (Wlk. Brytania 1: 10.000, Niemcy 1:15 000) pierwsze objawy – najczęściej u niemowląt i dzieci poniżej 2 r.ż. 5% ujawnień w okresie noworodkowym, u dzieci karmionych mlekiem matki (trudności z karmieniem!!!) głównie do 8 r.ż., ale może się ujawnić i w wieku późniejszym przy stresie, chorobie, głodzeniu około 50% chorych może nigdy nie rozwinąć objawów choroby dzieci starsze bardziej odporne na głodzenie – większe zapasy glikogenu Dzieci starsze bardziej odporne na głodzenie – większe zapasy glikogenu 30

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Deficyt MCAD - objawy często u dziecka uprzednio zupełnie zdrowego – po okresie przedłużonego głodzenia (przy banalnej infekcji, wydłużeniu przerwy pomiędzy karmieniami): nagła senność, apatia, epizod wymiotów i/lub biegunki objawy Reye’o podobne, powiększenie wątroby, drgawki hipoglikemia zaburzenia rytmu serca nagłe zgony (SIDS, ALTE) przy ujawnieniu u osób dorosłych – silne bóle głowy Patogeneza śpiączki: nie tylko hipoglikemia, ale także zab. neurotransmiterów i toksyczny wpływ metabolitów kw. tłuszczowych Badanie autopsyjne: stłuszczenie wątroby i serca, obrzęk mózgu W przypadkach niezdiagnozowanych – 20-25% śmiertelności przy pierwszym napadzie 29% nawrotów, zaburzenia rozwoju Przypadki bezobjawowe zdiagnozowane w NBS U osób dorosłych przy ujawnieniu – silne bóle głowy 31

Deficyt MCAD - diagnostyka Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Deficyt MCAD - diagnostyka Hipoglikemia hipoketotyczna (może być trochę ketonów w moczu, jako wyraz częściowej oksydacji LCFA) czasami stan dziecka już ciężki, a jeszcze nie ma hipoglikemii!!! (bo niedobór ketonów dla pracy serca i mięśni, toksyczny wpływ pochodnych kw. tłuszczowych) Wzrost aminotransferaz Hiperamonemia (bo kumulacja toksycznych pochodnych kw. tł., które hamują metabolizm amoniaku) Podwyższony kwas moczowy Wzrost FA Badanie GC-MS moczu: acyduria dwukarboksylowa (poch. C6, C8, C10, C12), heksanoiloglicyna Badanie MS/MS: podwyższone wartości C6 – C10 C10:1 C8 Badania molekularne: W 90% przypadków objawowych i w 50% przypadków z NBS – mutacja A985G słaba korelacja genotyp-fenotyp!!! (mutacja z terenów Niemiec i Wysp Brytyjskich) Badania enzymatyczne w fibroblastach i limfocytach Uwaga na wyniki fałszywie +: wcześniaki wtórne def. karnityny dzieci leczone kw. walproinowym Draatyczne objawy kliniczne mogą wystąpić jeszcze przed ujawnieniem hipoglikemii, bo niedobór ketonów, niedobór FA dla pracy serca i mięśni, toksyczny wpływ pochodnych kw. Tłuszczowych Może być trochę ketonów w moczu, jako wyraz częściowej oksydacji długołańcuchowych kw. Tłuszczowych 32

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych

Leczenie zaburzeń ß-oksydacji kwasów tłuszczowych Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Leczenie zaburzeń ß-oksydacji kwasów tłuszczowych Bardzo dobre efekty leczenia, jeżeli choroby odpowiednio wcześnie zdiagnozowane, ale zawsze możliwe niepomyślne zaostrzenie choroby!!! Profilaktyka dekompensacji metabolicznych Instrukcje postępowania dla rodziców i lekarzy POZ Hospitalizacje prewencyjne w stanach wzmożonego katabolizmu (w razie wątpliwości – zawsze przyjąć do szpitala, wejście centralne, OIOM!!!) Zapobieganie rabdomiolizie – tłuszcze MCT przed wysiłkiem (w defektach długołańcuchowych FA)

Leczenie zaburzeń ß-oksydacji kw. tłuszczowych Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Leczenie zaburzeń ß-oksydacji kw. tłuszczowych w okresach zaostrzeń choroby Jeżeli nie wiesz co podać – podaj glukozę, dużo glukozy!!! w szybkim bolusie i.v. 2ml /kg 10% glukozy lub 1ml/kg 20% glukozy 5-10 mg/kg/min, ewentualnie z insuliną kolejno intensywne nawadnianie NaCl + glukoza Zapobiegaj głodzeniu !!!! Podaj „paliwo” poniżej bloku enzymatycznego – MCT (wyjątki!!!) Glukozę podać szybko, bo może być bardzo nagłe pogorszenie stanu!!! Dieta wysokokaloryczna, niskotłuszczowa Glukozę podac szybko, bo może być bardzo nagłe pogorszenie stanu!!! Nie podawać tłuszczów MCT w MCAD i SCAD Nie podawać walproinianów, które hamują aktywność FAO i obniżają stężenie karnityny!!! Bardzo ostrożnie z podażą karnityny w zab. β-oksydacji długołańcuchowych FA ale w zaburzeniach transportu karnityny i w MCAD – tak (szczególnie w stanach ostrych) 35

Leczenie dietetyczne w zaburzeniach ß-oksydacji kwasów tłuszczowych Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Leczenie dietetyczne w zaburzeniach ß-oksydacji kwasów tłuszczowych Unikanie przedłużonego głodzenia!!!! Dieta normokaloryczna, niskotłuszczowa, wysokowęglowodanowa Ostrożnie z suplementacją karnityny !!! podaż tylko w stanach niedoboru (nie w CPT1) nie stosować w VLCAD i w LCHAD – kardiotoksyczne pochodne w stanie stabilnym, jeżeli są wyraźne niedobory karnityny CUD – defekt wychwytu karnityny Maksymalne długości przerw w karmieniu u dzieci z FAOD w stanie stabilnym 36

LCHAD and VLCAD def. – leczenie Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych LCHAD and VLCAD def. – leczenie wstrzymać karmienie pokarmem matki (?) lub mieszankami mlecznymi pokrycie energetyczne: 15-25% tłuszcze bardzo ograniczyć długołańcuchowe TG (LCT) 6-11% !!! średniołańcuchowe TG (MCT) 8-17% (1,5g/kg/d) (Monogen, Humana MCT, Bebilon-pepti MCT) niezbędne nienasycone KT (NNKT) 1-3% (olej z orzecha włoskiego, kokosowy, z nasion pszenicy, soi, rzepakowy) 65-78% węglowodany 12-15% białko suplementacja DHA – zmniejsza zaawansowanie retinopatii i poprawia ostrość wzroku? czasami karmienie nocne przez sondę dożołądkową lub PEG polimery glukozy u starszych dzieci - możliwość wydłużenia przerwy nocnej (surowa skrobia kukurydziana 1-1,5 g/kg/d i/lub Fantomalt)

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych Skuteczne leczenie dietetyczne w zaburzeniach ß-oksydacji kwasów tłuszczowych Zapobiega : kardiomiopatii rabdomiolizie osłabieniu mięśniowemu objawom uszkodzenia wątroby, ale także… powoduje ustąpienie już istniejących zmian w narządach i tkankach

Zaburzenia wewnątrzmitochondrialnego utleniania kwasów tłuszczowych