Podstawowe parametry techniczne poszczególnych podzespołów komputerowych. Identyfikacja symboli graficznych UTK

Budowa komputera Płyty główne Procesory Pamięć komputera Karta graficzna Karta dźwiękowa Dysk twardy Obudowa + zasilacz

Płyta główna Płyta główna (ang. Motherboard) jest szyną montażową dla komponentów peceta i pozwala wszystkim podzespołom na komunikowanie się między sobą z najwyższą możliwą prędkością. Na płycie znajdują się gniazda i złącza, w których umieszcza się procesor, pamięć, kartę graficzną, a także podłącza dyski twarde, napędy optyczne i wszystkie akcesoria komputerowe.

Budowa płyty głównej

Budowa płyty głównej

Budowa płyty głównej

Budowa płyty głównej

Budowa płyty głównej

Płyta główna - standardy PC/XT - pierwszy standard płyt głównych opracowany przez IBM dla pierwszych komputerów PC. Zyskał niezwykłą popularność ze względu na otwartą architekturę.

Płyta główna - standardy AT - następca PC/XT popularny w latach 90, w erze procesorów 386. Baby AT - nieco zmniejszona wersja płyt AT.

Płyta główna - standardy ATX - ewolucja linii "Baby AT", obecnie najpopularniejszy rodzaj płyt głównych.

Płyta główna - standardy WTX - płyty główne dla potężnych stacji roboczych. Zwykle przeznaczone do montowania w nich kilku procesorów i podpinania wielu twardych dysków.

Płyta główna – gniazdo procesora Rodzaje istniejących gniazd (nazwa - obsługiwane procesory): Socket 386 (zwany Socket 0) - AMD 386DX, najpierw tylko na podkładce Jatona. Socket 1,2,3 - 486 Socket 4 - Wczesne Pentium (60-66 MHz) Socket 5 - Pentium Socket 463 (znany także jako as Socket NexGen) - NexGen Nx586 Socket 6 - 486 Socket 7 - Pentium Super Socket 7 - AMD K6-2, AMD K6-III Socket 8 - Pentium Pro Slot 1 - Celeron, Pentium II, Pentium III Socket 370 - Celeron, Pentium III, Cyrix III

Płyta główna - gniazdo procesora Socket 423 - Pentium 4, wycofany tuż po wprowadzeniu Slot A - Wczesny Athlon Socket 462 (znany także jako Socket A) - Athlon, Duron, Ahtlon XP oraz Sempron Slot 2 - Pentium II Xeon, Pentium III Xeon Socket 478 - Celeron, Pentium 4 Socket 479 - Pentium M Socket 486 - 486 Socket 563 - Mobile Athlon XP Socket 603, 604 - Xeon Socket 775 - (znany także jako LGA 775 lub Socket T) - Pentium 4, Core 2 Duo, Core 2 Quad Socket 1366 - Intel Core i7

Płyta główna - gniazdo procesora Socket 1156 - Intel Core i3, i5, i7 Socket 1155 - Intel Core i3, i5, i7 (drugiej generacji - Sandy Bridge) Socket 754 - Athlon 64 i Sempron Socket 939 - Athlon 64 Socket 940 - Athlon 64, Opteron Socket AM2 (znany wcześniej jako Socket M2) - Athlon 64, Athlon 64 x2, Sempron, Opteron 1xx Socket AM2+ - AMD Phenom Socket AM3 - Athlon 64 X2, AMD Athlon II X3, AMD Athlon II X4, AMD Phenom II X2, AMD Phenom™ II X4, AMD Phenom™ II X6 Slot 3, PAC418 - Itanium PAC611 - Itanium 2 Slot B - DEC Alpha Slot M - Itanium

Płyta główna - gniazdo procesora

Płyta główna – karty rozszerzeń ISA 8-bit - złącze popularne w czasach PC-XT, krótkie, najczęsciej koloru czarnego. ISA 16-bit - złącze pojawiło się w PC-AT, jest to 8-bitowa ISA z dołożonym segmentem. Popularne w 2-3-486, występuje do niektórych Pentiumów III. Można w nich uruchamiać karty pod 8-bitową ISA. Odwrotnie nie zawsze. VLB (VESA Local Bus) - stworzone specjalnie dla płyt 486 i kart graficznych, którym przepustowość 16-bitowej ISA przestała wystarczać. Jest to 16-bitowa ISA z dołożonym mniejszym i gęstszym segmentem, często brązowym. EISA - rzadkie złacze w płytach serwerowych 486. Można w nie wkładać karty ISA, ale i specjalne karty EISA, np. kontrolery wieloportowe (terminalowe) czy kontrolery SCSI. Wygląda jak piętrowa ISA - na górze ISA, pod nią jeszcze jedna z większą ilością progów i ograniczników. Najczęsciej koloru brązowego. AMR - złącze do podłączenia modemu spotykane w niektórych płytach do Pentium III Czasami jest to slot PCI wlutowany na opak. PCI - stare złącze o małej przepustowości. AGP - powszechnie wykorzystywane w urządzeniach wymagających transferu dużych ilości danych, np. kart graficznych. PCI Express - następca AGP, oferujący jeszcze większą szybkość transferu

Płyta główna – karty rozszerzeń

Płyta główna – VLB

Płyta główna – EISA

Płyta główna – AMR

Płyta główna – PCI

Płyta główna – AGP

Płyta główna – PCI Express

Formaty płyt głównych

Standard ATX - gniazda port PS/2 USB 3.0 Przycisk przywracania ustawień fabrycznych BIOS-u 4,5. Elektryczne i optyczne cyfrowe wyjście audio 6. Gniazdo FireWire (kamery, audio) USB 2.0 eSata LAN Wejścia audio analogowe Wyjścia audio analogowe D-Sub DVI HDMI

Procesor Sercem każdego komputera jest procesor zajmujący się wykonywaniem instrukcji wchodzących w skład programów oraz aplikacji. Jest to niewielki układ scalony zamknięty w hermetycznej obudowie ze złoconymi wyjściami, montowany na płycie głównej do specjalnego slotu. Angielska oryginalna nazwa to CPU (od Central Processing Unit).

Procesor – zadania procesora Procesor może komunikować się z innymi urządzeniami komputera poprzez magistrale danych, stamtąd także pobiera na bieżąco instrukcje do wykonania. Współczesne procesory rozpoznają ponad pół tysiąca rozmaitych komend. Można wśród nich wyróżnić: Komendy skoku - skok do wybranej instrukcji Komendy arytmetyczne Komendy logiczne (logika Boole'a) Komendy kopiowania

Procesor 32 bit / 64 bit Jedną z podstawowych cech procesora jest długość słowa, czyli porcji danych, na której wykonywane są operacje. Ma to bezpośrednie przełożenie na wydajność układu, ponieważ długość słowa warunkuje też długość adresu komórki w pamięci operacyjnej. 32-bitowe procesory mogą obsługiwać pamięci o maksymalnej pojemności 4 GB oraz radzą sobie z liczbami o długości do 32-bitów. Na rynek wchodzi już jednak generacja układów 64-bitowych z dwa razy dłuższym słowem.

Procesor – wielozadaniowość systemu Pojedynczy procesor wykonuje w danym momencie instrukcje tylko jednego programu lub procesu systemowego. Do zadań systemu operacyjnego należy szybkie przełączanie aplikacji, co daje nam wrażenie wykonywania się wielu zadań w tym samym momencie. Możliwość tę nazywamy wielozadaniowością. Dopiero zainstalowanie większej liczby procesorów, na co zezwalają niektóre płyty główne, daje możliwość fizycznego wykonywania kilku aplikacji w tym samym momencie dzięki podziałowi zadań.

Procesor - częstotliwość Teoretycznym wskaźnikiem mocy procesora jest częstotliwość mówiąca, ile instrukcji na sekundę jest w stanie przetworzyć dany układ. Np. procesor z zegarem 2 GHz powinien w teorii w tym czasie wykonać 2 miliardy operacji. Jest to jednak założenie wyłącznie teoretyczne. Różne operacje różnią się czasem wykonywania, a ponadto istnieje cała gama technik pozwalających na osiągnięcie identycznej wydajności przy wolniejszym zegarze. Sztandarowym przykładem są tutaj procesory firmy AMD, które mimo zegarów wolniejszych o 500-1000 MHz, mają porównywalną wydajność, co produkty firmy Intel. Z drugiej jednak strony Intel opracował technologię Hyper Threading, dzięki której jeden procesor zachowuje się tak, jak dwa i może równolegle wykonywać dwa procesy.

Procesor Na rynku procesorów liczą się obecnie dwie firmy: Intel - producent procesorów Pentium, Celeron, Centrino, Core, Quad, Itanium, Xeon, Core I7 AMD - producent układów Duron, Athlon, Sempron, Opteron, FX, Athlon X2, Phenom

Pamięć operacyjna RAM Pamięć RAM jest pamięcią roboczą komputera, przechowywane są tam dane potrzebne aktualnie do pracy komputera. Zawartość pamięci RAM jest jednak ulotna i znika po wyłączeniu zasilania komputera. W odzielną pamięć RAM wyposażona jest karta graficzna, służąca do wyświetlania grafiki na ekranie komputera.

Pamięć operacyjna RAM - SIMM SIMM30 - 30-pinowe kostki, współpracujące po dwie lub cztery. Spotykane w komputerach 286 (b.rzadko) 386 i starszych 486. Po dolutowaniu do nich nóżek można włożyć je do gniazdek SIPPów. SIMM72 - Moduły 72-pinowe posiadajace charakterystyczny rowek, spotykane w 486 (bywały jednak 486 posiadające gniazda i SIMM30 i SIMM72) i Pentiumach. IBM stosował je w późnych 386 (PS/1 Pro) jednakże IBMowskie SIMMy różniły się pod względem organizacji pamięci od tych dzisiaj spotykanych.

Pamięć operacyjna RAM - DIMM/SDRAM Pamięć SDRAM (ang. Synchronous DRAM), podobnie jak pamięć typu FPM, jest pamięcią typu DRAM. Pamięć ta pracuje z częstotliwością zewnętrznej magistrali systemowej (a więc synchronicznie) i charakteryzuje się czasem dostępu rzędu 10 ns. SDRAM-y wyróżnia ponadto wysoka teoretyczna przepustowość danych - 800 MB/s dla kości typu PC-100 i 1064 MB/s dla PC-133 [3]. Pamięci SDRAM są wykonywane w postaci 168-pinowych modułów DIMM (ang. Dual In-line Memory Module), obecnie zasilanych napięciem 3,3 V.

Pamięć operacyjna

Pamięć operacyjna RAM - DDR/Dual DDRTen Rodzaj pamięci, to właściwie pamięć SDRAM o podwojonej przepustowości. Osiągnięto to poprzez wprowadzenie transmisji na obu zboczach zegara taktującego. Typowo cykl zegara składa sie z pewnego okresu stanu wysokiego oraz takiego samego zwykle okresu stanu niskiego. Transmitując dane na zboczu narastającym (z niskiego na wysoki) i opadającym (z wysokiego na niski) możliwe jest osiągnięcie dwóch transmisji w czasie jednego okresu. W oznaczeniach pamięci DDR podaje się tę "podwojoną częstotliwość", np. pamięć DDR-266 oznacza, że pracuje ona z faktycznym zegarem 133MHz, ale odpowiada to 266MHz pracy pamięci SDR.

Pamięć operacyjna RAM - DDR3 SDRAM DDR3 SDRAM (ang. Double Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory (ver. 3)) – standard pamięci RAM typu SDRAM, będący rozwinięciem pamięci DDR i DDR2. Pamięć DDR3 charakteryzuje się zmniejszonym poborem mocy o około 40% w stosunku do pamięci DDR2 oraz większą przepustowością w porównaniu do DDR2 i DDR. Pamięci DDR3 nie są kompatybilne wstecz, tzn. nie współpracują z chipsetami obsługującymi DDR i DDR2. Posiadają także przesunięte wcięcie w prawą stronę w stosunku do DDR2 (w DDR2 wcięcie znajduje się prawie na środku kości). Moduły DDR3 PC3-6400 o przepustowości 6,4 GB/s, pracujące z częstotliwością 800 MHz PC3-8500 o przepustowości 8,5 GB/s, pracujące z częstotliwością 1066 MHz PC3-10600 o przepustowości 10,6 GB/s, pracujące z częstotliwością 1333 MHz PC3-12800 o przepustowości 12,7 GB/s, pracujące z częstotliwością 1600 MHz PC3-15000 o przepustowości 15 GB/s, pracujące z częstotliwością 1866 MHz PC3-16000 o przepustowości 16 GB/s, pracujące z częstotliwością 2000 MHz

Pamięć operacyjna RAM DDR1 ,DDR2 ,DDR3

DDR3

Zasilacz Zasilacz, czyli PSU z ang. (Power Supply Unit), dostosowuje napięcie, prostuje prąd płynący z sieci (Polska 230V), do potrzeb komputera na złącza ATX i inne. Standardowe napięcia to 3,3V, 5V i 12V, reszta to tzw. napiecia kontrolne, ktore służa do np. załączania zasilacza.

Zasilacz

Zasilacz Wyróżniamy wiele złącz wyjśiowych z zasilacza: -24 pin - Obecnie stosowany do zasilania płyt głównych w standardzie ATX -20 pin - W starszych płytach, tez standardu ATX -4 pin - MOLEX do zasilania CD-ROMu, HDD... -6 pin - Stosowany do zasilania regulatorów napięcia na procesorze VMC lub wspomagania karty graficznej. Port AGP x4 Pro jak i wejście PCI-E pobierają prad z tego złącza. -12 pin AT - dwa wtyki po 6 przewodów zasilających płytę AT. PC XT miał te wtyki połączone czarnymi przewodami do siebie, jak i należy włączać wtyczki AT. -6 pin PCI AT - złącze w zasilaczach serwerowych klasy Pentium zasilające magistralę PCI. Wyglada jak jedno złacze zasilania AT, ale posiada wyłącznie pomarańczowe i czarne przewody. -3 pin AT Power - włącznik zasilacza AT zrealizowany w formie umożliwiającej przejęcie kontroli nad zasilaczem przez płytę główną. Spotykany w serwerach i high-endowych komputerach klasy Pentium. Podobne złącze w nowszych komputerach dawało płcie głównej informacje o działaniu wiatraka. -12-pin XT - stosowane tylko we wczsnych komputerach klasy XT złacze powstające z połączenia dwóch 6- pinowych złącz AT. Wtyczki od zasilacza AT w nim działają, jednakże trudno je fizycznie włożyć ze względu na zwartą budowę gniazda. W komputerach stosuje się tzw. zasilacze impulsowe.

Dysk twardy HDD Dyski twarde HDD (ang. Hard Disk Drive) zostały tak nazwane z powodu swej sztywnej konstrukcji. Dyski twarde nie zawsze były takie "twarde". Kiedyś, przed przenoszeniem dysku z miejsca na miejsce, trzeba było zaparkować głowice, czyli uruchomić specjalny program, który zajmował się przemieszczeniem głowic poza obszar magnetyczny dysku.

Dysk twardy HDD Dzisiaj dyski operacje takie wykonują automatycznie, ponadto są bardzo odporne na wstrząsy. Dyski twarde zawierają w swej obudowie kilka, a nawet kilkanaście talerzy (standardowo 3 talerze magnetyczne). Talerze wirują prędkością 3600- 7200 obrotów na minutę (ang. RPM - Rounds Per Minute), a niektóre dyski SCSI kręcą się z prędkością 15 000 RPM (250 obrotów na sekundę). Wewnątrz pyłoszczelnej obudowy dysku twardego znajdują się (oprócz głowicy i talerzy): układy sterowania silnikiem napędu dysków, silnikiem przesuwu głowic (służącym do pozycjonowania) oraz głowicami zapisu/odczytu, a także inne układy sterowania i kontroli. Dzięki dużej prędkości w ruchu obrotowym wytwarza się poduszka powietrzna pod głowicą zapisu/odczytu, dlatego łatwo może ona być utrzymywana w stałej odległości od talerza (głowica nie dotyka dysku podczas pracy!). Dzięki dużej prędkości obrotowej możliwe jest również uzyskiwanie dużych prędkości transmisji danych.

Dysk twardy HDD szybkość transmisji (transfer) danych, prędkość obrotowa (5400 RPM, 7200 RPM, 15 000 RPM), rozmiar pamięci podręcznej - wśród nowych dysków zazwyczaj 8MB, Średni czas dostępu (ang. average access time) wyrażany w ms (np. 10ms). Na tę wielkość składają się: średni czas wymagany do umieszczenia głowic nad odpowiednim cylindrem (ang. average seek time), opóźnienie rotacyjne związane z umieszczeniem głowicy nad wybranym sektorem, pojemność (GB).

Karta graficzna Karta graficzna jest urządzeniem odpowiadającym za wyświetlanie obrazu na monitorze. Współczesne karty graficzne oprócz wyświetlania obrazu, pełnią również funkcje akceleracji grafiki trójwymiarowej, tzn. przejmują część zadań obliczeniowych odciążając tym samym CPU. Łączą się z płytą główną poprzez złącze PCI, AGP lub PCI Express. Współczesne karty potrafią pracować w parze z drugą identyczną kartą graficzną (tryb SLI w kartach NVidia, oraz CrossFire w kartach ATI) dzięki czemu uzyskujemy wzrost wydajności 3D.Wyposażona jest zazwyczaj w szybką pamięć RAM, w której przechowywany jest aktualnie wyświetlany obraz, a także tekstury (bitmapy wykorzystywane do pokrywania powierzchni w grafice 3D). Do karty graficznej podłączamy monitor poprzez gniazdo VGA lub DVI. Niektóre karty graficzne umożliwiają również podłączenie telewizora poprzez gniazdo S-Video.

Karta graficzna

Karta dźwiękowa Wewnątrz komputera umieszcza się również kartę dźwiękową. Zajmuje się ona przetwarzaniem cyfrowego dźwięku zapisanego na dowolnym nośniku (dysk twardy, CD itp.), Do postaci słyszalnej przez ludzkie ucho. Do karty dźwiękowej podłącza się muzyczne urządzenia peryferyjne, np. głośniki czy mikrofon. Karty dźwiękowe wbudowane są w niemal każdą obecnie produkowaną płytę główną.

Karta dźwiękowa Na zewnątrz wspóczesnej karty dźwiękowej znajduje sie gniazdo MIDI (często nazywane gniazdem joysticka), gniazdo wyjścia dźwięku, wejścia liniowego i mikrofonu. Czasem występuje wyjście liniowe, charakteryzujące się lepszą jakością. W starszych kartach można spotkać mały potencjometr do regulowania siły głosu. Najczęsciej spotykany typ gniazd to jack. Zaawansowane karty dźwiękowe posiadają wiele nietypowych wejść i wyjść, np. wyjście optyczne. Poza wejściem liniowym karta często posiada wejście wewnętrzne, zlokalizowane na płytce. Podłącza sie do niego przez 3 lub 4-żyłowy kabelek stację CD-ROM w celu analogowego transferu dźwięku z CD-Audio.