NOWA PERSPEKTYWA FINANSOWA A MOŻLIWOŚCI ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH IX MAZOWIECKI KONGRES ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 5 PAŹDZIERNIKA 2015 ROKU Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

PROW Komunikat Komisji Europejskiej „WPR do 2020 r.” Wyzwania Środowiskowe Europa cele polityki Uproszczenie Gospodarcze Terytorialne Zrównoważony rozwój terytorialny Opłacalna produkcja żywności Wsparcie dochodów gospodarstw oraz zmniejszanie ich zmienności Poprawa konkurencyjności sektora i wzmocnienie jego udziału jakościowego w łańcuchu żywnościowym Wynagradzanie za trudności związane z produkcją na obszarach o szczególnych ograniczeniach naturalnych Zabezpieczenie dostarczania środowiskowych dóbr publicznych Promowanie ekologicznego wzrostu poprzez innowacje Łagodzenie skutków zmian klimatu oraz przystosowania się do nich Wspieranie zatrudnienia na obszarach wiejskich oraz zachowanie struktur społecznych Promocja dywersyfikacji Uwzględnienie różnorodności strukturalnej systemów rolniczych, poprawa kondycji małych gospodarstw oraz rozwój lokalnych rynków Zrównoważone gospodarowanie zasobami naturalnymi oraz działania na rzecz klimatu

PROW Powiązanie WPR z Polityką Spójności Wspólne Ramy Strategiczne (WRS) obejmuje EFRROW, EFRR, EFS, Fundusz Spójności i EFMR („fundusze WRS”) i odzwierciedla strategię EU2020 poprzez wspólne cele tematyczne realizowane przez poszczególne fundusze Umowa Partnerska (21 maja 2014 r.) dokument krajowy określający planowaną alokację środków na realizację celów EU2020 Polityka rozwoju obszarów wiejskich: EFRROW Pozostałe fundusze WRS (EFRR, EFS, FS, EFMR) Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 Strategia Europa 2020 Definiuje główne cele do osiągnięcia przez UE

PROW WŁĄCZENIE SPOŁECZNE, REDUKCJA UBÓSTWA I PROMOWANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO NA OBSZARACH WIEJSKICH 2. KONKURENCYJNOŚĆ ROLNICTWA I ŻYWOTNOŚĆ GOSPODARSTW 3. ŁAŃCUCH ŻYWNOŚCIOWY I ZARZĄDZANIE RYZYKIEM 4. ODTWARZANIE, CHRONIENIE I WZMACNIANIE EKOSYSTEMÓW 5. EFEKTYWNE GOSPODAROWANIE ZASOBAMI I PRZECHODZENIE NA GOSPODARKĘ NISKOEMISYJNĄ 1. TRANSFER WIEDZY I INNOWACJE Innowacje, Zmiany Klimatu i Środowisko jako cele przekrojowe ( a) Zwiększanie innowacyjności i bazy wiedzy na obszarach wiejskich (b) Wzmacnianie powiązań między rolnictwem i leśnictwem a badaniami i innowacją (c) Promowanie uczenia się przez całe życie oraz szkolenia zawodowego w sektorach rolnym i leśnym (a)Ułatwianie restrukturyzacji gospodarstw stojących przed problemami strukturalnymi, a szczególnie gospodarstw rolnych o niskim poziomie uczestnictwa w rynku, prowadzących działalność o charakterze rynkowym w określonych sektorach i gospodarstw wymagających zróżnicowania produkcji rolnej (b) Ułatwianie wymiany pokoleń w sektorze rolnym (a)Lepsze zintegrowanie głównych producentów z łańcuchem żywnościowym poprzez systemy jakości, promocję na rynkach lokalnych i krótkie cykle dostaw, grupy producentów, organizacje międzybranżowe (b) wspieranie zarządzania ryzykiem w gospodarstwach rolnych ( a) Odtwarzanie i zachowanie bioróżnorodności, w tym na obszarach Natura 2000, oraz rolnictwa o wysokiej wartości przyrodniczej i stanu europejskich krajobrazów (b) Poprawa gospodarki wodnej (c) Poprawa gospodarowania glebą ( ) Poprawa efektywności korzystania z zasobów wodnych (b) Poprawa efektywności korzystania z energii w rolnictwie i przetwórstwie spożywczym (c) Ułatwianie dostaw i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, produktów ubocznych, odpadów, pozostałości i innych surowców nieżywnościowych dla celów biogospodarki (d) Redukcja emisji podtlenku azotu i metanu z rolnictwa (e) Promowanie pochłaniania dwutlenku węgla w rolnictwie i leśnictwie (a) Ułatwianie różnicowania działalności, zakładania małych przedsiębiorstw i tworzenia miejsc pracy (b) Wspieranie lokalnego rozwoju na obszarach wiejskich

PROW

Obszary wiejskie zostały wskazane w Umowie Partnerstwa jako obszary strategicznej interwencji państwa. Interwencja z polityki spójności na obszarach wiejskich koncentruje się na:  rozwoju przedsiębiorczości i lepszym wykorzystaniu kapitału ludzkiego, w tym reorientacji zawodowej rolników (CT3, CT8) - 1,5 mld euro  rewitalizacji społecznej i infrastrukturalnej (CT4, CT7, CT9, CT 10) - 2,0 mld euro  infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej (na obszarach objętych KPOŚK) i przeciwpowodziowej (CT5, CT6) - 1,7 mld euro. Szacowana w Umowie Partnerstwa łączna kwota wsparcia obszarów wiejskich środkami polityki spójności: 5,2 mld euro PROW

 W ramach Programu zostały już uruchomione następujące działania:  „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne”,  „Rolnictwo ekologiczne”  „Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (tzw. płatności ONW)”  „Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów”  „Wsparcie przygotowawcze” „- LEADER (RLKS – rozwój lokalny kierowany przez społeczność).  „Pomoc na rozpoczęcie działalności rolniczej (Premie dla młodych rolników)”.  „Modernizacja gospodarstw rolnych ” L.p.Nazwa działania/poddziałania (typu operacji) Planowany termin ogłoszenia naboru wniosków Termin ogłoszenia naboru wniosków Termin naboru wniosków Budowa lub modernizacja dróg lokalnychpaździernik 2015 r. listopad/grudzień 2015 r. Wybór strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (LSR) październik 2015 r. listopad/grudzień 2015 r. Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach OSN październik 2015 r. grudzień 2015 r. Rozwój przedsiębiorczości- rozwój usług rolniczych październik 2015 r. grudzień 2015 r. Przetwórstwo i marketing produktów rolnych – nabór nieobejmujący rolników październik 2015 r. grudzień 2015 r.

PROW DZIAŁANIA I PODDZIAŁANIA W PROW

PROW Rozwój gospodarstw Premie dla młodych rolników Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn r., w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu „Premie dla młodych rolników” w ramach poddziałania „Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników” objętego (PROW ), (Dz. U. poz. 982). Pomoc związana z rozpoczynaniem prowadzenia gospodarstwa rolnego. Rodzaj wsparcia: premia w wysokości 100 tys. zł na rozwój działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym wypłacana w 2 ratach: I rata (80% kwoty pomocy) - po spełnieniu przez beneficjenta warunków wsparcia, w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji II rata (20% kwoty pomocy) - po prawidłowej realizacji biznesplanu. Beneficjenci: Młody rolnik – osoba, która: jest pełnoletnia i ma nie więcej niż 40 lat posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe po raz pierwszy rozpoczyna prowadzenie gospodarstwa rolnego jako jedyny kierujący gospodarstwem, czyli w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy rozpoczęła urządzanie gospodarstwa. Możliwość uzupełnienia kwalifikacji zawodowych w okresie 3 lat od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy. Wielkość ekonomiczna gospodarstwa (SO) nie mniejsza niż 13 tys. euro i nie większa niż 150 tys. euro. Powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie równa co najmniej średniej krajowej, a w województwach o średniej niższej niż krajowa – średniej wojewódzkiej i nie większa niż 300 ha. Przynajmniej 70% minimalnej wielkości (odpowiednio - średniej krajowej lub wojewódzkiej) stanowi przedmiot własności beneficjenta, użytkowania wieczystego lub dzierżawy z zasobu własności rolnej Skarbu Państwa lub JST.

PROW Rozwój gospodarstw Restrukturyzacja małych gospodarstw Zakres wsparcia: Pomoc jest przyznawana na restrukturyzację gospodarstwa w kierunku produkcji żywnościowych lub nieżywnościowych produktów rolnych, a także przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie. Przez restrukturyzację rozumie się zasadnicze zmiany w gospodarstwie, które mają na celu poprawę jego konkurencyjności i zwiększenie jego rentowności poprzez wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa, w szczególności w wyniku zmiany profilu prowadzonej produkcji rolnej. Beneficjenci: Rolnik będący osobą fizyczną ubezpieczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako rolnik, prowadzącą wyłącznie działalność rolniczą. Powierzchnia gospodarstwa co najmniej 1 ha. Wielkość ekonomiczna gospodarstwa do 10 tys. euro. Stawka pomocy: Maksymalna wysokość pomocy: 60 tys. zł. Pomoc ma formę premii wypłacanej w dwóch ratach: 80% i 20% kwoty pomocy.

PROW Rozwój gospodarstw Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa Zakres wsparcia: Pomoc przyznawana jest rolnikom kwalifikującym się do systemu dla małych gospodarstw ustanowionym zgodnie z tytułem V rozporządzenia ws. płatności bezpośrednich, którzy trwale przekażą swoje gospodarstwo rolne innemu rolnikowi. Beneficjent: Rolnik będący osobą fizyczną. Wsparcie ma formę płatności jednorazowej, odpowiadającej 120% rocznej płatności, do otrzymania której beneficjent kwalifikuje się w ramach systemu dla małych gospodarstw; przysługuje za rok, w którym beneficjent trwale przekazuje swoje gospodarstwo, i lata następne, do roku 2020 włącznie; Warunki: w chwili składania wniosku o przyznanie pomocy rolnik kwalifikuje się od przynajmniej jednego roku do uczestniczenia w systemie dla małych gospodarstw; trwałe przekazanie gospodarstwa innemu rolnikowi nastąpi w drodze sprzedaży lub darowizny; po przekazaniu gospodarstwa beneficjent nie będzie podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w KRUS; gospodarstwo rolnika przejmującego grunty musi osiągnąć co najmniej wielkość odpowiadającą średniej wielkości gospodarstwa w Polsce lub średniej wielkości gospodarstwa w danym województwie (jeśli średnia powierzchnia gospodarstw w danym województwie jest większa niż średnia wielkość gospodarstwa w Polsce).

Modernizacja gospodarstw rolnych Celem instrumentu wsparcia jest zwiększenie rentowności i konkurencyjności gospodarstw w następujących obszarach: 1 )rozwój produkcji prosiąt, 2) rozwój produkcji mleka krowiego, 3) rozwój produkcji bydła mięsnego, 4) operacje związane z racjonalizacją technologii produkcji, wprowadzeniem innowacji, zmianą profilu produkcji, zwiększeniem skali produkcji, poprawą jakości produkcji lub zwiększeniem wartości dodanej produktu. Beneficjent zobowiązuje się do prowadzenia w gospodarstwie uproszczonej rachunkowości od dnia przyznania pomocy. Beneficjenci Rolnik prowadzący działalność rolniczą w celach zarobkowych lub grupa takich rolników. W przypadku rolnika będącego jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, o pomoc może ubiegać się spółka osobowa. Gospodarstwo: Wielkość ekonomiczna gospodarstwa uprawnionego do otrzymania pomocy stanowi co najmniej równowartość 10 tys. euro i nie jest większa niż 200 tys. euro. Maksymalna wysokość pomocy: 900 tys. zł – rozwój produkcji prosiąt, 500 tys. zł – inwestycje związane bezpośrednio z budynkami inwentarskimi lub magazynami paszowymi, w gospodarstwach, w których prowadzona jest produkcja zwierzęca, 200 tys. zł – pozostałe operacje. Pomoc przyznaje się na operację o planowanej wysokości kosztów kwalifikowalnych powyżej 50 tys. zł. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Dz. U. z dnia r., poz PROW Rozwój gospodarstw

PROW Rozwój gospodarstw Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach Natura 2000 Instrument wsparcia inwestycji związanych z rolniczym wykorzystaniem łąk i pastwisk oraz produkcją zwierzęcą, prowadzonymi zgodnie z wymogami ochrony środowiska. Zakres wsparcia: 1)zakup sprzętu do produkcji i zbioru roślin na trwałych użytkach zielonych, w tym urządzeń do usuwania drzew i krzewów oraz selektywnego usuwania chwastów i roślin inwazyjnych, 2)wyposażanie pastwisk, 3)budowa budynków inwentarskich i wyposażenia do produkcji zwierzęcej w celu rozwoju chowu zwierząt trawożernych, zapewniających racjonalne wykorzystanie użytków zielonych w gospodarstwie. Beneficjenci: rolnicy Warunki: 1)pomoc może być przyznana na inwestycje dotyczące gospodarstwa położonego na obszarze Natura 2000; 2)w gospodarstwie zachowana zostanie obsada zwierząt, wynikająca z planu zadań ochronnych lub, gdy program ochrony nie określa dopuszczalnej obsady zwierząt – maksymalnie 2 DJP/ha; 3)w przypadku inwestycji związanych z rozwojem produkcji zwierzęcej pomoc dotyczy produkcji zwierząt trawożernych na bazie trwałych użytków zielonych należących do gospodarstwa. Kwoty i stawki wsparcia: 1)60 % kosztów kwalifikowalnych operacji w przypadku młodych rolników 2)50% kosztów kwalifikowalnych w przypadku pozostałych operacji Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi i na jedno gospodarstwo rolne nie może przekroczyć: 1)200 tys. zł – na inwestycje niezwiązane z budową lub modernizacją budynków inwentarskich 2)500 tys. zł – jeśli operacja obejmuje budowę, modernizację budynków inwentarskich lub adaptację innych istniejących w gospodarstwie budynków na budynki inwentarskie.

PROW Rozwój gospodarstw Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach OSN Zakres wsparcia: 1)koszty budowy (a także przebudowy lub rozbudowy) urządzeń do gromadzenia, przechowywania i aplikacji nawozów naturalnych oraz przechowywania pasz soczystych 2)koszty ogólne Beneficjenci: rolnicy Warunki: Pomoc może być przyznana na inwestycje dotyczące gospodarstwa położonego na obszarze OSN i prowadzącego produkcję zwierzęcą. Wykluczone ze wsparcia są gospodarstwa, prowadzące chów lub hodowlę drobiu powyżej stanowisk lub chów lub hodowlę świń powyżej 2000 stanowisk dla świń powyżej 30 kg lub 750 stanowisk dla macior (pozwolenia zintegrowane). Wymaga się, aby po realizacji inwestycji gospodarstwo wyposażone było w urządzenia do składowania nawozów naturalnych o pojemności (powierzchni) odpowiadającej co najmniej 6 – miesięcznej produkcji nawozów naturalnych w tym gospodarstwie. Wsparcie na inwestycje o charakterze dostosowawczym może być udzielane jedynie w okresie realizacji programu działań dla danego OSN lub w ciągu 12 miesięcy od daty, gdy dany standard stał się obowiązkowy, a w przypadku młodych rolników także w okresie 24 mies. od daty przejęcia gospodarstwa. Stawka pomocy: 1)60% kosztów kwalifikowalnych operacji w przypadku młodych rolników, 2)50% kosztów kwalifikowalnych operacji w przypadku pozostałych operacji. Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi i na jedno gospodarstwo rolne to 50 tys. zł.

PROW Rozwój gospodarstw Wsparcie inwestycji w odtwarzanie gruntów rolnych i przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych, w tym chorób zwierząt, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof Zakres wsparcia: pomoc jest udzielana na materialne lub niematerialne inwestycje odtwarzające potencjał produkcji roślinnej lub zwierzęcej, zniszczony w wyniku klęsk żywiołowych, w tym chorób zwierząt, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof. W przypadku klęsk związanych z chorobami zwierząt, możliwe jest przywrócenie potencjału produkcji w innym zakresie niż ten, którego dotyczyła klęska. Beneficjent: rolnik Koszty kwalifikowalne koszty budowy, przebudowy, remontu lub modernizacji budynków lub budowli; koszty zakupu (wraz z instalacją) lub leasingu nowych maszyn i urządzeń, do wartości rynkowej majątku; koszty zakupu (wraz z instalacją) lub budowy elementów infrastruktury technicznej; koszty ogólne; koszty zakupu lub rozwoju oprogramowania komputerowego; koszty zakupu patentów i licencji; koszty odtwarzania zniszczonych lub uszkodzonych plantacji chmielu i sadów lub plantacji krzewów owocowych, owocujących efektywnie dłużej niż 5 lat; koszty zakupu zwierząt gospodarskich wchodzących w skład stada podstawowego w rozumieniu przepisów o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, w przypadku odtwarzania potencjału produkcji zwierzęcej. Stawka pomocy: 80% kosztów kwalifikowalnych operacji. Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi i na jedno gospodarstwo rolne w ramach tego instrumentu wsparcia nie może przekroczyć 300 tys. zł. Pomoc przyznaje się na operację o planowanej wysokości kosztów kwalifikowalnych powyżej 20 tys. zł.

PROW Rozwój gospodarstw Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczanie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof Zakres wsparcia: pomoc jest udzielana na zaopatrzenie w sprzęt do utrzymywania urządzeń wodnych służących zabezpieczeniu gospodarstw rolnych przed zalaniem, podtopieniem lub nadmiernym uwilgoceniem spowodowanym przez powódź lub deszcz nawalny. Pomoc ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych operacji. Beneficjenci: spółka wodna, działająca na podstawie przepisów ustawy Prawo wodne, członkami której w większości są rolnicy, lub związki takich spółek. Koszty kwalifikowalne koszty zakupu lub leasingu nowego sprzętu, służącego utrzymaniu urządzeń melioracji wodnych wykorzystywanych dla celów ochrony terenu przed skutkami powodzi lub deszczu nawalnego (do wartości rynkowej majątku), koszty zakupu lub rozwoju oprogramowania komputerowego oraz zakupu patentów i licencji dotyczących sprzętu. Leasing zwrotny, dodatkowe koszty związane z umową leasingu, takie jak np. marża finansującego i ubezpieczenie oraz podatek VAT nie są kosztami kwalifikowalnymi. Stawka pomocy: 80% kosztów kwalifikowalnych operacji. Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi w ramach tego instrumentu wsparcia, w okresie realizacji PROW , nie może przekroczyć 500 tys. zł. Pomoc przyznaje się na operację o planowanej wysokości kosztów kwalifikowalnych powyżej 20 tys. zł.

PROW Rozwój gospodarstw Tworzenie grup i organizacji producentów Zakres wsparcia: Wsparcie stanowi procentowy ryczałt od wartości przychodów netto grupy lub organizacji producentów ze sprzedaży produktów lub grupy produktów, wytworzonych w gospodarstwach rolnych jej członków, w poszczególnych latach i sprzedanych odbiorcom niebędącym członkami grupy lub organizacji. Pomoc jest przyznawana w okresie pierwszych 5 lat funkcjonowania grupy/organizacji od dnia rejestracji/uznania. Beneficjenci: Nowe grupy producentów rolnych, które powstaną od dnia 1 stycznia 2014 r., nowe organizacje producentów, które powstaną od dnia 1 stycznia 2014 r. Warunki kwalifikowalności: Pomoc może być przyznana wnioskodawcy, który: łączy producentów jednego produktu lub grupy produktów, którzy nie byli członkami grupy producentów/wstępnie uznanej grupy producentów/organizacji, utworzonej ze względu na ten sam produkt lub grupę produktów, której przyznano pomoc na rozpoczęcie działalności ze środków Unii Europejskiej po dniu 1 maja 2004 r. Wnioskodawca przedłoży biznesplan i zadeklaruje jego realizację w trakcie trwania 5-letniego okresu pomocy. Wsparcia nie przewiduje się na tworzenie grup i organizacji producentów w kategorii produktu: drób żywy (bez względu na wiek), mięso lub jadalne podroby drobiowe: świeże, chłodzone, mrożone. Wsparcie dotyczy grup producentów rolnych złożonych wyłącznie z osób fizycznych, natomiast w przypadku organizacji także z osób prawnych. Stawka pomocy: w pierwszym roku od wartości przychodów netto – 10%, w drugim roku – 8%, w trzecim roku – 6%, w czwartym roku – 5%, w piątym roku – 4%. Maksymalnie równowartość 100 tys. euro w każdym roku pięcioletniego okresu pomocy.

PROW Wzmacnianie przedsiębiorczości Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej Zakres wsparcia: Pomoc przyznaje się w związku z rozpoczynaniem prowadzenia działalności pozarolniczej. Beneficjenci: osoby fizyczne Warunki kwalifikowalności: Pomoc może być przyznana, jeżeli wnioskodawca jest beneficjentem „Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa” lub jest ubezpieczony na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik, - gospodarstwo rolne, w którym pracuje wnioskodawca, ma wielkość ekonomiczną nie większą niż 15 tys. euro, - za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy przyznano płatność do gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, w którym pracuje wnioskodawca, - gospodarstwo rolne, w którym pracuje wnioskodawca położone jest w miejscowości należącej do: gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub gminy miejskiej z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców; Rodzaj wsparcia: Premia w wysokości zł wypłacana w ratach: I rata – 80% kwoty pomocy, II rata – 20% kwoty pomocy. Pomoc de minimis

PROW Wzmacnianie przedsiębiorczości Rozwój usług rolniczych Zakres wsparcia: Wsparcie dotyczy inwestycji dotyczących rozwoju działalności polegającej na świadczeniu usług rolniczych. Beneficjenci: Osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych jako mikro- lub małe przedsiębiorstwo przez co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy. Koszty kwalifikowalne: zakup (wraz z instalacją) lub leasingu nowych maszyn, urządzeń lub sprzętu komputerowego, do wartości rynkowej majątku; koszt zakupu ciągnika rolniczego może być kosztem kwalifikowanym w części nie przekraczającej 50% pozostałych kosztów kwalifikowanych; leasing zwrotny, dodatkowe koszty związane z umową leasingu, takie jak np. marża finansującego i ubezpieczenie oraz podatek VAT nie są kosztami kwalifikowalnymi. Warunki: wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych, przedłożenie biznesplanu przewidującego rozwój działalności gospodarczej, zobowiązanie do dokumentowania świadczenia usług rolniczych. Kwoty i stawki pomocy: Maksymalnie 50% kosztów kwalifikowalnych. Maksymalnie zł. Pomocy nie udziela się podmiotom, które skorzystały z pomocy finansowej w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”, objętego PROW

PROW Wzmacnianie przedsiębiorczości Przetwórstwo i marketing produktów rolnych Beneficjent: rolnik lub domownik podlegający ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie (dotyczy rolników rozpoczynających działalność gospodarczą w zakresie przetwórstwa produktów rolnych), podmiot, który ma zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych, działa jako przedsiębiorca wykonujący działalność jako mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwo. Koszty kwalifikowalne: koszty budowy, modernizacji lub przebudowy budynków produkcyjnych lub magazynowych i budowli stanowiących infrastrukturę zakładów przetwórstwa, niezbędną do wdrożenia inwestycji w zakresie zakupu maszyn i urządzeń lub infrastruktury służącej ochronie środowiska, koszty zakupu (wraz z instalacją) lub leasingu zakończonego przeniesieniem prawa własności: maszyn lub urządzeń do przetwarzania, magazynowania lub przygotowania produktów do sprzedaży, aparatury pomiarowej, kontrolnej oraz sprzętu do sterowania procesem produkcji lub magazynowania, urządzeń służących poprawie ochrony środowiska, koszty zakupu oprogramowania, koszty wdrożenia procedury certyfikowanych systemów zarządzania jakością, opłaty za patenty i licencje, koszty ogólne – przygotowanie dokumentacji technicznej, biznesplanu, nadzoru budowlanego itd. Stawka pomocy: maksymalnie 50% kosztów inwestycji. Maksymalna wysokość pomocy dla beneficjenta wynosi 3 mln zł, a w przypadków związków grup producentów rolnych lub zrzeszeń organizacji producentów, wynosi 15 mln zł Minimalna wysokość pomocy przyznana na realizację jednej operacji wynosi 100 tys. zł. W przypadku operacji realizowanych przez rolników składających wnioski w naborze tematycznym dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, maksymalna kwota pomocy wynosi 300 tys. zł. Natomiast wielkość pomocy przyznanej na realizację jednej operacji w tym przypadku nie może być niższa niż 10 tys. zł.

PROW Rozwój Terytorialny Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Poddziałanie 1: Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii – zakresy: a)gospodarka wodno-ściekowa Wsparcie wyłącznie dla operacji realizowanej w miejscowościach poza aglomeracjami zdefiniowanymi w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Wsparcie – do 2 mln zł na beneficjenta w okresie realizacji Programu. W ramach operacji wartość całkowitego kwalifikowalnego kosztu nie może przekroczyć 1 mln euro. Beneficjent – gmina, spółka, w której udziały ma wyłącznie JST, związek międzygminny. b)budowa lub modernizacja dróg lokalnych Rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii” objętego PROW 2014–2020 po podpisaniu przez Ministra w dniu 4 września br. rozporządzenie przekazane do publikacji w Dzienniku Ustaw do Rządowego Centrum Legislacji. Planuje się, że publikacja nastąpi w dniu 18 września br. Pomoc jest przyznawana na operacje w zakresie budowy, przebudowy lub zmiany nawierzchni dróg gminnych, powiatowych lub wewnętrznych. Koszty kwalifikowalne obejmują: koszty budowy, przebudowy lub modernizacji obiektów budowlanych; koszty zakupu sprzętu, materiałów i usług, służących realizacji operacji; koszty ogólne, bezpośrednio związane z przygotowaniem i realizacją operacji. Wsparcie – do 3 mln zł na beneficjenta w okresie realizacji Programu. W ramach operacji wartość całkowitego kwalifikowalnego kosztu nie może przekroczyć 1 mln euro. Beneficjent – gmina, powiat lub ich związki.

PROW Rozwój Terytorialny Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich cd. Poddziałanie 2: Badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno- gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej – zakresy: a)ochrona zabytków i budownictwa tradycyjnego Zakres wsparcia: odnawianie lub poprawa stanu zabytkowych obiektów budowlanych, służących zachowaniu dziedzictwa kulturowego, zakup obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie z przeznaczeniem na cele publiczne. Wsparcie – do 500 tys. zł na miejscowość w okresie realizacji Programu, łącznie na inwestycje realizowane w ramach poddziałania 2a) i 3a). W ramach operacji wartość całkowitego kwalifikowalnego kosztu nie może przekroczyć 1 mln euro. Poddziałanie 3: Wsparcie inwestycji w tworzenie, ulepszanie i rozwijanie podstawowych usług lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji i kultury, i powiązanej infrastruktury – zakres: a)inwestycje w obiekty pełniące funkcje kulturalne oraz kształtowanie przestrzeni publicznej Wsparcie – do 500 tys. zł na miejscowość w okresie realizacji Programu, łącznie na inwestycje realizowane w ramach poddziałania 2a) i 3a). W ramach operacji wartość całkowitego kwalifikowalnego kosztu nie może przekroczyć 1 mln euro. Beneficjent – gmina lub instytucja kultury, dla której organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego – w przypadku budowy, przebudowy, modernizacji lub wyposażenia obiektów pełniących funkcje kulturalne, -gmina – w przypadku kształtowania przestrzeni publicznej. b) Inwestycje w targowiska lub obiekty budowlane przeznaczone na cele promocji lokalnych produktów Wsparcie – do 1 mln zł na beneficjenta w okresie realizacji Programu. W ramach operacji wartość całkowitego kwalifikowalnego kosztu nie może przekroczyć 1 mln euro. Beneficjent – gmina, powiat lub ich związki. Wsparcie operacji realizowanych w miejscowościach wiejskich i miastach do 5 tys. mieszkańców (z wyjątkiem targowisk). Wsparcie targowisk (poddziałanie 3b) w miejscowościach do 200 tys. mieszkańców.

PROW Rozwój Terytorialny Leader Wspierane będą operacje mające na celu: 1)wzmocnienie kapitału społecznego, w tym z wykorzystaniem rozwiązań innowacyjnych i wspieranie partycypacji społeczności lokalnej w realizacji lokalnej strategii rozwoju (LSR); 2)zakładanie działalności gospodarczej i rozwój przedsiębiorczości, z wyłączeniem świadczenia usług rolniczych; 3)dywersyfikację źródeł dochodu, w tym tworzenie i rozwój inkubatorów przetwórstwa lokalnego, tj. infrastruktury służącej przetwarzaniu produktów rolnych w celu udostępnienia jej lokalnym producentom (produkty objęte i nieobjęte załącznikiem nr 1 do TFUE), z wyłączeniem świadczenia usług rolniczych; 4)podnoszenie kompetencji osób z obszaru LSR w powiązaniu z zakładaniem działalności gospodarczej, rozwojem przedsiębiorczości lub dywersyfikacją źródeł dochodów, w szczególności rolników i osób długotrwale pozostających bez pracy; 5)podnoszenie wiedzy społeczności lokalnej w zakresie ochrony środowiska, zmian klimatycznych a także innowacji; 6)rozwój produktów lokalnych; 7)rozwój rynków zbytu, z wyłączeniem targowisk; 8)zachowanie dziedzictwa lokalnego; 9)rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej; 10)rozwój infrastruktury drogowej gwarantującej spójność terytorialną w zakresie włączenia społecznego.

PROW Rozwój Terytorialny Poddziałanie: Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność Beneficjent (w zależności od zakresu operacji): osoby fizyczne. osoby prawne, w tym m.in. kółka rolnicze, JST z wyłączeniem województw, ich związki bądź ich jednostki organizacyjne, organizacje pozarządowe, spółdzielnie, kościoły, związki wyznaniowe. jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną. W przypadku projektów grantowych, grantobiorcami mogą być również sformalizowane grupy nieposiadające osobowości prawnej (np. koła gospodyń wiejskich). Grantobiorcami nie mogą być podmioty prowadzące działalność gospodarczą lub deklarujące jej podjęcie. Wsparcie: -300 tys. zł – limit na operacje, z wyłączeniem operacji z zakresu rozpoczęcia działalności gospodarczej, tworzenia inkubatorów oraz operacji realizowanych przez jednostki sektora finansów publicznych, -500 tys. zł na utworzenie inkubatora przetwórstwa lokalnego, -100 tys. zł na operacje z zakresu rozpoczęcia działalności gospodarczej, -50 tys. zł kwoty na operację własną. Całkowita wartość operacji realizowanych poza projektem grantowym wynosi co najmniej 50 tys. zł. Całkowita wartość grantu wynosi nie więcej niż 50 tys. zł.

PROW Rozwój Terytorialny Poddziałanie: Przygotowanie i realizacja działań w zakresie współpracy z lokalną grupą działania. Pomoc ma formę refundacji. Wsparcie: całkowity planowany koszt jednego projektu międzyterytorialnego wynosi minimum 50 tys. zł, limit pomocy na LGD: do 5% wsparcie kierowanego z Programu na daną LSR w ramach poddziałań „Wsparcie na wdrażanie operacji…” oraz „Wsparcie na rzecz kosztów bieżących…”. Beneficjenci: LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu. Poddziałanie: Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji Wsparcie nie może dotyczyć kosztów zrefundowanych w ramach innych programów współfinansowanych ze środków funduszy EFSI. Beneficjenci: LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu.

PROW Rozwój Terytorialny Scalanie gruntów Celem jest wydzielenie nowych działek ewidencyjnych, o innym ukształtowaniu w stosunku do pierwotnych, poprzez zmniejszenie ilości małych rozproszonych działek składających się na gospodarstwo rolne i powiększenie ich średniej wielkości. Wsparcie dotyczy również prac poscaleniowych, które obejmują w szczególności stworzenie funkcjonalnej sieci dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych oraz wykonanie zadań wpływających na regulację stosunków wodnych na obszarze objętym scaleniem. Zakres: a)opracowanie projektu scalenia; b)zagospodarowanie poscaleniowe. Wsparcie – 100 % kosztów kwalifikowalnych operacji i nie więcej niż: a)na opracowanie projektu scalenia: -do 800 euro /ha – dolnośląskie, lubelskie, podkarpackie, małopolskie, śląskie, świętokrzyskie, -do 650 euro /ha – pozostałe województwa. b)na zagospodarowanie poscaleniowe: -do 2 tys. euro/ha - dolnośląskie, lubelskie, podkarpackie, małopolskie, śląskie, świętokrzyskie, -do 1,9 tys. euro/ha – pozostałe województwa. Beneficjent Starosta

PROW Transfer wiedzy i innowacji Wsparcie kształcenia zawodowego i nabywanie umiejętności Działania szkoleniowe służą rozwojowi umiejętności zawodowych rolników i właścicieli lasów. zarządzanie, technologia i organizacja produkcji, bezpieczeństwo pracy, marketing, rachunkowość, ubezpieczenia, instrumenty finansowe, ochrona środowiska, w tym OZE, TIK, spółdzielczość, tworzenie i funkcjonowanie grup producentów, skrócenie łańcucha dostaw żywności. Wsparcie na demonstracje i działania informacyjne Zakres: Operacje służące upowszechnianiu innowacyjnych rozwiązań i dobrych praktyk, poprzez umożliwienie ostatecznym odbiorcom praktycznego zapoznania się z rozwiązaniami, które zostały już przetestowane i są możliwe do stosowania w sektorach produkcji rolnej, leśnej lub w przetwórstwie rolno-spożywczym. Projekty mogą dotyczyć w szczególności technologii i organizacji produkcji, przetwarzania produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie oraz rozwiązań związanych z ochroną środowiska i klimatem, w tym OZE.

PROW Transfer wiedzy i innowacji Wsparcie dla korzystających z usług doradczych Zakres: świadczenie kompleksowej porady dla rolnika, świadczenie kompleksowej porady dla właściciela lasu. Wsparcie – 100% kosztów kwalifikowalnych operacji i nie więcej niż: równowartość euro za poradę – opracowanie i zrealizowanie 3 –letniego programu doradczego dla rolnika / grupy rolników, równowartość euro za poradę – opracowanie i zrealizowanie 2 –letniego programu doradczego dla rolnika / grupy rolników, równowartość 500 euro za poradę – opracowanie i zrealizowanie programu doradczego dla właściciela lasu / grupy właścicieli lasów. Rolnik lub właściciel lasu może skorzystać z porady maksymalnie dwa razy w okresie realizacji PROW Beneficjent: publiczne podmioty doradcze, tj. wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego i izby rolnicze; prywatne podmioty doradcze; Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (w przypadku porad świadczonych na rzecz właścicieli lasów); konsorcja tworzone przez wyżej wymienione podmioty. Wsparcie na szkolenia doradców Zakres: wsparcie będzie udzielane na szkolenia dla doradców w ramach ich doskonalenia zawodowego w zakresie obszarów, w ramach których świadczone będą usługi doradcze dla rolników i właścicieli lasów. Beneficjenci: Centrum Doradztwa Rolniczego, instytuty badawcze, uczelnie, konsorcja tworzone przez wyżej wymienione podmioty. Stawka pomocy: 100 % kosztów kwalifikowalnych i nie więcej niż równowartość euro za trzy lata szkolenia doradców dla jednego podmiotu doradczego.

PROW Transfer wiedzy i innowacji Współpraca Wsparcie tworzenia i działania grup operacyjnych EPI na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa Wsparcie dotyczy tworzenia i funkcjonowania grup operacyjnych na rzecz innowacji (EPI) oraz realizacji przez te grupy projektów, które prowadzą do opracowania nowych rozwiązań w zakresie nowych produktów, praktyk, procesów, technologii, metod organizacji i marketingu w sektorach: rolnym, spożywczym i leśnym. Beneficjenci: Grupy operacyjne na rzecz innowacji utworzone przez co najmniej dwa różne podmioty (rolnicy lub grupy rolników, posiadacze lasów, naukowcy; instytuty lub jednostki naukowe; uczelnie przedsiębiorcy sektora rolnego lub spożywczego, przedsiębiorcy sektorów działających na rzecz sektora rolnego i spożywczego. Członkami grupy operacyjnej mogą być także podmioty doradcze, konsumenci i ich organizacje, jednostki samorządu terytorialnego, organizacje branżowe i międzybranżowe działające w obszarze łańcucha żywnościowego, których rolą w grupie operacyjnej będzie inicjowanie, animowanie, popularyzacja operacji itd. Grupa operacyjna nie może ograniczać się wyłącznie do rolników i właścicieli lasów będących rolnikami. Zakres: a)tworzenie i funkcjonowanie grup operacyjnych na rzecz innowacji (EPI); b)rozwój nowych produktów, praktyk, procesów i technologii w sektorach rolnym, spożywczym i leśnym; c)Projekty pilotażowe dot. wdrożenia do praktyki rozwiązań uzyskanych w wyniku realizacji operacji z zakresu wskazanego w pkt. b). Wsparcie: 100% kosztów kwalifikowalnych dot. kosztów funkcjonowania grupy operacyjnej, studiów wykonalności, przygotowania planu operacyjnego grupy, animacji, promocji rezultatów operacji, przygotowania planu biznesowego operacji, 90 % kosztów kwalifikowalnych dot. prowadzeniem prac badawczych, bezpośrednio związanych z wdrożeniem przedmiotu operacji, zgodnie z odpowiednim działaniem, do którego zakwalifikowane zostaną koszty bezpośrednio związane z realizacją operacji (koszty inwestycyjne, zakup praw do własności intelektualnej, patentów, licencji), na tworzenie i funkcjonowanie grup EPI (zakres a)) do 2 mln zł i nie więcej niż 20% całkowitych kosztów kwalifikowalnych operacji z zakresu b) i c), do 10 mln zł na operacje z zakresu b) i c) na jedną grupę EPI w okresie realizacji Programu.

PROW Wsparcie jakości produkcji Wsparcie dla nowych uczestników systemów jakości Wsparcie na przystępowanie do systemów jakości Zakres wsparcia: koszty poniesione przy przystępowaniu do systemu jakości i roczna składka za udział w systemie, a także koszt składki członkowskiej (o ile rolnik jest członkiem grupy producentów), do kosztów kwalifikowalnych zaliczane są wydatki dotyczące kontroli zgodności z wymaganiami systemu. Beneficjent: rolnik aktywny zawodowo Warunki: Pomoc przyznawana jest wnioskodawcy, który: wytwarza produkty rolne lub środki spożywcze, przeznaczone do spożycia przez ludzi w ramach systemu jakości, nie otrzymywał tego rodzaju wsparcia, dla tego samego produktu lub środka spożywczego, w PROW Kwoty i stawki wsparcia Do równowartości euro na gospodarstwo rocznie w okresie 3 lat; Kwoty możliwe do refundacji w ramach poszczególnych systemów jakości zostaną określone w przepisach krajowych.

PROW Wsparcie jakości produkcji Wsparcie na przeprowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych Wsparcie działań informacyjnych i promocyjnych realizowanych przez grupy producentów na rynku wewnętrznym Działania informacyjne i promocyjne skierowane są do konsumentów, w szczególności w celu zapoznania ich z tymi produktami oraz zwrócenia uwagi na ich specyficzne cechy. Dotarcie do konsumenta ma na celu zwiększenie wiedzy w zakresie wysokojakościowej produkcji a tym samym wzrost popytu na te produkty. Beneficjenci: Podmiot utworzony przez co najmniej dwóch producentów, wytwarzających produkty rolne lub środki spożywcze w ramach systemów jakości, zwany dalej „zespołem promocyjnym”, Zespołem promocyjnym jest w szczególności: Grupa Producentów, Organizacja Producentów, Organizacja międzybranżowa, Organizację branżową, Konsorcjum, Stowarzyszenie, Kółko rolnicze, Rolnicze zrzeszenie branżowe, Spółdzielnia, Izba gospodarcza. Warunki: Pomoc może być przyznana zespołowi promocyjnemu, którego członkowie uczestniczą w wytwarzaniu produktu rolnego lub środka spożywczego przeznaczonego do spożycia przez ludzi wytwarzanego w ramach systemów jakości. Kryteria wyboru: preferencje w zakresie wyboru operacji dla wnioskodawców, którzy nie otrzymywali tego rodzaju wsparcia w ramach działania „Działania informacyjne i promocyjne” objętego PROW ; kryteria wyboru będą uwzględniać założoną przez wnioskodawców efektywność zaplanowanych działań promocyjnych Stawka pomocy: 70% kosztów kwalifikowalnych.

PROW Ochrona ekosystemów i efektywne gospodarowanie zasobami naturalnymi Działanie rolnośrodowiskowo-klimatyczne Poddziałanie 1. Płatności z tytułu zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone Promowanie zrównoważonego systemu gospodarowania, zapobieganie ubytkowi substancji organicznej w glebie. Wsparcie – 400 zł/ha. Pakiet 2. Ochrona gleb i wód Odpowiednie użytkowanie gleb, ochrona przed erozją wodną, przeciwdziałanie utracie substancji organicznej w glebie, ochrona wód przed zanieczyszczeniami. Wsparcie: -650 zł/ha - dotyczy międzyplonów, -450 zł/ha - dotyczy pasów ochronnych na stokach o nachyleniu powyżej 20%. Pakiet 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych Zachowanie powierzchni sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych, środowiska życia wielu organizmów, tradycyjnego sposobu uprawy i charakterystycznego elementu krajobrazu wiejskiego. Pakiet skierowany jest do beneficjentów, którzy uczestniczą w ochronie dawnych odmian drzew owocowych, których upraw zaniechano i które są określone w przepisach krajowych. Wsparcie – zł/ha. Pakiet 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 Pakiet ukierunkowany jest na ekstensyfikację gospodarowania, stosowanie odpowiednich ilości i terminów wykonywanych pokosów lub intensywności wypasu na cennych siedliskach przyrodniczych lub siedliskach zagrożonych gatunków ptaków, znajdujących się na obszarach Natura 2000, co wpływa pozytywnie na różnorodność biologiczną. Wsparcie Stawka płatności uzależniona jest od ekstensywnego użytkowania na OSO: 600zł/ha, występowania gatunków ptaków, tj. rycyka (a także kszyka, krwawodzioba, czajki): 890 zł/ha, wodniczki: zł/ha, dubelta (a także kulika wielkiego): zł/ha, derkacza: 642 zł/ha oraz typu siedliska: zmiennowilgotne łąki trzęślicowe: zł/ha, zalewowe łąki selenicowe i słonorośla: zł/ha, murawy: zł/ha, półnaturalne łąki wilgotne: 911 zł/ha, półnaturalne łąki świeże: zł/ha, torfowiska: 600 zł/ha (wymogi obowiązkowe) lub zł/ha (wymogi obowiązkowe i uzupełniające). W przypadku realizacji tego pakietu w granicach Parków Narodowych nie stosuje się progów degresywności

PROW Ochrona ekosystemów i efektywne gospodarowanie zasobami naturalnymi Działanie rolnośrodowiskowe – klimatyczne Pakiet 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000 Pakiet ukierunkowany jest na ekstensyfikację gospodarowania, stosowanie odpowiednich ilości i terminów wykonywanych pokosów lub intensywności wypasu na cennych siedliskach przyrodniczych, znajdujących się poza obszarami Natura 2000, co wpływa pozytywnie na różnorodność biologiczną. Stawka płatności uzależniona jest od typu siedliska: zmiennowilgotne łąki trzęślicowe zł/ha, zalewowe łąki selernicowe i słonorośla: zł/ha, murawy: zł/ha, półnaturalne łąki wilgotne: 911 zł/ha, półnaturalne łąki świeże: zł/ha, torfowiska: 600 zł/ha (wymogi obowiązkowe) lub zł/ha (wymogi obowiązkowe i uzupełniające). Poddziałanie 2. Wsparcie ochrony i zrównoważonego użytkowania oraz rozwoju zasobów genetycznych w rolnictwie Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie. Cel: zachowanie ginących i cennych odmian, gatunków, ekotypów roślin uprawnych, dywersyfikacja upraw na obszarach wiejskich, wytwarzanie nasion gatunków zagrożonych erozją genetyczną spełniających minimalne wymagania jakościowe, oraz produkcja materiału siewnego odmian regionalnych i amatorskich zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze. Wsparcie: 750 zł/ha – w przypadku uprawy, zł/ha – w przypadku wytwarzania nasion / materiału siewnego Płatność przysługuje do maksymalnej powierzchni 5 ja dla poszczególnych gatunków / odmian roślin uprawnych. Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie. Cel: zachowanie rodzimych ras zwierząt poprzez wspieranie i utrzymanie hodowli lokalnych ras odpowiednich gatunków zwierząt zagrożonych wyginięciem, objętych programem ochrony zasobów genetycznych. Wsparcie: Bydło – zł/szt., konie – zł/szt., owce – 360 zł/szt., świnie – zł/szt., kozy – 580 zł/szt. Płatność przysługuje do maksymalnej liczby zwierząt w jednym stadzie tj.: (i)krów: 100 sztuk; (ii) loch tej samej rasy: 70 loch stada podstawowego świń rasy puławskiej, 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej białej oraz 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej pstrej. Beneficjent Rolnik, grupa rolników, grupa rolników i innych zarządców gruntów oraz w przypadku Pakietu 4 i 5 dodatkowo inni zarządcy gruntów.

PROW Ochrona ekosystemów i efektywne gospodarowanie zasobami naturalnymi Rolnictwo ekologiczne Celem działania Rolnictwo ekologiczne jest wspieranie dobrowolnych zobowiązań rolników, którzy podejmują się utrzymać lub przejść na praktyki i metody rolnictwa ekologicznego określone w rozporządzeniu Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych (Dz. Urz. UE L 189 z , z późn. zm.). Rolnictwo ekologiczne oznacza sposób gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej w obrębie gospodarstwa rolnego, oparty na środkach pochodzenia biologicznego i mineralnego nieprzetworzonych technologicznie. Poddziałanie 1. Płatności w okresie konwersji na rolnictwo ekologiczne. Pomoc udzielana będzie na następujące typy operacji (pakiety): Pakiet 1. Uprawy rolnicze w okresie konwersji. Pakiet 2. Uprawy warzywne w okresie konwersji. Pakiet 3. Uprawy zielarskie w okresie konwersji. Pakiet 4. Uprawy sadownicze w okresie konwersji. Pakiet 5. Uprawy paszowe na gruntach ornych w okresie konwersji. Pakiet 6. Trwałe użytki zielone w okresie konwersji. Poddziałanie 2. Płatności w celu utrzymania rolnictwa ekologicznego. Pomoc udzielana będzie na następujące typy operacji (pakiety): Pakiet 7. Uprawy rolnicze po okresie konwersji. Pakiet 8. Uprawy warzywne po okresie konwersji. Pakiet 9. Uprawy zielarskie po okresie konwersji. Pakiet 10. Uprawy sadownicze po okresie konwersji. Pakiet 11. Uprawy paszowe na gruntach ornych po okresie konwersji. Pakiet 12. Trwałe użytki zielone po okresie konwersji. W ramach obu poddziałań płatność ekologiczna jest przyznawana w wysokości: -100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha; -75 % stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha; -60 % stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha. Beneficjent: Rolnik oraz grupy rolników, którzy spełniają definicje rolnika aktywnego zawodowo.

PROW Ochrona ekosystemów i efektywne gospodarowanie zasobami naturalnymi Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami Działanie to jest instrumentem wsparcia finansowego dla rolników, którzy prowadzą działalność rolniczą na obszarach górskich i innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (obszary ONW). Wsparcie w ramach tego działania udzielane jest w celu zrekompensowania rolnikom wszystkich lub części dodatkowych kosztów oraz utraconych dochodów związanych z ograniczeniami dla produkcji rolnej na danym obszarze ONW. Wsparcie w ramach tego działania obejmuje następujące poddziałania: 1. Płatności dla obszarów górskich (ONW typ górski), 2. Płatności dla obszarów innych niż obszary górskie, charakteryzujących się znaczącymi ograniczeniami naturalnymi (ONW typ nizinny), 3. Płatności dla innych obszarów charakteryzujących się szczególnymi ograniczeniami (ONW typ specyficzny). Stawki płatności: ONW Górskie – 450 zł/ha/rok, ONW Strefa nizinna I – 179 zł/ha/rok, ONW Strefa nizinna II – 264 zł/ha/rok, ONW Specyficzne – 264 zł/ha/rok. Płatności ONW podlegają degresywności na poziomie gospodarstwa, w zależności od łącznej powierzchni działek rolnych lub ich części objętych pomocą. Pomoc jest przyznawana w zależności od powierzchni obszarów ONW w gospodarstwie: -do 25 ha – 100% płatności; -25,01 – 50 ha – 50% płatności; - 50, ha – 25% płatności. Beneficjent Rolnik, który spełnia definicję rolnika aktywnego zawodowo.

PROW Ochrona ekosystemów i efektywne gospodarowanie zasobami naturalnymi Zalesianie i tworzenie terenów zalesionych Pomoc na zalesianie i tworzenie terenów zalesionych jest udzielana do gruntów, dla których opracowany jest plan zalesienia przez Nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe zgodnie z art. 35 ustawy o lasach oraz w oparciu o przepisy ustawy o leśnym materiale rozmnożeniowym. Stawki płatności: Pomoc jest przyznawana w formie ryczałtu. wsparcie na zalesienie – jednorazowa płatność za wykonanie zalesienia w wysokości od zł/ha do zł/ha – w zależności od składu gatunkowego wykonanego zalesienia, nachylenia terenu, charakterystyki zalesionych gruntów (grunty erozyjne) oraz rodzaju materiału sadzeniowego. Dodatkowo przysługuje płatność na ewentualne ogrodzenie w wysokości 8,82 zł/mb lub na zabezpieczenie 3 palikami sadzonek w wysokości zł/ha, premia pielęgnacyjna – wypłacana przez 5 lat na utrzymanie i pielęgnowanie uprawy w wysokości od 794zł/ha/rok do zł/ha/rok – w zależności od nachylenia terenu, charakterystyki zalesionych gruntów (grunty erozyjne) oraz wykorzystania sukcesji naturalnej. Dodatkowo przysługuje płatność na ewentualną ochronę sadzonek przed zwierzyną, poprzez stosowanie repelentów (płatność w wysokości 424 zł/ha). premia zalesieniowa – wypłacana przez 12 lat na pokrycie utraconych dochodów z działalności rolniczej – zł/ha/rok. Beneficjent: -rolnik – właściciel gruntów rolnych oraz gruntów innych niż rolne, -jednostki samorządu terytorialnego będące właścicielami gruntów rolnych oraz gruntów innych niż rolne – tylko w zakresie wsparcia na zalesienie. Powierzchnia: Maksymalna powierzchnia gruntu objętego pomocą w okresie programowania na jednego beneficjenta nie będzie większa niż 20 ha.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi